ŚRODKI DOWODOWE
v Dokumenty
v Zaznania świadków
v Opinie biegłych
v Oględziny
v Przesłuchanie stron
v Grupowe nadanie krwi
v Przyrządy utrwalające albo przenoszące obraz lub dźwięk : film, telewizja, fotokopia, fotografia, rysunek, płyty, taśmy,
v Środki dowodowe nienazwane
Wszystkie dowody są równorzędne, wymieniony katalog nie jest zamknięty
Mogą być dopuszczone przez sąd dowody nie wymienione w kodeksie, jeżeli istota ich nie jest sprzeczna z prawem.
Dokumenty
Dokumentem jest tylko pismo podpisane.
Pisma nie podpisane mogą być dowodem w sprawie, ale nie przysługują im cechy dokumentu, jakie ustawa wiąże z dokumentami.
Ustawa wiąże go z pisemną formą przekazywania myśli, informacji, wiadomości, stwierdzeń.
Dokumenty urzędowe – 244.1 – muszą być sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe.
Stanowią one dowód tego co zostało w nich urzędowo zaświadczone.
Dokumentami urzędowymi są również dokumenty sporządzone przez organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze w zakresie zleconych im przez ustawę spraw z dziedziny administracji pub.
Dokument urzędowy, który spełnia wymogi w/w korzysta z domniemania prawdziwości ( autentyczności) oraz z domniemania zgodności z prawdą tego co zostało w nich urzędowo zaświadczone.
Domniemania te mogą być obalone – 252.
Niektórym dokumentom przypisywana jest szczególna moc dowodowa.
Np. akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych, a niezgodność z prawdą może być udowodniona jedynie w postępowaniu sądowym.
Dokumentami urzędowymi są również akty i inne dokumenty notarialne sporządzone przez notariusza zgodnie z prawem. Również księgi wieczyste. Str. 193
Zagraniczne dokumenty urzędowe posiadają moc dowodową na równi z polskimi dokumentami urzędowymi.
Jeżeli dokument dotyczy przeniesienia własności nieruchomości położonej w Polsce powinien być on uwierzytelnione przez polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny.
To samo dotyczy dokumentu, który wywołuje wątpliwości co do jego autentyczności.
Odpis dokumentu urzędowego, kserokopia jest tylko dowodem, który wskazuje na istnienie dokumentu oryginalnego.
Kserokopia może być uznana za dokument, gdy umieszczone zostanie na niej poświadczenie zaopatrzone podpisem o jej zgodności z oryginałem.
Dokumentami urzędowymi nie są bilety PKP, PKS, i innych przewoźników , jak również kupony totolotka. Stanowią one znaki legitymacyjne.
Dokument prywatny – musi być podpisany i stanowi dowód, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie – 245.
Z dokumentem tym nie wiąze się domniemanie prawne, iż jego treść przedstawia rzeczywisty stan rzeczy.
m.in.:
v Świadectwo pracy – jest wyłączne dowodem na to, że pracodawca podpisał oświadczenie stanowiące treść tego świadectwa.
v Zaświadczenie lekarskie
v Opinie biegłych sporządzone na wniosek zainteresowanej oceny, ale nie na wniosek sądu.
Szczegółowa regulacja dotyczaca stosunku dowodu z dokumentu do dowodu ze świadków.
Gdy wymóg w formie pisemnej nie jest opatrzony rygorem nieważności, zastrzeżenie formy pisemnej odnosi ten skutek , że w razie jego niezachowania nie jest dopuszczalny w sporze dowód ze świadków ani dowód przesłuchania strona na fakt dokonania czynności.
Nie dotyczy to jednak wypadków , gdy zachowanie formy pisemnej jest zastrzezone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
Od tego przewidziany jest wyjątek!
Mimo niezachowania formy przewidzianej dla celów dowodowych dowód ze świadków lub przesłuchania stron jest dopuszczalny , jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobnione za pomocą pisma.
Sąd może również dopuścić wymienione dowody , jeżeli ze względu na szczególne okoliczności sprawy uzna to za konieczne – 74.2
Jeżeli ustawa lub umowa wymaga dla czynności prawnej zachowania formy pisemnej, dowód ze świadków lub z przesłuchania stron w sprawie między uczestnikami tej czynności na fakt jej dokonania jest dopuszczalny w sytuacji gdy dokument obejmujący czynność został zgubiony , zniszczony, zabrany przez osobę trzecią, a jeżeli forma pisemna była zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych – także w wypadkach określonych w kc – 246
Dowód ze świadków lub przesłuchania stron przeciwko osnowie lub ponad osnowę dokumentu obejmującego czynność prawną może być dopuszczony w sytuacji, gdy dokument obejmujący czynność prawną może być dopuszczony między uczestnikami tej czynności tylko gdy nie doprowadzi to do obejścia przepisów o formie zastrzeżonej pod rygorem nieważności i gdy ze względu na szczególne okoliczności sprawy sąd uzna to za konieczne. – 247
Osnowę dokumentu stanowi jego treść.
Dowód przeciwko osnowie dokumentu zmierza do wykazania oświadczeń woli sprzecznych z treścią dokumentu.
Art.247 – nie zabrania przeprowadzenia dowodów zmierzających do wykładni oświadczeń woli zawartych w dokumencie.
Możliwe jest też przeprowadzenie dowodów zmierzających do stwierdzenia nieważności czynności prawnej objętej treścią dokumentu.
W sprawach pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron – 473.
Na każdej osobie spoczywa obowiązek przedstawienia na zarządzenie sądu , w oznaczonym terminie i miejscu, dokumentu znajdującego się w jej posiadaniu i stanowiącego dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy , chyba że dokument zawiera tajemnicę państwową.
Obowiązek ten nie spoczywa na tym, kto co do okoliczności objętych treścią dokumentu mógłby jako świadek odmówić zeznań albo kto posiada dokument w imieniu osoby trzeciej , która mogłaby z takich samych przyczyn sprzeciwić się przedstawieniu dokumentu.
Wówczas również nie można odmówić przedstawienia dokumentu , gdy jego posiadacz lub osoba trzecia obowiązani są do tego względem chociażby jednej ze stron albo gdy dokument wystawiony jest w interesie strony która żąda przeprowadzenia dowodu.
Strona nie może ponadto odmówić przedstawienia dokumentu , jeżeli szkoda na którą byłaby przez to narażona , polega na przegraniu procesu – 248.2
Gdy dokumenty znajdują się w aktach organu władzy publicznej lub innego organu państwowego, można poprzestać na urzędowo poświadczonym przez ten organ odpisie lub wyciągu z dokumentu.
W razie uznania przez sąd że zapoznanie się z oryginałem dokumentu jest konieczne, może on zarządzić by go dostarczono na rozprawę albo przejrzeć go na miejscu przez sędziego wyznaczonego lub przez cały skład sądu.
Strona postępowania może kwestionować prawdziwość dokumentu urzędowego i prywatnego , jednak jest związana ciężarem dowodu. – 252, 253.
Jeżeli spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwośc dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać.
Wskazywanie przez stronę, że dokument urzędowy jest nieautentyczny, może nastąpić przy użyciu wszelkich środków dowodowych, ograniczenia w 247 nie mają zastosowania.
Zaprzeczenie prawdziwości dokumentu może dotyczyć jego mocy dowodowej i zgodności z prawdą.
Do sadu należy ocena, na podstawie okoliczności poszczególnego przypadku, czy i o ile dokument zachowuje moc dowodową pomimo przekreśleń, podskrobań, innych uszkodzeń.
Gdy kwestionowana jest prawdziwość pisma to sąd dokonuje z udziałem lub bez udziału biegłych badania jego prawdziwości, zwłaszcza przez porównanie pisma na zakwestionowanym dokumencie z pismem tej samej osoby na innych dokumentach niewątpliwie prawdziwych.
Zeznania świadków.
Istotne znaczenie, jest najczęściej stosowanym dowodem.
Jeżeli strona powołuje się na dowód ze świadków, ma obowiązek dokładnego oznaczenia faktów, które maja być zeznaniami poszczególnych świadkow stwierdzone.
Musi również wskazać świadków w taki sposób, by sąd mógł ich wezwać – 258.
Wystąpienie osoby w charakterze świadka jest obowiązkiem prawnym, dlatego musi się stawić na wezwanie sądu , złożyć przyrzeczenie i złożyć zeznania- 269.
Zasada bezpośredniości i ustności – nakazują by składanie zeznań przez świadków odbywało się przez sądem w formie ustnej.
Świadkami nie mogą być:
v mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba ze strony zwalniają go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji
v świadkami nie mogą być w sprawach małżeńskich małoletni, którzy nie ukończyli lat 13 i zstępni stron, którzy nie ukończyli lat 17.
Ustawodawca wyjątkowo! Dopuszcza prawo określonych osób do odmowy składania zeznań:
· małżonkowie stron
· wstępni
· zstępni
· rodzeństwo
· powinowaci w tej samej linii lub stopniu
· osoby pozostające ze stronami w stosunku przysposobienia
Odmowa zeznań nie jest dopuszczalna w sprawach o prawa stanu – z wyjątkiem spraw o rozwód.
Świadek może odmówić odpowiedzi na zadane pytanie, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej.
Duchowny może odmówic zeznań co do świadków powierzonych mu na spowiedzi.
1.Sąd wzywa świadków do stawienia się na posiedzenie z pouczeniem o odpowiedzialności karnej za naruszenie obowiązków świadka oraz o przysługującym im prawie zwrotu wydatków związanych za stawiennictwem do sądu oraz o wynagrodzeniu za utratę zarobków – 262.
Przesłuchanie osób dotkniętych chorobą lub kalectwem odbywa się w miejscu gdzie przebywają jeżeli nie mogą go opuścić.
2. Przewodniczący oznacza kolejność przesłuchania świadków. Świadkowie którzy nie złożyli jeszcze zeznań, nie mogą być obecni przy przesłuchaniu innych świadków.
Przed przesłuchaniem świadka uprzedza się go o prawie odmowy zeznań i odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań.
3. Jeżeli świadek ma składać zeznania, przewodniczący odbiera od niego przyrzeczenie i poucza go o znaczeniu tego aktu – 266.
Przyrzeczenia nie składają świadkowie małoletni, którzy nie ukończyli lat 17, oraz osoby skazane wyrokiem prawomocnym za fałszywe zeznania.
Inni świadkowie mogą być za zgodą stron zwolnieni przez sąd od złożenia przyrzeczenia – 267.
4. Przesłuchanie rozpoczyna się od zadania świadkowi pytań dotyczących jego osoby oraz stosunku do stron – 266.2
Świadek składa zeznania ustanie , zaczynając od odpowiedzi na pytania przewodniczącego, co i z jakiego źródła wiadomo mu w sprawie , po czym sędziowie i strony mogą w tymże przedmiocie zadawac pytania.
Niemi i głusi składają zeznania na piśmie lub przy pomocy biegłego – 271.
5. Przyjęty model składania zeznań daje najpierw świadkowi możliwośc swobodnego wypowiedzenia się co do znanych mu faktów.
6. Następnie przewodniczący poprzez zadawanie pytań świadkowi ma możliwość uściślenia składanych zeznań, po czym mają możliwość zadawania pytań pozostali sędziowie, a na końcu strony.
Świadkowie których zeznania przeczą sobie wzajemnie, mogą być konfrontowani – 272.
Zarządzenie takiej konfrontacji jest prawem, a nie obowiązkiem sądu.
Sąd mający jasność co do oceny dowodów, nie musi dokonywać konfrontacji świadków.
Po złożeniu przez świadka zeznań i zapisaniu ich w protokole zostają mu one odczytane i stosowanie do okoliczności na podstawie jego uwag uzupełnione lub sprostowane – 273.1
Obowiązkiem świadka jest stawienie się w sądzie w celu złożenia zeznań.
Jeżeli nie może stawić się w sądzie, powinien usprawiedliwić swoje niestawiennictwo.
Gdy tego nie uczyni sąd skaże świadka na grzywnę, po czym wezwie go powtórnie, a w razie ponownego niestawiennictwa skaże go na ponowną grzywnę o może zarządzić jego przymusowe sprowadzenie.
Świadek w ciągu tygodnia od daty doręczenia mu postanowienia skazującego o ukaraniu grzywną lub na pierwszym posiedzeniu, na które zostanie wezwany , może usprawiedliwić swe niestawiennictwo.
W tej sytuacji sąd zwolni świadka od grzywny i przymusowego sprowadzenia.
Jeżeli świadek bez stosownego uzasadnienia odmawia złożenia zeznań lub przyrzeczenia, sąd po wysłuchaniu obecnych stron co do zasadności odmowy skaże go na grzywnę.
Może również nakazac aresztowanie świadka na czas do tygodnia.
Sąd ma obowiązek uchylenia aresztowania jeżeli świadek złoży zeznanie lub przyrzeczenie albo jeżeli sprawę ukończono w instancji, w której dowód z tego świadka był dopuszczony. – 276
Świadek ma prawo domagać się zwrotu wydatków koniecznych związanych ze stawiennictwem do sądu, ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku.
Przewodniczący może przyznać świadkowi zaliczkę na koszty podróży służbowych i na utrzymanie w miejscu przesłuchania.
Nie sa zobowiązani do składania zeznań w char świadka przedstawiciel dyplomatyczny państwa obcego, co nie wyklucza możliwości uzyskania ich zeznań.
Sąd może wystosować zapytanie czy wyraża zgodę na złożenie zeznań.
Opinie biegłych.
Zadaniem biegłego jest udzielenie sądowi na podstawie posiadanych wiadomości fachowych i doświadczenia zawodowego , informacji i wiadomości niezbędnych do ustalenia i oceny okoliczności sprawy.
Biegłych ustanawia się dla poszczególnych gałęzi nauki, techniki, sztuki, rzemiosła a także innych umiejętnosci.
W wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków uczestników co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia opinii – 278.
Wyjątkowo w celu stwierdzenia treści obcego prawa i obcej praktyki sądowej sąd może zasięgnąć opinii biegłych – 1143.3
Jeżeli dla rozstrzygnięcia sprawy niezbędne są wiadomości specjalne, dowód z opinii biegłych jest konieczny , choćby ktokolwiek ze składu orzekającego takie wiadomości posiadał.
Czy dany przypadek wymaga wiadomości specjalnych ocenia sad, ocena musi być racjonalna, podlega kontroli sądu wyższej instancji w razie wniesienia środka zaskarżenia.
Opinie biegłych opracowane na zlecenie stron przed wszczęciem procesu lub w jego toku sąd może trakować jako wyjaśnienia stanowiące poparcie stanowisk stron, a nie jako dowód z opinii biegłego.
Celem dowodu z opinii biegłego nie jest ustalenie faktów mających znaczenie w sprawie lecz udzielonego sądowi wyjaśnień w kwestiach wymagających wiadomości specjalnych.
Fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy sąd ustala na podstawie innych dowodów.
Sąd obowiązany jest w każdym przypadku dopuszczenia dowodu z opinii biegłego określić w jakiej formie ma ona być przedstawiona – pisemnie czy ustnie.
· Stali biegli sądowi - wpisani na listę biegłych
· Biegli ad hoc – powoływani spoza listy
Osoba wyznaczona na biegłego może nie przyjać włożonego na nią obowiązku z przyczyn, jakie uprawniają świadka do odmowy zeznań, a ponadto z powodu przeszkody , która uniemożliwia jej wydanie opinii – 280.
Strona może żądać aż do ukończenia czynności biegłego jego wyłączenia z przyczyn z jakich można żądać wyłączenia sędziego.
Gdy strona zgłasza wniosek po wyłączeniu biegłego po rozpoczęciu przez niego czynności, obowiązana jest uprawdopodobnić, że przyczyna wyłączenia powstała później lub że przedtem była jej nieznana.
6
chomikplayboy