Wykład 4.pdf

(1423 KB) Pobierz
QPrint
S
Badania doĻwiadczalne sĢ nierozerwalnie zwiĢzane z teoriĢ wytrzymaþoĻci materiaþw.
Zasadnicze cele badaı doĻwiadczalnych:
- sprawdzenie wzorw otrzymanych na drodze teoretycznej
- okreĻlenie granic stosowalnoĻci przyjħtych wzorw
Podstawowe rodzaje badaı doĻwiadczalnych w dziedzinie wytrzymaþoĻci materiaþw:
- statyczna prba rozciĢgania
- statyczna prba Ļciskania
Statyczna prba rozciĢgania
Badania na rozciĢganie przeprowadza siħ na prbkach, ktrych ksztaþt i proporcje okreĻlone sĢ przez odpowiednie
normy. Peþny opis prby dla materiaþw metalowych zawiera norma PN-xx/H-04310 (xx Î oznacza dwie ostatnie cyfry
roku emisji normy). W przypadku testowania innych materiaþw naleŇy siħ kierowaę odpowiednimi normami
przedmiotowymi.
Prbħ rozciĢgania przeprowadza siħ w specjalnych maszynach, zwanych zrywarkami lub uniwersalnych maszynach
wytrzymaþoĻciowych o bogatszym programie.
426287226.006.png
Rys.4.1 Znormalizowane prbki
Maszyny wytrzymaþoĻciowe wyposaŇone sĢ w urzĢdzenia do pomiaru siþy rozciĢgajĢcej P oraz urzĢdzenia do
rejestracji zaleŇnoĻci wydþuŇenia ( l
) w zaleŇnoĻci od siþy P. Tworzony jest w ten sposb wykres rozciĢgania
przedstawiony w ukþadzie wspþrzħdnych siþa (P) Î wydþuŇenie caþkowite ( l
) lub w ukþadzie naprħŇenie normalne
(
) Î wydþuŇenie jednostkowe (
P
). Wykres (rys.4.2) ma charakter umowny poniewaŇ wartoĻci naprħŇeı
=
l
A
l
o
sĢ odniesione do przekroju pierwotnego prbki
A , podczas gdy przekrj rzeczywisty maleje.
=
426287226.007.png 426287226.008.png
 
Rys. 4.2 Umowny wykres rozciĢgania
426287226.001.png
Na podstawie prby rozciĢgania okreĻla siħ:
- granicħ proporcjonalnoĻci H
R , tj. maksymalnĢ wartoĻę naprħŇenia, przy ktrym waŇne jest jeszcze prawo HookeÓa
R =
P
H
(4.1)
H
A
o
- granicħ sprħŇystoĻci s
R , tj. maksymalnĢ wartoĻę naprħŇenia, przy ktrym odciĢŇony prħt powraca do pierwotnej
dþugoĻci czyli prbka nie doznaje odksztaþceı trwaþych
R =
P
s
(4.2)
s
A
o
- granicħ plastycznoĻci (pþyniħcia)
R , tj. naprħŇenie odpowiadajĢce sile powodujĢcej ciĢgþy przyrost odksztaþceı
bez przyrostu obciĢŇenia
R =
P
pl
(4.3)
pl
A
o
- granicħ wytrzymaþoĻci (wytrzymaþoĻę doraŅnĢ)
R , tj. naprħŇenie odpowiadajĢce maksymalnej wartoĻci siþy
rozciĢgajĢcej obserwowanej w czasie prby
R =
P
r
(4.4)
r
A
o
WielkoĻci powyŇsze (oraz moduþ E) definiuje siħ na podstawie wykresu rozciĢgania.
pl
426287226.002.png 426287226.003.png 426287226.004.png
 
Rys. 4.3 Wykres rozciĢgania materiaþu z wyraŅnĢ granicĢ plastycznoĻci
426287226.005.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin