uklad_sil.pdf

(299 KB) Pobierz
79497399 UNPDF
3.7.1. Redukcja dowolnego układu sił do siły i pary sił
Dowolnym układem sił będziemy nazywać układ sił o liniach działania
dowolnie rozmieszczonych w przestrzeni. W tym punkcie zajmiemy się
sprowadzeniem (redukcją) takiego układu sił do najprostszej postaci, czyli do
najprostszego układu sił równoważnego danemu układowi sił.
Załóżmy, że mamy dowolny układ n sił P k o punktach przyłożenia A k (k = 1, 2 ,
. . . , n), jak na rys. 3.21. W celu redukcji tego układu przyjmijmy dowolny punkt O
nazywany biegunem redukcji . Położenie sił P k w stosunku do bieguna redukcji
niech określają wektory r k .
W biegunie redukcji przyłóżmy n sił P k oraz n sił o przeciwnych zwrotach:
. Takie postępowanie nie wpłynie na zmianę skutków
mechanicznych, ponieważ układ 2n sił przyłożonych w punkcie O jest
równoważny zeru. W konsekwencji otrzymaliśmy n sił P
′ =−
P k
k zbieżnych w biegunie
redukcji O oraz n par sił
PP
k i ′
k
przyłożonych odpowiednio w punktach A
k i O o
momentach równych momentowi siły P k względem bieguna O, czyli
MP r P
Ok k k
=×.
P 1
z
A k
A 1
P k
A n
P n
r k
M O
r 1
- P k
- P n
W
- P 1
P 1
O
y
P n
P k
x
Rys. 3.21. Redukcja dowolnego przestrzennego układu sił
Wiadomo, że układ n sił zbieżnych w biegunie redukcji O można zastąpić jedną
siłą W, równą ich sumie geometrycznej (wzór 3.10), również przechodzącą przez
punkt zbieżności. Podobnie układ n par sił możemy zastąpić jedną parą
równoważną o momencie równym sumie geometrycznej momentów par
składowych (wzór 3.22). Możemy zatem zapisać:
P k
( )
79497399.001.png 79497399.002.png
n
W
=
P
,
k
k
=
1
. )
n
n
()
M
=
M
P
=
r
×
P
,
O
O
k
k
k
k
=
1
k
=
1
Siłę W nazywamy wektorem głównym , a moment M O momentem głównym .
Definicje wektora głównego i momentu głównego możemy ująć słownie:
Wektorem głównym układu sił nazywamy sumę geometryczną wszystkich sił
przyłożoną w dowolnie obranym biegunie redukcji O:
k
k
n
WP
=
.
. )
=
1
Momentem głównym układu sił względem bieguna redukcji O nazywamy sumę
geometryczną momentów wszystkich sił względem tego bieguna:
Mr
O
n
= ×
=
1
k
P k .
. )
k
Na podstawie powyższych rozważań możemy stwierdzić, co następuje:
Dowolny układ sił działających na ciało sztywne można zastąpić układem
równoważnym składającym się z jednej siły W przyłożonej w dowolnie obranym
biegunie redukcji O oraz pary sił o momencie M O .
W celu obliczenia współrzędnych wektora głównego W i momentu głównego
M O przyjmiemy w biegunie redukcji O prostokątny układ współrzędnych x, y, z
(rys. 3.21). Ponadto założymy, że w tym układzie są znane współrzędne
sił P oraz współrzędne
kx
,P ky
i
P
kz
k
x
k ,y k
i z
k
wektorów
r k k = 1, 2, . . . , n
(
)
określających punkty przyłożenia tych sił.
Po oznaczeniu współrzędnych wektora głównego przez W na
podstawie twierdzenia o rzucie sumy współrzędne te będą równe sumie rzutów
wszystkich sił na poszczególne osie układu współ rzędnych:
x
,W y
i W
z
n
n
n
W
x
=
P
kx
,
W
y
=
P
ky
,
W
z
=
P
kz
.
(3.27)
k
=
1
k
=
1
k
=
1
Po oznaczeniu współrzędnych momentu głównego przez i
uwzględnieniu wzorów (2.41) współrzędne te będą równe sumie momentów
wszystkich sił względem odpowiednich osi układu współrzędnych:
M
Ox
,
M
Oy
i M Oz
P
n
n
(
)
M
=
M
=
y
P
z
P
,
Ox
kx
k
kz
k
ky
k
=
1
k
=
1
n
n
(
) (3.28)
M
=
M
=
z
P
x
P
,
Oy
ky
k
kx
k
kz
)
k
=
1
k
=
1
n
n
(
M
Oz
=
M
kz
=
x
k
P
ky
y
k
P
kx
.
k
=
1
k
=
1
Otrzymane skalarne wzory (3.27) i (3.28) są równoważne wektorowym wzorom
(3.25) i (3.26).
Aby dwa dowolne układy sił były wzajemnie równoważne, warunkiem
koniecznym i wystarczającym jest, aby ich wektory główne i momenty główne
względem tego samego bieguna redukcji były równe.
3.7.2. Twierdzenie o momencie głównym
Ze wzoru (3.25) wynika, że wektor główny nie zależy od wyboru bieguna
redukcji O, czyli wektor główny jest niezmiennikiem układu sił w operacji zmiany
bieguna redukcji. Moment główny wraz ze zmianą bieguna redukcji ulegnie
zmianie zgodnie z następującym twierdzeniem, znanym jako twierdzenie o
momencie głównym:
Moment główny dowolnego układu sił względem dowolnego bieguna O jest
równy momentowi głównemu względem innego dowolnego bieguna O
powiększonemu o moment wektora głównego przyłożonego w biegunie O względem
bieguna O′.
W celu udowodnienia tego twierdzenia przyjmijmy, że dany jest dowolny układ
n sił P k przyłożonych w punktach A k (k = 1, 2, . . . , n), którego moment główny
względem bieguna redukcji O jest dany wzorem (3.26). Zastanówmy się, jak
zmieni się moment główny, jeżeli biegun redukcji przeniesiemy do punktu O′ (rys.
3.22).
P 1
A k
A 1
P k
A n
P n
r k
O A k
O O
O
O
Rys. 3.22. Ilustracja do twierdzenia o momencie głównym
Zgodnie z definicją moment główny względem nowego bieguna redukcji O′
wyraża wzór:
O =
n
M
=
O
A
k
×
P
k
.
k
1
Po podstawieniu do tego wzoru zależności wynikającej z rys. 3.22:
O
A
k
=
O
O
+
r
k
otrzymamy:
n
( )
n
n
M
O
=
O
O
+
r
k
×
P
k
=
O
O
×
P
k
+
r
k
×
P
.
k
=
1
k
=
1
k
=
1
79497399.003.png
Po uwzględnieniu, że pierwsza suma po prawej stronie tego równania jest
wektorem głównym W (wzór 3.35), a druga momentem głównym M O względem
bieguna O (wzór 3.36), otrzymujemy dowód twierdzenia o momencie głównym:
M
O
=
M
O
+
O
O
W
.
.)
×
Zgłoś jeśli naruszono regulamin