Surowce mineralne Skorupa ziemska czyli zewnętrzna warstwa globu ziemskiego zbudowana jest ze skał. Skały składajš się z naturalnie wytworzonych, różnego rodzaju minerałów. Większoć minerałów budujš zwišzki chemiczne, ale istniejš też takie, które tworzš pierwiastki, występujšce w stanie wolnym. Skorupa ziemska jest zbudowana z wielu pierwiastków, ale tylko 8 z nich stanowi ok. 98 % masy wszystkich skał. Pierwiastek O Si Al. Fe Ca Na K Inne Zawartoć % w skorupie ziemskiej 45 % 27 % 8,2 % 6,1 % 4,6 % 2,3 % 1,8 % 2,3% (pozoma tabelka zamiast słupków) Zarówno minerały, jak i surowce mineralne sš wykorzystywane w przemyle. Ze względu na zastosowanie można je podzielić na kilka grup: - surowce energetyczne - można z nich uzyskiwać energię. Należš do nich m.in. ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel - surowce budulcowe - stanowiš różnego rodzaju skały, z których otrzymuje się materiały budowlane - surowce chemiczne - wszelkie minerały, z których można otrzymać czyste pierwiastki lub zwišzki chemiczne. - surowce metalurgiczne - stanowiš rudy metali, czyli skały zbudowane z minerałów zawierajšcych metal - surowce zdobnicze - czyste metale oraz kamienie szlachetne Najważniejsze rodzaje skał: - skały wapienne - głównym zwišzkiem chemicznym budujšcym skały wapienne jest węglan wapna (CaCO3) Wród można wyróżnić: - wapień - skała osadowa - kredę - powstała ze pra- szczštków organizmów żywych - marmur - skała metamorficzna; cenny materiał budowlany oraz rzebiarski - dolomit - głównym zwišzkiem chemicznym budujšcym dolomit jest węglan wapnia i magnezu (CaCO3 i MgCO3) - skały zawierajšce węgiel - torf, węgiel brunatny, węgiel kamienny; oraz minerały - diament, grafit - piaskowiec - zawierajš głównie krzemionkę oraz kwarc (SiO2) - granit - złożony z kwarcu oraz miki (krzemianów) - piasek - zawiera głównie krzemionkę oraz kwarc (SiO2) - gliny - boksyty - to głównie tlenki glinu - kaoliny Stopy metali to mieszaniny różnych metali (i niemetali) lub zwišzki międzymetaliczne które posiadajš szczególne właciwoci, znajdujš zastosowanie w przemyle metalurgicznym. Najważniejsze stopy; - mosišdz - miedz + cynk - bršz - cyna + miedz - stal - żelazo + węgiel - duraluminium - glin +miedz - stop Monela - nikiel + miedz + żelazo - stopy drukarskie - antymon + cyna + ołów
edzia198