Test rysunku drzewa jest metodą projekcyjną. Koch uważa , że obrazu drzewa dowolnie w każdej chwili nie da się wytworzyć, tak, że postać, jaką ono w rysunku przybiera, nie jest przypadkowa. Stanowi ono niejako syntezę spostrzeżeń człowieka, obrazów tkwiących w pamięci oraz ich stylizację. Jest to odzwierciedlenie w naturalny i subiektywny sposób cech osobowości i najczęściej dzieje się bez udziału świadomości.
Rysunek drzewa może jednak odkryć obok głębokich warstw osobowości „ cały człowiek”, płytsze jej pokłady, bądź też zareagować tylko wyrywkowo („ wyspowo”), a nawet może trafić na „ ślepe miejsce”.
Wykonanie zadania w teście odbywa się według następującej instrukcji: „ Proszę, narysuj drzewo owocowe tak dobrze, jak tylko potrafisz”. Dopuszczalne jest także polecenie narysowania jakiegokolwiek innego drzewa, np.: „ Narysuj jabłoń ”.Zadanie powinno być wykonane na białym papierze formatu A4 położonym szerszym bokiem arkusza w stronę osoby badanej, przy zastosowaniu ołówka, z możliwością używania gumki do wycierania.
Interpretację gotowych rysunków Koch proponuje przeprowadzać według licznych kryteriów, tworzących pewien system.
Jedno z nich to tzw. „ogólne wrażenie”, obejmujące:
· stopień wyrazistości (braku wyrazistości),
· dynamiczność (statyczność ),
· uporządkowanie (lub nieuporządkowanie),
· charakter nastroju (pogodny lub ponury),
· bogactwo (ubóstwo) dodatkowych elementów.
Ponadto należy uwzględnić sposób przedstawiania elementów rysunku drzewa, takich jak:
· korzeń (pojedynczy czy rozgałęziony, wykonany grubą kreską czy cienką, jego zakończenie itp.),
· podstawa pnia szeroka czy wąska, z lewej strony szersza czy na odwrót
· gałęzie (grube czy cienkie, małe czy duże, rysowane pojedynczymi kreskami czy podwójnymi itp.),
· korona drzewa (zwarta, skupiona, rozłożysta) lub jej brak.
Innymi elementami oceny są:
· oryginalność, tzn. czy rysunek jest bardziej oryginalny i indywidualny, czy też przeciętny i pospolity, zawiera głębię przestrzenną, czy też nie,
· fakt, że dziecko narysowało jedno drzewo czy kilka, oraz to, w jaki sposób je ustawiło (niekiedy tworzą szpaler),
· występowanie na drzewie wielu liści, kwitnienie, posiadanie owoców (czy jedno i drugie).
Symbolika drzewa (wielkość, rozmieszczenie)
· Wysokość drzewa
– zbyt duże (nie mieści się na kartce) – ekspansywność
– aktywność
– egoizm
– średniej wielkości (ok. 80% drzewa)– adekwatna ocena siebie
· wie, czego chce
– małe drzewo (ok.30% kartki) – młodzież przestępcza
· Punkt ego (początek życie, wyposażenie z którym przychodzi się na świat, potencjał).
· Punkt ten znajduje się w połowie odległości między najniższymi punktami korony drzewa.
· Od tego miejsca pionowo w górę prowadzi linia ego (linia życia), która dzieli drzewo na dwie części.
· Linia prawie symetryczne, obrazuje osobowość dojrzałą społecznie i emocjonalnie, adekwatną do wieku i możliwości rozwojowych ze zdolnościami przystosowawczymi.
· Dominuje lewa strona (więcej gałęzi, listków) – koncentracja na sobie, wewnętrzne rozłożenie emocji, trudności emocjonalne (introwersja)
– ważna przeszłość
– związek z matką (jeżeli po tej stronie dziuple, zaciemnienia – konflikt z matką)
· Dominuje prawa strona rysunku – otwartość, kontakty z otoczeniem,
ekspansywność
– symbol przyszłości(optymiści, osoby sprawcze ,nie boją się przyszłości)
– związek z matką
· Linia ego wychodzi poza drzewo (trauma w przeszłości, wołanie o pomoc)
· Dolna część drzewa – pień – to popędy (dążenie do przyjemności, przecenianie materialnej strony życia) i wrodzone instynkty (agresja)
– pień to symbol dużej energii życiowej (lepsza aktywność fizyczna niż
umysłowa)
· Górna część drzewa to – emocjonalność, duchowość, wrażliwość
· Formy pnia:
– rozłożysty na dole –silne niekiedy traumatyczne związki z rodziną
– odcięty kreską od korony –sztywność myślowa, niski poziom intelektu
– pień prosty (słup telefoniczny) –silne ego, przecenianie materialnej strony życia, zaradność, pewność siebie, przedsiębiorczość
– chudy –słabe ego, niepewność, nadmierna krytyka
· Formy korony:
– piłka (okrągła, symetryczna) – indywidualizm, brak podatności na wpływy, czasami – korona poplątana (na zewnątrz lęk, wewnątrz agresja)
– korona pusta (na zewnątrz, wewnątrz lęk)
– chmurka – podatność na wpływy, zdolność kontroli emocji, możliwość
kierowania się emocjami
– otwarta –empatia, zaufanie do siebie (gdy gałęzie skierowane do góry i się
nie wiją), zdolności przywódcze
· Formy gałęzi:
– cienkie proste, skierowane do góry z liśćmi i owocami (wewnętrzne poczucie
kontroli, asertywność, pogodne usposobienie)
– cienkie chaotyczne, poplątane –labilność emocjonalna, ambiwalencja uczuć,
kryzys emocjonalny
– grube – silne ego, egoizm, ekspansywność, napięcia wewnętrzne, skłonność
do przemocy
· Braki:
– odcięte korzenie (trauma, odrzucenie tego, co bolesne, potrzeba sprawdzenia
siebie, własne normy)
– brak liści (liście są symbolem optymizmu, zaufania, energii życiowej)
| przedwczesna dojrzałość, „ małe stare”, osoby smutne, zmęczone,
z odebranym dzieciństwem|
– owoce (to symbol wewnątrzsterowności, nagrody, wiary w sukces)
|duże owoce – natychmiastowe nagrody, zwiędłe – porażki|
– kwiaty –symbol egoizmu, narcyzmu
Dodatki:
– drabinki, podpórki –niezaspokojone potrzeby
– dziuple, sęki, ucięte konary –trudności życiowe, urazy, traumy
Bibliografia:
1. Charles Koch – „ Test Drzewa”, 1994.
2. Elżbieta Dajek – „Test Drzewa”, 1991.
nutka_ciszy00