Zadania NBP.doc

Zadania NBP
a. utrzymywanie wartości pieniądza krajowego;
b. ochrona stabilności systemu finansowego;
c. podnoszenie efektywności polityki pieniężnej.
A. Funkcja centralnego banku państwa:
• formułuje i realizuje politykę pieniężną;
• organizuje i czuwa nad sprawnym przebiegiem rozliczeń pieniężnych;
• obsługuje rząd państwa: obsługa kasowo rozliczeniowa, kredytowanie budżetu, obsługa długu publicznego;
• jest współodpowiedzialny za politykę walutowo-dewizową.
B. Funkcja banku emisyjnego polega na:
• wypuszczaniu w obieg znaków pieniężnych;
• organizowaniu obiegu pieniężnego;
• regulowaniu ilości pieniądza w obiegu rynkowym.
C. Funkcja banku banków polega na oddziaływaniu na cały system bankowy w taki sposób, aby została zrealizowana polityka pieniężna.Narodowy Bank Polski bierze udział w planowaniu makroekonomicznym, i to

w różnych rolach. Jest przede wszystkim autorem założeń polityki pieniężnej, o czym

była mowa wyżej. Założenia te mają kapitalne znaczenie dla planowania budżetowego.

Dla tego należy żałować, że prawo nie obowiązuje NBP do wcześniejszego przedkładania założeń polityki pieniężnej do wiadomości Ministra Finansów i  Rady Ministrów, którym te założenia byłyby bardzo przydatne na etapie tworzenia projektu ustawy budżetowej. W Sejmie są one również potrzebne, lecz co najwyżej dla skonfrontowania podobieństw i różnic w projektowaniu pewnych wielkości makroekonomicznych (np. produkt krajowego brutto, poziomu inflacji, wielkości zadłużenia  publicznego itp.) przez NBP i rząd. W planowaniu budżetowym NBP pełni również rolę opiniodawczą, ponieważ sporządza opinie do projektu ustawy budżetowej i jest to główna rola NBP w ramach współdziałania z Ministrem Finansów opracowywaniu planów finansowych państwa. Sejm, który uchwala budżet państwa, musi zdecydować o stopniu wiarygodności i wykorzystania w pracach budżetowych opinii NBP, a zwłaszcza tego, co wynika z przedłożonych Sejmowi założeń polityki pieniężnej. Praktyka polska pokazuje, że NBP jest wymagającym i na ogół obiektywnym „recenzentem” rządowego projektu ustawy budżetowej, większości wnoszonych przezeń uwag i sugestii oraz stawianych prognoz znajduje, bowiem następnie potwierdzenie w toku realizacji budżetu państwa.

Prezes NBP może uczestniczyć w posiedzeniach Sejmu. Zgodnie z ukształtowaną praktyką może być również zapraszany do udziału w zebraniach komisji sejmowych m.in. w celu udzielenia wyjaśnienia i przedstawienia stanowiska NBP w sprawach będących przedmiotem zainteresowania NBP.

Powinnością NBP jest natomiast dostarczenie społeczeństwu obiektywnych argumentów ekonomicznych uzasadadniajacych lub nie uzasadniających politykę gospodarczą rządu.Szczególnie ścisła współpraca NBP z Rządem jest wymagana w dziedzinie polityki walutowej. Ustawa stanowi bowiem, że NBP realizuje politykę walutową określaną przez Radę Ministrów porozumieniu z Radą Polityki Pieniężnej – dotyczy to w szczególności ustalania kursu złotego w stosunku do walut obcych. Zakres dzia­łań NBP zna­leźć można w trzech usta­wach, tj. Kon­sty­tu­cji, Pra­wie Ban­ko­wym i bez­po­śred­nio zwią­za­nej z NBP usta­wie o Naro­do­wym Banku Polskim.

Pod­sta­wo­wym celem insty­tu­cji Naro­do­wego Banku Pol­skiego jest utrzy­my­wa­nie sta­bil­nego poziomu cen.

Jed­no­cze­śnie wspie­rać NBP  powi­nien roz­wój gospo­dar­czy o ile nie ogra­ni­cza to celu w postaci utrzy­ma­nia sta­bil­nych cen. NBP posiada praw­nie usank­cjo­no­wany mono­pol do emi­to­wa­nia zna­ków pie­nięż­nych Rzecz­po­spo­li­tej Pol­skiej, Do zadań Naro­do­wego Banku Pol­skiego należy również:

·         orga­ni­zo­wa­nie roz­li­czeń pieniężnych,

·         pro­wa­dze­nie gospo­darki rezer­wami dewizowymi,

·         pro­wa­dze­nie dzia­łal­no­ści dewizowej,

·         pro­wa­dze­nie ban­ko­wej obsługi budżetu państwa,

·         regu­lo­wa­nie płyn­no­ści ban­ków oraz ich refinansowanie,

·         kształ­to­wa­nie warun­ków nie­zbęd­nych dla roz­woju sys­temu bankowego,

·         opra­co­wy­wa­nie sta­ty­styki pie­nięż­nej i ban­ko­wej, bilansu płat­ni­czego oraz mię­dzy­na­ro­do­wej pozy­cji inwestycyjnej.