2007.06_LinuxSampler–domowa orkiestra_[Audio].pdf

dla początkujących

LinuxSampler – domowa orkiestra

– domowa orkiestra

Paweł Biliński

Wiele jest dziedzin w tzw. środowisku OpenSource , które nie osiągnęły jeszcze na tyle wystarczającego

poziomu rozwoju, by służyć nawet do zastosowań amatorskich. Nie zmienia to jednak faktu,

że deweloperzy wielu raczkujących jeszcze programów nie próżnują i większość czasu poświęcają na

rozwój swojego dzieła. Jeden z nich to projekt LinuxSampler , któremu poświęcony jest poniższy tekst.

na celu rozwój gałęzi oprogramowania Linuk-

sa dotyczącej szeroko pojętej obróbki audio.

Jest przeznaczony głównie dla muzyków, któ-

rzy chcą urozmaicić swoje kompozycje w barwy niedo-

stępne dla nich z powodu zbyt wysokich kosztów ko-

mercyjnego oprogramowania czy po prostu – jego bra-

ku. Całe zamieszanie opiera się o złącze MIDI i klawia-

turę sterującą, w którą musimy być wyposażeni, by móc

korzystać z dobrodziejstw LinuxSamplera . Oczywiście –

nic nie jest tak łatwe, jak by się zdawało. Owe złącze MI-

DI możemy otrzymać w większości przypadków stosu-

jąc tzw. kontroler MIDI podłączany do portu gier karty

dźwiękowej lub urządzenie zewnętrzne podpinane do

portu USB. Kontrolery oparte o tzw. łącze joystickowe

(port gier) są dziś stosowane stosunkowo rzadko, po-

nieważ wspomniany port wychodzi z użytku i ustępuje

miejsca popularnemu już standardowi USB. Jeśli chodzi

zaś o samą klawiaturę – może być to coś zupełnie sa-

modzielnego (np. syntezator z wyjściem MIDI) czy też

specjalna klawiatura sterująca (koszt ok. 350zł, w przy-

padku modeli najtańszych, do nawet 1500zł, gdy ma-

my do czynienia z klawiaturą ważoną). Jak to wszystko

działa?

Połączmy naszą klawiaturę sterującą kablem MIDI

według schematu: MIDI OUT (klawiatura) – MIDI IN

(kontroler MIDI), a sam kontroler do naszego kompu-

tera przez odpowiedni port – w zależności od tego, jaki

kontroler stosujemy. W ten sposób otrzymujemy izycz-

ne połączenie z komputerem. Sygnały MIDI będą inter-

pretowane (system odbiera sygnały w formacie SYX) za

pomocą sterowników MIDI w naszym systemie. Obec-

nie stosuje się w większości przypadków sterowniki

oparte o system ALSA ( Advanced Linux Sound Architec-

ture ). Następnie zostaną przekazane do naszego docelo-

wego programu – w tym wypadku jest to LinuxSampler ,

natomiast równie dobrze mógłby to być jakiś sekwencer

MIDI (np. Rosegarden stworzony dla środowiska KDE).

Każdy sygnał zawiera informacje odnośnie wysokości

dźwięku, toteż sampler wybierze dla nas odpowiednią

próbkę (lub przetworzy już gotową, po prostu zmienia-

jąc jego wysokość programowo). Lepszą jakością cha-

rakteryzują się sample , których ilość jest proporcjonal-

na do skali większości klawiatur MIDI – ok. 4-5 oktaw.

czerwiec 2007

LinuxSampler

S am LinuxSampler to dość młody projekt mający

dla początkujących

LinuxSampler – domowa orkiestra

Rysunek 1. Okno główne programu Qsamplers

pośrednim odtwarzaniu próbek nagranych

na taśmach magnetycznych po naciśnięciu

odpowiedniego klawisza; najbardziej kla-

sycznym brzmieniem Mellotronu była sek-

cja smyczkowa, potocznie zwana „ mellotron

strings ”). W pakiecie dostępne są 3 rodzaje

instrumentu – odpowiadające taśmom do-

stępnym niegdyś dla „żywego” Mellotro-

nu: Mellotron Strings , Mellotron Flutes oraz

Mellotron Brass . Rozpakowujemy gdzieś ar-

chiwum, a następnie otwieramy wybrany

instrument w QSamplerze (opcja Add Chan-

nel ). W oknie dodawania nowego kanału

wybieramy ścieżkę do sampla (pozycja File-

name ), natomiast całą resztę zostawiamy

w spokoju (domyślne ustawienia powinny

działać w większości przypadków). Jeśli ka-

nał został dodany poprawnie, próbujemy

wydobyć z niego jakieś dźwięki, uderzając

w klawisze podłączonej wcześniej klawia-

tury sterującej. Zdarzyć się może, że sam-

pler źle odczyta sample , warto zatem cza-

sem zresetować kanał (prawym klawiszem

myszki -> Reset Channel ).

W wypadku, gdy próbek jest zaledwie kilka,

sampler sam będzie zmieniał częstotliwość

w zależności od tego, dla jakiego dźwięku

wysyłany jest sygnał.

Aktualnie na projekt LinuxSampler skła-

dają się 2 biblioteki oraz nakładka o naz-

wie QSampler (oparta o bibliotekę Qt) – stąd

pewien związek z KDE. Owymi bibliote-

kami są liblscp , która jest fundamentem sa-

mego jądra LinuxSamplera oraz libgig – od-

powiedzialna z kolei za obsługę plików

z samplami w formacie GiGA Studio (w mo-

mencie pisania tego tekstu jest to jedyny

format obsługiwany przez LinuxSampler ).

Sam LinuxSampler ściśle współpracuje z obie-

ma bibliotekami i dostępny jest dla GUI

jako demon, do którego odwołuje się nak-

ładka – czyli w naszym wypadku QSamp-

ler .

i wykonujemy je (kolejność: libgig , liblscp , li-

nuxsampler , qsampler ). Będą to:

Interfejsy – porównanie

Nie od dziś wiadomo, że interfejs użytkow-

nika jest rzeczą istotną, szczególnie dla osób

zaczynających przygodę z nowym opro-

gramowaniem. W związku z tym również

w dziedzinie samplerów mamy dostęp do al-

ternatywnych klientów.

W ostatnim czasie zauważyć można

coraz szybszy rozwój innego klienta Linu-

xSamplera o nazwie Jsampler . Jest to projekt

mający podobne założenia jak jego starszy

brat – Qsampler . Główną różnicą między ni-

mi jest sposób, w jaki zbudowano interfejs.

Jsampler oparty jest o Javę, Qsampler – o bi-

bliotekę Qt .

Obie aplikacje charakteryzuje spora as-

ceza. Ilość opcji nie przytłacza użytkow-

nika, co jest niemałą zaletą. Jednak w mo-

mencie, gdy chcemy wykorzystać bardziej

zaawansowane techniki związane z wyko-

rzystaniem sampli – czujemy rozczarowa-

nie. W zasadzie nie powinniśmy się dziwić,

gdyż oba programy dostępne są w wer-

sjach rzędu 0.1. Większość potrzebnych

funkcji podstawowych działa bez zastrze-

żenia. Brakuje natomiast rzeczy takich jak

moduł efektów czy ustawianie dynami-

ki (ang. velocity ) klawiatury. Warto w tym

miejscu zaznaczyć, iż funkcjonalność sa-

mego LinuxSamplera przekracza możliwo-

ści dostępnych interfejsów – zatem może

się zdarzyć, że funkcja przez nas szukana

jest obsługiwana, natomiast program (in-

terfejs) nie pozwala na jej edycję. Nie ma-

# ./conigure

# make

# make install

Warto zaznaczyć, że – czysto teoretycznie

– nakładkę w postaci QSamplera można za-

instalować bez wcześniejszego kompilowa-

nia LinuxSamplera , gdyż programy komuni-

kują się za pomocą protokołu TCP i nie są

ze sobą bezpośrednio zlinkowane.

Zainstalowaliśmy pełny pakiet LinuxSamp-

ler , teraz przejdźmy do najprzyjemniejszej czę-

ści – samplowania.

Ściągamy sample i ...gramy!

QSampler potrai uruchomić samodzielnie

demona LinuxSamplera , więc nie musimy ro-

bić tego sami za każdym razem. Wystarczy,

że uruchomimy samą nakładkę, wklepując

polecenie:

Instalacja

W zależności od dystrybucji, jakiej używa-

my, sposób instalacji będzie wyglądał ina-

czej. Jako że opisywanie sposobu instala-

cji dla każdej dystrybucji wymagałoby po-

święcenia kilku stron, wykorzystamy pa-

kiety źródłowe dostępne na stronie projek-

tu (przy założeniu, że w naszym kompu-

terze zainstalowany jest kompilator GCC

oraz wszelkie powiązane z nim narzędzia).

Pobierzmy zatem cztery potrzebne nam pli-

ki w wersjach stabilnych.

Następnie – po rozpakowaniu – w każ-

dym z utworzonych katalogów wykonuje-

my odpowiednie polecenia. Wchodzimy po

kolei do każdego z pobranych katalogów

# qsampler

Wypadałoby jeszcze pobrać jakieś sample .

W tym celu odwiedzamy przykładową stro-

nę ze zbiorem darmowych plików w forma-

cie GiG pod adresem http://www.worras-

place.com/ . Stamtąd z kolei ściągamy wybra-

ny plik. Niech to będzie zestaw sampli sta-

rego, dobrego Mellotronu (gwoli wyjaśnie-

nia: instrument klawiszowy używany od ok.

1970 roku, głównie w muzyce progresyw-

no-rockowej; jego działanie polegało na bez-

www.lpmagazine.org

dla początkujących

LinuxSampler – domowa orkiestra

Rysunek 4. Interfejs MIDI

Tam z kolei znajdujemy numer portu urzą-

dzenia wejściowego, w moim wypadku by-

ło to:

Rysunek 2. Dodawanie nowego kanału

client 64:

'EMU10K1 MPU-401 (

UART) – Rawmidi 0' [type=kernel]

my także wpływu na same próbki – wyko-

rzystujemy jedynie gotowy zestaw sampli .

Pozostaje czekać cierpliwie na rozwój sa-

mego LinuxSamplera , by obsługiwał inne

formaty niż GigaStudio , na przykład wszel-

kie pliki zapisane w popularnym forma-

cie firmy AKAI.

z portem, na którym działa nasza klawiatura.

W celu połączenia tych dwóch urządzeń po

dodaniu kanału w QSamplerze wykonujemy

w powłoce polecenie (uwaga – tylko dla użyt-

kowników ALSY!):

Jak widać – numer portu to 64.

Sztuczki i kruczki

Dla bardziej zaawansowanych użytkow-

ników. Wcale nie jest powiedziane, że jeśli

naszą klawiaturą sterującą jest samodzielny

syntezator połączony do wzmacniacza, to

należy go wyciszyć. Najciekawszym efek-

tem jest bowiem połączenie barw synteza-

tora z dźwiękami wydobywanymi z sam-

plera . Oczywiście ma to swój efekt tylko

w graniu na żywo, podczas nagrywania ka-

nał zewnętrzny nie będzie brany pod uwa-

gę, chyba, że podłączymy go jako Line-in do

karty dźwiękowej. Ustawienie głośników

z dwóch różnych stron daje solidny efekt

stereo, zatem – symfonia w zasięgu rąk,

drodzy państwo!

# aconnect 64:0 128:0

Znane występujące problemy

Sampler nie gra nawet po dodaniu kanału

i jego wielokrotnym resetowaniu.

Zdarzyć się może, że port, na którym bę-

dzie działał sampler, nie będzie połączony

Numery portów mogą być inne, zatem mu-

simy spojrzeć na ich listę wykonując pole-

cenie :

# aconnect -l -o

W sieci

Rysunek 3. Klawiatura MIDI

• biblioteka libgig:

http://download.linuxsampler.org/

packages/libgig-2.0.2.tar.bz2

• biblioteka liblscp:

http://download.linuxsampler.

org/packages/liblscp-0.3.3.tar.gz

• LinuxSampler:

http://download.linuxsampler.org/

packages/linuxsampler-

0.3.3.tar.bz2

• Qsampler:

http://download.linuxsampler.org/

packages/qsampler-0.1.2.tar.gz

czerwiec 2007

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: