GAZETA PRAWNA z 1 września 11 (nr 169).pdf

Jaki podatek trzeba zapłacić za samochód z zagranicy | B15

Czwartek 1 września 2011 | nr 169 (3055)

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Odnawialne źródła energii | B12

Bariery prawne dla przedsiębiorców

blokują inwestycje w farmy wiatrowe

Wyższe uczelnie | B6

Nauczyciel bez profesury będzie

pracował na podstawie umowy o pracę

Jutro

Kiedy urząd skarbowy

zainteresuje się

oszczędnościami podatnika

DZIŚ W GP

n Rodzice mogą od dzisiaj

ubiegać się w gminach

o świadczenia na dzieci | B7

n Nowe zasady kierowania

do zakładów opiekuńczo-

-leczniczych wydłużą kolejki | B7

n Od 12 do 25 godzin opieki

tygodniowo muszą zapewnić

punkty przedszkolne | B8

Prace legislacyjne

PODATKI

n Tylko dochody wydane

bezpośrednio na cele statutowe

są wolne od CIT | B2

n Należna trzynasta pensja

może być kosztem podatkowym

w grudniu | B3

n UE: za zakupy w sieci jest VAT,

niezależnie od kwoty | B3

n Zabudowany grunt może być

zwolniony z VAT | B4

będą uporządkowane

PRAWO

n Nowelizacja k.p.c.: odpowiedź

na pozew w ciągu 2 tygodni | B11

n Nie można przeprowadzać

dwa razy referundum w tej samej

sprawie | B12

n Fałszerze testamentów

nie otrzymają spadku | B13

n Wierzyciel może żądać

wyjawienia majątku | B13

WCHODZI W ŻYCIE Rząd, żeby nie tłumaczyć się z opóźnień w realizacji programu prac

legislacyjnych, rezygnuje z podawania terminów przyjmowania projektów

PRACA

n Wysokie koszty pracy, a nie

terminowe umowy utrudniają

zatrudnienie młodych | B7

n Przełożony skontroluje

chorego policjanta | B7

Łukasz Kuligowski

lukasz.kuligowski@infor.pl

Od dziś rząd nie musi już

przygotowywać planu legi-

slacyjnego z listą projektów

ustaw, które chce przyjąć

w każdym półroczu. Rada

Ministrów będzie prowadzić

wykaz prac legislacyjnych,

w którym jednak nie będzie

podawać, kiedy dokładnie

konkretna zmiana zostanie

przygotowana.

Do tej pory rząd przedsta-

wiał obszerny plan legislacyj-

ny na każde półrocze, w któ-

rym było nawet ponad sto

projektów zmian prawa. Na

Radę Ministrów trafiało za-

ledwie do 40 proc. z tych

propozycji. Teraz po zmianie

dopiero jak rząd będzie koń-

czył prace nad nowymi usta-

wami, to termin ich przyję-

cia przedstawi w Sejmie.

O pracach nad nowym pra-

wem rząd będzie musiał po-

go programu Sprawne Pań-

stwo Ernst & Young.

Ekspert dodaje również, że

faza ta nie byłaby limitowa-

na czasowo. Zakończy się

albo przygotowaniem pro-

jektu nowych ustaw, albo

rezygnacją ze zmiany prze-

pisów.

– W drugiej fazie sporza-

dzony zostanie harmono-

gramu prac legislacyjnych

obejmujący listę projektów-

przygotowanych w fazie

pierwszej, które rząd za-

mierza przyjąć w perspek-

tywie najbliższych sześciu

miesięcy – wyjaśnia dr Za-

lasiński.

Projekty ustaw, które trafią

do rządowego wykazu legi-

slacyjnego, zostaną udostęp-

nione przez Radę Ministrów.

Dzięki temu wszystkie oso-

by zainteresowane udziałem

w pracach legislacyjnych

nad nimi będą mogły zgło-

sić swój zamiar.

OŚWIATA Organizacja nowego roku szkolnego

Szkoła zapłaci 200 tys. zł

za brak ciepłej wody

informować posłów raz na

pół roku.

Wynika to z nowelizacji

ustawy o działalności lobbin-

gowej w procesie stanowie-

nia prawa (Dz.U. z 2011 r.

nr 161, poz. 966).

– Dzięki tej zmianie możli-

we stanie się planowanie

i prowadzenie działalności

legislacyjnej w dwóch fa-

zach. Pierwsza z nich ma po-

legać na zbadaniu problemu

regulacyjnego, czyli ocenie-

niu czy wprowadzenie ta-

kich zmian prawa jest ko-

nieczne, przeanalizowaniu

ich skutków oraz przeprowa-

dzeniu konsultacji społecz-

nych. Ponadto powinny zo-

stać wskazane najwłaściw-

sze instrumenty służące

osiagnięciu zamierzonego

celu – mówi dr Tomasz Za-

lasiński, konstytucjonalista

z Kancelarii Domański Za-

krzewski Palinka, współau-

tor barometru legislacyjne-

Na gminy nałożone zostały

nowe obowiązki związane

z prowadzeniem szkół, m.in.

zapewnienia uczniom odpo-

wiednich warunków higie-

nicznych.

W tym roku szkolnym po

raz pierwszy uczniowie

klas III szkoły podstawo-

wej i gimnazjalnej będą się

uczyć według nowej pod-

stawy programowej. W po-

przednich latach objęci nią

zostali młodsi uczniowie.

Zmienia się również dłu-

gość roku szkolnego. Bę-

dzie dłuższy, bo ostatni

dzień szkoły przypadnie

dopiero 29 czerwca. To

efekt wprowadzenia zasady,

że jego zakończenie nastę-

puje zawsze w ostatni pią-

tek czerwca.

Nowa podstawa progra-

mowa dla następnej grupy

uczniów nakłada też na

gminy obowiązek zapew-

niania im miejsc, w których

mogą pozostawić podręcz-

niki i przybory szkolne.

Muszą one być odpowied-

nio zabezpieczone przed

kradzieżą. Organ prowa-

dzący szkołę powinien za-

dbać o szafki dla uczniów,

które są zamykane.

To niejedyny nowy obo-

wiązek dla samorządów.

Kolejnym jest bezwzględ-

ne wyposażenie wszyst-

kich szkół w ciepłą wodę

oraz zapewnienie pojemni-

ków na mydło i zadbanie

o papierowe ręczniki.

Szkoły, które tego nie zro-

bią, muszą liczyć się z ka-

rami. Za niedostosowanie

się do wymogu dostępu do

ciepłej wody placówka mo-

że zostać zamknięta lub za-

płacić nawet 200 tys. zł.

Nowy rok szkolny dla na-

uczycieli to przede wszyst-

kim wyższe pensje. Od

września zasadnicza płaca

nauczycieli będzie wyno-

sić: dla stażysty – 2182 zł,

nauczyciela kontraktowe-

go – 2246 zł, mianowane-

go – 2550 zł, dyplomowa-

nego – 2995 zł. Podwyższe-

nie wynagrodzeń dla

nauczycieli ma nastąpić

nie później niż do 30 wrze-

śnia, ale z wyrównaniem

od 1 września.

Od dzisiaj zmieniają się

również zasady wydawa-

nia opinii z poradni psy-

chologiczno-pedagogicznej

o trudnościach w uczeniu

się wynikających np. z dys-

leksji czy dysgrafii. Porad-

nia na wniosek rodziców

może wydać taką opinię

tylko uczniom po trzech la-

tach nauki w szkole podsta-

wowej (w klasach IV, V

i VI). Starsi uczniowie mo-

gą być diagnozowani tylko

w uzasadnionych przypad-

kach na wniosek rodziców

czy nauczycieli złożony

przez dyrektora szkoły.

Opinia wydana w szkole

podstawowej będzie waż-

na przez cały okres nauki.

artur.radwan@infor.pl

Podatnik od dziś stosuje tylko PESEL

RENATA DOMASIEWICZ NIP osób fizycznych ostatecznie zniknie w 2012 roku

Od dziś podatnicy w kontak-

tach z administracją nie mu-

szą posługiwać się NIP. Ko-

go ta zmiana dotyczy i jaki

numer będzie identyfikato-

rem dla podatnika?

Zmiana dotyczy podatników

– osób fizycznych objętych re-

jestrem PESEL, nieprowadzą-

cych działalności gospodarczej

lub niebędących zarejestrowa-

nymi podatnikami podatku od

towarów i usług. Dla nich iden-

tyfikatorem podatkowym od

1 września 2011 r. jest PESEL.

PESEL, może wtedy odmówić

jego podania. Musi natomiast

podać swój identyfikator po-

datkowy, tj. PESEL. Zgodnie

z przepisami ustawy z 29 lipca

2011 r. o zmianie ustawy o za-

sadach ewidencji i identyfikacji

podatników i płatników oraz

niektórych innych ustaw

w okresie od 1 września 2011 r.

do 31 grudnia 2011 r. żadna in-

stytucja, w tym również urząd

skarbowy, nie może żądać po-

dania numeru identyfikacji po-

datkowej od podatnika – oso-

by fizycznej, jeżeli obowiązek

przedstawienia tego numeru

nie wynika z przepisu prawa.

Renata Domasiewicz, naczelnik Wydziału Krajowej Ewidencji

Podatników w Ministerstwie Finansów

Numery identyfikacji podatko-

wej nadane podatnikom – oso-

bom fizycznym objętym reje-

strem PESEL zostaną zniesio-

ne 1 stycznia 2012 r., o ile osoby

te w tym dniu nie będą prowa-

dziły działalności gospodarczej

lub nie będą zarejestrowane ja-

ko podatnicy podatku od towa-

rów i usług. Od 1 stycznia 2012

r. jedynym identyfikatorem po-

datkowym dla tych osób bę-

dzie numer PESEL.

ROZMAWIAŁA EWA MATYSZEWSKA

Co będzie mógł zrobić po-

datnik, który w urzędzie zo-

stanie poproszony o NIP?

Podatnik, dla którego od

1 września 2011 r. identyfikato-

rem podatkowym jest numer

A kiedy nastąpi zapowiada-

na likwidacja NIP – czy bę-

dzie to 1 stycznia 2012 r.?

KALENDARIUM ROZLICZENIOWE

n 5 WRZEŚNIA termin opłacenia składki na ubezpiecze-

nia społeczne, zdrowotne oraz na fundusze poza-

ubezpieczeniowe przez jednostki i zakłady budżeto-

we oraz gospodarstwa pomocnicze

n 7 WRZEŚNIA termin wpłaty zryczałtowanego po-

datku dochodowego od należności wypłaco-

nych zagranicznej osobie prawnej, m.in. od od-

setek, praw autorskich i pokrewnych

n 7 WRZEŚNIA termin wpłaty zryczałtowanego podat-

ku dochodowego pobranego od dochodów z dywi-

dend oraz innych przychodów z tytułu udziału

w zyskach osób prawnych

ZUS

B 2

PODATKI

GP | 1 września 2011 | nr 169 (3055) | WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Firmy bez ulgi

Samorządy prześlą prognozy

Ministerstwo Finansów

zwróciło się do jednostek

samorządu terytorialnego

z prośbą o przekazywanie

danych zawartych w wie-

loletniej prognozie finan-

sowej również w formie

elektronicznej. Dane nale-

ży przekazywać za pomo-

cą informatycznego syste-

mu zarządzania budżetami

jednostek samorządu tery-

torialnego BeSTi@. Resort

uzasadnił, że przekazywa-

nie danych z prognoz dro-

gą elektroniczną w znacz-

nym stopniu usprawni

proces zbierania danych

i zapewni szybszą i peł-

niejszą informację o pro-

gnozowanej sytuacji finan-

sowej jednostek samorzą-

du terytorialnego.

na cele statutowe

ŁZ

WIĘCEJ

www.mf.gov.pl

Akcjonariusz ma przychód z firmy

n Podmioty mogą przeznaczyć dochody na działania społecznie pożyteczne

n Dochody wydane bezpośrednio na cele statutowe będą zwolnione z CIT

n Z preferencji nie skorzystają podmioty prowadzące działalność gospodarczą

Wojewódzki Sąd Admi-

nistracyjny w Poznaniu

potwierdził, że przychód

akcjonariusza spółki ko-

mandytowo-akcyjnej po-

winien być opodatkowa-

ny tak samo jak przychód

komplementariusza takiej

spółki, czyli jako przy-

chód uzyskany z pozarol-

niczej działalności gospo-

darczej. Akcjonariuszowi

spółki komandytowo-ak-

cyjnej przysługuje zysk ze

spółki tylko wtedy, gdy

komplementariusze po-

dejmą uchwałę o jego po-

dziale. Wyrok jest niepra-

womocny (sygn. akt

I SA/Po 932/10).

ŁZ

Przemysław Molik

przemyslaw.molik@infor.pl

Od 200roku rośnie liczba

podmiotów korzystających

z tzw. zwolnienia statutowe-

go w podatku dochodowym

od osób prawnych. W 2010

roku skorzystało z tego blisko

15 tys. podatników, podczas

gdy w 2007 roku 13 tys.

Zwiększa się również do-

chód wolny od podatku, co

w konsekwencji może mieć

przełożenie na ujemne skut-

ki dla budżetu (przeciętnie

na podatnika dochód wolny

od CIT wzrósł w ciągu czte-

rech lat z 300 tys. zł do 330

tys. zł).

Skorzystanie z tego zwol-

nienia polega na tym, że jeśli

dany podmiot obliczy roczny

dochód i przeznaczy go na

cele społecznie użyteczne, to

nie zapłaci od tego podatku.

Cele te określone są w usta-

wie o CIT (t.j. Dz.U. z 2011 r.

nr 74, poz. 397 z późn. zm.)

i obejmują m.in. działalność

naukową, oświatową, kultu-

ralną, w zakresie ochrony

zdrowia, środowiska, a także

kultu religijnego.

Kontrole fiskusa

Stosowanie zwolnień z CIT

jest wnikliwie badane przez

organy podatkowe. Świadczą

o tym liczne spory sądowe

podatników z fiskusem

w kwestii prawidłowego wy-

datkowania dochodów na ce-

le statutowe.

W interesie fiskusa jest zna-

lezienie takich wydatków,

które nie są związane z reali-

zacją celów statutowych.

Dlatego też podatnicy CIT

przy każdym wydatku mu-

szą zwrócić szczególną uwa-

gę, czy aby na pewno mają

prawo do skorzystania z ulgi

podatkowej i nie będzie im

grozić w wyniku kontroli fi-

skusa zapłata 19-proc. podat-

ku z odsetkami.

W orzecznictwie sądów

przyjął się pogląd, że zwolnie-

nie to jest skierowane przede

wszystkim do fundacji, sto-

warzyszeń, jednostek badaw-

czo-rozwojowych i innych

osób prawnych wykonują-

cych działalność społecznie

użyteczną, a nie działalność

nastawioną na zysk.

Z tego zwolnienia nie mo-

gą korzystać m.in. przedsię-

biorstwa państwowe, spół-

dzielnie i spółki, w tym ka-

pitałowe. Jest to wyraźnie

określone w przepisach.

Zwolnienie to nie jest więc do-

stępne dla spółek, nawet je-

żeli w ramach swojej działal-

ności realizują cele społecz-

ne – część podatników nie

zdaje sobie z tego sprawy.

Tomasz Wołczek, starszy

menedżer w dziale prawno-

należą m.in. wydatki na ob-

jęcie udziałów poprzez

wniesienie wkładu do spół-

ek kapitałowych, wydatki na

kary umowne oraz odszkodo-

wania. Liczne orzeczenia są-

dów administracyjnych po-

kazują, jakie inne wydatki

budzą największe wątpliwo-

ści i są kwestionowane przez

fiskusa.

Na przykład WSA we Wro-

cławiu, w wyroku z 18 mar-

ca 2010 r. (sygn. akt I SA/Wr

12/10, nieprawomocny) po-

twierdził, że wyłączone z te-

go są również wpłaty na Pań-

stwowy Fundusz Rehabilita-

cji Osób Niepełnosprawnych

(PFRON).

W innej sprawie WSA

w Warszawie w wyroku

z 6 czerwca 2011 r. (sygn.

akt III SA/Wa 1089/11, nie-

prawomocny), uznał, że ze

zwolnienia nie może korzy-

stać jednostka (izba gospo-

darcza), która w ramach or-

ganizowania działalności

ściśle gospodarczej wykonu-

je również dla przedsiębior-

ców szkolenia. W ocenie są-

du gdyby tak było, to zwol-

nienie objęłoby każdą grupę

zawodową, dla której przed-

siębiorcy organizują spotka-

nia szkoleniowe.

Zapłata podatku

Jeśli więc dana organizacja

nie wydatkuje środków bez-

pośrednio na cele statutowe

wymienione w ustawie, to

powinna liczyć się z tym, że

w razie ewentualnej kontro-

li fiskusa zostanie zobowią-

zana do zapłaty CIT.

W sytuacji gdy podatnik

w deklaracji CIT-8 wskazał,

że przeznaczy dochód na

cele statutowe, ale wydat-

kuje go na inne cele, wów-

czas bez wezwania urzędu

podatek od tego dochodu

wpłaca do 20. dnia miesią-

ca następującego po miesią-

cu, w którym dokonał wy-

datku. Powstaje jednak py-

tanie, czy może mieć tu

zastosowanie przedawnie-

nie zobowiązania podatko-

wego? Czy jeżeli od uzyska-

nia dochodu do dnia wydat-

kowania środków na cele

niestatutowe upłynie wię-

cej niż pięć lat kalendarzo-

wych to nie spowoduje to

utraty zwolnienia.

Według Krzysztofa Kacz-

marka, w tym przypadku

przyedawnienie nie działa.

Obowiązek podatkowy nastę-

puje w chwili niewłaściwego

wydatkowania środków, a nie

w chwili uzyskania docho-

du, co oznacza, że bieg termi-

nu przedawnienia rozpoczy-

na się w tym momencie. n

Zarząd musi wskazać mienie spółki

Jeśli członek zarządu

chce się uwolnić od odpo-

wiedzialności za zaległo-

ści podatkowe spółki, mu-

si wskazać mienie pozwa-

lające na zaspokojenie

zaległości podatkowych

spółki w znacznej części

lub wykazać, że we właści-

wym czasie zgłoszono

wniosek o ogłoszenie upa-

dłości lub wszczęto postę-

powanie układowe. Może

też dowodzić, że niezgło-

szenie wniosku o ogłosze-

nie upadłości lub niewsz-

częcie postępowania ukła-

dowego nastąpiło bez jego

winy – orzekł Wojewódz-

ki Sąd Administracyjny

w Poznaniu.

Ponieważ skarżący nie

wskazał mienia ani nie

wykazał, że niezłożenie

wniosku o upadłość nastą-

piło bez jego winy, to po-

nosi odpowiedzialność za

zaległości spółki. Wyrok

jest nieprawomocny (sygn.

akt I SA/Po 91/11).

ŁZ

e-Poradnik

-podatkowym PwC (biuro we

Wrocławiu), podkreśla, że o

zwolnieniu decyduje nie źró-

dło dochodu, ale cel, na jaki

dochód jest przeznaczony

i wydatkowany.

– Zwolnieniu mogą podle-

gać zarówno dochody podat-

nika z działalności statuto-

wej, jak i z działalności go-

spodarczej np. fundacji, pod

warunkiem że zostaną

w określony sposób wydat-

kowane – dodaje Tomasz

Wołczek.

Krzysztof Kaczmarek, do-

radca podatkowy, partner za-

rządzający TPA Horwath,

przypomina, że nie wszyst-

kie cele statutowe muszą być

zbieżne z ustawowymi. Wy-

starczy, aby przynajmniej

niektóre się z nimi pokrywa-

ły. Nie ma znaczenia, w jakim

terminie dojdzie do wydat-

kowania środków na te cele

statutowe.

Cel wydatków

Małgorzata Szkwarek, kon-

sultant podatkowy w PwC

(biuro we Wrocławiu), mó-

wi, że dla fiskusa ważne jest,

aby przy korzystaniu ze

zwolnienia określenie celów

statutowych organizacji by-

ło precyzyjne i niebudzące

wątpliwości. Zwolnienie do-

tyczy przede wszystkim wy-

datków na nabycie środków

trwałych oraz wartości niema-

terialnych i prawnych służą-

cych bezpośrednio realizacji

celów ustawowych.

Jednak jak pokazuje prak-

tyka, kluczowe jest ustalenie,

co oznacza ujęty w przepi-

sach ustawy o CIT zwrot

„przeznaczenie i wydatko-

wanie dochodu na cele sta-

tutowe”.

Rozpatrzmy sytuację, w któ-

rej fundacja przeznacza otrzy-

mane środki na zakup sprzę-

tu medycznego dla szpitala.

Niewątpliwie dochodzi tu do

przeznaczenia i wydatkowa-

nia środków na cele ochrony

zdrowia. Jednak co w przy-

padku, gdy ta sama fundacja

wydatkuje środki na zakup

lub najem swojego biura, któ-

re przecież będzie służyło

prowadzeniu działalności

statutowej?

– W ocenie sądów i orga-

nów podatkowych wydatko-

wanie środków na uspraw-

nienie funkcjonowania sa-

mej organizacji (np. zakup

biura), przekładające się po-

średnio na realizację celów

statutowych, nie jest uważa-

ne za wydatkowanie środ-

ków bezpośrednio na cele

statutowe i tym samym po-

woduje utratę prawa do

zwolnienia – mówi Krzysztof

Kaczmarek.

Ekspert przytacza takie sta-

nowisko, które przyjął m.in.

WSA w Lublinie w wyroku

z 23 kwietnia 2010 r. (sygn.

akt I SA/Lu 84/10, nieprawo-

mocny).

Leszek Białoń, dyrektor

w KPMG, wskazuje, że obec-

nie wydatkiem korzystają-

cym ze zwolnienia jest rów-

nież lokowanie środków fi-

nansowych przeznaczonych

na cele statutowe w papiery

wartościowe w celu zabez-

pieczenia, a nawet pomnoże-

nia środków. Jeszcze kilka lat

temu było to opodatkowane.

Jednak i tu ze zwolnienia ko-

rzystają tylko określone in-

westycje np. obligacje skar-

bowe (ale nie korporacyjne).

Brak zwolnienia

Do wydatków, które w oce-

nie fiskusa nie kwalifikują

się do objęcia zwolnieniem,

Dochody zagraniczne

Jak rozliczyć się z zarobków spoza Polski

Zamów za 14,90 zł

www.gazetaprawna.pl/e-poradnik

Celnicy szkolą z systemu EMCS

Dyrektor Izby Celnej

w Gdyni zaprasza na spo-

tkanie informacyjne pod-

mioty zajmujące się obro-

tem wewnątrzkrajowym

na terenie właściwości

miejscowej izby. Spotka-

nie ma na celu zapoznanie

się z zasadami funkcjono-

wania systemu EMCS oraz

wymogami niezbędnymi

do uczestnictwa w tym

systemie. Szkolenie odbę-

dzie się 27 września

w godz. 9 – 11 w budynku

Izby Celnej w Gdyni przy

ul. Północnej 9a.

WIĘCEJ

www.gdynia.uc.gov.pl

Zaplanowano przerwę w systemach

W związku z pracami

technicznymi w zakresie

sieci WAN 3 września (so-

bota) w godz. 8 – 12 nastą-

pi przerwa w dostępie do

systemów Celina, ECS,

ICS.

Informacja o przerwie

oraz o terminie zakończe-

niu prac będzie dostępna

na stronach interneto-

wych: www.celina.kra-

kow.uc.gov.pl oraz www.e-

clo.pl. W razie konieczno-

ści należy skorzystać

z procedury awaryjnej.

W razie pytań kontakt

z administratorem tech-

nicznym systemu w Izbie

Celnej w Krakowie: tel. 12

629 01 05; e-mail: admini-

stracja@kra.mofnet.gov.pl.

WIĘCEJ

www.ic-szczecin.pl

Szwajcaria wymienia informacje

Szwajcarska Rada Fede-

ralna ogłosiła, że parafowa-

ła dwie umowy zmienia-

jące umowy o unikaniu

podwójnego opodatkowa-

nia z Kolumbią i Portuga-

lią. Zmienione zostaną

przepisy dotyczące wy-

miany informacji podat-

kowych, które zostaną do-

stosowane do standardów

Organizacji Współpracy

Gospodarczej i Rozwoju

(OECD). Protokoły wpro-

wadzające przepisy doty-

czące wymiany informa-

cji podatkowych, aby by-

ły skuteczne, muszą być

podpisane i ratyfikowane

przez Szwajcarię oraz Por-

tugalię i Kolumbię. Mają

być one stosowane od

1 stycznia 2012 roku. EM

WIĘCEJ

PISALIŚMY O TYM | nr 136/2011

WIĘCEJ

www.podatki.gazetaprawna.pl

www.tax-news.com

Wydatek na lokal jest opodatkowany CIT

GP | 1 września 2011 | nr 169 (3055) | WWW.GAZETAPRAWNA.PL

PODATKI

B 3

ROZLICZENIA Ministerstwo Finansów wyjaśniło „DGP”

Zakupy internetowe

w Unii z VAT i akcyzą

PROCEDURY Zmiany organizacyjne w dziale rachunkowości

Optymalizacja księgowości przynosi zyski firmie

Zmiany i reorganizacja działal-

ności dziesięcioosobowego

działu księgowego mogą przy-

nieść firmie nawet 200 tys. zł

oszczędności rocznie.

Jednym ze źródeł oszczęd-

ności w firmie może być re-

organizacja działu księgo-

wości. Polega ona m.in. na

usprawnieniu działań za-

trudnionych księgowych.

Jak przyznaje Arkadiusz

Szwak, prezes Szwak-Do-

pierała Księgowi, optymali-

zacja działań księgowych

pozwala również na szybsze

przekazywanie informacji

zarządowi i stwarza możli-

wość lepszego zarządzania

przedsiębiorstwem przy jed-

noczesnej minimalizacji

kosztów tego działu.

Porządkowanie procedur

Katarzyna Banach, partner

w Grant Thornton Frącko-

wiak, przyznaje, że do opty-

malizacji działalności może

przyczynić się rozwój tech-

nologiczny, zautomatyzowa-

nie procesów oraz wprowa-

dzenie nowoczesnej organi-

zacji zadań.

Z kolei Arkadiusz Szwak

zwraca uwagę, że w pierw-

szej kolejności niezbędne

jest przeprojektowanie ist-

niejących w firmie proce-

sów, które nierzadko zosta-

ły stworzone kilkanaście lat

temu i nadal funkcjonują

w niezmienionej formie.

Optymalizacja powinna

również obejmować wpro-

wadzenie technologii (np.

ny księgowy w Szwak-Do-

pierała Księgowi – zakresu,

częstotliwości i terminów

przekazywania informacji.

Kolejnym etapem – doda-

je – jest audyt działu księ-

gowości, który obejmuje

analizę istniejących proce-

sów księgowych. Trzeba

więc zbadać m.in., jakie są

symalne wykorzystanie do-

stępnych narzędzi (głównie

elektronicznych) oraz moż-

liwości, jakie daje elektro-

niczny obieg dokumentów.

Kolejną fazą optymalizacji

działu księgowości jest

wdrożenie zaproponowa-

nych rozwiązań oraz – co

najistotniejsze – długotermi-

nowa kontrola ich wdroże-

nia. Odbywa się ona poprzez

sprawowanie nad działem

księgowości nadzoru przez

podmiot dokonujący opty-

malizacji.

Oszczędności dla firmy

Arkadiusz Szwak przyzna-

je, że obniżenie kosztów

działu księgowości to głów-

nie redukcja kosztów osobo-

wych, które mogą zostać

zmniejszone o 50 – 60 proc.

– W dziesięcioosobowym

dziale księgowości jest to

kwota bliska 200 tys. zł rocz-

nie – stwierdza ekspert.

Katarzyna Banach zwraca

z kolei uwagę, że optymali-

zacja może również polegać

na likwidacji działu księgo-

wości i przekazaniu jej firmie

outsourcingowej.

lukasz.zalewski@infor.pl

Za zakupy w sieci zrealizowa-

ne w krajach UE podatnik za-

płaci w cenie VAT niezależnie

od kwoty transakcji. Może być

też obciążony akcyzą, gdy ku-

pi napoje alkoholowe lub wy-

roby tytoniowe.

Wysokość podatków, które

trzeba zapłacić za zakupy

w internecie, uzależniona

jest od nabywanego asorty-

mentu. Wiesława Dróżdż

z Ministerstwa Finansów

podkreśla, że w przypadku

VAT podmioty prowadzące

działalność gospodarczą

z krajów Unii Europejskiej

sprzedający towary osobom

fizycznym w Polsce doko-

nują sprzedaży wysyłkowej.

Zasadą jest tu opodatkowa-

nie transakcji w Polsce, tj. co

do zasady ze stawką podat-

ku 23 proc. Jednak wyjątek

dotyczy sprzedawców, któ-

rzy dokonują niewielkich

dostaw towarów do Polski,

która ma miejsce, gdy war-

tość sprzedanych towarów

nie przekroczyła w danym

roku 160 tys. zł. W takiej sy-

tuacji VAT zostanie zapłaco-

ny w kraju sprzedawcy, tzn.

według stawki obowiązują-

cej w tym kraju.

– Wyjątek stanowią nowe

środki transportu oraz wy-

roby akcyzowe, od których

podatek, w przypadku spro-

wadzenia z innych krajów

UE, zawsze zostanie zapłaco-

ny w Polsce – stwierdza Wie-

sława Dróżdż.

Zakupy w krajach UE są

zwolnione z należności cel-

nych. Natomiast kupując

przez internet w krajach

trzecich, tzn. w krajach

spoza UE, musimy dodatko-

wo wkalkulować w cenę to-

waru odpowiednią wyso-

kość cła.

– Cło zostanie naliczone od

przesyłki, której wartość

przekroczy równowartość

150 euro. VAT należy zapła-

cić niezależnie od wartości

zakupionego towaru – ostrze-

ga nasza rozmówczyni z MF.

Z inną sytuacją spotkamy

się w podróży, gdy będziemy

wracać do kraju z zagranicz-

nego wyjazdu. Wracając z za-

kupami z krajów UE np. sa-

mochodem, samolotem, stat-

kiem zapłacimy VAT w kraju

nabycia towarów zgodnie

z zasadami tam obowiązują-

cymi.

Natomiast w przypadku

powrotu z zakupami z kra-

jów trzecich zwolniony od

cła i VAT jest import towa-

rów (w bagażu podróżnym),

których wartość nie przekra-

cza równowartości 300 euro,

pod warunkiem że ich ilość

i rodzaj wskazuje na przy-

wóz o charakterze niehan-

dlowym. W przypadku po-

dróżnych w transporcie lot-

niczym i morskim limit ten

wynosi 430 euro.

Jeżeli łączna wartość towa-

rów przywożonych przez

podróżnego przekracza war-

tości kwot wyrażonych

w złotych, o których mowa

wyżej, zwolnienie od podat-

ku jest udzielane do wysoko-

ści tych kwot w stosunku do

towarów, które mogłyby być

objęte takim zwolnieniem,

gdyby były przywiezione od-

dzielnie.

W przypadku zakupów

w krajach spoza UE zwolnio-

ny z należności podatkowych

jest import niektórych towa-

rów w ramach określonych

norm ilościowych. Przykła-

dowo bez podatku można ku-

pić 16 litrów piwa. Podróżu-

jąc samolotem lub statkiem,

można przewieźć 200 sztuk

papierosów. Inną drogą tylko

40 sztuk papierosów.

ewa.matyszewska@infor.pl

Do optymalizacji działu księgowego może

przyczynić się rozwój technologiczny, zauto-

matyzowanie procesów oraz wprowadzenie nowoczesnej

organizacji zadań

nowoczesnego oprogramo-

wania), skrócenie czasu

przekazywania informacji

o wynikach przedsiębior-

stwa oraz wyeliminowanie

absurdalnych czynności

wykonywanych przez pra-

cowników działu. Jako przy-

kład absurdu ekspert poda-

je ręczne składanie i adreso-

wanie kilku tysięcy

potwierdzeń sald.

Optymalizacja to proces,

który rozpoczyna się od

rozmowy z zarządem fir-

my i poznania jego po-

trzeb, w tym – jak mówi

Maciej Janicki, samodziel-

zakresy obowiązków za-

trudnionych osób i porów-

nać je z faktycznie wyko-

nywaną pracą.

– Etap audytu kończy się

wskazaniem obszarów funk-

cjonujących w sposób prawi-

dłowy oraz wymagających

naprawy – stwierdza Maciej

Janicki.

Kolejnym krokiem jest

przeprojektowanie istnieją-

cych procesów księgowych,

a niekiedy zaprojektowanie

ich od podstaw.

Arkadiusz Szwak zwraca

uwagę, że bardzo ważną czę-

ścią optymalizacji jest mak-

INTERPELACJA Ministerstwo Finansów o sposobie wnoszenia podań

Pismo do urzędu można złożyć telefaksem

Pismo przesłane do urzędu

skarbowego telefaksem mu-

si być później podpisane wła-

snoręcznie przez podatnika.

Zeszłoroczna zmiana prze-

pisów w zakresie składania

podań do organów podatko-

wych pozbawiła podatni-

ków możliwości ich wno-

szenia przy użyciu telefak-

su. Taki wniosek płynie

z interpelacji poselskiej (nr

23474/11). Ministerstwo Fi-

nansów zarzut ten uznaje za

nieuzasadniony. Resort wy-

jaśnił, że ze względu na

szybko postępujący rozwój

technologii od 17 czerwca

2010 r. znowelizowano art.

168 par. 1 Ordynacji podat-

kowej (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr

8, poz. 60 z późn. zm.), okre-

ślając tylko formę podań,

bez katalogowania poszcze-

gólnych urządzeń technicz-

nych, które mogą służyć do

ich wnoszenia. Natomiast

w dalszym ciągu jedną z za-

sad postępowania podatko-

wego jest zasada pisemności.

Nie można zatem uznać,

że wskutek zmiany przepi-

sów przy wnoszeniu pism

została wykluczona możli-

wość użycia jakiegokol-

wiek urządzenia, w szcze-

gólności telefaksu. Istotne

jest, aby efektem zastosowa-

nia do tego celu danego

urządzenia była forma pi-

semna podania. Należy

również mieć na uwadze,

że odebranie przez organ

podatkowy takiego poda-

nia będzie możliwe, o ile

dysponuje on danym urzą-

dzeniem.

Resort przypominał, że dla

skuteczności podania wno-

szonego przez podatnika za

pomocą telefaksu koniecz-

ne jest późniejsze opatrze-

nie go własnoręcznym pod-

pisem. Wynika to z tego, że

zarówno w poprzednim, jak

i obecnym stanie prawnym

widniejący na takim podaniu

podpis nie może być uzna-

ny za podpis własnoręczny,

lecz za jego kopię wydruko-

waną przez urządzenie orga-

nu podatkowego. Oznacza

to, że organ podatkowy jest

zobligowany wezwać wno-

szącego podanie do usunię-

cia braku formalnego w po-

staci braku podpisu.

magdalena.majkowska@infor.pl

PISALIŚMY O TYM | nr 244/2010

WIĘCEJ

www.podatki.gazetaprawna.pl

Paczka z zagranicy może być bez opłat celnych

ORZECZENIE Naczelny Sąd Administracyjny o zwolnieniach z opodatkowania

Małżeństwo ma ulgę meldunkową

Ulga meldunkowa przysługu-

je obojgu małżonkom, nawet

jeśli jeden z nich nie był za-

meldowany w sprzedawanej

nieruchomości przez mini-

mum 12 miesięcy.

Naczelny Sąd Administra-

cyjny potwierdził korzystną

dla podatników interpreta-

cję przepisów. Organy po-

datkowe twierdziły, że jeśli

małżeństwo sprzedaje np.

mieszkanie, to ze zwolnienia

z PIT może skorzystać tylko

ten małżonek, który był za-

meldowany na pobyt stały

w tym mieszkaniu. Drugi,

który nie spełnia tego wa-

runku, musi zapłacić poda-

tek dochodowy według 19-

proc. stawki.

Ulga meldunkowa pozwa-

la na zwolnienie z opodat-

kowania przychodów ze

sprzedaży budynku miesz-

kalnego, lokalu mieszkalne-

go lub prawa do lokalu czy

domu, kupionego w latach

2007 – 2008. Warunkiem

jest zameldowanie w bu-

dynku lub lokalu na pobyt

stały przez okres nie krótszy

niż 12 miesięcy przed datą

sprzedaży.

W rozpatrywanej przez sąd

sprawie żona nabyła wraz

z mężem w marcu 2007 ro-

ku spółdzielcze własnościo-

we prawo do lokalu miesz-

kalnego, które to prawo mał-

żonkowie następnie w lipcu

2008 roku sprzedali. W lo-

kalu tym zameldowany na

pobyt stały przez okres nie

krótszy niż 12 miesięcy

przed datą sprzedaży był tyl-

ko mąż. Żona nie była w nim

zameldowana. Według po-

datników, aby skorzystać ze

zwolnienia z podatku do-

chodowego od osób fizycz-

nych z tytułu sprzedawane-

go lokalu, wystarczy, aby je-

den z małżonków był w nim

zameldowany. Jeśli mąż

spełniał warunek skorzysta-

nia z ulgi, to zwolnienie

przysługuje także żonie.

Z tym poglądem nie zgo-

dził się minister finansów.

W wydanej interpretacji

stwierdził, że jeśli żona nie

była zameldowana, to mu-

si zapłacić podatek.

Podatniczka złożyła skar-

gę do sądu, który przyznał

jej rację i uchylił interpre-

tację fiskusa. Podobnie ra-

cję podatniczce przyznał

Naczelny Sąd Administra-

cyjny. Sąd podkreślił, że

prawo do stosowania ulgi

meldunkowej wynika jedno-

cześnie z art. 21 ust. 1 pkt

126 oraz art. 21 ust. 22 usta-

wy z 26 lipca 1991 r. o po-

datku dochodowym od

osób fizycznych (t.j. Dz.U.

z 2010 r. nr 51, poz. 307

z późn. zm.) w brzmieniu

obowiązującym do końca

2008 roku.

Sędzia Jacek Brolik wska-

zał, że zgodnie z art. 21 ust.

22 ustawy o PIT zwolnienie

to dotyczy łącznie obojga

małżonków, bez zastrzeże-

nia, że każdy z nich musi

być zameldowany przez

wymagany okres. Oznacza

to, że zwolnienie jest moż-

liwe niezależnie od tego,

czy współmałżonek spełnił

warunek zameldowania.

SYGN. AKT II FSK 503/10

przemyslaw.molik@infor.pl

INTERPRETACJA Izba Skarbowa w Łodzi o rozliczeniach w firmie

Należna trzynasta pensja może być

kosztem podatkowym w grudniu

Wynagrodzenia, premie, na-

grody i inne świadczenia po-

noszone na rzecz pracownika

mogą stanowić koszt uzyska-

nia przychodu w miesiącu, za

który są należne.

Samorządowy zakład bud-

żetowy dostarcza wodę i od-

prowadza ścieki. Wypłaca

pracownikom wynagrodze-

nie na koniec każdego mie-

siąca do ostatniego dnia tego

miesiąca. Pracownikom

przysługuje też dodatkowe

wynagrodzenie roczne, któ-

re jest wypłacane do końca

marca roku następnego za

rok bieżący (tzw. trzynastka).

Pracodawca wypłaci trzy-

nastkę za 2011 rok w: stycz-

niu, lutym i marcu 2012 r. na

podstawie listy sporządzonej

w grudniu 2011 r. Zakład,

który jest podatnikiem CIT,

nie wie, jak trzynastkę

uwzględnić w kosztach uzy-

skania przychodu.

Według Izby Skarbowej

w Łodzi zgodnie z przepisa-

mi podatkowymi wynagro-

dzenia, premie i nagrody i in-

ne świadczenia pieniężne po-

noszone na rzecz pracowni-

ka mogą stanowić koszt

w miesiącu, za który są należ-

ne, jednak pod warunkiem że

zostały wypłacone lub posta-

wione do dyspozycji pracow-

nika w terminie wynikającym

z przepisów prawa pracy lub

umowy o pracę.

2011 r. mogą zostać zaliczo-

ne do kosztów uzyskania

przychodów w momencie,

gdy te świadczenia staną się

należne, tj. w grudniu 2011

r., choć jego wypłata będzie

miała miejsce w I kwartale

2012 r. Ważne jest tylko, aby

trzynastka została faktycznie

wypłacona lub postawiona

do dyspozycji w tym termi-

nie. Wtedy bowiem świad-

czenie stanie się należne.

Nieprawidłowe jest stano-

wisko dotyczące zaliczania

do kosztów comiesięcznie, tj.

przez 11 miesięcy roku czę-

ści dodatkowego wynagro-

dzenia rocznego i na koniec

roku w grudniu 2011 r. po

sporządzeniu listy wypłat

dodatkowego wynagrodze-

nia będącego różnicą między

kwotą naliczeń z 11 miesię-

cy a kwotą z tej listy wypłat.

Interpretacja indywidualna dyrektora Izby

Skarbowej w Łodzi z 9 sierpnia 2011 r.

(nr IPTPB3/423-69/11-4/IR).

ewa.matyszewska@infor.pl

Należności

z pracy sta-

nowią koszty w miesiącu,

za który są należne, pod

warunkiem że zostały

w terminie wypłacone lub

postawione do dyspozycji

Zatem dodatkowe wynagro-

dzenie za 2011 rok stanie się

należne dopiero 31 grudnia

tego roku.

W konsekwencji wydatki

na wypłatę dodatkowego wy-

nagrodzenia rocznego za

Ważne!

B 4

PODATKI

GP | 1 września 2011 | nr 169 (3055) | WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Jak opodatkować przekształcenie

spółdzielczego własnościowego

prawa do lokalu mieszkalnego

W ostatnich latach popularne sta-

ło się przekształcenie spółdzielcze-

go własnościowego prawa do loka-

lu mieszkalnego w prawo odrębne

własności.

Zgodnie z ustawą o PIT źródłem

przychodów jest odpłatne zbycie

m.in. nieruchomości, spółdzielcze-

go własnościowego prawa do lo-

kalu mieszkalnego, prawa wieczy-

stego użytkowania gruntów, jeżeli

odpłatne zbycie nie następuje

w wykonaniu działalności i zosta-

ło dokonane przed upływem pię-

ciu lat, licząc od końca roku kalen-

darzowego, w którym nastąpiło

nabycie lub wybudowanie. Szczę-

śliwie dla podatników interpreta-

cje podatkowe wydawane w wy-

niku indywidualnych pytań np.

dyrektora Izby Skarbowej w War-

szawie z 20 lipca 2011 r. (nr

IPPB4/415-379/11-2/JK) i z 28 lu-

tego 2011 r. (nr IPPB4/415-944/10-

2/MP) oraz potwierdzająca je prak-

tyka organów podatkowych uzna-

ły, że ustanowienie odrębnej

własności i przeniesienie prawa

własności jest tylko przekształce-

niem formy prawnej władania rze-

czą, a nie nowym nabyciem. Dla-

tego też w sytuacji, w której naby-

to spółdzielcze własnościowe

prawa do lokalu mieszkalnego,

a następnie nastąpiło przeniesie-

nie własności tego lokalu na rzecz

dotychczasowego posiadacza, za

datę nabycia lokalu, od której li-

czony jest pięcioletni termin, na-

leży uznać datę nabycia spółdziel-

czego prawa.

Należy przy tym wskazać, że

w sytuacji przekształcenia spół-

dzielczego lokatorskiego prawa do

lokalu mieszkalnego w spółdziel-

cze własnościowe prawa do loka-

lu mieszkalnego datą nabycia lo-

kalu jest data nabycia własnościo-

wego prawa (np. wyrok o sygn. akt

III SA/Wa 1215/09). W takim przy-

padku ww. pięcioletni okres liczy

się od końca roku, w którym to

własnościowe prawo zostało na-

byte.

Robert Pasternak

partner i radca prawny w Deloitte Legal,

Pasternak i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza

Podatnicy mogą podpisać umowę

ustanowienia odrębnej własności lo-

kalu i przeniesienia prawa własności

lokalu wraz z udziałem w prawie wła-

sności gruntu na rzecz dotychczaso-

wego posiadacza spółdzielczego wła-

snościowego prawa do lokalu miesz-

kalnego. Czy należy zapłacić podatek

w wyniku przekształcenia w prawo

własności lokalu?

not. EM

Zabudowany grunt może

być zwolniony z VAT

ORZECZENIE WSA o spółkach osobowych

Odsetki to nie dochód

z działalności firmy

Przychód spółki osobowej

z odsetek od lokat banko-

wych oraz odsetek i dyskon-

ta obligacji to przychód z ka-

pitałów pieniężnych, a nie

działalności gospodarczej.

Wojewódzki Sąd Admini-

stracyjny w Warszawie

orzekł, że odsetki od lokat

bankowych, które będzie

uzyskiwała spółka koman-

dytowa, nie są jej przycho-

dem z działalności gospo-

darczej, nawet jeśli przed-

miotem działalności spółki

jest działalność wspomaga-

jąca usługi finansowe oraz

pośrednictwo finansowe.

Przychód z odsetek (a także

z odsetek i dyskonta od ob-

ligacji) spółka osobowa mu-

si zaliczyć do źródła kapita-

ły pieniężne. W praktyce

przychód z tego źródła bę-

dzie musiał wykazać wspól-

nik spółki komandytowej.

Sąd nie zgodził się rów-

nież ze skarżącym, że za-

kwalifikowanie przychodu

z odsetek od lokat banko-

wych do źródła innego niż

działalność gospodarcza

spowoduje trudności tech-

niczne.

Skarżący jest osobą fizycz-

ną i planuje przystąpienie

jako komandytariusz do już

istniejącej lub nowo utwo-

rzonej spółki komandyto-

wej. Będzie ona uzyskiwa-

ła przychody m.in. z odse-

tek od zakładanych przez

spółkę lokat bankowych.

Spółka może też w przy-

szłości nabywać obligacje,

z których będzie osiągać

dochody albo w formie od-

setek, albo dyskonta.

Zdaniem skarżącego

wszystkie środki, które są

częścią majątku spółki,

zgromadzone na rachun-

kach i lokatach bankowych

oraz zainwestowane w ob-

ligacje, są związane z wy-

konywaną działalnością go-

spodarczą. W efekcie po-

winny to być przychody

z działalności gospodarczej.

Wyrok jest nieprawomocny.

SYGN. AKT III SA/Wa 3095/10

lukasz.zalewski@infor.pl

ROZLICZENIA W przypadku błędnego opodatkowania transakcji sprzedaży nieruchomości

zabudowanej nabywcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku wykazanego

na fakturze VAT, którą otrzyma od kontrahenta

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

Kwalifikacja transakcji

sprzedaży nieruchomości

zabudowanych na gruncie

ustawy o VAT jako czynno-

ści opodatkowanej bądź

zwolnionej zależy od tego,

czy sprzedaż dokonywana

jest w ramach tzw. pierw-

szego zasiedlenia lub przed

nim, i jeżeli nie, to czy mię-

dzy pierwszym zasiedle-

niem a sprzedażą upłynął

okres krótszy niż 2 lata.

Innym istotnym elemen-

tem jest to, czy sprzedawcy

przysługiwało prawo do od-

liczenia podatku naliczone-

go przy nabyciu/wytworzeniu

nieruchomości zabudowa-

nej, a jeżeli nie przysługiwa-

ło prawo do odliczenia,

to czy dokonujący dostawy

ponosił wydatki na jej ulep-

szenie, ewentualnie w jakiej

wysokości i przez jaki okres

czasu nieruchomości te

były wykorzystywane po

dokonaniu wydatków na

ulepszenie.

Pierwsze zasiedlenie

Pod pojęciem pierwszego

zasiedlenia na gruncie usta-

wy o VAT rozumie się odda-

nie do użytkowania w wyko-

naniu czynności podlegającej

opodatkowaniu, pierwsze-

mu nabywcy lub użytkowni-

kowi budynków po ich wy-

budowaniu lub ulepszeniu

(jeżeli wartość ulepszeń wy-

nosiła co najmniej 30 proc.

wartości początkowej).

– W praktyce z pojęciem

pierwszego zasiedlenia nale-

ży utożsamiać np. dokona-

nie pierwszej sprzedaży bu-

dynku lub oddanie budyn-

ku w dzierżawę po

wybudowaniu bądź istot-

nym ulepszeniu (tj. powy-

żej 30 proc. wartości począt-

kowej) – tłumaczy Marcin

Sobieszek, doradca podat-

kowy w kancelarii Chałas

i Wspólnicy.

Ekspert dodaje, że sprze-

daż nieruchomości zabudo-

wanej opodatkowana jest

VAT w następujących przy-

padkach:

n jeżeli sprzedaż stanowi

pierwsze zasiedlenie lub

następuje przed nim bądź

jest dokonywana przed

upływem 2 lat od momen-

tu dokonania pierwszego

zasiedlenia i

n nie ma zastosowanie zwol-

nienie, o którym mowa

w art. 43 ust. 1 pkt 10a

ustawy o VAT.

Jeżeli sprzedaż nierucho-

mości nie jest dokonywana

w ramach pierwszego zasie-

dlenia lub przed nim lub bę-

dzie dokonywana po 2-let-

nim okresie od pierwszego

zasiedlenia, transakcja taka

będzie podlegać zwolnieniu

z VAT na podstawie art. 43

ust.1 pkt 10 ustawy o VAT.

W przypadku tego zwolnie-

nia istnieje możliwość sko-

rzystania z opcji opodatko-

wania transakcji.

Skutki opodatkowania

Zwolnienie z VAT przy na-

byciu nieruchomości zabu-

dowanej jest niekorzystne

dla przedsiębiorców upraw-

nionych do pełnego odlicze-

nia VAT, ponieważ po stro-

nie nabywcy powstaje wów-

czas obowiązek zapłaty

podatku od czynności cywil-

noprawnych od tej transak-

cji w wysokości 2 proc. war-

tości rynkowej przedmioto-

wej nieruchomości.

– Jeżeli transakcja jest opo-

datkowana VAT, nabywca

ma prawo od odliczenia wy-

kazanego na fakturze podat-

ku naliczonego bez koniecz-

ności uiszczania podatku od

czynności cywilnopraw-

nych – podpowiada Marcin

Sobieszek.

Ryzyko po stronie nabywcy

W przypadku opodatkowa-

nia transakcji nabycia nie-

ruchomości zabudowanej

ryzyko podatkowe ciąży po

stronie nabywcy. Jeżeli

sprzedawca w sposób nie-

prawidłowy opodatkuje

transakcję VAT (zamiast jej

zwolnienia), to nabywcy nie

przysługuje prawo do odli-

czenia podatku naliczonego

z faktury dokumentującej tę

sprzedaż.

Wówczas – jak sugeruje

Marcin Sobieszek – VAT bę-

dzie stanowił obciążenie po-

datkowe po stronie nabyw-

cy. Dlatego też istotne jest

dokładne zbadanie wszel-

kich przesłanek do zwolnie-

nia bądź opodatkowania

transakcji przed jej zawar-

ciem.

PRZYKŁADY

Jak rozliczyć podatkiem od towarów

i usług sprzedaż nieruchomości

Spółka A nabyła prawo własności gruntu, na którym

wybudowała i przekazała do użytku magazyn 30 listo-

pada 2008 roku. Ponieważ spółka A prowadziła w cało-

ści działalność opodatkowaną VAT, to przysługiwało jej

pełne prawo do odliczenia podatku od kupionych towa-

rów i usług budowlanych. Przez 12 miesięcy spółka

A użytkowała budynek magazynowy w działalności go-

spodarczej. Od 1 grudnia 2009 r. sprzedała grunt wraz

z budynkiem spółce B.

Ponieważ sprzedaż nieruchomości zabudowanej przez

spółkę A na rzecz spółki B dokonywana jest w ramach

pierwszego zasiedlenia, to transakcja ta będzie opodat-

kowana VAT. Użytkowanie budynku w ramach własnej

działalności nie stanowi pierwszego zasiedlenia w rozu-

mieniu ustawy o VAT, gdyż oddanie do użytkowania nie

następuje w wykonaniu czynności podlegających opo-

datkowaniu. Analiza dalszych przesłanek do zwolnienia

transakcji na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy

o VAT (tj. ewentualne ponoszenie nadkładów moderni-

zacyjnych, okres wykorzystywania budynków) nie jest

konieczne, ponieważ spółce A przysługiwało prawo do

odliczenia VAT przy wybudowaniu budynku (warunek

wykluczający zastosowanie zwolnienia).

PISALIŚMY O TYM | nr 163/2010 WIĘCEJ www.podatki.gazetaprawna.pl

Jak opodatkowane są przychody wspólników spółek osobowych

PROCEDURY Zmiana wartości rzeczy

Wartość spadku

trzeba skorygować

Kiedy płacić podatek od transakcji

zbycia wynajmowanych magazynów

Spółka A po wybudowaniu magazynu oddała budynek

w najem spółce B (od 1 grudnia 2008 r.). Następnie

sprzedała budynek spółce C w terminie: a) 30 sierpnia

2010 r. i b) 1 lutego 2011 r.

Ponieważ przez oddanie nieruchomości w najem doszło

do pierwszego zasiedlenia nieruchomości (1 grudnia

2008 r.), to sprzedaż będzie: a) opodatkowana VAT na

podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT (od mo-

mentu pierwszego zasiedlenia nie upłynęły dwa lata), b)

zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 usta-

wy o VAT (od momentu pierwszego zasiedlenia upłynę-

ły dwa lata).

Wzrost wartości odziedziczo-

nego przedmiotu, np. dzieła

sztuki, nie wywoła skutków

u spadkobierców objętych

zwolnieniem.

Wartość nabytych w dro-

dze dziedziczenia (spadku)

rzeczy określa nabywca

w zgłoszeniu podatkowym.

Zdarza się, że po złożeniu

zgłoszenia ustalana jest in-

na, rzeczywista wartość

przedmiotu – np. dotyczy

to dzieł sztuki lub biżuterii.

Warto pamiętać, że decydu-

jący jest stan rzeczy i praw

w dniu nabycia spadku

(tzn. dacie śmierci spadko-

dawcy) i cen rynkowych

z dnia powstania obowiąz-

ku podatkowego (tj. przyję-

cia spadku).

Zdaniem Anny Fierek,

konsultanta podatkowego

w TPA Horwath, nie ma się

co martwić, jeżeli przed-

miot odziedziczono np. po

rodzeństwie lub rodzicach.

Takie nabycie jest zwolnio-

ne na podstawie art. 4a usta-

wy o podatku od spadków

i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009

r. nr 93, poz. 768). Ze zwol-

nienia można skorzystać,

gdy nabycie rzeczy zgłoszo-

no urzędowi w ciągu 6 mie-

sięcy od dnia powstania

obowiązku podatkowego

lub uzyskania informacji

o nabyciu rzeczy.

– Podatnik zachowa zwol-

nienie, gdy złoży korektę

określającą rzeczywistą

wartość np. obrazu także po

upływie tego terminu – mó-

wi ekspert z TPA Horwath.

Należy pamiętać, że zwol-

nieniem nie są objęte naby-

cia spadków otwartych

przed 1 stycznia 2007 r.

Zdaniem eksperta korektę

powinien złożyć również

podatnik nieobjęty zwol-

nieniem, jeżeli rzeczywista

wartość rzeczy wyszła na

jaw przed doręczeniem de-

cyzji wymiarowej.

– W takiej sytuacji podat-

nik powinien skorygować

zgłoszenie, a urząd skarbo-

wy wydać nową decyzję

– mówi Anna Fierek.

Brak korekty może skut-

kować sankcjami z kodek-

su karnego skarbowego.

anna.rymaszewska@infor.pl

Czy do rozliczenia VAT potrzebne jest

oświadczenie zbywcy nieruchomości

Spółka A sprzedała nieruchomość zabudowaną 1 lutego

2011 r. spółce C (po uprzednim oddaniu nieruchomości

w najem od 1 grudnia 2008 r.).

Ponieważ w tym przypadku ma zastosowanie zwolnie-

nie z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy

o VAT, to spółki A i C mogą skorzystać z opcji i opodat-

kować transakcję VAT pod warunkiem złożenia przed

dokonaniem dokonania transakcji oświadczenia (art. 43

ust. 10 ustawy o VAT).

Oświadczenie należy złożyć przed dniem dokonania do-

stawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy na-

czelnikowi urzędu skarbowego. Oświadczenie musi rów-

nież zawierać:

n imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery

identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz

nabywcy;

n planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku,

budowli lub ich części;

n adres budynku, budowli lub ich części.

Przykłady opracowane przez eksperta z Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna

Akademia podatkowa cz. 1296

GP | 1 września 2011 | nr 169 (3055) | WWW.GAZETAPRAWNA.PL

PODATKI

B 5

metodą rachunkową lub podatkową

ROZLICZENIA Przy rachunkowym ustalaniu różnic kursowych uwzględnia się m.in. wycenę

memoriałową aktywów i pasywów, a nie jest to możliwe w metodzie podatkowej

PRZYKŁAD

Rozliczenie kursu walut

Aktywa lub pasywa wyra-

żone w walutach obcych

mogą zmieniać wartość

w czasie. Przybiera to for-

mę tzw. różnic kursowych.

Warunkiem ich powstania

jest występowanie co naj-

mniej dwóch odmiennych

kursów walut przy rozlicza-

niu jednej transakcji.

– Różnice kursowe mogą

stanowić przychody (różni-

ce dodatnie) i koszty (ujem-

ne) – mówi Maria Frankel,

biegły rewident Auxilium

S.A.

Dwie metody ustalania

Istnieją dwie metody usta-

lania różnić kursowych: ra-

chunkowa i podatkowa (art.

9b ust. 1 ustawy o CIT i art.

14b ust. 1 ustawy o PIT).

W ramach metody rachun-

kowej za przychody i kosz-

ty podatkowe uznaje się za-

równo różnice kursowe zre-

alizowane (np. przy

zapłacie w walucie obcej)

oraz niezrealizowane (wy-

nikające np. z memoriało-

wej wyceny składników ak-

tywów).

Zgodnie z metodą podatko-

wą do przychodów lub

kosztów podatkowych zali-

czane są wyłącznie różnice

kursowe zrealizowane.

Przeliczenia przychodów

lub kosztów na złote doko-

nuje się według kursu śred-

niego NBP z ostatniego dnia

roboczego poprzedzającego

dzień przychodu lub kosz-

tu (art. 12 ust. 2 i art. 15 ust.

1 ustawy o CIT oraz art. 11a

ust. 1 i 2 ustawy o PIT). Je-

żeli tak ustalona wartość

różni się od wartości przy-

chodu lub kosztu wycenio-

nego według faktycznie za-

stosowanego kursu z dnia

jego otrzymania (np. zasile-

nia rachunku bankowego)

lub poniesienia (wypływu

z rachunku), powstają po-

datkowe różnice kursowe

(art. 15 a ust. 2 i 3 ustawy

o CIT oraz 24c ust. 2 i 3 usta-

wy o PIT).

Kurs przeliczenia

Bez względu na metodę,

istotne jest ustalenie kursu

przeliczenia. Maria Frankel

przypomina, że zgodnie

z metodą podatkową jest to

kurs faktycznie zastosowa-

ny. Z kolei kurs średni NBP

stosuje się, gdy nie jest moż-

liwe uwzględnienie kursu

faktycznego (art. 15a ust.

4 ustawy o CIT i art. 24c ust.

4 ustawy o PIT).

Przepisy bilansowe naka-

zują ujmować operacje ta-

kie jak np. sprzedaż walut po

kursie faktycznie zastoso-

wanym. Z kolei inne trans-

akcje (np. zapłata należno-

ści wyrażonej w walucie ob-

cej, bez przewalutowania

przez bank) są rozliczane

tylko przy użyciu wspo-

mnianego kursu średniego

NBP (art. 30 ust. 2 ustawy

o rachunkowości).

Wyrażone w walutach ob-

cych operacje gospodarcze

ujmuje się w księgach ra-

chunkowych na dzień ich

przeprowadzenia – o ile od-

rębne przepisy dotyczące

środków pochodzących

z budżetu Unii Europejskiej

i innych krajów Europejskie-

go Obszaru Gospodarczego

oraz środków niepodlegają-

cych zwrotowi, pochodzą-

cych ze źródeł zagranicz-

nych nie stanowią inaczej –

odpowiednio po kursie:

1) faktycznie zastosowa-

nym w tym dniu, wynikają-

cym z charakteru operacji –

w przypadku sprzedaży lub

kupna walut oraz zapłaty

należności lub zobowiązań;

2) średnim ogłoszonym dla

danej waluty przez Narodo-

wy Bank Polski z dnia po-

przedzającego ten dzień –

w przypadku zapłaty należ-

ności lub zobowiązań, jeże-

li nie jest zasadne zastosowa-

nie kursu, o którym mowa

w pkt 1, a także w przypad-

ku pozostałych operacji.

Forma zapłaty

Warto wiedzieć, że w po-

datkowej metodzie ustalania

różnic kursowych przychód

należny (koszt) oraz zapłata

muszą nastąpić w walucie

obcej. Według metody ra-

chunkowej do przychodów

(kosztów) zalicza się także

różnice powstające, gdy za-

płata dokonywana jest w zło-

tych polskich. Jednak już od

2012 roku nastąpią modyfi-

kacje przy ustalaniu różnic

kursowych. Od 1 stycznia

2012 r. podatkowe zasady

ustalania różnic kursowych

będą ujednolicone z przepi-

sami ustawy o rachunkowo-

ści w zakresie uwzględniania

kursu faktycznie zastosowa-

nego. Nowelizację wprowa-

dza ustawa opublikowana

w Dz.U. nr 178, poz. 1059.

anna.rymaszewska@infor.pl

Różnice bilansowe

Jednostka ustala różnice kursowe w oparciu o metodę

podatkową. Na podstawie otrzymanej faktury VAT,

która została zaksięgowana 1 czerwca 2011 r. zaliczyła

do koszów uzyskania przychodów towar o wartości

3720 euro (VAT pomijamy). Zapłata nastąpi w polskich

złotych. Kurs euro faktycznie zastosowany wyniósł

3,9595 zł/euro. W związku z tym koszt rachunkowy

i podatkowy to 14 729,34 zł.

7 czerwca 2011 r. jednostka zapłaciła za otrzymaną

fakturę VAT kwotę 14 685,07 zł, wynikającą z przelicze-

nia 3720 euro x 3,9476 zł/euro (równy kursowi NBP

z tego dnia). Spółka w istocie zapłaciła mniej o 44,27 zł,

niż ujęła w kosztach. Przychód ten nie jest różnicą kur-

sową podatkową, a jedynie bilansową (rachunkową).

Różnice podatkowe

Jeżeli rozliczenie między kontrahentami następuje

w walucie obcej, wtedy powstają różnice podatkowe.

W tym przypadku występuje różnica dodatnia, gdyż

koszt z faktury jest wyższy od kursu z dnia zapłaty.

Ich ujęcie księgowe przebiega następująco:

n Faktura zakupowa:

Wn konta 30 „Rozliczenie zakupu”

Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

n Zapłata faktury 7 czerwca 2011 r.:

Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

Ma konto 13, „Rachunek bankowy”

n Obliczenie i zaksięgowanie różnicy kursowej:

Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

Ma konto 75 „Przychody finansowe”

VAT Opodatkowanie działalności gospodarczej

Paliwo do ciągnika

z pełnym odliczeniem

Ciągnik nie jest pojazdem sa-

mochodowym, do którego

stosuje się ograniczenia

w odliczeniu VAT.

Ciągnik rolniczy może być

używany przez przedsię-

biorców prowadzących nie

tylko działalność hodowla-

ną czy sadowniczą, ale rów-

nież np. usługi składowania

i utylizacji śmieci, spedycji

drewna, architektury krajo-

brazu. Czy kupując paliwo

do ciągników, można w peł-

ni odliczyć VAT, który za-

warty jest w jego cenie?

Ogólna zasadą, która wyni-

ka z ustawy z 11 marca

2004 r. o podatku od towa-

rów i usług (t.j. Dz.U. z 2011

r. nr 177, poz.1054) stano-

wi, że w zakresie, w jakim

towary i usługi są wykorzy-

stywane do wykonywania

czynności opodatkowa-

nych, podatnikowi VAT

przysługuje prawo do ob-

niżenia kwoty podatku na-

leżnego o kwotę podatku

naliczonego. Jednocześnie

przepisy ustawy o VAT

przewidują liczne wyłącze-

nia, ograniczając odlicze-

nie.

Obecnie ograniczenia

w odliczeniu VAT od naby-

cia paliw określają przepi-

sy ustawy z 16 grudnia

2010 r. o zmianie ustawy

o podatku od towarów

i usług oraz ustawy o trans-

porcie drogowym (Dz.U. nr

247, poz. 1652 z późn. zm.).

Jak wskazuje Piotr Pace-

wicz, doradca podatkowy

w KPMG, nie podlega odli-

czeniu podatek od nabywa-

nych paliw silnikowych,

oleju napędowego oraz ga-

zu wykorzystywanych do

napędu samochodów oso-

bowych oraz innych pojaz-

dów samochodowych o ma-

sie całkowitej do 3,5 tony

(np. samochodów z kratką).

Tak będzie przynajmniej do

końca 2012 roku.

przystosowany jest do jaz-

dy z prędkością powyżej 25

km/h. Ta definicja nie obej-

muje ciągnika rolniczego.

Natomiast ciągnikiem rol-

niczym jest pojazd silniko-

wy używany łącznie ze

sprzętem do prac rolnych,

leśnych lub ogrodniczych.

Piotr Pacewicz podkreśla

również, że ciągniki rolni-

cze są ujęte w innym grupo-

waniu Polskiej Klasyfikacji

Wyrobów i Usług (grupowa-

nie 28.3) niż pojazdy samo-

chodowe (dział 29). Oznacza

PIT Zaliczenie wydatków na mieszkanie do kosztów podatkowych

Firmę prowadzoną w mieszkaniu

rozlicza się proporcjonalnie

Przedsiębiorcy mogą zaliczyć

do kosztów uzyskania przy-

chodów odsetki od kredytu na

wykup mieszkania z Towarzy-

stwa Budownictwa Społeczne-

go oraz amortyzację takiego

lokalu.

Na podpis prezydenta cze-

ka ustawa, która części na-

jemców lokali mieszkalnych

w Towarzystwach Budow-

nictwa Społecznego (TBS)

umożliwi wykup mieszkań

na własność. Przyszli właści-

ciele zastanawiają się, jakie

skutki w podatku dochodo-

wym od osób fizycznych bę-

dzie miało sfinansowanie za-

kupu kredytem bankowym.

Grzegorz Grzela, ekspert

w KPMG, uważa, że ustawa

z 26 lipca 1991 r. o podatku

dochodowym od osób fizycz-

nych (t.j. Dz.U. z 2010 r.

nr 51, poz. 307 z późn. zm.)

umożliwia podatnikom pro-

wadzącym działalność go-

spodarczą w lokalu wykupio-

nym z TBS np. zaliczenie

do kosztów podatkowych

zapłaconych odsetek od kre-

dytu i amortyzowania loka-

lu na takich zasadach jak

w przypadku innych przed-

siębiorców.

– Przy wykupie np. lokalu

o powierzchni 50 m 2 , w ce-

nie nabycia 350 tys. zł, z któ-

rego 10 m 2 będzie przeznaczo-

ne na prowadzenie działal-

ności gospodarczej; do

kosztów podatkowych moż-

na zaliczyć 20 proc. zapłaco-

nych odsetek – mówi nasz

rozmówca.

Sposób zaliczenia odsetek

do kosztów podatkowych za-

leży od czasu ich poniesienia.

Do momentu ujęcia całego

lokalu w ewidencji środków

trwałych odsetki od kredytu

powiększą wartość począt-

kową mieszkania i będą czę-

ścią dokonywanych odpisów

amortyzacyjnych. Po wpro-

czątkowa środka trwałego al-

bo wartości niematerialnej

i prawnej w dniu przyjęcia do

używania jest wyższa niż 3,5

tys. zł.

Ekspert z KPMG wylicza, że

w przykładowym lokalu

część wartości początkowej

dla celów amortyzacji wynie-

sie 70 tys. (350 000 zł x 20

proc.), a w związku z tym

roczna kwota amortyzacji bę-

dzie równa 1050 zł (70 tys. x

1,5 proc.).

Obowiązku prowadzenia

ewidencji uniknie właściciel,

który skorzysta z uproszczo-

nej metody amortyzacji. War-

tość odpisu ustali zgodnie

z art. 22g ust. 10 ustawy

o PIT, mnożąc kwotę 988 zł

przez powierzchnię użytko-

wą lokalu oraz stawkę amor-

tyzacyjną 1,5 proc.

– W naszym przykładzie

roczna amortyzacja wyniesie

więc zaledwie 148,20 zł (988

zł x 10 m 2 x 1,5 proc.) – mó-

wi Grzegorz Grzela.

Oczywiście przedsiębiorca

będzie mógł przeznaczyć ca-

ły wykupiony lokal na pro-

wadzenie działalności gospo-

darczej np. biura. Wtedy do

kosztów uzyskania przycho-

dów zaliczy całość zapłaco-

nych odsetek od kredytu za-

ciągniętego na wykup, jak

i odpisy amortyzacyjne.

anna.rymaszewska@infor.pl

1,5 proc.

wynosi stawka amortyza-

cyjna od budynków i loka-

li mieszkalnych

W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia

2012 r. obowiązuje zakaz odliczania VAT

przy nabyciu paliw silnikowych, oleju napędowego oraz

gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów oso-

bowych i innych pojazdów samochodowych o dopusz-

czalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

wadzeniu lokalu do ewiden-

cji odsetki można bezpośred-

nio zaliczać do kosztów po-

datkowych.

Ujęcie lokalu w ewidencji

otworzy możliwość amorty-

zowania go na zasadach ogól-

nych. Przykładowo, gdy na

działalność gospodarczą

przeznaczona będzie część

lokalu, wówczas amortyza-

cji dokonuje się w oparciu

o ułamek ceny nabycia nie-

ruchomości równy wartości

nieruchomości wykorzysty-

wanej na działalność (art. 22f

ust. 4 ustawy o PIT).

Odpisów amortyzacyjnych

dokonuje się, gdy wartość po-

Jednak określenie, czy cią-

gnik rolniczy mieści się

w jednej z powyższych ka-

tegorii, wymaga odwołania

się do przepisów innych

niż podatkowe.

Zgodnie z ustawą z 20

czerwca 1997 r. prawo o ru-

chu drogowym (t.j. Dz.U.

z 2005 r., nr 108, poz. 908

z późn. zm.) pojazd samo-

chodowy to pojazd silniko-

wy, który konstrukcyjnie

to, że do paliwa nabywane-

go do ciągników rolniczych

nie stosuje się ograniczeń

w odliczaniu VAT. Oczywi-

ście spełnione muszą być

również podstawowe wa-

runki do dokonywania od-

liczenia podatku. W szcze-

gólności ciągnik i paliwo do

niego powinny być wyko-

rzystywane do czynności

opodatkowanych VAT.

przemyslaw.molik@infor.pl

PISALIŚMY O TYM | nr 73/2011 WIĘCEJ www.podatki.gazetaprawna.pl

Rozliczamy koszty zakupu paliwa do samochodów

PISALIŚMY O TYM | nr 134/2011 WIĘCEJ www.podatki.gazetaprawna.pl

Jak rozliczyć wakacyjny remont firmowego lokalu

Różnice kursowe zostaną ustalone

Ważne!

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: