Wyroki sądów miejskich czyli ortyle.pdf

(644 KB) Pobierz
Microsoft Word - Ortyle Maciejowskiego 2.doc
<Ortyle Maciejowskiego>
1r
Jesus Maryja
Mali albo możeli opiekadlnik umarłego
3 łacić wiano albo długi.
Przyjacielski pokłon naprzod. Mili
przyjaciele, pytaliście nas o prawo
6 takimi słowy: Gdy mę ż czyzna
pojmie żonę a onej wianuje na swym
jimieniu jidących sto grzywien mniej
9 albo więcej procz sądu, a ten to mąż umrze
a zostawi po sobie długi i dziatki, co lat
nie mają, i brat a albo siostry męża albo
12 jinnego przyrodzonego p rz yjaciela albo opiekadlnika,
a tego umarłego żona pojmie jinszego męża,
t en mąż od swej żony chce od tego
15 opiekadlnika jej wiana, co jej wianował
umarły mąż i został jej wi[a]nowa ty .
Opiekadlnik mowi: Wiem o tej paniej wienie
18 i tym to dłudze i to wyznawam przed prawem,
jako się rzecz ma. Ale ja nie wiem,
mamli to mieć z prawa dać jej wiano to
21 z jimienia tych to dzieci, gdyż jej nie
wianowano przed prawem, i też ty dzie c i
ten ortel mają, jiże *blisz e są k temu przy ć
24 przysięgą jedną ręką, iże jich ociec nic n i e
wianował jich macierzy i też ty dzieci lat
nie mają, *prze jich o to nie mają gabać, aby
27 miały to wyznać albo nie wyznać. Acz już ten
opiekadlnik ma moc i musi od tych to dzieci
to wiano dać z prawa? Na to ortel wydali
30 przysiężnicy z Majdemb < orku >.
Na to my panowie S m p Gdy opiekadlnik z prawa
obejmie się dzieci, co lat nie mają,
33 tedy ma m o c długi fołdrować i dać, i zapłacić
ługi wszystkim obyczajem, jako by mogły
1
1v
uczynić ty to dzieci, gdyby lata mieli. Przeto
opiekadlnik ten może długi płacić, o ktorych
3 wie, jestli nie takich dzieci, a o ktorych
nie wie, może się dać upominać, albo o nie
przysięgać z prawa wielkiego, iż o tym dłudze nie
6 wie opiekadlnik. A będzieli on upominan, tedy
musi ten dług płacić i tej niewieście
z jidącego jimienia, jestli go tako wiele,
9 a wieli też on, iż jej ta k o wiele wianował
z prawa. Dalej, możeli opiekadlnik jimienie
tych dzieci przedać na długi
12 Dalej jeszczeście nas pytali, aczby to
jidące jimienie za to nie stało, możeli
opiekadlni k tych to dzieci jimienie <przedać>,
15 aczbykolw i ek ony przeciw temu mowiły, i z tego
wiano zapłacić i jinsze długi, a możeli
opiekadlnik dłużniko w umarłego przycisnąć,
18 aby przed prawem odpowiadali i długi płacili
miasto dzieci, ktoremi się opieka, a mająli
opiekadlnikowi miasto dzieci przysięgać,
21 albo może się wszystko przedłużyć tako długo,
aż ty dzieci lata będą mieć, albo co jest z prawa.
Ortel na to wydan od przysiężnikow
24 z Majdembork < u > .
Na to my panowie S m p Nie jest potrzebizna ani [prośba]
<ma dla> wiana, co mąż żenie wianował na jidącym
27 jimieniu, opiekadlnik [może] przedać jimienia
dzieciam stojącego. Jestli ociec tych dzieci
został dłużen pirwe długi, co o nich wie
30 opiekadlnik, albo prawem będzie upominan z tego,
dlatego nie jestli bliszy p rz yrodzony po tych
to dziecioch, może przedać i zapłacić, ale nie
33 sąli bliszy przyrodzeni, tedy nie może stojącego
jimienia przez wolej tych dzieci przeda ć ,
2
2r
a tedy się ma ta rzecz przedłużyć do lat
tych to dzieci podług prawa. Dalej, kto ma
3 ranne oględać. Dalej, kto ma ranne ludzi
oględać. Pytaliście jeszcze nas, przysiężnicyli,
sędziali, lekarzli rannemu być ma na wyznanie,
6 sąli rany ciężkie albo śmiertelne,
albo nieśmiertelne. Na to ortel.
Na to my panow i e S m p, iże sędzia ma oględać
9 ty rany i przed prawem je szacować,
jakie były. Ale w mieściech, gdy są *rani
lekarze, tem to dają pod p rz ysięgą szacować i
12 powiedzieć przed prawem, jakie to rany były.
I też sędzia podług oglądania może sędzić,
ortela pytać podług prawa. Mogąli gościom
15 albo jinnym ludziom gorący sąd osadzić.
Pytaliście nas, mająli gościom podrożnym
albo mieszczanom *z *gościny, albo jinnym
18 ludziom, co nie są winni ku położeniu prawa,
gorący sąd osadzić, albo bądź w zapowiedziany
czas, albo w niezapowiedziany. Na to ortel wydan
21 z Majdembor < ku >.
My panowie S m n prawo: Podrożnym
ludziom, jako gościom, co są tako
24 daleko, iż k temu położonemu prawu albo sądu
nie mogą przy ć , albo mieszczanom, ktorzy się
na daleką drogę gotowali, tym mają gorący
27 sąd osadzić albo bądź w zapowiedziany czas prawa.
Gdyby kto zapowiedział pieniądze po umarłej
ręce albo stojące jimienie wojtem.
30 Dalej pytaliście nas, gdyby mieszczanin
albo gość żałował o rolą albo o stojące
jimienie. Na to ortyl.
33 Gdyby mieszczanin albo gość ktory rolą albo stojące
jimienie sądem albo wojtem
zapowiedział, albo przyumarłe stojące jimienie
36 prawi, ten ma to usty oprawić przed
sądem albo prawem, gdy sędzia siędzi e na dzień
3
2v
przy sz łego położonego prawa. O głowę albo
o rany, co nie gorąco zastane.
3 Dalej pytaliście nas o prawo: Gdyby mieszczanin
albo gość żałował o rany albo o
łowę. Na to my panowie z Maj < demborku > ortel.
6 O głowę albo o rany, co nie zastany s ą na
gorącej rzeczy, to mają dać do gajnego sądu
położenia, a tego to, co mir słomił, prawem
9 ortelem naśladować, aby ożałowan, acz jest
praw[o] z prawa. O jednym człowiece, co
pojął żonę z dziedziną, z drzewianym domem.
12 Pytaliście nas o prawo tymi słowy: Jeden
ąż pojął żonę w stadło małżeńskie,
a ta żona miała ojczyznę i jidące
15 jimienie, a w tę jej ojczyznę albo w dom
przyszedł k niej ten to mąż, a ten dom był
drzewiany i zgorzał. Tedy ten
18 mąż przedał tej żony ojczyznę, a wziąwszy pieniądze
i jinne jimienie tej to żony dzieci, i też
swe pieniądze i zmurował ten zgorzały dom.
21 A tako ten to mąż umarł i zostawił po sobie
dzieci z tą żoną, a ta to niewiasta szła za
jinnego męża. Tedy rzekły dzieci: To jidące
24 jimienie albo ty pieniądze były naszego ojca,
gdy on tę pojął, przeto my patrzemy k temu
domu albo ku pieniądzom, za ktore nasz ociec
27 murował ten dom. Tako ta niewiasta rzekła:
Ten dom jest moja ojczyzna a na to ja
mam z prawem list, iż moj mąż obiecał
30 mie murować ten dom, bo on mojej ojczyzny
i jidącego jimienia dobrze t ak o ode mnie
wziął wiele i obiecał ji mnie za to zmurować,
33 gdy on me jimienie przedał. Jestli
k temu murowaniu domu ta niewiasta
blisza, czyli tego dzieci, czyli co prawo, a kto
36 ji ma wziąć albo osieść?
4
3r
Na to ortel wydan.
Na to m p m p Możeli ta niewiasta
3 ukazać podług prawa, iż ten dom swemu
umarłemu mężowi niegdy spuściła, tedy
ona ma ten murowany dom wziąć, przeto iż
6 ten mąż, poki żyw był, sobie o to murowanie
nie utw i erdził podług prawa. Gdy sie kto
obejmie oprawiać podług prawa czyjej
9 rzeczy. Dalej pytaliście nas: Gdyby dobry
człowiek, co mu sprawnie niekto przygani,
podejmuje się przed prawem ludzsk i ej
12 rzeczy oprawiać albo mowić, a za to bierze
pieniądze, przywiedzie rzecz przed prawo prosto
albo świa d ki, co jest jego myto? Acz co pirzwej
15 mowił krotki czas albo długi, a juże nie chce
mowić <...>. Na to ortel wydan z Majdemb < orku > .
Na to m p s m p Podejmieli się dobry
18 człowiek mowić za wyrzeczone myto,
mają jemu zapłacić, ale czyni-li on to na
miłość, tedy ten, czyją rzecz mowił, da mu, co jego
21 prawa wola. A nie chceli więcej jinnej rzeczy
mowić, tedy wżdy on i jego dzieci zostaną
przy swem pełnem p<r>awie, acz się jinem
24 niepo cz esnem nie przekonali z prawa prawego.
Możeli pospolny poseł ludzkie rzeczy mowić.
Dalej pytaliście nas: Możeli pospolny
27 poseł przed prawem ludzkie rzeczy oprawiać
albo mowić tako, jako jinny rzecznik,
aczkolwiek jim zawadza jich urząd, gdyż oni mają
30 lud przed prawo pozywać albo jimienie zapowiadać,
albo ludzką rzecz mowić, a to wszystko
nie mogą rowno dokonać, a tako się może
33 s tać zamięszkanie, albo co jest z prawa?
Ortel na to wydali przysiężnicy.
Na to m p s m p Pospolny poseł
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin