Administracja
(łac.) kierować, służyć, wykonywać, administrować. XVIII – IX w. przekształcanie państwa konstytucyjnego
Niemcy – przeniesienie prawa administracyjnego
Sąd administracyjny – 1922r. (po II wojnie światowej zaprzestanie działania),
- potoczne znaczenie administracji oznacza wydzielone w państwie struktury organizacyjne powołane dla realizacji określonych celów i zadań publicznych.
- określona o specjalnych cechach działalność podejmowana w ramach realizacji celów o charakterze publicznym,
- ludzie zatrudnieniu w strukturach organizacyjnych w pierwszym znaczeniu.,
Definicje administracji publicznej:
- jest to przyjęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego zaspakajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli wynikających ze współżycia ludzi w społeczności,
- definicja negatywna stworzona przez Meyera i Jelinka jest wszystko to co nie jest ustawodawstwem i wymiarem sprawiedliwości (czyli administracja publiczna jest działalność państwa poza ustawodawstwem i sądownictwem),
Administracja publiczna (pozytywna) jest to działalność organów administracji publicznej (a więc jakie organy sprawują administracje)
- pozytywna przedmiotowa – działalność celowa, praktyczna, rzeczywista, konkretna, planowana bezpośrednia ciągła, władcza, twórcza, kontrolowana mająca na celu realizację zadań publicznych.
Cechy i funkcje administracji publicznej
- jako organizacja i działanie funkcjonuje na podstawie i w granicach prawa,
- administracja jako organizacja działa w imieniu i na rachunek państwa lub na rachunek wspólnoty samorządowej i państwa,
- ma charakter władczy to znaczy może korzystać z przymusu państwowego – władztwa administracyjnego, zabezpieczonego w sankcje administracyjno-prawne,
- administracja publiczna działa zawsze na zasadach non profit (nie pobiera opłat za swoje działania),
- to zawsze działanie charakteryzujące się celowością, aktywnością i inicjatywnością,
- administracja publiczna działa zawsze w oparciu o personel zawodowy tzw. Kadrę urzędniczą,
- administracja publiczna współdziała ze społeczeństwem.
Klasyfikacja administracji publicznej z punktu widzenia jej funkcji:
- administracja władcza zwana klasyczną realizuje się przede wszystkim przez wydawanie decyzji administracyjnej i innych aktów władczych,
- administracja świadcząca to działalność prowadzona bez użycia środków władczych (prowadzenie rejestrów, zbiórek publicznych, działalność informacyjna, organizatorska, pomoc społeczna, pomoc w kataklizmach),
- administracja wykonująca uprawnienia właścicielskie i zarządzające.
Pojęcie prawa administracyjnego
- Kryterium podmiotu – Prawo administracyjne jest to prawo zawierające normy regulujące działalność władzy administracyjnej w tym normy regulujące uprawnienia władzy w stosunku do obywatela i obywatela względem władzy,
- Kryterium przedmiotu. Prawo administracyjne jest to zespół norm prawnych regulujących wykonywanie zadań publicznych.
- Kryterium prawnej metody regulacji. Prawo administracyjne jest to prawo, które zawiera element władztwa i podporządkowania.
Cechy prawa administracyjnego
- bezwzględne obowiązywanie prawa administracyjnego (tzw. Ius Mogens),
Ius dispositivi – o ile strony inaczej nie postanowią np. prawo cywilne.
- obywatelski charakter ( reguluje status obywatela),
- niesporność prawa administracyjnego ( stosowanie jak i kontrola stosowania prawa administracyjnego mają charakter niesporny),
Podział prawa administracyjnego ze względu na rodzaj normy
- ustrojowe prawo administracyjne – reguluje strukturę administracji publicznej, formy powiązań wewnętrznych, zasady powoływania i odwoływania organów, podział kompetencji,
- materialne prawo administracyjne – zespół norm obejmujący konkretne uprawnienia i obowiązki powstające bądź z mocy samego prawa (np.ustawa, rozporządzenia, aktów prawa miejscowego), bądź na drodze konkretyzacji tego prawa precyzujące obowiązki i uprawnienia określonego adresata np. decyzji administracyjnej),. Najobszerniejszy zespół norm np. prawa obywatelskie, o policji, o gospodarce nieruchomościami, prawo samorządu terytorialnego, prawo budowlane, o szkolnictwie wyższym,
- administracyjne prawo procesowe – grupa norm określających formalną stronę wprowadzenia w życie norm ustrojowych i materialnych.
Inny podział prawa administracyjnego.
Prawo administracyjne wewnętrzne, zespół norm, które normują wyłącznie stosunki wewnątrz aparatu administracji publicznej. Normy te nie mogą wpływać bezpośrednio na prawa i obowiązki obywateli i nie mogą być podstawą wydawania aktów administracyjnych.
- prawo administracyjne zewnętrzne – zespół norm regulujących relacje administracji publicznej z obywatelami lub innymi podmiotami (źródła prawa powszechnie obowiązująceo)
Praw administracyjne a inne gałęzie prawa
- prawo administracyjne, a prawo konstytucyjne obydwie gałęzie zaliczane do prawa publicznego zajmują się ustrojem organów administracji publicznej.
- prawo administracyjne stanowi konkretyzację prawa konstytucyjnego,
- prawo administracyjne materialne i procesowe nie posiadają istotnego związku z prawem konstytucyjnym.
Prawo konstytucyjne, a prawo cywilne
- prawo administracyjne służy interesowi publicznemu zaś prawo cywilne interesom prywatnym,
W prawie administracyjnym jedną ze stron stosunku prawnego zawsze jest organ administracji publicznej.
W prawie administracyjnym stosunek prawny charakteryzuje się podrzędnością i podporządkowanie obywatela państwu, jednostce samorządu terytorialnego zaś w prawie cywilnym równorzędność stron.
Cechy źródeł prawa administracyjnego
- wielka różnorodność,
- brak kodyfikacji prawa administracyjnego,
- większość źródeł prawa administracyjnego pochodzi od samej administracji,
- brak jednolitości jako gałęzi jako gałęzi prawa (np. prawo wodne, prawo budowlane, prawo ochrony środowiska),
- występowanie prawa miejscowego.
Art. 87 Konstytucji ust. 1 i 2
1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.
2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.
System źródeł prawa powszechnie obowiązującego:
1. Konstytucja
2. Ratyfikowana umowa międzynarodowa (za uprzednią zgoda w ustawie),
3. Ustawa
4. Ratyfikowana umowa międzynarodowa
5. Rozporządzenie
6. Akty prawa miejscowego.
.
gosicka