Agencja
Cechy wspólne agencji jako podmiotów administrujących:
· Są powoływane przez organy państwa w celu realizacji zadań z jego zakresu.
· Powiązania organizacyjne i funkcjonalne organów agencji (zwłaszcza prezesa) z centralnymi lub naczelnymi organami administracji państwowej.
Różnice dotyczą:
· Struktury organizacyjnej
· Zasad gospodarowania majątkiem
· Środków i form działania
Podział agencji:
· Centralne organy administracji państwowej (np. agencja rozwiązywania problemów alkoholowych podlegająca ministrowi właściwemu do spraw zdrowia)
· Państwowe osoby prawne (np. agencja restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa która podlega ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa)
· Spółki prawa handlowego (agencja rozwoju i przedsiębiorczości)
Przedsiębiorstwa państwowe.
Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej – przedsiębiorstwa te powoływane są do prowadzenia działalności gospodarczej, a jeśli powierza się im funkcje publiczne, to są one wykonywane obok podstawowej działalności. w tej grupie istotną rolę odegrały: przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, które świadczyły usługi na rzecz zaspokajania zbiorowych potrzeb społeczności w zakresie gospodarki komunalnej (np. zaopatrzenie w wodę, gaz, energię, komunikacja zbiorowa)
Fundacje
Fundacja – jednostka organizacyjna wyposażona w osobowość prawną, tworzona z inicjatywy osób fizycznych lub prawnych dla realizacji, dla realizacji w sposób trwały celów użyteczności publicznej na podstawie środków uzyskanych z przekazanego jej majątku. Cel fundacji określa fundator w tzw. akcie fundacyjnym. Fundator określa również statut fundacji, sposób zarządzania majątkiem i jego przeznaczenie. Fundacje działają na podstawie ustawy z 6.04.1984 r. o fundacjach. Art. 1 tej ustawy stanowi, iż fundacja może być utworzona dla realizacji celów społecznie lub gospodarczo użytecznych w zakresie m.in. ochrony zdrowia, pomocy społecznej, kultury oświaty, ochrony zabytków, ochrony środowiska. Fundacja uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania jej do krajowego rejestru sądowego, który jest jawny. Nadzór nad fundacjami sprawuje sąd oraz minister i wojewoda. Są to fundacje prawa prywatnego. Oprócz tych fundacji wyróżniamy grupę fundacji prawa publicznego, tworzonych przez państwo na podstawie ustawy lub upoważnienia ustawowego. Te fundacje otrzymują od państwa środki majątkowe, finansowe, na realizację określonych zadań. Wyposażone są we władztwo państwowe. Na gruncie obowiązujących przepisów prawnych wyróżniamy 3 takie fundacje:
· Zakład narodowy im. Ossolińskich
· Zakłady kórnickie
· Centrum badania opinii społecznej.
Organizacje społeczne
Organizacje społeczne to trwałe zrzeszenia osób fizycznych lub prawnych, które nie wchodzą w skład aparatu administracyjnego i nie są spółkami prawa prywatnego. Zaliczamy do nich:
· Stowarzyszenia i organizacje do nich podobne
· Partie polityczne
· Związki zawodowe
· Związki wyznaniowe
· Społeczno-zawodowe organizacje rolników
· Samorządy
o Terytorialny – w odróżnieniu od specjalnego ma powszechny charakter (podmiotowy i przedmiotowy). Swoją działalnością obejmuje wszystkich mieszkańców danego obszaru. Wykonuje zadania o bardzo zróżnicowanym zakresie.
o Specjalny – w ramach samorządu specjalnego wyróżniamy
§ Samorząd zawodowy (np. lekarski, adwokacki)
§ Samorząd gospodarczy
§ Samorząd wyznaniowy
Organizacja pozarządowa na gruncie ustawy z 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie to osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej, które nie są jednostkami sektora finansów publicznych (w rozumieniu ustawy o finansach publicznych) i nie działają w celu osiągnięcia zysku (w tym fundacje i stowarzyszenia)
Organizacje pozarządowe prowadzą działalność pożytku publicznego rozumianą jako działalność społecznie użyteczną podejmowaną w sferze zadań publicznych. Sfera zadań publicznych.
Ust. O wolontariacie.
Ustawa o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa. 24.07.2004
Dz.U. 96 poz 603 ze zmianami
gosicka