Europejski Trybunał Obrachunkowy kontroluje finanse UE. Jego rola polega na usprawnianiu zarządzania finansami UE i przygotowywaniu sprawozdań na temat wykorzystywania środków publicznych. Trybunał został utworzony w 1975 roku i ma siedzibę w Luksemburgu.
Cel:
Trybunał Obrachunkowy jest uprawniony do weryfikacji (kontroli) każdej osoby lub organizacji dysponującej środkami UE – w ten sposób czuwa nad tym, by pieniądze europejskich podatników były wydawane właściwie. Trybunał często przeprowadza kontrole na miejscu. Ustalenia Trybunału są przedmiotem sprawozdań przekazywanych Komisji oraz rządom krajowym UE.
Trybunał Obrachunkowy nie posiada uprawnień w zakresie egzekwowania prawa. Jeżeli kontrolerzy wykryją nadużycia lub nieprawidłowości, informują o tym OLAF – Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych.
Zadania:
Jednym z kluczowych zadań Trybunału jest przedkładanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie corocznego sprawozdania za poprzedni rok budżetowy (coroczna procedura udzielania absolutorium). Przed podjęciem decyzji w sprawie zatwierdzenia wykonania budżetu przez Komisję Parlament szczegółowo analizuje sprawozdanie Trybunału.
Trybunał wydaje również opinie dotyczące przepisów prawa UE w kwestiach finansowych oraz wspierania działań UE związanych ze zwalczaniem nadużyć.
Kontrolerzy często przeprowadzają inspekcje w instytucjach UE, państwach członkowskich oraz krajach otrzymujących pomoc od UE. Chociaż praca Trybunału w znacznej mierze dotyczy pieniędzy, za które odpowiada Komisja, w praktyce 80% tych dochodów i wydatków pozostaje w gestii organów krajowych.
Skład:
Aby skutecznie wypełniać swoje zadania, Trybunał Obrachunkowy musi zachowywać całkowitą niezależność od pozostałych instytucji, jednocześnie utrzymując z nimi stałe kontakty.
W skład Trybunału wchodzi po jednym członku z każdego państwa UE. Członkowie są mianowani przez Radę na sześcioletnią odnawialną kadencję. Członkowie wybierają spośród siebie prezesa na trzyletnią (również odnawialną) kadencję. W styczniu 2008 roku prezesem został wybrany Vítor Manuel da Silva Caldeira z Portugalii.
Organizacja:
Trybunał Obrachunkowy zatrudnia około 800 osób, w tym zarówno tłumaczy i administratorów, jak i kontrolerów. Kontrolerzy, którzy dzielą się na „grupy kontroli”, przygotowują projekty sprawozdań przyjmowanych przez Trybunał.
Europarlamentarzyści (posłowie do PE) reprezentują obywateli. Są wybierani w wyborach bezpośrednich, które odbywają się co pięć lat. Parlament jest, wraz z Radą Unii Europejskiej, odpowiedzialny za stanowienie prawa w UE.
Parlament Europejski >>
Parlament pełni trzy podstawowe funkcje:
· debatuje nad aktami prawa europejskiego i uchwala je wraz z Radą,
· sprawuje nadzór nad innymi instytucjami UE, w szczególności nad Komisją, aby upewnić się, że działają w sposób demokratyczny,
· debatuje nas budżetem UE i przyjmuje go wraz z Radą.
Uchwalanie aktów prawa europejskiego
W wielu obszarach, takich jak ochrona konsumentów i środowiska, Parlament współpracuje z Radą (reprezentującą rządy państw członkowskich) przy podejmowaniu decyzji o treści aktów prawnych UE i ich oficjalnym przyjęciu. Proces ten jest nazywany „zwykłą procedurą ustawodawczą” (poprzednio procedurą „współdecyzji”).
Na mocy traktatu lizbońskiego powiększył się zakres zagadnień objętych nową zwykłą procedurą ustawodawczą, dzięki czemu Parlament uzyskał większe uprawnienia i większy wpływ na treść aktów prawnych w obszarach obejmujących rolnictwo, politykę energetyczną, imigrację i fundusze UE.
Zgoda Parlamentu jest również wymagana w przypadku innych ważnych decyzji, np. o przyjęciu nowych krajów do UE.
Nadzór demokratyczny
Parlament na wiele sposobów wpływa na pozostałe instytucje europejskie.
Gdy powoływany jest nowy skład Komisji, jej 27 członków – po jednym z każdego państwa UE – nie może objąć urzędu, dopóki ich kandydatury nie zatwierdzi Parlament. Jeżeli posłowie do Parlamentu Europejskiego nie zatwierdzą danego kandydata na komisarza, mogą odrzucić cały skład Komisji.
Parlament może również wezwać Komisję do dymisji w trakcie jej kadencji. Taka procedura jest określana mianem „wotum nieufności”.
Parlament sprawuje kontrolę nad Komisją, badając przedstawiane przez nią sprawozdania i kierując zapytania do komisarzy. Istotną rolę w tych działaniach odgrywają komisje parlamentarne.
Posłowie do PE rozpatrują petycje od obywateli i powołują komisje śledcze.
Kiedy przywódcy państw członkowskich spotykają się na szczytach Rady Europejskiej, Parlament przedstawia swoją opinię na temat zagadnień uwzględnionych w porządku obrad.
Nadzorowanie budżetu
Wraz z Radą Unii Europejskiej Parlament przyjmuje roczny budżet UE.
Parlament posiada komisję, która monitoruje wydatki budżetowe i każdego roku dokonuje oceny wykonania przez Komisję budżetu na poprzedni rok.
Roczny kalendarz prac
Skład
Liczba posłów do PE z każdego kraju jest w przybliżeniu proporcjonalna do liczby jego ludności. Na mocy traktatu lizbońskiego żaden kraj nie może mieć mniej niż 6 lub więcej niż 96 posłów do PE.
Liczba posłów z poszczególnych krajów zasiadających obecnie w PE została ustalona przed wejściem w życie traktatu. Liczba ta zostanie odpowiednio dostosowana w kolejnej kadencji Parlamentu Europejskiego. Na przykład liczba posłów z Niemiec zostanie zredukowana z 99 do 96, podczas gdy liczba posłów z Malty wzrośnie z 5 do 6.
Posłowie do PE dzielą się nie według kraju pochodzenia, lecz wedługprzynależności politycznej.
Lista posłów do PE
Siedziba
Parlament Europejski ma trzy siedziby – w Brukseli (Belgia), w Luksemburgu i w Strasburgu (Francja).
Luksemburg jest siedzibą administracji Parlamentu – Sekretariatu Generalnego.
Posiedzenia całego Parlamentu (tzw. „posiedzenia plenarne”) odbywają się w Strasburgu i w Brukseli. Posiedzenia komisji parlamentarnych odbywają się w Brukseli.
Komisja Europejska jest jedną z głównych instytucji Unii Europejskiej. Jej zadaniem jest reprezentowanie i ochrona interesów całej Unii. Komisja przygotowuje wnioski dotyczące nowych aktów prawa europejskiego. Zarządza bieżącymi sprawami związanymi z wdrażaniem polityki UE w poszczególnych obszarach i wydatkami z funduszy UE.
Dwudziestu siedmiu komisarzy, po jednym z każdego państwa UE, stanowi polityczne przywództwo Komisji przez okres ich pięcioletniej kadencji. Przewodniczący powierza każdemu komisarzowi odpowiedzialność za określony obszar polityki.
Obecnym przewodniczącym Komisji Europejskiej jest José Manuel Barroso, który w lutym 2010 roku rozpoczął swoją drugą kadencję na tym stanowisku.
Przewodniczącego mianuje Rada Europejska. Rada powołuje również pozostałych komisarzy w porozumieniu z mianowanym przewodniczącym.
Powołanie wszystkich komisarzy włącznie z przewodniczącym podlega zatwierdzeniu przez Parlament Europejski. Podczas pełnienia funkcji komisarze zachowują odpowiedzialność przed Parlamentem, który ma wyłączne prawo odwołania Komisji.
Bieżącą działalnością Komisji zajmują się pracownicy Komisji – administratorzy, prawnicy, ekonomiści, tłumacze ustni i pisemni, pracownicy sekretariatów itp. przydzieleni do departamentów zwanych dyrekcjami generalnymi (DG).
Termin „Komisja” może być stosowany do określenia 27 poszczególnych komisarzy, stałych pracowników lub całej instytucji.
Cel
Zadaniem Komisji jest reprezentowanie i ochrona interesów całej Unii. Komisja nadzoruje i wdraża politykę UE w poszczególnych obszarach poprzez:
1. przedstawianie wniosków dotyczących nowych aktów prawnych Parlamentowi i Radzie,
2. zarządzanie budżetem UE i rozdzielanie środków finansowych,
3. egzekwowanie prawa UE (wraz z Trybunałem Sprawiedliwości),
4. reprezentowanie UE na arenie międzynarodowej, na przykład poprzez negocjowanie umów między UE a innymi krajami.
1. Przedstawianie wniosków dotyczących nowych aktów prawnych
Komisja posiada „prawo inicjatywy prawodawczej” – może przedstawiać wnioski dotyczące nowych aktów prawnych służących ochronie interesów UE i jej obywateli. Robi to tylko w tych kwestiach, którymi nie można zająć się skutecznie na szczeblu krajowym, regionalnym lub lokalnym (zasada pomocniczości).
Kiedy Komisja przedstawia wniosek dotyczący danego aktu prawnego, stara się zaspokoić różne interesy w jak najszerszym zakresie. W celu zapewnienia poprawności szczegółów technicznych, Komisja przeprowadza konsultacje z ekspertami za pośrednictwem różnych komitetów i grup. Przeprowadza równieżkonsultacje publiczne.
Departamenty Komisji przygotowują projekt proponowanego nowego aktu prawnego. Jeżeli co najmniej 14 z 27 komisarzy popiera projekt, jest on wysyłany do Rady i Parlamentu. Po poddaniu projektu pod debatę i wprowadzeniu do niego zmian, obydwie instytucje decydują, czy należy go przyjąć jako akt prawny.
2. Zarządzanie budżetem UE i przydział środków finansowych
Wraz z Radą i Parlamentem Komisja określa ogólne i długoterminowe priorytety UE w zakresie wydatkowania środków w „ramach finansowych” UE. Komisja przygotowuje również roczny budżet do zatwierdzenia przez Parlament i Radę oraz nadzoruje sposób wydawania środków finansowych na przykład przez agencje oraz władze krajowe i regionalne. Kontrolę nad zarządzaniem budżetem przez Komisję sprawuje Trybunał Obrachunkowy.
Komisja zarządza finansowaniem polityki UE w poszczególnych obszarach (np. w obszarze rolnictwa i rozwoju wsi) oraz programów takich jak „Erasmus” (wymiana studentów).
3. Egzekwowanie prawa europejskiego
Jako „strażnik traktatów” Komisja kontroluje, czy każde państwo członkowskie prawidłowo stosuje prawo UE.
Jeżeli uzna, że rząd danego kraju nie stosuje się do przepisów prawa UE, Komisja najpierw wysyła oficjalne pismo z wnioskiem o naprawienie problemu. W ostateczności Komisja kieruje daną sprawę do Trybunału Sprawiedliwości. Trybunał może nałożyć kary, a jego orzeczenia są wiążące dla państw członkowskich i instytucji UE.
4. Reprezentowanie UE na arenie międzynarodowej
Komisja występuje w imieniu państw UE na forum organizacji międzynarodowych takich jak Światowa Organizacja Handlu.
Z ramienia UE negocjuje również umowy międzynarodowe takie jak umowa z Kotonu (o pomocy i handlu między UE a rozwijającymi się krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku).
Komisja ma siedzibę w Brukseli i Luksemburgu, posiada również biura (przedstawicielstwa) w każdym państwie UE oraz delegatury w stolicach całego świata.
Posiedzenia Rady Europejskiej to zasadniczo szczyty, na których spotykają się przywódcy UE, aby podejmować decyzje na temat ogólnych priorytetów politycznych i najważniejszych inicjatyw. W ciągu roku odbywają się zazwyczaj cztery posiedzenia, którym przewodniczy stały przewodniczący.
Rola Rady Europejskiej jest dwojaka – polega na wyznaczaniu ogólnych kierunków polityki i priorytetów UE oraz rozwiązywaniu złożonych i delikatnych kwestii, których nie można było rozwiązać na niższym szczeblu współpracy międzyrządowej.
Chociaż Rada Europejska ma wpływ na określanie kalendarza politycznego UE, nie ma uprawnień do uchwalania aktów prawnych.
W skład Rady Europejskiej wchodzą szefowie państw lub rządów każdego kraju UE, przewodniczący Komisji i przewodniczący Rady Europejskiej, który przewodniczy posiedzeniom. W posiedzeniach uczestniczy także wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa .
Przewodniczącym Rady Europejskiej jest Herman Van Rompuy, którego kadencja rozpoczęła się 1 grudnia 2009 roku i potrwa do 31 maja 2012 roku.
Dwa razy w ciągu każdego półrocza, jednak w razie potrzeby przewodniczącymoże zwołać posiedzenie specjalne. Posiedzenia odbywają się zwykle w Brukseli.
O ile traktaty nie stanowią inaczej, Rada Europejska podejmuje decyzje w drodze konsensusu. W niektórych przypadkach Rada przyjmuje decyzje jednogłośnie lub większością kwalifikowaną w zależności od postanowień traktatu.
W głosowaniu nie biorą udziału przewodniczący Rady Europejskiej, przewodniczący Komisji ani wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.
Nieformalnie Rada Europejska rozpoczęła swoją działalność w 1974 roku jako forum dyskusyjne dla przywódców UE. Szybko przekształciła się w organ, który wyznacza ogólne cele i priorytety Unii.
Formalny status zdobyła w 1992 roku, zaś w 2009 roku stała się jedną z 7 oficjalnych instytucji UE.
W ramach tej instytucji, nieformalnie zwanej też Radą UE, ministrowie ze wszystkich państw UE spotykają się, aby przyjmować akty prawne i koordynować politykę w poszczególnych obszarach.
Nie należy jej mylić z:
· Radą Europejską – inną instytucją UE, w ramach której przywódcy krajów Unii spotykają się z reguły 4 razy do roku, aby omówić priorytety polityki UE
· Radą Europy – która nie jest organem UE.
Czym zajmuje się Rada UE?
1. Uchwala akty prawne UE.
2. Koordynuje ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich UE.
3. Podpisuje umowy między UE a innymi krajami.
4. Zatwierdza roczny budżet UE.
5. Określa kierunki polityki zagranicznej i polityki obrony UE.
6. Koordynuje współpracę między sądami i organami policji państw członkowskich.
1. Uchwalanie aktów prawnych UE
Rada i Parlament wspólnie podejmują ostateczną decyzję w sprawie nowych aktów prawnych UE zaproponowanych przez Komisję.
2. Koordynacja polityki gospodarczej
Państwa członkowskie UE postanowiły kształtować ogólną europejską politykę gospodarczą, której koordynacją zajmują się ministrowie gospodarki i finansów poszczególnych państw.
Kolejnym celem jest stworzenie większej liczby miejsc pracy, usprawnienie edukacji i funkcjonowania systemów opieki zdrowotnej i opieki społecznej. Chociaż każde państwo odpowiada za własną politykę, mogą one uzgadniać wspólne cele i dzielić się swoimi doświadczeniami.
3. Zawieranie umów międzynarodowych
Rada podpisuje w imieniu UE umowy dotyczące różnych zagadnień, takich jak ochrona środowiska, handel, rozwój, włókiennictwo, rybołówstwo, nauka, technika i transport.
4. Zatwierdzanie budżetu UE
Rada wspólnie z Parlamentem Europejskim podejmuje decyzję o środkach, które UE może wydać w danym roku.
5. Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa
Rządy państw członkowskich sprawują niezależną kontrolę w tych obszarach, lecz współpracują przy kształtowaniu wspólnej polityki zagranicznej i obronnej (znanej jako „wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa"). Rada jest głównym forum tej współpracy.
Unia nie posiada sił zbrojnych. Aby pomóc jej w szybszym reagowaniu na konflikty międzynarodowe i klęski żywiołowe, niektóre państwa UE udostępniają jednak swoje wojska siłom szybkiego reagowania, których zadania ograniczają się do pomocy humanitarnej, operacji ratunkowych i misji pokojowych.
6. Wymiar sprawiedliwości
Obywatele UE powinni mieć równy dostęp do wymiaru sprawiedliwości w dowolnym miejscu w Unii. W Radzie ministrowie sprawiedliwości dążą do tego, aby wyroki sądowe wydane w jednym państwie UE – na przykład w sprawach rozwodowych – były uznawane we wszystkich innych państwach UE.
Ministrowie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych koordynują kontrolę zewnętrznych granic UE oraz walkę z terroryzmem i międzynarodową przestępczością zorganizowaną.
Kto wchodzi w skład Rady?
Rada nie ma stałych członków. Na każde posiedzenie Rady wszystkie państwa wysyłają ministrów odpowiedzialnych za obszar polityki będący tematem dyskusji – np. ministrów środowiska na posiedzenia dotyczące kwestii związanych ze środowiskiem. Posiedzenie w takim składzie jest wówczas określane jako Rada ds. Środowiska.
Kto przewodzi posiedzeniom?
Rada ministrów spraw zagranicznych ma stałego przewodniczącego – jest nimWysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa .
Wszystkim innym posiedzeniom Rady przewodniczy odpowiedni minister kraju, który wówczas sprawuje rotacyjną prezydencję w Unii Europejskiej.
Na przykład posiedzeniom Rady ds. Środowiska w czasie prezydencji estońskiej będzie przewodniczył estoński minister środowiska.
Przewodnictwo w Radzie UE 2011−2020
· Węgry, styczeń – czerwiec 2011 r.
· Polska, lipiec − grudzień 2011 r.
· Dania, styczeń – czerwiec 2012 r.
· Cypr, lipiec − grudzień 2012 r.
· Irlandia, styczeń – czerwiec 2013 r.
· Litwa, lipiec − grudzień 2013 r.
· Grecja, styczeń – czerwiec 2014 r.
· Włochy, lipiec − grudzień 2014 r.
· Łotwa, styczeń – czerwiec 2015 r.
· Luksemburg, lipiec − grudzień 2015 r.
· Holandia, styczeń – czerwiec 2016 r.
· Słowacja, lipiec − grudzień 2016 r.
· Malta, styczeń – czerwiec 2017 r.
· Wielka Brytania, lipiec − grudzień 2017 r.
· Estonia, styczeń – czerwiec 2018 r.
· Bułgaria, lipiec − grudzień 2018 r.
· Austria, styczeń – czerwiec 2019 r.
· Rumunia, lipiec − grudzień 2019 r.
· Finlandia, styczeń – czerwiec 2020 r.
Głosowanie
Co do zasady Rada UE podejmuje decyzje kwalifikowaną większością głosów. Im większa liczba ludności danego państwa, tym więcej ma ono głosów, jednak liczba głosów jest ważona na korzyść państw słabiej zaludnionych:
· Niemcy, Francja, Włochy i Wielka Brytania: 29 głosów
· Hiszpania i Polska: 27
· Rumunia: 14
· Holandia: 13
· Belgia, Czechy, Grecja, Węgry i Portugalia: 12
· Austria, Bułgaria i Szwecja: 10
· Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja i Finlandia: 7
· Cypr, Estonia, Łotwa, Luksemburg i Słowenia: 4
· Malta: 3
OGÓŁEM: 345
Podczas głosowania w Radzie stosuje się „większość kwalifikowaną”. Większość kwalifikowana zostaje osiągnięta, kiedy:
· ...
gosicka