4.doc

14              Część I. Podstaw/finansów

Ze względu na konstrukcję, fundusze dzielą się na:

•            otwarte (open-end) - które stale obracają wyemitowanymi jednost­
kami uczestnictwa. Ilość jednostek uczestnictwa jest zmienna, a ich wartość
zależy od bieżącej wartości aktywów netto funduszu, W Polsce działają
głównie tego typu fundusze, np. rodzina funduszy Pioneer,

•            zamknięte (ctosed-end) - mają często postać spółki akcyjnej o stałym
kapitale. Raz emitują udziały (certyfikaty inwestycyjne) i nie są zobowiąza­
ne do ich odkupienia - można je zbyć jedynie poprzez odsprzedaż, np. na
giełdzie. Wartość udziałów zależy więc od popytu i podaży na nie, np. no­
towań funduszu na giełdzie, stąd silna presja na wysoki zwrot z kapitału, np.
dzięki wykorzystaniu dźwigni finansowej (instrumentów pochodnych). Fun­
dusze zamknięte działające w Polsce nie mają najczęściej formy spółki ak­
cyjnej (jeśli nie liczyć Narodowych Funduszy Inwestycyjnych w programie
masowej prywatyzacji). Są to raczej fundusze zawiązywane na realizację
określonego programu inwestycyjnego, emitujące certyfikaty inwestycyjne.

Ze względu na politykę inwestycyjną wyróżniamy fundusze akcji, obli­gacji, mieszane lub agresywne, stałego dochodu, zrównoważone, itp.

Zasady działania rynku kapitałowego reguluje ustawa Prawo o publicz­nym obrocie papierami wartościowymi z 1997 roku. Zakłada ona:

-            równy dostęp do informacji na rynku publicznym;

-            centralizację obrotu (rynek regulowany);

-            dematerializację obrotu;

-            pośrednictwo domów maklerskich w obrocie papierami wartościowy­
mi;

-            konieczność zgody na wprowadzenie papierów wartościowych do ob­
rotu.

Nadzór nad giełdą i rynkiem papierów wartościowych pełni w Polsce Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (KPWiG), która jest organem administracji państwowej. Jej przewodniczącym jest Jacek Socha. Do jej głównych zadań naieży:

-              wydawanie zezwoleń (licencji) na działalność maklerską;

-            zatwierdzanie prospektów emisyjnych i dopuszczanie papierów warto-1
ściowych do publicznego obrotu;

-            ochrona inwestorów i regulacja rynku kapitałowego;

-            nadzór nad rynkiem kapitałowym i giełdą;

-            nadzór efektywności rynku i jego promocja.

Obrót papierami wartościowymi w Polsce i większości innych krajów jest zdematerializowany, a ruch akcji to tylko zmiana zapisów księgowych. Nabywca akcji otrzymuje  jedynie   poświadczenie z biura maklerskiego,