jak_motywowac_do_uczenia_sie_cz01.pdf

TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN nr 1/2005

Julian Piotr Sawiński

JAK MOTYWOWAĆ DO UCZENIA SIĘ

I PRACY NAD SOBĄ ?

Zarys słownika dla nauczycieli

(część 1)

Opracowanie powstało dla innowacyjnych nauczycieli na warsztaty

edukacyjne pt. "Motywowanie do uczenia się".

CENTRUM EDUKACJI NAUCZYCIELI W KOSZALINIE 2005

Julian Piotr Sawiński „Jak motywować do uczenia się i pracy nad sobą?” str: 1

TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN nr 1/2005

Jeżeli prawdą jest, że:

"Rozwój i samodoskonalenie jest w większym stopniu kompetencją emocjonalną niż

intelektualną. Musi nam się chcieć pracować nad sobą. Znalezienie odpowiednich

metod i środków jest rzeczą wtórna..."

(J. Santorski, 2005)

- to współczesna edukacja powinny koncentrować się na tym, co stymuluje twórczą

aktywność i orientuje ku przyszłości oraz wspiera rozwój motywacji uczenia się,

doskonalenia się i pracy nad sobą, które powinny sprawiać przyjemność osobie uczącej

się.

DLACZEGO W EDUKACJI POTRZEBNY JEST AKCENT NA

MOTYWOWANIE DO UCZENIA SIĘ?

Terminologia pedagogiczna dotycząca wspierania rozwoju uczniów i motywowania do uczenia

się, doskonalenia się i pracy nad sobą oraz o innowacjach edukacyjnych w ogóle, nie jest

ujednolicona. Podstawowe pojęcia służące do opisania ww. procesów, podobnie jak i wiele

innych terminów pedagogicznych - często traktowane są w literaturze przedmiotu jak synonimy

oraz rozumiane bardzo różnie, a czasem nawet sprzecznie. Ta różnorodność i często

dowolność rozumienia pospolicie używanych terminów utrudnia porozumienie się ludzi

zajmujących się motywowaniem uczniów do pracy w edukacji. Utrudnia to także

komunikowanie się nauczycieli i opracowywanie autorskich koncepcji innowacyjnych oraz

własnych programów edukacyjnych. Prawdą jest, że każdy w zasadzie ma prawo nadawać

różnym terminom i wyrażeniom inne znaczenia, ale to nie ułatwia działalności innowacyjnej w

oświacie. Warto więc podjąć próbę ich uporządkowania.

Szkoła przyszłości przekształci człowieka z przedmiotu kształcenia w jego podmiot, z

człowieka nabywającego wiedzę uczyni człowieka, który sam siebie kształci. ”

(Prokopiuk 1992)

Julian Piotr Sawiński „Jak motywować do uczenia się i pracy nad sobą?” str: 2

TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN nr 1/2005

Jeśli prawdziwa jest treść ww. sentencji, to samodzielność myślenia i działania, w tym uczenia

się i doskonalenia się oraz samoedukacja (samokształcenie, samowychowanie) rosną dziś do

rangi kluczowej wartości edukacji. Priorytetem w wielu naszych szkołach jest obecnie często

„jakość edukacji”, „jakość pracy szkoły i nauczycieli” oraz dialog i partnerstwo nauczy-cieli i

uczniów. Niektóre szkoły prześcigają się w pomysłach, projektach i rozwiązaniach, które mają

podnieść ich jakość pracy i poziom efektów edukacji. Szybko uczą się partnerskich zachowań i

podejmowania decyzji, a tym samym także odpowiedzialności za swoje słowa i działania –

chcą być „nową szkołą”.

Wielu dziś wskazuje na potrzebę i sposoby podwyższenia jakości szkolnego wychowania oraz

kształcenia i opieki pedagogicznej. Mówi się coraz częściej o konieczności koncypowania,

planowania i realizacji II reformy systemu edukacji w Polsce lub nawet dokonania „rewolucji

w edukacji”. (Dryden 2000). Stąd liczne pytania nauczycieli, m.in.:

- Czy potrzebna będzie szkoła za lat 20-25?

- Jeśli tak, w jakim kierunku rozwinie się?

- Jaka będzie szkoła za lat 20-25?

- Jaka będzie filozofia i zasady edukowania?

- Jak zbudować szkołę jutra, czyli dobrą, innowacyjną, nowoczesną?

(J.P. Sawiński 2004)

Niniejszy "Zarys słowniczka dla nauczycieli" jest skierowany przede wszystkim do nauczycieli

uczestników warsztatu "Motywowanie do uczenia się" oraz nauczycieli innowacyjnych

i doradców metodycznych CEN w Koszalinie, w celu udzielenia im pomocy w ich próbach

uporządkowania terminologii używanej podczas wspierania i opiniowania różnych

nauczycielskich innowacji edukacyjnych.

Przedstawiony niżej wykaz wybranych pojęć pedagogicznych i psychologicznych mieści się w

obszarze współczesnej innowatyki pedagogicznej. Nie jest obowiązujący i kompletny. To

dopiero początek tej pracy. Został sporządzony z myślą o wspieraniu działań inspirujących,

doradczych, zachęcających i motywujących innowacyjnych nauczycieli, w tym także doradców

metodycznych oraz konsultantów pedagogicznych CEN w Koszalinie.

Julian Piotr Sawiński „Jak motywować do uczenia się i pracy nad sobą?” str: 3

TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN nr 1/2005

I. TERMINY ZWIĄZANE Z BUDOWANIEM SZKOLNEGO

SYSTEMU WSPIERANIA MOTYWACJI UCZENIA SIĘ

1. Akredytacja (accredo /łac./ - uprawomocnić, uwierzytelnić) - uprawnienia danej osoby do

pełnienia określonych funkcji, np. nauczyciela w jakimś typie szkoły; oraz działania

wspierające rozwój instytucji i placówek oświatowych, które są często silnym motywatorem

wzrostu motywacji i jakości pracy.

2. Alchemia motywacji - Termin odnoszony do tajemniczych stron naszego doskonalenia się

i motywacji, wyprowadzony ze średniowiecznej chemii i filozofii, która usiłowała dokonać

przemianę metali nieszlachetnych w złoto, zmieniając proporcje 4 tzw. podstawowych

elementów (ognia, ziemi, powietrza i wody) przy pomocy katalizatora i kamienia filozoficznego

(uważane-go również za środek odmładzający). (Kopaliński 1989, s.24)

3. Alchemia rozwoju człowieka - filozofia dość oryginalnego podejścia do ontogenezy i

doskonalenia się, która wskazuje głęboką potrzebę patrzenia w siebie, zajmowania się

własnym doskonaleniem się i rozwojem, zmieniając proporcje 4 podstawowych czynników

decydujących o nim (genetyki, wychowania, środowiska i aktywności własnej). Tym

poszukiwanym "złotem" jest tutaj wielostronny i harmonijny rozwój człowieka.

4. Alternatywność - wybór projektu lub rozwiązania z kilku możliwych. Obejmuje pomysły,

projekty czy programy, które są zasadniczo inne od dotychczasowych wzorców, strategii,

metodyki, środków dydaktycznych itp. (Patrz: działania nowatorskie)

5. Analityczny - "związany ze zdolnością odbierania rzeczywistości jako wielu wyizolowanych,

oddzielnych części, bez zwracania uwagi na ich kontekst jako całości." (Dennison 2004)

6. Analogia – to zgodność, odpowiedniość, podobieństwo pewnych cech między odmiennymi

skądinąd przedmiotami, zjawiskami (odpowiednik, rzecz podobna). Coś analogicznego – to

coś podobnego (częściowo), zbieżnego, pełniącego podobne czynności (np. narządy

Julian Piotr Sawiński „Jak motywować do uczenia się i pracy nad sobą?” str: 4

TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN nr 1/2005

analogiczne w biologii). (Kopaliński 1989) Jest ważnym elementem synektyki i innych technik

twórczego działania.

7. ATR - Trening Zastępowania Agresji (Aggression Replacement Training) - metoda pracy

przejawiająca zachowania problemowe oparta na zasadzie uczenia się umiejętności

prospołecznych przez działanie, zespół ćwiczeń będących istotnym elementem działań

profilaktycznych. Od 1998 roku MEN wspomaga adaptację i wdrożenie ART w polskim

systemie oświaty.

8. ATR - składniki - Składa się z 3 komponentów - treningów:

1. Umiejętności zachowań prospołecznych (50 kluczowych umiejętności), uczących i

rozwijających ważne umiejętności w kontaktach społecznych;

2. Kontrolowania złości, stanowiący aspekt emocjonalny programu;

3. Wnioskowania moralnego, który ma wspomagać motywację uczestników. (Ciupińska 2004)

9. Atrakcja – „to, co swą niezwykłością przyciąga, interesuje, zwłaszcza większą liczbę ludzi;

sensacja, urozmaicenie, rozrywka, przyjemność; Atrakcyjny – nęcący, pociągający,

interesujący, budzący ciekawość. (Kopaliński 1989, s.50)

10. Atrakcyjna edukacja – taki program i działania, które wywołują autentyczną ciekawość

i chęć uczenia się - coś, co swą nowością i niezwykłością przyciąga, interesuje, urozmaica

oraz ma elementy rozrywki i sprawia przyjemność. Atrakcyjna jest ta edukacja, którą sami

uczniowie w ewaluacji uznają za interesujące, atrakcyjne. (ryc. 1)

11. Atrakcyjna innowacja – taki program innowacyjny i działania nowatorskie, które wywołują

autentyczną ciekawość, pozytywną motywację i chęć uczenia się oraz doskonalenia siebie

samego, zawierając m.in. elementy poznawcze, kształcące i rozrywkowe oraz sprawiają

przyjemność uczenia się. (ryc. 1)

Julian Piotr Sawiński „Jak motywować do uczenia się i pracy nad sobą?” str: 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: