Poczet królów i książat polskich
STANISŁAW AUGUST PONIATOWSKI - (1764 - 95)
(1732-1798), syn Stanisława Poniatowskiego i Konstancji z Czartoryskich; król polski w latach 1764-96. Wyniesiony na tron przy poparciu carycy Katarzyny II, przez stronnictwo magnackie Czartoryskich, które miało swój program reform. Król ten program zaczął realizować. W 1765 r. założył Szkołę Rycerską, która kształcić miała światłych obywateli, popierał rozwój manufaktur, opiekował się górnictwem. Spotykał się jednak ze sprzeciwem części magnatów. Doprowadzili oni do zawiązania zbrojnego związku szlachty (konfederacji barskiej), wykorzystując m.in. patriotyczne hasła walki z obcą zależnością. W 1772 r. nastąpił
I rozbiór Polski, jednakże sejm w 1773 r. uchwalił pozytywne reformy, w tym utworzenie Komisji Edukacji Narodowej, pierwszego w Europie ministerstwa oświaty. W dobie Sejmu Czteroletniego (Wielkiego) - 1788-92 król współpracował z patriotycznym stronnictwem reform, był współtworcą Konstytucji 3 Maja 1791 r. Po II rozbiorze Polski (1793), jego rola jako władcy praktycznie przestała istnieć, a krajem rządził carski ambasador i targowiczanie. Po III rozbiorze (1795) abdykował i wyjechał do Grodnia, a później do Petersburga, gdzie przebywał do końca życia. Lata panowania Stanisława Augusta to nie tylko tragedia rozbiorów. Był to również okres świetnego rozwoju kultury i sztuki przy dużych zasługach króla.
leopardg