RESOCJALIZACJA+W+PRACY+SOCJALNEJ-+WYK_ADY.docx

RESOCJALIZACJA W PRACY SOCJALNEJ

WYKŁADY

WYKŁAD  1                            18.09.2010

·         Geneza powstania pracy socjalnej

LITERATURA:

1)     K. Marzec- Holka „Pracownicy socjalni i wolontariusze a możliwość reformy pomocy społecznej”, Bydgoszcz 1998

2)     L. Pytka „ Pedagogika resocjalizacyjna”, Warszawa 2000

3)     „System penitencjarny i postpenitencjarny” red. T. Bulenda, Warszawa 2003

4)     P. Stępniak „Środowisko otwarte jako alternatywa dla więzienia- z doświadczeń francuskich”, Poznań 1997

5)     G. Szczygieł „Społeczna readaptacja skazanych w polskim systemie penitencjarnym”, 2002

TEMAT: SCHEMATY DZIAŁANIA W PRACY SOCJALNEJ

RODZAJE SCHEMATÓW DZIAŁANIA:

¾    Biurokratyczne                            realizacja nie jest sztywno związana z osobą

wychowawcy, a z interpretacją problemu klienta             

¾    Profesjonalne

DZIAŁANIA PRACOWNIKA SOCJALNEGO:

¾    Misja pomagania

¾    Szczególna bliskość- drugiego człowieka klienta, jego problemów

¾    Kontakt- wieloletni, biograficzny, całościowy

¾    Duża ilość pracy oraz konieczność poświęcania olbrzymiej ilości energii każdemu klientowi- uniemożliwia podchodzenie do wszystkich spraw z profesjonalnym zaangażowaniem.

Specyficzny charakter pracy wyklucza bycie wyłącznie urzędnikiem socjalnym !!!!!

BIUROKRATYCZNY SCHEMAT DZIAŁANIA

·         Ograniczenie obszaru działalności związanej z osobowym, indywidualnym podejściem do klienta- pracy nad kontaktem, info, odczuciami

·         Dominująca rola- praca nad dokumentacją połączona z pracą nad formalnymi dowodami (część pracy nad informacjami)

·         Działania pracowników socjalnych:

¾    Traktują prawo jako najwyższą instancję

¾    Nie stosują interpretacji (różnych)

¾    Bezkrytycznie przyjmują formalne kryteria

¾    Kierują się zasadą ekonomiczności

¾    Starają się wykonywać tylko formalnie powierzone obowiązki

¾    Wkładają minimum wysiłku

¾    Nie podejmują żadnej gry z instytucją

·         Zachowania pracownika socjalnego:

¾    Chłodność urzędnicza

¾    Wstrzemięźliwość

¾    Formalny dystans

¾    Usztywnienie postawy wobec klienta

¾    Konfrontacyjny format kontaktów

¾    Pomijanie negocjacyjnych faz

·         Wiedza o kliencie:

¾    Zmienia się skokowo po uzyskaniu odpowiednich dokumentów

¾    Rytm zmian wyznaczany jest przez obowiązkowo ponawiany wywiad uzupełniający

¾    Dokumenty formalne zwykle nie zawierają info o źródłach problemu- opisują jedynie stan faktyczny w danym czasie (często nie faktyczny lecz dokumentarny)

PROFESJONALNE SCHEMATY DZIAŁAŃ:

·         To realizacja idei pomocy społecznej

·         Dążenie do rzeczywistego, a nie „papierkowego” załatwiania spraw klienta

·         Działanie poprzez dużą wiedzę (na temat) szeroko rozumianymi kompetencjami oraz doświadczeniem

·         Znaczenie zyskują typy pracy, które podkreślają osobowy charakter klienta:

¾    Praca nad uczuciami                                                        praca nad dokumentami przestaje

¾    Praca nad kontaktem                                                         mieć centralne znaczenie

·         Podstawa profesjonalnego schematu działania- DOBRA INFO O KLIENCIE

Kompetencje własne można uzupełnić poprzez:

¾    Kursy

¾    Treningi

¾    Literaturę

¾    Warsztaty

·         Ważny element w pracy socjalnej

1)     CZAS

¾    Nie fizyczny

¾    Nie rytm biurokratycznej procedury

2)     CZAS BIOGRAFICZNY

·         Profesjonalne działanie pracownika socjalnego:

¾    Różne sposoby interpretacji wstępnej diagnozy

¾    Prywatne teorie dotyczące zarówno zagadnień ogólnych- poparte własnym doświadczeniem

¾    Praca nad kontaktem- manipulacja przestrzenią

·         KATEGORYZACJA KLIENTA

¾    Oparta jest na niewymiernych, osobowościowych jego cechach

¾    Ma znaczny wpływ na wybór odpowiedniej dla danego przypadku odmiany profesjonalnego schematu działania !!!!!

SCHEMAT WSPIERAJĄCY- klienta nie poddaje się i robi wszystko, co w jego mocy aby uporać się z problemem.

FUNKCJE:

¾    Praca nad odczuciami (forma pocieszenia, współczucia, zrozumienia, biograficznego wsparcia- relacje niemal osobiste)

SCHEMAT MOBILIZUJĄCY- wymuszanie na kliencie realizacji jego zobowiązań określonych w planie pomocy.

Bliski, emocjonalny kontakt utrudnia mobilizację klienta, celowo należy profesjonalnie popsuć kontakt (np.: instrumentalne użycie postawy urzędnika !!!!!

Sposoby strategicznego kierowania kontraktem w schemacie mobilizującym:

¾    Kolokwializacja                                                        podejmowane są w celu nakłonienia

¾    Formalizacja                                                                      klienta do podjęcia określonych działań

WYKŁAD   2                                          28.11.2010

SCHEMAT KONTROLNY

Wiedza profesjonalisty:

¾    Jest niezupełna

¾    Rodzi zjawisko profesjonalnej ciekawości

DEFICYT WIEDZY:

1)     Wykorzystane są każde sytuacje by zdobyć nowe informacje

2)     Mnożone są nowe kanały komunikacyjne

3)     Pozyskiwane są nowe źródła

Obraz sytuacji klienta a potrzeby dokumentacji:

¾    Tworzony wizerunek ma gwarantować uzyskanie dla klienta planowanej pomocy

¾    Separować informacje

¾    Podkreśla info, które uzasadniają proponowane wsparcie.

PROFESJONALNY SCHEMAT DZIAŁANIA- WNIOSKI:

·         Są elastyczne

·         Dogłębna znajomość przypadku umożliwia różne sposoby przetwarzania wiedzy o kliencie.

Mechanizmy przetwarzania wiedzy o kliencie:

¾    MISTYFIKACJA: deformowanie dokumentacji wytwarzanej (celowe)

¾    NACIĄGANIE:

·         działanie zgodne z prawem

·         działania nieformalne

·         dotyczące planów pomocy- przyznawanych zasiłków (mogą wymagać dodatkowej obrony).

Perspektywy profesjonalnego schematu działania

↓                                                                                    ↓

Świat potoczny (rzeczywistość)                            zorganizowana instytucja działająca w określ celu

REALIZAJCA profesjonalnego schematu działania:

·         optyka osobowa lub urzędowa

·         ujawnienie problemu innym pracownikom

·         wsparcie się innymi opiniami

·         spontaniczna, zespołowa praca z przypadkiem

·         poczucie zawodowe, satysfakcji

·         określone oczekiwania pracownika socjalnego wobec klienta.

↓

·         współpraca z klientem

·         umowa o współdziałaniu

à ograniczenia profesjonalnego schematu działania:

·         biograficzne zbliżenie

·         zderzenie z drastycznymi wydarzeniami w życiu klienta

·         utrata profesjonalnego dystansu i samoświadomości

·         przewaga perspektywy osobowej

·         użycie reguł potocznych- utrata strategicznego charakteru

·         wykluczenie perspektywy urzędnika poza nawias interakcji.

àograniczenia biurokratycznego schematu działania:

¾    redukcja negocjacyjnego charakteru kontraktu.

TEMAT: PRACOWNIK SOCJALNY

PODMIOTEM PRACY SOCJALNEJ JEST CZŁOWIEK, zepchnięty na margines, niezaradny, potrzebujący, uzależniony, z problemami rodzinnymi, nie potrafiący realizować przeciętnego stylu życia, uzależniony od instytucji pomocowych.

NIEATRAKCYJNE CECHY KLIENTA:

1)     nie jest traktowany jako pełnoprawny podmiot społeczny:

¾    jest kimś obok

¾    nie do końca uczestniczący w życiu społecznym

¾    osoba zmarginalizowana

¾    outsider- bezdomni, byli więźniowie, śmietnikowi szperacze

2)     nie jest zakorzeniony społecznie:

¾    nie posiada znaczącego statusu

¾    dla innych jest nikim

¾    nie posiada rodziny, lub nie utrzymuje z nią kontaktu

3)     jest wyizolowany ze wspólnoty komunikacyjnej:

¾    nie jest atrakcyjnym partnerem rozmowy

¾    ...