MAKROEKONOMIA.doc

MAKROEKONOMIA

Pierwszy wykład – w zeszycie

2.09 - gut

PKB REALNY (obliczany w cenach stałych) =

Indeks cen – mówi nam o ile zmieni się poziom cen w analizowanym okresie

Ograniczenia PNB i PKB

- w ramach PNB/ PKB nieujęte są te czynności, które związane są z gospodarstwami domowymi, czyli np. produkty wykonane w procesie majsterkowania/ wykonane w domu

- nie obejmują czynności wykonanych w ramach szarej strefy (czarny rynek – handlujemy towarami, którymi handel jest zakazany np. narkotyki, szara strefa – handlujemy towarami, którymi handel jest dozwolony, ale obrotu tego dokonujemy w sposób niezgodny z prawem)

- nieujęte są wszystkie transakcje giełdowe

- nie uwzględnia się liczby mieszkańców (więc zrobiono PKB per capita = PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca = PKB/ liczba mieszkańców – do celów porównawczych podaje się go w dolarach amerykańskich, lub w euro – ale z kolei mamy tu problem po jakim kursie przeliczać i  problem: on podaje tylko wartość średnią, czyli tracimy z oczu warstwy najbiedniejsze i najbogatsze – czyli podział dochodów wewnątrz społeczeństwa)

Dochód narodowy

Dochód narodowy – (minus)

1.      Opłaty na ubezpieczenie społeczne

2.      Podatek dochodowy przedsiębiorstw

3.      Zyski niepodzielone przedsiębiorstwa

= dochody osobiste (czyli ta część dochodów, która trafia do kieszeni podatnika – czyli to co wykazujemy w pitach) – (minus)

1.      Podatek dochodowy

= dyspozycyjne dochody osobiste (te wszystkie pieniądze, które trafiają do naszych kieszeni i którymi możemy naprawdę dysponować) – wydajemy je na konsumpcję i oszczędności

Obieg pieniądza w gospodarce

Do firm trafia:

a)      niepodzielone zyski (pieniądze, które przedsiębiorstwo zarobiło, ale nie wypłaciło ich właścicielom)

b)     amortyzacja

c)      część dochodów społecznych

d)     część transferów rządowych

Do budżetu trafia:

a)      podatki pośrednie

b)     podatki dochodowe

c)      ubezpieczenie społeczne

d)     część oszczędności (zakup obligacji)

Do gospodarstw trafia:

a)      wynagrodzenie

b)     renta

c)      część zysków przedsiębiorstw – wypłata dywidendy

d)     oprocentowanie obligacji

Przeznaczanie dochodów

Firmy przeznaczają swoje dochody na:

a)      inwestycje

b)     spłata kredytów

c)      płatności transferowe (część zysku, które firma musi przekazać państwu w ramach transferu)

Budżet państwa przeznacza swoje dochody na:

a)      zakupy rządowe

b)     transfery rządowe (przepływ pieniędzy w jedną stronę)

c)      spłata długów publicznych (np. wypłata odsetek z tytułu obligacji)

Gospodarstwo przeznacza swoje dochody na:

a)      konsumpcja

b)     oszczędności

Krańcowa skłonność do konsumpcji – oznaczamy ją MPC – MPC =

Krańcowa skłonność do oszczędzania: MPS =

Im wyższy jest PNN tym wyższa będzie skłonność do oszczędzania

MPC + MPS = 1

Wzrost gospodarczy

Wzrost gospodarczy = wzrost poziomu PKB w czasie

Czynniki wzrostu gospodarczego:

a)      kapitał – wzrost ilości kapitału na mieszkańca pozwala zwiększać produkcję dzięki inwestycjom

b)     praca

– ilościowo – ilość osób zdolnych do pracy – wzrost liczby osób w wieku produkcyjnym

- stopień aktywizacji zawodowej – mówi jaka liczna osób w wieku produkcyjnym rzeczywiście jest gotowa podjąć zatrudnienie

- kapitał ludzki - pracownicy wraz z ich doświadczeniem, wiedzą, umiejętnościami, kreatywnością i wszystkim, co mogą wnieść do procesu produkcyjnego

c)      ziemia (jej znaczenie systematycznie nam maleje, bo zmienia się natura gospodarki)

d)     surowce – im lepsze wyposażenie w surowce tym wyższy poziom rozwinięcia krajów

e)      Innowacje – wprowadzania na rynek nowoczesnych rozwiązań

- innowacje produktów

- innowacje procesów (produkt się nie zmienia, zmienia się tylko proces produkcji)

- innowacje strategiczne – zmienia się sposób prowadzenia przedsiębiorstwa

Cykl koniunkturalny

Różnica między trendem, a zmianami cyklicznymi

Wahania cykliczne – odchylenia (krótkoterminowe) od f.trendu (wykres)

1.      Czynności poprzedzające – zapowiadają zmiany

– giełda papierów wartościowych – ilość i wartość sprzedawanych na giełdzie akcji

- zmiana liczby osób zatrudnionych

- zmiana liczny firm na rynku

- liczba budowanych domów

2. Czynniki współbieżne – mające miejsce równolegle

- PKB

- obroty firm produkcyjnych

- inwestycje (wysokość wydatków i ich charakter)

- poziom dochodów konsumentów

- poziom zatrudnienia

- ilość bezrobotnych (i długość bezrobocia)

-wysokość zysków przedsiębiorstwa

3. Wskaźniki działające z opóźnieniem

- dochody

- ilość udzielanych kredytów

- wysokość stóp procentowych

Omówienie faz cyklu koniunkturalnego

a)     przyczyny zewnętrzne – nie są związane z procesami gospodarczymi

b)     przyczyny wewnętrzne – związane z gospodarką

Hobson – uznał, że powodem występowania cyklów koniunkturalnych jest nadmierna skłonność do oszczędzania najbogatszych warstw społecznych. Ale inwestują oni tylko, kiedy mają granicę zysku. Czyli rozpoczynamy produkcję ale naszym pracownikom gwarantujemy tylko bardzo niski poziom zarobków. Następuje więc wzrost produkcji za którym nie postępuje wzrost dochodów. Na rynku pojawia się nadwyżka produktów. Producenci są więc zmuszeni obniżyć cenę, jednocześnie następuje spadek podaży. Zyski spadają. Bogatym nie opłaca się więc inwestować i zaczynają oszczędzać.

Keynes – rozwinął teorię Hobsona i stwierdził, że przyczyną wahań koniunkturalnych jest niedostateczny popyt wynikający ze zbyt niskiej konsumpcji oraz brak inwestycji.

Omówienie faz cyklu koniunkturalnego

Założenia: cykl koniunkturalny jest właściwy tylko w zamkniętej gospodarce wolnokonkurencyjnej – czyli gospodarka jest samowystarczalna – nie ma eksportu, ani importu, a oparta jest na zasadach wolnej konkurencji – żądzą nią prawa popytu i podaży, nie ma interwencjonizmu ani ograniczenia konkurencji – nie ma w niej monopoli

1.      Kryzys

2.      Depresja

3.      Ożywienie

4.      Rozkwit