To podstawowy komplet informacji genetycznej, niezbędny do funkcjonowania organizmu. Może być haploidalny
( komórki prokariotyczne – np.bakterie, sinice oraz nieliczne eukariotyczne -np. wiciowce, sporowce, eugleniny, pokolenie gametofitu roślin, trutnie) oraz diploidalny u zdecydowanej większości Eucaryota. W tym wypadku instrukcja genetyczna w komórce występuje w dwóch kopiach.
Genom Procaryota = genofor + plazmid(y)
Genom Eucaryota = DNA jądrowe + mt.DNA (mitochondrialne), a w komórkach roślinnych + chl.DNA (chloroplastów).
Tab. 1 Wielkości genomów liczona w parach nukleotydów * jednoniciowy RNA, ** jednoniciowy DNA (Lewiński,
Genetyka str. 53 )
organizm
Wiroid PSTV
359*
Owady: muszka owocowa
1, 4 ´108
Wirusy: Fag fX174
5500**
Płazy: żaba szponiasta
9,7 ´10 8 4,5 ´10 9
Fag l
4, 5´ 10 4
Ssaki :mysz domowa
3 ´10 9
Bakterie E. coli
4, 2 ´ 106
człowiek
3´10 9
Bacillus subtilis
2,0´ 106
Rośliny: wyka
1 ´10 10
Grzyby: drożdże
2,0 ´ 107
Groch zwyczajny
1 ´10 9 - 9,9 ´10 9
Skorupiaki : krab
1,4 ´ 109
trzykrotka
3,0 ´10 10
Genomy wiroidów są za małe, aby zakodować jakiekolwiek białko, najmniejsze wirusy kodują 4 polipeptydy, a największe kilkaset, ale i tak nie są w stanie funkcjonować samodzielnie , jedynie jako bezwzględne pasożyty.
Model pojemności informacyjnej genomów
KOMÓRKACH
wiroid wirus komórka prokariotyczna komórka eukariotyczna organizmu
Tab. 2 Liczba chromosomów u wybranych gatunków Tab. 3 Liczba genów u wybranych organizmów
Organizm
Muszka owocowa
8
Kukurydza
20
Salamandra
24
46
Nietoperz
Nosorożec
84
Jeden z gatunków kraba
254
Dł DNA
Liczba genów
Rok ustalenia
Drożdże
6,8 cm
6 034
1996
Escherichia coli
1,4 cm
4 288
1997
Nicień
19 099
1998
Rzodkiewnik
25 000
...
kamil_p13