Diagnoza stanu polskich miast.pdf

(13908 KB) Pobierz
RAPORT WPROWADZAJ Ą CY MINISTERSTWA ROZWOJU
REGIONALNEGO
na potrzeby przygotowania
Przegl ą du OECD krajowej polityki miejskiej w Polsce
Cz ęść I Diagnoza stanu polskich miast
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej
Warszawa, Luty 2010
OpracowanowDepartamencieKoordynacjiPolitykiStrukturalnej
MinisterstwaRozwojuRegionalnego
Zespółwskładzie:
GrzegorzWęcławowicz,MagdalenaŁotocka,AnnaBaucz
2
WSTĘP .......................................................................................BŁĄD!NIEZDEFINIOWANOZAKŁADKI.
1.TłohistoryczneprocesówurbanizacyjnychwPolsce ......................................................................... 6
1.1HistoryczneźródłaurbanizacjiwPolsce .......................................................................................... 6
1.2Urbanizacjawwarunkachgospodarkicentralniesterowanej ...................................................... 8
1.3Specyfikamiastapolskiego,jakomiastasocjalistycznego. ........................................................... 10
1.4Transformacjamiastapolskiegodowarunkówgospodarkirynkowej ....................................... 11
2.StrukturaosadniczawPolsce................................................................................................................. 12
3.Demografiaitrendymigracyjne............................................................................................................ 19
3.1Tendencjepopulacyjnenaterenachmiejskich. ............................................................................... 21
3.2Migracjewewnętrznedoobszarówmiejskich ................................................................................ 37
3.3Migracjezagraniczne ......................................................................................................................... 50
3.4Podsumowanie ................................................................................................................................... 61
4.Sytuacjaspołecznaludnościmiejskiej................................................................................................. 67
4.1CharakterystykaubóstwawPolsce ................................................................................................. 67
4.2Wykluczeniespołeczneiubóstwowmieście ................................................................................. 72
4.3Nierównościrozwojowewewnątrzpolskichmiast–segregacjaprzestrzennaludności
miejskiej ..................................................................................................................................................... 75
4.4Obszaryzdegradowanewpolskichmiastach ................................................................................ 77
5.Zmianywstrukturzegospodarczejobszarówmiejskich ................................................................. 79
Wstęp .......................................................................................................................................................... 79
5.1ZróŜnicowaniaprzestrzennewzakresiedochodunarodowego ................................................. 80
5.2Strukturaprzestrzennaośrodkówzarządzaniagospodarczego .................................................. 91
5.3Strukturairozmiarfirmnaobszarachmiejskich ........................................................................... 95
5.4Zatrudnienie–dezaktywizacjazawodowairynekpracy ............................................................ 99
5.5Klastry ................................................................................................................................................ 104
5.6Handelzagranicznyibezpośrednieinwestycjezagraniczne ..................................................... 106
6.Kształtowaniesiękapitałuludzkiegoispołecznegowmiastach ................................................. 121
6.1Kapitałludzki .................................................................................................................................... 121
6.2SzkolnictwowyŜsze ......................................................................................................................... 130
6.3Tworzenieiabsorpcjakapitałuludzkiegowmiastachwojewódzkich ..................................... 133
6.4Kapitałspołeczny ............................................................................................................................. 142
7.Potencjałinwestycyjny,innowacyjnyinaukowynaobszarachmiejskich................................. 145
Wstęp ........................................................................................................................................................ 145
7.1Strukturaprzestrzennaatrakcyjnościinwestycyjnej ................................................................... 146
7.2Rozmieszczenieośrodkówinnowacji ............................................................................................ 150
7.3Działalnośćbadawczorozwojowa ................................................................................................. 154
7.4Wynalazczość .................................................................................................................................... 160
8.Infrastrukturatransportowa................................................................................................................. 163
8.1Infrastrukturadrogowa ................................................................................................................... 163
8.2Infrastrukturakolejowa ................................................................................................................... 164
8.3Dostępnośćośrodkówmiejskich .................................................................................................... 165
8.4Miejskitransportpubliczny ............................................................................................................ 170
9.Infrastrukturamieszkaniowa............................................................................................................... 172
9.1SytuacjamieszkaniowawPolsce .................................................................................................... 172
9.2Lokalnasytuacjamieszkaniowawmiastach ................................................................................ 174
10.Stanśrodowiskanaturalnegowmiastach ...................................................................................... 175
10.1Podstawoweinformacjedotycząceproblemówochronyśrodowiskawmiastach ............... 175
10.2TypymiastpodwzględempołoŜeniawzdłuŜkorytarzyekologicznych ............................... 176
10.3ZagroŜeniaśrodowiska .................................................................................................................. 179
10.4Infrastrukturakomunalna ............................................................................................................. 180
PODSUMOWANIEKLUCZOWEPROBLEMYROZWOJUMIASTWPOLSCE...................... 187
3
4
WSTĘP
Niniejszy raport stanowi podsumowanie najwaŜniejszych zagadnień dotyczących
rozwoju miast w Polsce. Został on opracowany między innymi na podstawie
odpowiedzi na pytania z kwestionariusza opracowanego przez OECD i
przekazanego Ministerstwu Rozwoju Regionalnego. Podobnie jak kwestionariusz
raportskładasięzIIczęśći.WIzawartajestdiagnozarozwojumiastwPolsceoparta
na analizie danych statystycznych oraz szeregu ekspertyzach o charakterze
naukowym.WIIprzedstawionopolitykęizarządzanierozwojemmiastwPolsce.
Odpowiedzi na poszczególne pytania zostały opracowane przez MRR (DKS) w
oparciuowiedzęeksperckązgromadzonąwresorcieorazwdostępnychlicznych
opracowaniach eksperckich, analitycznych będących w posiadaniu MRR oraz
nadesłanych przez członków Lokalnego Zespołu Ekspertów ds. rozwoju miast 1 .
Lista wykorzystanych opracowań znajduje się w bibliografii. W odpowiedziach
wykorzystanotakŜewkładynadesłaneprzezinneresortyodpowiedzialnychzadane
zagadnienia.
Danestatystycznezawartewraporcieopierająsięnamateriałachnadesłanychprzez
GłównyUrządStatystyczny.Zamiasta(obszarmiejski)traktowanesąjednostki
podziału terytorialnego kraju, którym nadano status miasta aktem prawnym 2 . W
myślobowiązującychprzepisówsątomiastanaprawachpowiatu(NTS4),pozostałe
gminy miejskie oraz części miejskie gmin miejskowiejskich (NTS5). Poziom
szczegółowości danych dla poszczególnych zjawisk był uzaleŜniony od ich
dostępności. W przypadku braku danych na poziomie poszczególnych miast, w
raporcie przedstawiono charakterystykę w podziale na miasto/wieś ogółem dla
całegokraju,dlagrupmiastwedługwielkościlubregionalną.
1 W skład Zespołu wchodzą: Tadeusz Markowski, Przewodniczący KPZK, PAN; Tomasz Parteka, Dyrektor, Urząd
MarszałkowskiWojewództwaPomorskiego;AndrzejPorawski,DyrektorBiuraZwiązkuMiastPolskich;ZbigniewStrzelecki,
Dyrektor,MazowieckieBiuroPlanowaniaRegionalnego;GrzegorzWęcławowicz,ZakładGeografiiMiastiLudności,PAN;
Zbigniew Ziobrowski, Zastępca Dyrektora, Instytut Rozwoju Miast w Krakowie; Dorota Ciesielska, Przedstawiciel
MinisterstwaInfrastruktury;MałgorzataStawikowska,głównyspecjalista,DepartamentBadańRegionalnychiŚrodowiska,
GłównyUrządStatystycznyorazpracownicyMRR,DKS.
2 Przez miasto rozumie się wyodrębniony obszar posiadający status miasta nadany aktem prawnym. Miasto to w Polsce
wyodrębnionajednostkapodwzględemprawnoadministracyjnym.WPolsceobowiązujenastępującadefinicjaprawna:miasto
to jednostka osadniczao przewadze zwartej zabudowy i funkcjach nierolniczych posiadającą prawa miejskie, bądź status
miastanadanywtrybieokreślonymprzepisami.Wpodzialeadministracyjnymmiastamająstatussamodzielnejgminy(gmina
miejska) lub w przypadku niewielkich miast – wchodzą one w skład gmin miejskowiejskich. Nadanie gminie lub
miejscowościstatusumiasta,ustaleniejegograniciichzmianadokonywanesąprzezRadęMinistrówwsposóbuwzględniający
infrastrukturęspołecznąitechnicznąorazukładurbanistycznyicharakterzabudowy(NapodstawieUstawyosamorządzie
gminnymzdnia8marca1990r.zpóźniejszymizmianami)
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin