Początek eneolitu na ziemiach polskich datowany jak na 4100-3800 p.n.e. przemiany gospodarczo-społeczne tego okresu związane wcześniejszy z początkami eksploatacji miedzi dodatkowo występowaniem pierwszych wyrobów miedzianych. Między 4100/3900 zaś 3200/3000 p.n.e. doszło do ostatecznego zakończenia procesu neolityzacji. Gospodarka rolniczo-hodowlana zajęła nietknięty przestrzeń dzisiejszej Polski.
Pojawiła się nowa obszar kulturowy - pucharów lejkowatych. Przez nietknięty wczesny eneolit występowała równolegle z grupami, wywodzącymi się z grup lendzkielskich dodatkowo malickich plus kontynuującymi tradycje neolitu naddunajskiego. To, jako doszło do uformowania nowej kultury, jest przedmiotem licznych hipotez. Grupy kulturowe wchodzącej w środku zbiór tej jednostki archeologicznej charakteryzują się stylem ceramiki; do wnętrza innych dziedzinach kultury materialnej pozostają pewnie zróżnicowane.
Zaczęto użytkować zwierząt pociągowych do transportu z użyciem wozów czterokołowych; potwierdzają to m.in. rysunki na naczyniach odnalezionych wewnątrz Bronocicach.
Wzrastała wartość osad, wśród których nastąpiła wyraźna hierarchizacja. Istniała przedtem zrzeszenie administracyjna oraz ośrodki władzy politycznej. Pojawiły się budowle megalityczne zwane kujawskimi (miały szkic trapezu innymi słowy trójkąta także wcześniejszy wzniesione wobec użyciu wielkich głazów innymi słowy kamiennych obstaw nasypów ziemnych). Krzemień był w szczególności poszukiwany; wydobywano go metodą górniczą. Jedna z największych kopalni wewnątrz tym czasie znajdowała się wewnątrz Krzemionce.
Najstarze puchary z kultury pucharów lejkowatych charakteryzowały się kulistym brzuśćcem dodatkowo słabo wydorębnioną szyjkę (od ok. 4450 p.n.e., stadium sarnowska). Później, do wnętrza fazie klasycznej (3700-3300 p.n.e.), wyodrębniły się zgrupowanie wschodnia, południowo-wschodnia dodatkowo śląsko-morawska; ta stadium charakteryzowała się silneijszym profilowaniem naczyń dodatkowo dominacją ornamentyki odciskanego stempelka. W fazie późnej (3300-3100 p.n.e.) profile naczyń stają się łagodniejsze także z większym natężeniem płynne, zaś zdobnictwo została wzbogacono m.in. wskroś odciski sznura.
Poszczególne grupy kultury pucharów lejkowatych różniły się wewnątrz dziedzinie kultury duchowej. Na terenie Pomorza, Kujaw dodatkowo Małopolski występowały megalityczne grobowce kujawskie; pojawiały się groby szkieletowe, na Pomorzu plus obszarze śląsko-morawskim częściej występowały gropy ciałopalne, z kolei na Lubelszczyźnie - groby w środku jamach ziemnych bez konstrukcji kamiennych lub z różnego rodzaju pokrywami kamiennymi.
Później nastąpiło przejazd do typowej gospodarki pasterskiej - co doprowadziło do przekształcenia się wczesnoeneolitycznych grupy wewnątrz kulturę amfor kulistych.
Inaczej przedstawiał się we wczesnym eneolicie wzrost strefy nadbałtyckiej; w tym miejscu od chwili 5200 do 4300 p.n.e. dominowała cywilizacja Ertebölle; do niej zalicza się urząd wewnątrz Dąbkach krąg Darłowa. W pewnych częściach Pomorza aż do 3700/3600 p.n.e. mogły dodawać otuchy się grupy o tradycjach mezolitycznych. Gospodarka w tym miejscu miała wciąż styl łowiecko-rybacki.
Istniały pewne strefy, gdzie populacja kultury pucharków lejkowatych podlegała wpływoim kompleksu badaeńskiego, będącego pośrednickim wśród helladzką epoką brązu i późnoeneolitycznymi kulturami południowej Polski. Z tymi kontaktami wiąże się upowszechnienie ciałopolanego obrządku grzebalnego. W stylistyce form ceramicznych wpływy badeńskie oznaczały poryw form ceramicznych zdobionych ornamentem kanelowanym, w wielu przypadkach rozchodzącym się promieniście odkąd skaza moczanowa naczynia.
Około 3200-3100 p.n.e. na ziemiach polskich nastąpiło przejazd od czasu osiadłych społeczności rolniczo-hodowlanych do mobilnych społeczności pasterskich; z kolei natomiast nastąpiło mieszanie grup pasterskich również rolniczych.
Był to pora kultury amfor kulistych, dzielącej się na grypy środkowopolską, zachodnią dodatkowo wschodnią; piewsza dodatkowo ostatnia kontynuowały tradycję budowy konstrukcji megalitycznych; na rzecz drugiej typowe wcześniejszy groby jamowe. Gospodarka była oparta na hodowli bydła oraz trzody chlewnej.
Co do kultury ceramik sznurkowej, to znaleziska na ziemiach polskich związane z jej najstarszym horyzontem są raczej rzadkie (np. cenotaf wewnątrz Kolosach). Później powstał widnokrąg środkowoeuropejski ceramiki sznurowej - w środku grobowach z tego okresu znajdowano urozmaicone formy amfor także pucharków o zróżnicowanych ornamentach, nowe typy toporów, wiórowe sprzęt kamienne.
Grupą lokalną związaną z ceramiką sznurkową była obszar kulturowy złocka, znana z dookoła 30 stanowisk na Wyżynie Sandomierskiej. Występują wewnątrz niej klasyczne wczesne topory, amfory plus puchary sznurowe, amfory zdobione ornamentami stempelkowymi (typowe na rzecz kultury amfor kulistych), siekiery plus dekoracje bursztynowe; typowe na rzecz tej jednostki są misy zdobione falistym odciskiem sznura plus groby niszowe z komorą wygrzebaną wewnątrz ścianie jamy grobowej.
W wyniki konktaków ludności horyzontu środkowoeuropejskiego ceramiki sznurowej z kulturą amfor kulistych, badeńską także kulturami północno-wschodnio-europejskimi ze strefy leśnej powstały:
· grupa krakowsko-sandomierska - cechy: występowanie grobów kurhanowych dodatkowo płaskich, jamowych także niszowych; w środku gospodarce główna wymowa hodowli;
· grupa lubaczowska - zachowała najwięcej gildia horyzontu środkowoeuropejskiego,
· grupa śląska - cechy: wspólne elementy z ludnością Moraw plus dorzecza Łaby; do niej należały główne ośrodki wydobycia serpentynitów,
· grupa nadodrzańska - cechy: do niej należały ośrodki produkcji narzędzi krzemiennych na Rugii.
Efektem krzyżowania się wpływów kultury ceramiki sznurowej plus kultur strefy leśnej północno-wschodniej Europy była obszar kulturowy rzucewska - znana jest zwłaszcza z osad. Stabilizacja jest osadnictwa była związana z eksploatacją złóż bursztyna także produkowaniem z niego ozdób wewnątrz wyspecjalizowanych pracowniach.
W młodszym eneolicie tereny Pojezierza Mazurskiego, Mazowsza dodatkowo Podlasia pozostały pozycja orbitą wpływów neolitu naddunajskiego, natomiast siła kultury pucharów lejkowatych było znikome. Na terenach m.in. północno-wschodniej Polski poniżej wpływem kultur kręgu mezolitycznego także postświderskich powstała obszar kulturowy niemeńska. Ceramika tej kultury była słabo wypalana, z punktu technicznego prymitywna, wyrabiana z gliny zawierającej liczne domieszki organiczne. Starszą fazę tej kultury reprezentują stanowiska w środku Augustowie dodatkowo Woźnej Wsi, młodszą - wewnątrz Lininie pierścień Warszawy.
W północno-zachodniej Polsce występowała cywilizacja Narva. Pojedyncze groby związane z nią odkryto w środku Prutach plus Brajnikach pierścień Olsztyna.
the.hell