psychologia twórczości_notatki.pdf

Psychologia twórczości 2007/2008

Prof. Grażyna Mendecka

Literatura:

1. K. Szmit „Pedagogika twórczości”

2. E. Nęcka „Psychologia twórczości” (2001)

Problematyka:

1. Przebieg procesu twórczego

2. Analiza wytworów twórczych

3. Osobowość twórcza

4. Uwarunkowania twórczego rozwoju człowieka

Przebieg zajęć: teoria, testy, trening twórczości.

Warunki zaliczenia: obecność, aktywność, praca na dowolnie wybrany temat (esej/praca

badawcza).

PRACA MAGISTERSKA – wytyczne

1. Przypisy

* jak powołujemy się na kogoś, nie robimy przypisów na dole, ale w tekście; nazwisko

autora, rok wydania książki w nawiasie, np. (Nęcka, 2001)

* w przypadku cytatów dodatkowo podajemy stronę, np. (Nęcka, 2001, s.271)

CYTATY:

* w cudzysłowie

* jak najmniej cytatów i jak najkrótsze

* cytujemy: definicje, podział, uwagi wyjątkowo trafne/kontrowersyjne

* referujemy cudze poglądy a nie cytujemy!

W PRZYPISACH:

* tendencja do skrótowości – samo nazwisko (dopuszczalnie 1. litera imienia);

konsekwentnie w obrębie całej pracy

2. Bibliografia (lepiej pisać „cytowana literatura”) - powinna zawierać każdą pozycję, do

której odwołujemy się w tekście

* w pracy naukowej wykazujemy się zwłaszcza erudycją, zaczynamy od przeglądu

literatury ; praca naukowa nawiązuje do dorobku literatury z danego zakresu

* potem następuje część empiryczna – tekst od siebie

* wychwytujemy wspólne stanowiska u różnych autorów – nie referowanie a SYNTEZA

Jak sporządzamy cytowaną literaturę?

* porządek alfabetyczny!

numer pozycji. nazwisko autora, pierwsza litera imienia. (rok wydania książki). tytuł książki.

miejsce wydania książki: wydawnictwo.

Przykłady:

1. Studenski, R. (1993). Analiza zachowań ryzykownych. Katowice: Wyd. UŚl.

* czasopisma:

nazwa czasopisma: inną czcionką, wszystkie człony wielkimi literami

2. Mendecka, G. (1995). Zmiany rozwojowe w pełnieniu roli ojca. Psychologia rozwojowa .

3, s. 32-41.

m.czernek@o2.pl

Psychologia twórczości 2007/2008

Prof. Grażyna Mendecka

* praca zbiorowa, np. pod redakcją

przywołujemy tylko ten rozdział, z którego korzystamy; po „W:” zaczynamy od imienia redaktora

3. Sołowiej, J. (1984). Wpływ rodziny na twórczość. W: M. Ziemska (red.). Rodzina a dziecko.

s. 67-95. Warszawa: PWN.

* więcej niż 1 autor książki

przypis kilka nazwisk:

(Ratajczak i inni, 2000)

2 nazwiska:

(Przetacznikowa i Tyszkowa, 2000)

* cytowanie za kimś

tylko wtedy, gdy tekst źródłowy jest trudno dostępny/obcojęzyczny; w przypadku autorów

polskojęzycznych sięgamy zawsze do pierwowzoru

(Baltes 1964 za: Kubicka, 2003)

Społeczne funkcjonowanie wybitnych twórców

Wybitny twórca w roli rodzicielskiej (zarys problematyki)

Gratyfikacje wynikające z rodzicielstwa:

prokreacja szansą odrodzenia w powołanym do istnienia życiu – daje nadzieję, że w dzieciach

przekazana biologicznie i ukształtowana przez wychowanie przetrwa cząstka nas ( non omnis

moriar )

pozwala wykazać się własną dojrzałością: można kogoś obdarzać życiem, miłością, stać się

odpowiedzialnym za kogoś

nadaje życiu sens

Obciążenia:

podporządkowanie własnego życia potrzebom innej osoby

konieczność poświęcania czasu i dyspozycyjności

rezygnowanie z własnych potrzeb i samorealizacji

Rodzicielstwo w biegu ludzkiego życia:

1. Rodzicielstwo – stymulacja rozwoju zarówno rodziców, jak i samych dzieci.

2. Konfrontowanie doświadczeń osób znajdujących się na różnych etapach rozwoju.

3. Żywe zainteresowanie przeszłością rodziców przejawiane przez dzieci (poszerzanie

życiowych doświadczeń).

4. Rodzice mogą jeszcze raz przeżyć problemy dzieciństwa, obserwować je z innej

perspektywy.

5. Rodzice mogą korygować swe zachowanie pod wpływem dzieci, co decyduje o ich rozwoju.

Średni wpływ rodziców na dziecko wynosi 50 lat (czasem rodzice wywierają wpływ na zachowanie

dzieci po swojej śmierci – autorytet; stałe wzory zachowań).

Relacje dziecko – rodzic jako wsparcie umożliwiające funkcjonowanie w świecie:

1. Dziecko zawdzięcza rodzicom pierwszy kontakt z kulturą i językiem.

m.czernek@o2.pl

Psychologia twórczości 2007/2008

Prof. Grażyna Mendecka

2. Przeniesienie kultury na życie dziecka.

3. Zakotwiczenie w tradycji w celu wytworzenia poczucia bezpieczeństwa.

4. Bunt dzieci powoduje wyparcie nieadekwatnych wzorców zachowania.

5. Dzieci stają się przewodnikami rodziców po zmieniającej się teraźniejszości, uczą nowego

języka, nowoczesnych zachowań, entuzjazmu dla nowości technicznych, prowokują zmianę

stylu życia na bardziej odpowiadający duchowi czasów.

6. Dzieci przygotowują rodziców do stawiania czoła wyzwaniom przyszłości.

Uwarunkowania sukcesu związanego z realizowaniem się w roli rodzicielskiej:

1. Obdarzanie miłością nie tylko dziecka, ale także jego drugiego rodzica.

2. Zdolność rodziców do nawiązywania partnerskich relacji z dzieckiem.

3. Zachowywanie równowagi między dawaniem dzieciom tego, co potrzebują a posiadaniem

swobody niezbędnej do własnego rozwoju i samorealizacji.

4. McKinnon – rodzice muszą mieć ciekawe życie, żeby dziecko było twórcze; dziecko nie

może być całym światem, ale częścią świata.

5. Podział ról w rodzinie ma adaptacyjny charakter.

6. Rodzice stosują demokratyczny styl wychowania.

Powinności rodziców:

1. Byt materialny.

2. Akceptacja i miłość.

3. Szacunek.

4. Szczerość i otwartość w relacjach.

5. Wspieranie dziecka wtedy, gdy tego potrzebuje .

Kryteria sukcesu:

1. Utrzymanie więzi emocjonalnej bez uzależnienia od siebie.

2. Udzielanie sobie wsparcia w sytuacji tego wymagającej.

3. Ukształtowanie się w dzieciach tożsamości, poczucia własnej wartości i świadomości

własnej indywidualności.

4. Przerastanie rodziców poziomem wiedzy, wykształcenia i życiowymi sukcesami.

Cechy osoby wybitnie twórczej:

dominacja

indywidualizm

siła

odwaga i upór w dążeniu do celu

niski poziom lęku przed społecznym odrzuceniem

większe zdolności, intelekt, osiągnięcia

Czy można pogodzić rolę wybitnego twórcy z dobrze zrealizowaną rolą rodzica? [prezentacja]

> Trening twórczości

Ćw. 1

W ciągu minuty wypisz jak najwięcej słów kończących się na -at.

Ćw. 2

Wypisz jak najwięcej określeń, będących zakończeniem zdania „Delikatny jak...”.

m.czernek@o2.pl

Psychologia twórczości 2007/2008

Prof. Grażyna Mendecka

Postawy twórcze

POSTAWA – względnie trwały stosunek zawierający 3 komponenty: emocjonalno-motywacyjny,

instrumentalny, poznawczy. Zdolności mogą być tylko jednym z komponentów takiej postawy;

stosunek do rzeczywistości (zachowawczy, adaptacyjny, twórczy).

POSTAWA TWÓRCZA – postrzeganie rzeczywistości jako czegoś otwartego, co można stale

zmieniać. Tworzymy nie dlatego, że mamy zdolności, ale dlatego, że cechuje nas całych (szereg

cech osobowości) postawa twórcza.

Fazy procesu twórczego:

1. inspiracji – każdy ją ma

2. opracowania – cierpliwość, czas, kompetencje

> Introwertycy a ekstrawertycy w procesie twórczym

POPEK: Kwestionariusz Twórczego Zachowania

Na postawę twórczą składają się 2 komponenty: OSOBOWOŚĆ i INTELEKT.

OSOBOWOŚĆ

INTELEKT

POSTAWA ODTWÓRCZA algorytm

heurystyka

POSTAWA TWÓRCZA

konformizm

nonkonformizm

Kwestionariusz KANH-1

skala

wynik surowy

sten

K+A = postawa odtwórcza

N+H = postawa twórcza

Konstrukcja pytań testu:

w kwestionariuszu pytania muszą być jak najkrótsze, żeby można było odpowiadać

spontanicznie

nie można pytać o 2 rzeczy w 1 pytaniu

skala kłamstwa – pytania oczywiste

Jak się konstruuje program (projekt) badawczy?

1. Temat , np. Postawa twórcza a oceny szkolne

2. Część teoretyczna : operacjonalizacja pojęć: twórczość , postawa twórcza , problemy

psychologiczne związane z oceną ucznia itp.

3. Część empiryczna : grupa badawcza, narzędzia, przedmiot (+problem badawczy) i cel

badań

m.czernek@o2.pl

Psychologia twórczości 2007/2008

Prof. Grażyna Mendecka

Przedmiot badań – to, co badamy: postawy twórcze uczniów i oceny uzyskiwane przez uczniów .

Cel badań – ukazanie pewnych zależności ( korelacja a nie wpływ – tu nie zakładamy ani kierunku,

ani tego, że to występuje).

Definiowanie zmiennych: zależne, niezależne (ta zmienna, której wpływ na inną badamy – postawa

twórcza ), pośredniczące ( wiek, płeć, sytuacja rodzinna, pewne cechy osobowości itp.).

Skala Transgresji Studenskiego (na podstawie teorii Kozieleckiego)

> o arkusz i podręcznik można prosić w mailu na adres: g.mendecka1@chello.pl

Wyniki (kobiety; mężczyźni):

do 41p.; bardzo niski poziom transgresji

do 46; niski

do 51; niższy od średniej

do 60; średni

do 65;68 wyższy od średniej

do 70;77 wysoki

do 75;78 bardzo wysoki

Uwzględnione czynniki:

nastawienie do dominowania nad innymi: 20, 21, 22, 3, 2, 6, 12, 4, 23.

innowacyjność wykorzystywana w projektowaniu nowych rozwiązań: 18, 19, 17, 16, 9, 7.

motywacja do wzbogacania kompetencji: 14, 13, 8, 1.

odwaga w podejmowaniu nowych zadań: 15, 11, 10, 5.

Uwagi do kwestionariusza:

pyt. 18 i 19 – zdublowane pytania, które następują po sobie

Klasyczne teorie twórczości

1. Psychoanaliza

2. Psychologia humanistyczna

> twórczość na gruncie różnych nurtów w psychologii

W psychologii nie ma spójnej teorii twórczości – każdy kierunek stwarza sobie własną koncepcję

tego fenomenu.

Z. FREUD

Libido jako najważniejszy popęd człowieka. Popęd seksualny ma w ujęciu Freuda instrumentalny

charakter, ukierunkowuje działanie człowieka na utrzymywanie ciągłości gatunku, kieruje się

zasadą przyjemności. Szersze rozumienie libido = energia życiowa; człowiek jako byt dynamiczny

(libido dynamizuje naszą osobowość, jest jej siłą napędową). Rezerwy libido wypływają na

zewnątrz – źródło neurotycznych zachowań. Im bardziej musimy ograniczać siłę naszego libido,

tym więcej w nas zachowań neurotycznych. Żeby tego uniknąć, Freud wskazywał na mechanizm

sublimacji – transformacja energii seksualnej w zachowania twórcze.

m.czernek@o2.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: