PRAWO WŁASNOŚCI
INTELEKTUALNEJ
w znacz. przedmiotowym
w znacz. podmiotowym
PRAWA NA DOBRACH NIEMATERIALNYCH
PRAWA WYŁĄCZNE
PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ - dr Wojciech Włodarczyk
Prawo własności intelektualnej:
1) w znaczeniu przedmiotowym
2) w znaczeniu podmiotowym
1) w znaczeniu przedmiotowym – normy prawne określające nabywanie, zmianę, utratę
i ochronę praw własności intelektualnej
Prawo własności intelektualnej jest dyscypliną prawa wyodrębnioną wg kryterium przedmiotowego (co regulują?).
Jest to dyscyplina prawa kompleksowego. Obejmuje zarówno normy administracyjno-prawne, cywilno-prawne jak i normy prawa karnego, które odnoszą się bezpośrednio lub pośrednio do praw własności intelektualnej, a łączy je przedmiot.
Jedna strona nie ma możliwości ukształtowania normy prawnej drugiej stronie bez zgody tej drugiej strony.
Przy prawie własności intelektualnej nie ma swoistej metody tylko chodzi oto czego dotyczy.
2) w znaczeniu podmiotowym: - rozumienie szerokie i ścisłe
- rozumienie szerokie - wszelkie prawo podmiotowe o charakterze cywilno-prawnym, które odnosi się do dobra intelektualnego określane mianem prawa własności intelektualnej
- ścisłe - prawo własności intelektualnej w znaczeniu podmiotowym to każdy typ prawa cywilno-prawnego, który ma charakter prawa wyłącznego.
Prawo własności intelektualnej w znaczeniu podmiotowym = prawo wyłączne.
Niekiedy określamy te prawa terminem prawa na dobrach niematerialnych, a zatem:
prawo własności intelektualnej = prawo wyłączne = prawo na dobrach niematerialnych
≠≠≠≠ ≠ = =
PRAWO PRAWO WŁ. INNE
AUTORSKIE PRZEMYSŁOWEJ NP. 1) ochrona baz danych ( nowość w UE od 2000)
Dobra 2) ochrona wiedzy tradycyjnej ( stare receptury med.indyjskiej, wzornictwo ludowe
niematerialne 3) ochrona formatów programów telewizyjnych i radiowych
zbiorowe
W starożytności nie było znane prawo własności intelektualnej.
Dużą rolę odegrało chrześcijaństwo; wiązało się to z pojęciem pracy.
Wolni Rzymianie pogardzali pracą fizyczną, uważali, że jest ich niegodna – pracowali niewolnicy. Rzymianie zajmowali się pracą umysłową, ale bez pobierania wynagrodzenia. Twórcy dzieł dedykowali komuś swoje utwory i te osoby płaciły , ale nie za utwór tylko za dedykację. Potem wymyślono honoraria.
W okresie chrześcijaństwa podniesiono wartość pracy fizycznej, sam Chrystus pracował.
Praca ma wartość samą w sobie, jest wykonywana przez człowieka i dla człowieka, przez co ma wartość moralną. Chrześcijaństwo wyrównało pracę fizyczną z umysłową i za każdą pracę należy się wynagrodzenie. Wg chrześcijaństwa człowiek musi pracować, żeby żyć.
W pracy intelektualnej dostrzeżono wymiar zarobkowy - od tego funkcjonuje prawo własności intelektualnej.
W średniowieczu funkcjonowały przywileje królewskie. Gdy ktoś miał dużo pieniędzy mógł wykupić u króla np. prawo wydobywania soli na określonym terenie. Przywileje zaczęły dotyczyć sfery innych dóbr m.in. literackich, (np. przywilej na drukowanie dzieł J. Kochanowskiego), sfera wynalazków technicznych (ktoś, żeby korzystać z wynalazku musiał płacić osobie, która wykupiła wyłączność.
Rewolucja francuska zniosła wszelkiego rodzaju monopole.
Prawo własności wprowadzili prawnicy francuscy. Chodzi o psychologiczną postać znaczenia własności: „to jest moje , ja to wytworzyłem” – to początki prawa własności intelektualnej.
Prawo własności intelektualnej to dobra niematerialne, duchowe.
Rzecz to coś materialnego – to przedmiot samodzielnego obrotu.
Dobra niematerialne są to uzewnętrznione rezultaty aktywności (pracy) intelektualnej (rozumowej) człowieka.
Dobra niematerialne są przedmiotem praw własności intelektualnej i mogą być przedmiotem obrotu.
Materia - jest nośnikiem dobra niematerialnego
Materialny substrat – to nośnik dobra niematerialnego
Rozum – władza niematerialna człowieka. Wyobrażenie jest materialne.
obejmuje: 1/ twórczość przemysłową
2/ oznaczenia odróżniające
3/ zwalczanie nieuczciwej konkurencji
Słowo „przemysłowa” (znak czasów) w znaczeniu przedsiębiorca – chodzi o dobra niematerialne o charakterze produkcyjnym związane z działem gospodarki.
Ad 1/ twórczość przemysłowa:
- wynalazki
- wzory użytkowe
- wzory przemysłowe
- topografia układów scalonych
- nowe odmiany roślin
Ad 2/ oznaczenia odróżniające:
- znaki towarowe
- oznaczenia przedsiębiorstw
- oznaczenia geograficzne
- tytuły „dzieł” np. prasowych, tytuły gier komputerowych, tytuły serii wydawniczych
Ad 3/ zwalczanie nieuczciwej konkurencji
- ochrona dóbr niematerialnych, tj. tajemnica przedsiębiorstwa (sekrety handlowe)
- ochrona przed czynami nieuczciwej konkurencji.
W 1883r. powstała Konwencja Paryska o ochronie własności przemysłowej, która obowiązuje do dzisiaj. Ta konwencja cały czas była modyfikowana.
Na początku XX w. Polak Fryderyk Zoll prawnik, prof. UJ, wypracował postanowienie i wylansował w Europie zakazy ogólne czynów nieuczciwych dotyczące ochrony konkurentów (przepis 10 bis wprowadzony w Europie).
Czyny nieuczciwe – oczernianie konkurenta – to nie narusza bóbr niematerialnych, ale jest to czyn nieuczciwej konkurencji.
Prof. Zoll głosił koncepcję, że dobrem niematerialnym jest przedsiębiorstwo (zespół składników materialnych i niematerialnych).
Przedsiębiorstwo:
- to ucieleśnienie dóbr niematerialnych,
- ma zasady działania, którym się podporządkowuje,
- myśl, która wszystko łączy w całość i działa.
PRAWA WŁASNOŚCI
PRZEMYSŁOWEJ
=
PRAWA
NA DOBRACH NIEMATERIALNYCH
WYŁĄCZNE
Istotą praw własności intelektualnej są uprawnienia zakazowe!
Uprawnienie
pozytywne
„do”
Uprawnienie zakazowe
„od”
- zakazanie innym,
- wyłączenie zachowań osób trzecich
[ np. zakaz przedruku dzieła, zakaz wykorzystania renomy znaku, czerpanie z renomy cudzego znaku]
PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ
- termin ukształtowany na koniec XIX w. oznacza wszelką działalność gospodarczą;
chodzi o dobra niematerialne mające charakter produkcyjny.
W prawie własności przemysłowej ochrona dóbr niematerialnych wynika z dwóch źródeł:
1/ aktu administracyjnego – (można odnieść do przywilejów królewskich)
zasadnicze źródło ochrony
2/ pracy – chodzi o wszelką działalność, aktywność (nie tylko praca zarobkowa w sensie Kp).
Wynalazek
- w znaczeniu prawnym
każde rozwiązanie o charakterze technicznym (kategoria dobra niematerialnego), rozwiązanie problemu technicznego; istotna w wynalazku jest cecha techniczności;
60% wyrobów farmaceutycznych opiera się na wiedzy tradycyjnej.
Wynalazkiem jest:
- syntetyczne wyselekcjonowanie leku – jest to odkrycie techniczne,
- wynalazki biotechnologiczne – tkanki, organy wyjęte z organizmu i przeszczepione do innego organu mają charakter techniczny,
- komórki wyizolowane z organizmu i podlegające „obróbce” mają charakter techniczny
[ komórki omnipotentne – takie, z których można „wyhodować” człowieka
komórki pluipotentne – takie, z których można uzyskać wiele tkanek, odbudować skórę,
przyszyć palec itp.]
Zasadą jest, że nie patentuje się ciała ludzkiego.
Nie są wynalazkami:
· odkrycia naukowe
· sposoby leczenia ludzi i zwierząt, diagnostyka ( sam sposób leczenia nie ma charakteru
technicznego),
· w Europie nie uznaje się możliwości patentowania programów komputerowych, gdyż nie ma to
charakteru w technicznego,
· metody prowadzenia biznesu, działalności gospodarczej
· metody marketingowe.
To, że coś jest wynalazkiem nie przesądza, że podlega ochronie.
PRZEDMIOT PATENTU
Patent to prawo - to nie wynalazek
PRAWO WYŁĄCZNE
Wynalazek, żeby mógł być opatentowany musi spełniać 3 cechy:
1) ...
duedhel