Redemptor hominis.pdf

Redemptor hominis - Ioannes Paulus PP. II - Encyclical Letter (1979.0...

Strona 1 z 43

The

Holy

See

back

riga

Ioannes Paulus PP. II

Redemptor hominis

W której u poczatku swej papieskiej poslugi

zwraca sie do czcigodnych braci w biskupstwie, do kaplanów, do rodzin

zakonnych,

do drogich synów i córek Kosciola

oraz do wszystkich ludzi dobrej woli

1979.03.04

Blessing

Czcigodni Bracia i Drodzy Synowie,

Pozdrowienie i Apostolskie Błogosławieństwo!

DZIEDZICTWO

U kresu drugiego tysiąclecia

1. ODKUPICIEL CZŁOWIEKA Jezus Chrystus jest ośrodkiem wszechświata i

historii. Do Niego zwraca się moja myśl i moje serce w tej doniosłej godzinie

dziejów, w której znajduje się Kościół i cała wielka rodzina współczesnej

ludzkości. Oto bowiem czas, w którym Bóg w swoich tajemniczych zamiarach

powierzył mi po moim umiłowanym Poprzedniku Janie Pawle I posługę

powszechną związaną ze Stolicą św. Piotra w Rzymie, ogromnie się już

przybliżył do roku dwutysięcznego. Trudno jeszcze w tej chwili powiedzieć, co

będzie oznaczał ów rok na zegarze dziejów ludzkości, jaką okaże się datą dla

poszczególnych ludów i narodów, krajów i kontynentów, choć zapewne niejedno

staramy się już teraz przewidywać. Dla Kościoła, dla Ludu Bożego, który —

chociaż nierównomiernie — rozprzestrzenił się już jednak na całą ziemię aż po

jej krańce, będzie to rok wielkiego Jubileuszu. Zbliżamy się do daty, która

przyjmując wszelkie poprawki wymagane przez ścisłość chronologiczną —

przypomni nam i odnowi w sposób szczególny świadomość tej kluczowej

prawdy wiary, której dał wyraz św. Jan na początku swej Ewangelii: „Słowo

stało się ciałem i zamieszkało wśród nas” ( J 1, 14), a na innym miejscu: „Tak

bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto

w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne” ( J 3, 16).

file://C:\Users\Andrzej\Desktop\hf_jp-ii_enc_04031979_redemptor-ho...

2009-12-19

Redemptor hominis - Ioannes Paulus PP. II - Encyclical Letter (1979.0...

Strona 2 z 43

Jesteśmy więc poniekąd w okresie nowego Adwentu, w okresie oczekiwania.

„Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez

proroków, a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna” ( Hbr 1, 1

n.), przez Syna-Słowo, który stał się człowiekiem i narodził się z Dziewicy. W

tym zbawczym wydarzeniu dzieje człowieka w Bożym planie miłości osiągnęły

swój zenit. Bóg wszedł w te dzieje, stał się — jako człowiek — ich podmiotem,

jednym z miliardów, a równocześnie Jedynym! Ukształtował przez swe

Wcielenie ten wymiar ludzkiego bytowania, jaki zamierzył nadać człowiekowi

od początku. Ukształtował w sposób definitywny, ostateczny — w sposób Sobie

tylko właściwy, stosowny dla swej odwiecznej Miłości i Miłosierdzia, z całą

Boską wolnością — a równocześnie z tą szczodrobliwością, która pozwala nam

wobec grzechu pierworodnego i wobec całej historii grzechów ludzkości, wobec

manowców ludzkiego umysłu, woli i serca, powtarzać z podziwem te słowa: „O

szczęśliwa wino, któraś zasłużyła mieć takiego i tak potężnego

Odkupiciela!” (hymn Exsultet z Wigilii Wielkanocnej).

Pierwsze słowa nowego pontyfikatu

2. Do tego więc Chrystusa-Odkupiciela zwróciły się moje myśli i serce w dniu

16 października, gdy po kanonicznie dokonanym wyborze postawiono mi

pytanie: „Czy przyjmujesz?”. Odpowiedziałem wówczas: „W posłuszeństwie

wiary wobec Chrystusa, mojego Pana, zawierzając Matce Chrystusa i Kościoła

— świadom wielkich trudności — przyjmuję”. I dzisiaj tę moją odpowiedź

jawnie powtarzam, aby była wiadoma wszystkim bez wyjątku i aby tłumaczyła,

że posługa, która wraz z przyjęciem wyboru na Biskupa Rzymu i Następcę

Apostoła Piotra stała się na tej Stolicy moim szczególnym obowiązkiem, jest

związana z tą właśnie pierwszą i podstawową prawdą Wcielenia.

Przyjąłem również te same imiona, jakie wybrał mój umiłowany Poprzednik Jan

Paweł I. Już bowiem w dniu 26 sierpnia, kiedy wobec Świętego Kolegium

ujawnił, że chce się nazywać Jan Paweł — a ta dwoistość imienia była bez

precedensu w historii — dostrzegłem w tym jakby wymowny znak łaski na

drodze nowego pontyfikatu. A ponieważ pontyfikat ten trwał tylko 33 dni,

wypada mi go nie tylko kontynuować, ale niejako podjąć w samym punkcie

wyjścia, o którym świadczy naprzód wybór tych dwu właśnie imion. Przyjmując

je w ślad za moim umiłowanym Poprzednikiem, pragnę przez to — mniemam,

że podobnie jak On — dać wyraz umiłowania dla tego szczególnego

dziedzictwa, jakie pozostawili Papieże Jan XXIII i Paweł VI, oraz gotowości

jego kontynuowania z Bożą pomocą.

Poprzez te dwa imiona i dwa pontyfikaty nawiązuję łączność z całą tradycją tej

świętej Stolicy, z wszystkimi Poprzednikami w wymiarze tego dwudziestego

stulecia i w wymiarze stuleci poprzednich, łącząc się coraz dalszymi jakby

etapami z całą tą ciągłością posłannictwa i służby, która wyznacza szczególne

miejsce Stolicy Piotrowej w Kościele. Jan XXIII i Paweł VI stanowią etap, do

którego bezpośrednio pragnę nawiązywać — próg, od którego wspólnie

poniekąd z Janem Pawłem I zamierzam iść ku przyszłości, kierując się tym

bezgranicznym zaufaniem oraz posłuszeństwem wobec Ducha, którego Chrystus

Pan obiecał i zesłał swojemu Kościołowi. Mówił wszakże do Apostołów w

przeddzień swojej męki: „pożyteczne jest dla was moje odejście, bo jeśli nie

file://C:\Users\Andrzej\Desktop\hf_jp-ii_enc_04031979_redemptor-ho...

2009-12-19

Redemptor hominis - Ioannes Paulus PP. II - Encyclical Letter (1979.0...

Strona 3 z 43

odejdę, Pocieszyciel nie przyjdzie do nas, a gdy odejdę, poślę Go do was” ( J 16,

7). „Gdy jednak przyjdzie Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca, Duch

Prawdy, który od Ojca pochodzi, On będzie świadczył o Mnie. Ale wy też

świadczycie, bo jesteście ze Mną od początku” ( J 15, 26 n.). „Gdy zaś przyjdzie

On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy. Bo nie będzie mówił od

siebie, ale powie wszystko, cokolwiek słyszy i oznajmi wam rzeczy przyszłe” ( J

16, 13).

W zawierzeniu Duchowi prawdy i miłości

3. W głębokim zawierzeniu Duchowi Prawdy podejmuję bogate dziedzictwo

współczesnych nam pontyfikatów. Jest to zaś dziedzictwo głęboko osadzone w

tej świadomości Kościoła, której w mierze przedtem nieznanej przysłużył się

Sobór Watykański II, zwołany i zapoczątkowany przez Jana XXIII, z kolei zaś

szczęśliwie doprowadzony do końca i wytrwale realizowany przez Pawła VI, na

którego działalność mogłem patrzeć z bliska, podziwiając Jego głęboką mądrość

i odwagę, a równocześnie wytrwałość i cierpliwość w niełatwym posoborowym

okresie pontyfikatu. Jako sternik Piotrowej łodzi Kościoła zachował On

opatrznościowy spokój i równowagę nawet w momentach krytycznych, które tą

łodzią zdawały się wstrząsać od wewnątrz, utrzymując niezachwianą ufność dla

jej spoistości. To bowiem, co poprzez Sobór naszych czasów „Duch powiedział

Kościołowi”, co w tym Kościele mówi „wszystkim Kościołom” ( Ap 2, 7), nie

może — pomimo doraźnych niepokojów — służyć czemu innemu, jak tylko

jeszcze dojrzalszej spoistości całego Ludu Bożego, świadomego swej zbawczej

misji.

Tę to właśnie współczesną świadomość Kościoła uczynił Paweł VI pierwszym

tematem swej podstawowej Encykliki zaczynającej się od słów Ecclesiam suam ,

do której niech mi będzie wolno przede wszystkim się odwołać i przede

wszystkim nawiązać w tym pierwszym, niejako inauguracyjnym dokumencie

obecnego pontyfikatu. Stale pogłębiająca się świadomość oświecanego i

prowadzonego przez Ducha Świętego Kościoła, zarówno jego Boskiej tajemnicy,

jak też ludzkiego posłannictwa, a nawet wszystkich ludzkich słabości, jest i musi

pozostać pierwszym źródłem miłości. tego Kościoła — tak jak miłość ze swej

strony przyczynia się do ugruntowania i pogłębienia świadomości. Świadectwo

takiej niesłychanie wyostrzonej świadomości Kościoła pozostawił nam Paweł

VI. Poprzez wszystko, co składa się na Jego pontyfikat, niejednokrotnie

naznaczony cierpieniem, uczył nas tej nieustraszonej niczym miłości Kościoła,

który — jak głosi Sobór — jest „niejako sakramentem, czyli znakiem i

narzędziem wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem i jedności całego rodzaju

ludzkiego” 1 .

W nawiązaniu do pierwszej encykliki Pawła VI

4. I dlatego świadomość Kościoła musi łączyć się z jego wszechstronną

otwartością, aby wszyscy mogli w nim znajdować owe „niezgłębione bogactwo

Chrystusa” ( Ef 3, 8), o którym mówi Apostoł Narodów. Taka otwartość,

organicznie połączona ze świadomością własnej istoty, z pewnością własnej

prawdy — tej, o której powiedział Chrystus: „nie jest moja, ale Tego, który Mnie

posłał, Ojca” ( J 14, 24) — stanowi o apostolskim, czyli posłanniczym

file://C:\Users\Andrzej\Desktop\hf_jp-ii_enc_04031979_redemptor-ho...

2009-12-19

Redemptor hominis - Ioannes Paulus PP. II - Encyclical Letter (1979.0...

Strona 4 z 43

dynamizmie Kościoła. Właśnie w imię tego dynamizmu, Kościół, wyznając i

głosząc bez żadnego uszczerbku prawdę otrzymaną od Chrystusa, pozostaje

równocześnie „w dialogu”, który Paweł VI w swojej Encyklice Ecclesiam suam

nazwał „dialogiem zbawienia”, rozróżniając precyzyjnie poszczególne kręgi, w

ramach których winien być prowadzony 2 . Gdy dzisiaj nawiązuję do tej

programowej Encykliki Pawłowego pontyfikatu, nie przestaję równocześnie

dziękować Bogu za to, że ten wielki mój Poprzednik, a zarazem prawdziwy

ojciec, potrafił — mimo różnych słabości wewnętrznych, których w okresie

posoborowym doznawał Kościół — ukazać „ad extra”, „na zewnątrz” jego

prawdziwe oblicze. W ten sposób też cała rodzina ludzka, w różnych zakresach

swej wielorako zróżnicowanej egzystencji, stała się — jak mniemam — bardziej

świadoma tego, jak zasadniczo potrzebny jest jej Kościół Chrystusowy, jego

posłannictwo i jego służba. Może nawet czasem ta świadomość okazywała się

silniejsza niż różne kierunki krytyki, jakiej Kościół, jego instytucje i struktury,

ludzie Kościoła i ich działalność bywały poddawane „ad intra”, „od wewnątrz”.

Ten wzrost krytycyzmu miał z pewnością różne przyczyny. Jesteśmy pewni, że

nie zawsze był on oderwany od autentycznej miłości Kościoła. Z pewnością

przejawiała się w nim także dążność do przezwyciężenia tzw. tryumfalizmu, o

którym nieraz była mowa w czasie Soboru. Jeśli jednak jest rzeczą słuszną,

ażeby Kościół na wzór swego Mistrza, który był „pokorny sercem” ( Mt 11, 29),

również kierował się pokorą, żeby był krytyczny w stosunku do wszystkiego, co

stanowi o jego ludzkim charakterze i ludzkiej działalności, żeby nieustannie

wiele od siebie wymagał — to równocześnie owa postawa krytyczna musi

posiadać słuszne granice. W przeciwnym razie przestaje być twórcza, nie wyraża

się w niej prawda, miłość i wdzięczność za łaskę, której właśnie w Kościele i

przez Kościół stajemy się uczestnikami. Nie wyraża się w nim także postawa

służby, ale chęć rządzenia opinią drugich przy pomocy własnej opinii, zbyt

pochopnie nieraz rozpowszechnianej.

Należy się wdzięczność Pawłowi VI za to, że szanując każdą cząstkę prawdy

zawartej w jakiejkolwiek ludzkiej opinii, zachował równocześnie tę

opatrznościową równowagę sternika Łodzi 3 . Kościół, który — poprzez Jana

Pawła I — po Nim niejako został mi powierzony, jest Kościołem zapewne nie

wolnym od wewnętrznych trudności i napięć, ale równocześnie bardziej

wewnętrznie zabezpieczonym wobec przerostów autokrytycyzmu — można

powiedzieć — „bardziej krytycznym wobec różnych nieopatrznych krytyk”,

bardziej też odpornym wobec różnych „nowinek”, bardziej dojrzałym w duchu

„rozeznania”, bardziej uzdolnionym do tego, aby z odwiecznego Skarbu

wydobywać „rzeczy nowe i stare” ( Mt 13, 52), bardziej skupionym na swej

własnej Tajemnicy — i przez to wszystko bardziej gotowym służyć

posłannictwu zbawienia wszystkich. Bóg bowiem „pragnie, by wszyscy ludzie

zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy” ( 1 Tm 2, 4).

Kolegialność i apostolstwo

5. Jest to Kościół — wbrew pozorom — o wiele bardziej zjednoczony wspólnotą

służby i świadomością apostolatu. Owo zjednoczenie wyrasta z przypomnianej

przez Sobór Watykański II zasady kolegialności, którą sam Chrystus Pan

file://C:\Users\Andrzej\Desktop\hf_jp-ii_enc_04031979_redemptor-ho...

2009-12-19

Redemptor hominis - Ioannes Paulus PP. II - Encyclical Letter (1979.0...

Strona 5 z 43

zaszczepił w apostolskim Gronie Dwunastu z Piotrem na czele i którą ciągle

odnawia w stale na całym okręgu ziemi rosnącym Kolegium Biskupów,

skupionych wokół Następcy św. Piotra i poddanych Jego kierownictwu. Tę to

zasadę kolegialności Episkopatu Sobór nie tylko przypomniał, ale niesłychanie

ożywił, zapowiadając między innymi ustanowienie stałej Instytucji, którą Paweł

VI definitywnie określił, powołując do życia Synod Biskupów. Działalność tego

Synodu nadała jakby nowy wymiar całemu pasterzowaniu Pawła VI, a z kolei

odezwała się żywym echem od pierwszych dni pontyfikatu Jana Pawła I, jak też

jego niegodnego Następcy.

Ów wymiar okazał się szczególnie na czasie w trudnym okresie posoborowym,

kiedy to wspólne i jednomyślne stanowisko Kolegium Biskupiego,

ujawniającego zwłaszcza poprzez Synod swoje zespolenie wokół Następcy

Piotra, dopomagało w rozproszeniu wątpliwości, a równocześnie wskazywało w

wymiarze uniwersalnym właściwe drogi odnowy Kościoła. Z Synodu też wyrósł

między innymi ów zasadniczy impuls ewangelizacyjny, którego wyrazem stała

się Adhortacja Apostolska Evangelii nuntiandi 4 , z taką radością przyjęta jako

program odnowy o charakterze apostolskim i duszpasterskim zarazem. W tym

samym kierunku poszły również prace ostatniej sesji zwyczajnej Synodu

Biskupów — niespełna rok przed śmiercią Papieża Pawła VI — poświęconej

katechezie, której owoce czekają jeszcze na syntetyczne ujęcie i wypowiedzenie

ze strony Stolicy Apostolskiej.

Kiedy mowa o odczuwalnym postępie różnych form, w których wyraża się

kolegialność Episkopatu, trudno bodaj nie wspomnieć o konsolidowaniu się w

całym Kościele Konferencji Krajowych Biskupów, a także innych struktur

kolegialnych o charakterze międzynarodowym czy kontynentalnym. Wchodząc

zaś na ślady wielowiekowej tradycji Kościoła, należy uwydatnić działalność

różnych synodów — o charakterze lokalnym. Taka bowiem była myśl Soboru,

którą Paweł VI konsekwentnie wcielał w życie, ażeby takie od wieków

wypróbowane struktury Kościoła, a zarazem formy kolegialnej współpracy

Biskupów, jak np. metropolia, nie mówiąc już o każdej z osobna diecezji,

pulsowały pełną świadomością swej tożsamości i zarazem swej oryginalności w

uniwersalnej jedności Kościoła. Ten sam duch współpracy i

współodpowiedzialności udzielał się również kapłanom, jak o tym świadczy

powstawanie po Soborze tak wielu Rad Kapłańskich. Przenosił się on również na

świeckich, nie tylko potwierdzając dawne formy organizacji apostolskich laikatu,

ale także rodząc nowe, często o nowym profilu i niesłychanej dynamice. Poza

tym, świeccy świadomi swej odpowiedzialności za Kościół, chętnie podejmowali

współpracę z duszpasterzami czy przedstawicielami zakonów w obrębie

synodów diecezjalnych czy też rad duszpasterskich w poszczególnych parafiach i

diecezjach.

Trzeba to wszystko sobie uświadomić na początku nowego pontyfikatu,

dziękując Bogu, wyrażając żywą zachętę wszystkim Braciom i Siostrom,

wdzięczną w końcu pamięcią otaczając dzieło Soboru Watykańskiego II oraz

wielkich Poprzedników, którzy dali początek tej nowej fali życia Kościoła. Jest

ona potężniejsza od symptomów zwątpienia, załamania, kryzysu.

file://C:\Users\Andrzej\Desktop\hf_jp-ii_enc_04031979_redemptor-ho...

2009-12-19

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: