Instytucje UE.pdf

Instytucje Unii Europejskiej

A utor:

Aureliusz Wlaź

Okładka:

Praca pod tytułem „Rozsypały mi się gwiazdki” autorstwa Sandry Janusz z Liceum

Plastycznego w Tarnowie, wyróżniona w ogólnopolskim konkursie fotograficznym

pod hasłem „Polska w Unii Europejskiej. Minęło 5 lat” ogłoszonym przez UKIE

Projekt graficzny serii:

Techna Studio

www.techna.pl

Skład i przygotowanie poligraficzne:

Techna Studio

www.techna.pl

Zdjęcia: The Audiovisual Library of the European Commission

Publikacja dystrybuowana nieodpłatnie

Ministerstwo Spraw Zagranicznych

al. J.Ch. Szucha 21

00-580 Warszawa

www.msz.gov.pl

www.polskawue.gov.pl

Warszawa 2010

ISBN 978-83-7567-037-0

Instytucje Unii Europejskiej

Jak powstała Unia Europejska? 2

Co to jest Unia Europejska? 5

Cele Unii Europejskiej 6

Rada Europejska 7

Komisja Europejska 10

Rada 14

Parlament Europejski 18

Rola parlamentów narodowych w Unii Europejskiej 23

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Europejski Trybunał Obrachunkowy

Komitet Ekonomiczno-Społeczny

Komitet Regionów

Europejski Bank Centralny

Europejski Bank Inwestycyjny

Instytucje Unii Europejskiej

Jak powstała Unia Europejska?

w 1950 r. przez przedstawicieli 6 państw Europy

Zachodniej – Francji, Republiki Federalnej Nie-

miec, Włoch, Belgii, Holandii i Luksemburga.

Efektem tych negocjacji było podpisanie w Paryżu

18 kwietnia 1951 r. Traktatu ustanawiającego Euro-

pejską Wspólnotę Węgla i Stali.

Traktat zawarto na 50 lat. Ponieważ wszedł w życie

w 1952 r., przestał obowiązywać w 2002 r.

Głównym celem Wspólnoty było utworzenie dla

państw członkowskich wspólnego rynku węgla

i stali, przede wszystkim poprzez likwidację ceł na

te surowce.

Wspólnota dysponowała własnym systemem

instytucjonalnym. Wysoka Władza była organem

prawodawczym i wykonawczym, w którego skład

wchodzili niezależni eksperci powoływani wspól-

nie przez państwa członkowskie. Wysoka Władza

musiała współpracować w zakresie funkcjonowa-

nia wspólnego rynku węgla i stali z rządami państw

członkowskich. Współpraca ta miała się odbywać

przede wszystkim za pośrednictwem Specjal-

nej Rady Ministrów , w której skład wchodzili

ministrowie będący członkami rządów państw

członkowskich. Wspólne Zgromadzenie było

organem kontrolnym. Wysoka Władza odpowiadała

przed nim za realizację przepisów traktatu. W skład

Wspólnego Zgromadzenia wchodzili deputowani

desygnowani przez parlamenty narodowe państw

członkowskich. Nad poszanowaniem przepisów

traktatu czuwał Trybunał Sprawiedliwości .

W 1957 r. w Rzymie państwa członkowskie Euro-

pejskiej Wspólnoty Węgla i Stali podpisały dwa

kolejne traktaty, ustanawiając w ten sposób dwie

kolejne Wspólnoty Europejskie – Europejską

Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Europejską

Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM). Trak-

taty rzymskie weszły w życie w 1958 r. i obowią-

Unia Europejska powstała w 1992 roku w wyniku

podpisania w Maastricht przez przedstawicieli

12 państw członkowskich Wspólnot Europejskich

Traktatu o Unii Europejskiej. Integracja europej-

ska (czyli współpraca państw europejskich, która

obecnie ma miejsce w ramach Unii Europejskiej)

rozpoczęła się jednak o wiele wcześniej. Po zakoń-

czeniu II wojny światowej, w 1945 roku, w Europie

panowała głęboka recesja gospodarcza. W wyniku

zniszczeń wojennych nie rozwijał się przemysł.

W związku z trudną sytuacją ekonomiczną będącą

następstwem wojny w Europie Zachodniej pojawiła

się idea zjednoczenia wysiłków w celu wydźwignię-

cia kontynentu z zapaści gospodarczej. Podstawo-

wym warunkiem poprawy sytuacji gospodarczej

w Europie było zapobieżenie wybuchowi kolejnej

wojny – w latach 1914-1945 miały bowiem miej-

sce dwie wojny światowe, które pogrążyły Europę

w głębokim kryzysie. Jako że działania wojenne

wiązały się z rozwojem przemysłu zbrojeniowego,

kontroli międzynarodowej należało poddać gospo-

darowanie przez poszczególne państwa surowcami

strategicznymi – węglem i stalą – na których

w latach 40. i 50. opierała się ta gałąź przemysłu.

9 maja 1950 r. minister spraw zagranicznych Fran-

cji Robert Schuman zwołał w Paryżu konferencję

prasową, podczas której zaproponował, aby pro-

dukcja węgla i stali w Europie Zachodniej została

poddana nadzorowi ponadnarodowego organu

Wysokiej Władzy, w której skład mieli wchodzić

przedstawiciele poszczególnych państw europej-

skich. Dla upamiętnienia inicjatywy Schumana

9 maja obchodzony jest Dzień Europy.

Propozycje zawarte w Deklaracji Schumana stały

się podstawą negocjacji rozpoczętych w Paryżu

Jak powstała Unia Europejska?

zują do dziś. Ich tytuły i postanowienia były jed-

nak zmieniane. Traktat o Unii Europejskiej (TUE),

który został podpisany w 1992 r., zmienił nazwę

Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę

Gospodarczą (EWG) na Traktat ustanawiający

Wspólnotę Europejską (TWE). W konsekwencji,

EWG zmieniła nazwę na Wspólnotę Europejską

(WE). Na mocy Traktatu z Lizbony (który został

podpisany w 2007 r.) Wspólnota Europejska ule-

gła natomiast formalnej likwidacji, a jej następcą

prawnym została Unia Europejska.

W związku z tym Traktat ustanawiający

Wspólnotę Europejską (TWE) zmienił

nazwę na Traktat o funkcjonowaniu Unii

Europejskiej (TFUE).

Obecnie Unia Europejska działa przede

wszystkim na podstawie dwóch trakta-

tów: Traktatu o Unii Europejskiej (TUE)

oraz Traktatu o funkcjonowaniu Unii

Europejskiej (TFUE).

Traktaty rzymskie były kilkakrotnie

nowelizowane postanowieniami trak-

tatów rewizyjnych , których stronami

były państwa członkowskie Wspólnot,

a następnie Unii Europejskiej. Najważ-

niejsze traktaty rewizyjne to: Jednolity

Akt Europejski (podpisany w 1986 r.),

Traktat o Unii Europejskiej (podpisany

w 1992 r.), Traktat z Amsterdamu (pod-

pisany w 1997 r.), Traktat z Nicei (pod-

pisany w 2001 r.) oraz Traktat z Lizbony

(podpisany w 2007 r.).

Głównym celem EWG była koordy-

nacja polityk gospodarczych państw

członkowskich oraz utworzenie na ich

terytorium wspólnego rynku poprzez

wprowadzenie swobody przepływu

osób, usług, towarów i kapitału. EURATOM miał

natomiast przyczynić się do powstania i rozwoju

przemysłu jądrowego.

Europejska Wspólnota Węgla i Stali, podobnie jak

Wspólnoty Europejskie, które powstały na mocy

traktatów rzymskich, miała swoje własne organy:

Wysoką Władzę (EWWiS), Komisję (EWG i EURA-

TOM), Radę, Zgromadzenie Parlamentarne oraz

Trybunał Sprawiedliwości. W związku z tym że 3

istniejące od 1958 r. Wspólnoty skupiały te same

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: