Powiedz Nie molestowaniu seksualnemu - kancelaria Prezesa Rady Ministrów.pdf

(160 KB) Pobierz
Powiedz Nie molestowaniu seksualnemu
Słowo wst pne
Szanowni Pastwo,
Według raportu sekretarza generalnego ONZ z 2006 r. molestowania seksualnego w miejscu pracy
dowiadcza w Europie 40 do 50% kobiet. Oznacza to, e prawie na pewno osobicie znacie Pastwo
kobiety, które znajduj si w dramatycznej sytuacji upokorzenia i łamania godnoci ludzkiej – bo tak
sytuacj jest molestowanie seksualne. Kobiety te najczciej yj w lku i milcz. Od Pastwa
wsparcia i reakcji zaley, czy uda si przerwa koło przemocy. W Biurze Pełnomocnika Rzdu
do Spraw Równego Traktowania opracowalimy publikacj „Powiedz NIE molestowaniu seksualnemu
w pracy ”. Podstaw skutecznej walki z molestowaniem seksualnym, oprócz odwagi, determinacji
i wsparcia najbliszego otoczenia, jest umiejtno rozpoznawania pierwszych symptomów tego
zjawiska, nazwanie ich oraz dysponowanie wiedz na temat podstawowych przepisów prawa.
Publikacja ta ma w tym Pastwu pomóc. W publikacji pokazujemy, czym jest molestowanie
seksualne, jak je rozpozna i przeciwdziała. Wskazujemy najwaniejsze przepisy i drog
skutecznego dochodzenia swoich praw. Mówimy te, co robi, kiedy molestowania seksualnego
dowiadcza osoba w naszym otoczeniu. Wierz, e dziki solidarnoci z osobami dowiadczajcymi
molestowania seksualnego i udziale całego otoczenia, w tym mczyzn, w walce z tym zjawiskiem,
moemy zwyciy przemoc.
Minister Elbieta Radziszewska
Pełnomocnik Rzdu do Spraw Równego Traktowania
1
214867621.001.png
Powiedz NIE molestowaniu seksualnemu w pracy
Opracowanie: Biuro Pełnomocnika Rzdu do Spraw Równego Traktowania w konsultacji z prof. Zbigniewem
Izdebskim i adwokatem Andrzejem Rogoyskim.
W przypadku cytowania naley umieci przypis: Powiedz NIE molestowaniu seksualnemu w pracy, Biuro
Pełnomocnika Rzdu do Spraw Równego Traktowania, Warszawa, 2009 r.
Molestowanie seksualne w miejscu pracy to zachowanie naruszajce godno człowieka. Moe
spotka zarówno kobiety, jak i mczyzn, jednak badania pokazuj, e około 90% osób
dowiadczajcych molestowania seksualnego w pracy to kobiety. Polskie prawo traktuje
molestowanie seksualne jako form dyskryminacji ze wzgldu na płe i wyranie go zakazuje.
Zgodnie z Kodeksem pracy Twój pracodawca ma obowizek chroni Ci przed t patologi
i wprowadzi w firmie procedury i narzdzia, które bd jej zapobiega. Jeeli dowiadczasz
molestowania – masz prawo dochodzi swoich praw.
Podstaw skutecznego dochodzenia swoich praw, oprócz odwagi i determinacji, jest umiejtno
rozpoznawania pewnych zjawisk, nazwanie ich oraz dysponowanie wiedz na temat podstawowych
przepisów prawa. Ta publikacja ma Ci w tym pomóc.
2
Czym jest molestowanie seksualne
Przypomnijmy definicje:
Molestowanie to niepodane zachowanie nie zwizane z płci osoby, którego celem lub skutkiem
jest naruszenie godnoci albo ponienie lub upokorzenie pracownika (art.18 3a §5 pkt 2 Kodeksu
pracy).
Molestowanie seksualne – bdce przejawem dyskryminacji ze wzgldu na płe, to „ kade
niepodane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszce si do płci pracownika, którego
celem lub skutkiem jest naruszenie godnoci pracownika, w szczególnoci stworzenie wobec niego
zastraszajcej, wrogiej, poniajcej, upokarzajcej lub uwłaczajcej atmosfery; na zachowanie to
mog si składa fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy” (art.18 3a §6 pkt 2 Kodeksu pracy).
Zgodnie z definicj, na molestowanie seksualne mog składa si nie tylko niepodany kontakt
fizyczny, niechciany dotyk, „obmacywanie”, ale równie m.in.:
- natarczywe spojrzenia,
- „arty” o podtekcie erotycznym,
- komentarze na temat wygldu i ubioru,
- dwuznaczne gesty,
- propozycje seksualne,
- erotyczne aluzje,
- odnoszce si do płci komentarze na temat uzdolnie lub ich braku,
- wywieszanie we wspólnych miejscach pracy (pokojach biurowych, halach produkcyjnych) zdj czy
te plakatów przedstawiajcych akty kobiece lub mskie.
Warto pamita, e molestowanie moe by take psychiczne (poprzez słowa), kiedy jestemy
drczeni wypowiedziami, stwierdzeniami, bd niestosownymi uwagami o charakterze seksualnym
lub odnoszcym si do płci.
Jeli masz wtpliwoci, czy zachowanie, którego dowiadczasz, jest molestowaniem seksualnym,
zastanów si:
1. czy zachowanie to odnosi si do Twojej płci lub seksualnoci,
2. czy odbierasz je jako upokarzajce, obraliwe, naruszajce Twoj godno,
3. czy nie chcesz, eby to zachowanie miało miejsce.
3
Jeeli na powysze pytania odpowiedziała/ odpowiedziałe twierdzco – masz do czynienia
z molestowaniem seksualnym. Tylko Ty, a nie ktokolwiek inny, moesz stwierdzi, czy jakie
zachowanie jest dla Ciebie upokarzajce i nieakceptowane. Trzeba jednak pamita, e sd bdzie
analizował, czy Twoje „odczucia” maj obiektywn podstaw – czyli bdzie badał konkretne
zdarzenia i fakty, które były przyczyn Twoich odczu.
Molestowanie seksualne w kodeksie karnym :
Molestowanie seksualne w miejscu pracy – w niektórych okolicznociach – moe przyj równie
takie formy, które podlegaj bezporednio przepisom Kodeksu karnego.
Kodeks karny w art. 197 §1- 4 stanowi, e „Kto przemoc, grob bezprawn lub podstpem
doprowadza inn osob do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do
12”. Karze pozbawienia wolnoci podlega take sprawca, który, doprowadza inn osob do poddania
si innej czynnoci seksualnej albo wykonania takiej czynnoci lub dopuszcza si zgwałcenia
wspólnie z inn osob.
Molestowanie seksualne w miejscu pracy moe mie równie znamiona przestpstwa okrelonego w
art. 199 § 1 Kodeksu karnego. Doprowadzenie danej osoby – przez naduycie stosunku zalenoci
(np. słubowego) lub wykorzystanie krytycznego połoenia – do obcowania płciowego lub do
poddania si innej czynnoci seksualnej albo do wykonania takiej czynnoci, zagroone jest kar
pozbawienia wolnoci do lat 3.
ciganie tych przest pstw nast puje na wniosek pokrzywdzonego/ pokrzywdzonej .
Musimy pamita, e o molestowaniu w miejscu pracy mówimy nie tylko wtedy, kiedy sprawc jest
przełoony, ale równie wówczas gdy jest to koleanka/kolega z pracy.
Je eli jeste molestowana/ molestowany w miejscu pracy:
1. Nie obwiniaj siebie
Osoby, które dowiadczaj molestowania seksualnego, czsto czuj si winne, a wokół słysz, e
same sprowokowały i przesadzaj. Pamitaj, e to sprawca jest winny i nic nie usprawiedliwia
molestowania seksualnego. Nie jeste sama/sam i masz prawo si broni.
2. Działaj
Im szybciej przeciwstawisz si molestowaniu seksualnemu, tym łatwiej bdzie Ci przerwa koło
przemocy. Molestowanie seksualne czsto rozpoczyna si od „dowcipów” czy komentarzy
o charakterze erotycznym. Jeeli nie zaprotestujesz na tym etapie, moe si zdarzy, e sprawca
przejdzie do molestowania w formie kontaktu fizycznego. Pamitaj te, e molestowanie
4
seksualne moe odbi si negatywnie na Twoim zdrowiu emocjonalnym i fizycznym. Im szybciej
przerwiesz, tym mniejsze bd konsekwencje molestowania seksualnego dla Twojego zdrowia.
3. Powiedz „NIE”
Daj jasno do zrozumienia sprawcy molestowania, e nie akceptujesz takiego zachowania.
Jeeli nie wyrazisz sprzeciwu wobec osoby, która Ci molestuje, w sdzie nie bdziesz
mogła/ mógł skutecznie dochodzi swoich praw.
Powiedz sprawcy, e nie yczysz sobie podobnych uwag albo gestów. Nazwij lub opisz czyje
naganne zachowanie.
Û Nie udawaj, e nie rozumiesz zachowania. Staraj si jasno wyraa swoje uczucia.
Û Nie ignoruj czyjego nagannego zachowania w nadziei, e ustanie. Ignorowanie
molestowania, zwłaszcza molestowania seksualnego, jest czsto interpretowane jako
przyzwolenie.
Û Rozmawiaj z innymi. Prawdopodobnie nie jeste jedyn osob, która spotyka si
z molestowaniem seksualnym ze strony danego sprawcy.
4. Złó skarg
do przeło onego/ pracodawcy
Jeli sytuacja nie ustaje, a metody nieformalne – takie jak przedstawione wyej – nie
pomagaj przerwa molestowania seksualnego, poinformuj o tym przełoonego lub
pracodawc – na pimie. Popro o potwierdzenie wpływu skargi lub zachowaj jej kopi. Moe
ci si przyda, jeli sprawa trafi do sdu. A jeli molestujcym jest pracodawca – przede
wszystkim złó skarg do Pastwowej Inspekcji Pracy. Moesz si równie zwróci do
prokuratora z zawiadomieniem o podejrzeniu popełnienia przestpstwa, a take złoy pozew
do sdu.
do Pa stwowej Inspekcji Pracy
Jeli sprawc molestowania jest pracodawca lub współpracownik, a skarga do przełoonego lub
pracodawcy na współpracownika nie przyniosła rezultatów, naley złoy skarg do
Pastwowej Inspekcji Pracy. Zgodnie z art. 18 4 § 1 Kodeksu pracy, Pastwowa Inspekcja Pracy
sprawuje nadzór i kontrol przestrzegania prawa pracy i moe przeprowadzi kontrol w
zakładzie pracy, w którym doszło do naruszenia praw pracowniczych. Pracownicy Inspekcji
Pracy udziel ci informacji, jakie rodki prawne moesz zastosowa, gdy padniesz ofiar
molestowania, a jeli zdecydujesz si wystpi do sdu, wyjani jak naley napisa pozew.
Skarg do Pastwowej Inspekcji Pracy moesz złoy osobicie, drog mailow albo za
porednictwem poczty. Nie bój si – złoenie skargi niczym Ci nie grozi, gdy obowizkiem
inspektora pracy jest zachowanie w tajemnicy danych skarcego.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin