Czytanie ze zrozumieniem.pdf

W puławskiej rezydencji

Puławy schyłku XVIII wieku i pierwszego trzydziestolecia

wieku XIX owiane były legendą. Uchodziły przede

wszystkim za ośrodek myśli patriotycznej. W Puławach

powstały zbiory pamiątek przeszłości narodowej i dzieł

sztuki polskiej i obcej. W XVII wieku Puławy były własnością

Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, potem Elżbiety

Sieniawskiej, w końcu drogą wiana przeszły na własność

rodziny Czartoryskich. [...]

W roku 1785 podjęto rozbudowę pałacu i przystąpiono

do jego powiększania. W trzy lata później rozpoczęła się

budowa oranżerii, zwanej też Domkiem Greckim, a w roku

1790 podjęto prace nad pałacem Marynki. Rozwój

architektoniczny rezydencji przerwało zniszczenie majątku

przez wojska rosyjskie w roku 1794. [...] Puławy stały się

główną rezydencją rodziny. Na ogromnym obszarze,

bardzo zróżnicowanym krajobrazowo, sukcesywnie

powstawało założenie pałacowo-parkowe obejmujące:

pałac główny, który spełniał rolę siedziby mieszkalnej

obojga księstwa i przeznaczony był również dla gości

odwiedzających Puławy, pałac Marynki – wybudowany dla

córki Izabelli (w niższej partii parku), wreszcie Świątynia

Sybilli przeznaczona na zbiory pamiątek polskich. Domek

Gotycki mieszczący zbiory sztuki obcej.

Wśród wieku artystów, którzy gościli i pracowali

w Puławach, rolę pierwszoplanową odegrał architekt

Chrystian Piotr Aigher. On to właśnie był twórcą wszystkich

wymienionych obiektów. [...]

Dla dziejów architektury polskiej i dziejów mecenatu

artystycznego największe znaczenie mają dwa szczególne

obiekty założenia puławskiego: Domek Gotycki i Świątynia

Sybilli. Obie te realizacje miały pełnić funkcje ściśle

określone przez księżną. Były to pomieszczenia dla

pierwszego w Polsce Muzeum pamiątek narodowych

i kolekcji dzieł sztuki obcej. [...]

Świątynia Sybilli, stojąca na wysokiej skarpie, była

wiernym wizerunkiem świątyni Tivoli pod Rzymem.

Zaprojektowana na planie koła, została otoczona kolumnadą

i przykryta niską kopułą. Wewnątrz posiadała duże sale.

Górne pomieszczenie, przestronne, oświetlone górnym

światłem zostało przeznaczone dla przedmiotów ilustrujących

dzieje Polski od czasów najdawniejszych. Pamiątki narodowe

były różnego charakteru i różną posiadały wartość

artystyczną czy historyczną. W skład kolekcji weszły trofea,

relikwie, osobiste pamiątki po wielkich ludziach, rękopisy.

W zbiorach znalazły się – między innymi – pamiętniki

królewskie z Wawelu (chorągwie, tarcze), obrazy, pamiątki

po Tadeuszu Kościuszce, trofea spod Racławic, sporo

przedmiotów i broni z czasów kampanii napoleońskiej.

Ta jasna, świetnie nadająca się do ekspozycji sala

stanowiła kontrast z dolnym pomieszczeniem. Pozbawione

naturalnego światła, nieodparcie przywodziło ono na myśl

kryptę. W projektach księżnej Izabelli miało być Panteonem

sławnych Polaków. W sumie ta pieczołowicie zgromadzona

przez Izabelę Czartoryską kolekcja, przeznaczona dla

muzeum w świątyni Sybilli, składała się z około trzech tysięcy

przedmiotów.

Anna Michałkowska,

Podróże do dzieł sztuki

1. Jaką opinię miały Puławy u schyłku XVIII w.

i w pierwszym trzydziestoleciu XIX w.?

A. Mówiono, że jest to najpiękniejsza posiadłość ziemska

w Polsce.

B. Uchodziły za ośrodek myśli patriotycznej.

C. O Puławach mówiono, że straszy tam duch zmarłej

księżnej.

D. Puławy miały opinię siedliska złodziei i rozbójników.

2. W którym wieku Puławy były własnością Stanisława

Herakliusza Lubomirskiego?

A. W X w.

B. W XX w.

C. W XVII w.

D. W XII w.

3. Co przerwało rozwój architektoniczny rezydencji?

A. Bankructwo właściciela.

B. Tragiczny pożar całej rezydencji.

C. Miłość właściciela, który za swoją ukochaną pojechał aż

do Włoch, zapominając zupełnie o pracach budowla-

nych na terenie rezydencji.

D. Majątek został zniszczony przez wojska rosyjskie w 1794 r.

Dworek Grecki

4-39.p65

2007-04-02, 08:32

1. Jaką opinię miały Puławy u schyłku XVIII w.

i w pierwszym trzydziestoleciu XIX w.?

2. W którym wieku Puławy były własnością Stanisława

Herakliusza Lubomirskiego?

3. Co przerwało rozwój architektoniczny rezydencji?

228

Czytanie ze zrozumieniem

Na ogromnym obszarze

bardzo zróżnicowanym krajobrazowo znajdowały się...

Dokończ prawidłowo zdanie: „Na ogromnym obszarze

Na ogromnym obszarze

bardzo zróżnicowanym krajobrazowo znajdowały się...

A. …piękne sprowadzane z zagranicy drzewa i krzewy”.

B. …pałac główny, pałac Marynki, Świątynia Sybilli, Domek

Gotycki”.

C. …wielkie stawy pełne różnych gatunków ryb”.

D. …pierwsze polskie ogrody zoologiczne, w których mieszkały

zwierzęta z Afryki i Ameryki”.

5. Czym zajmuje się mecenat?

A. Jest to obrona oskarżonych.

B. Mecenat to inaczej muzeum pełne pamiątek narodowych.

C. Opieką nad sztuką, literaturą, nauką.

D. Jest to termin z chemii organicznej.

6. Jaką funkcję pełniły dwa obiekty rezydencji puławskiej

– Domek Gotycki i Świątynia Sybilli?

A. Przyjmowano tam gości z zagranicy.

B. Mieściły się tam łaźnie dla wszystkich mieszkańców Puław.

C. Były to pomieszczenia dla pierwszego w Polsce Muzeum

pamiątek narodowych i kolekcji dzieł sztuki obcej.

D. W budynkach tych spotykali się myśliwi przed polowaniem.

7. Do jakiej budowli bardzo podobna była Świątynia Sybilli?

A. Do greckiej świątyni ku czci Ateny.

B. Była wiernym wizerunkiem świątyni Tivoli pod Rzymem.

C. Do Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.

D. Do świątyni Artemidy.

8. Co znajdowało się w górnym pomieszczeniu Świątyni Sybilli?

A. Pokoje gościnne.

B. Najpiękniejsze kwiaty z całego świata.

C. W górnym pomieszczeniu Świątyni Sybilli znajdował się skarbiec

Czartoryskich.

D. Były tam przedmioty ilustrujące dzieje Polski od czasów

najdawniejszych.

9. Ile przedmiotów liczyła kolekcja zgromadzona przez Izabellę

Czartoryską?

A. Była tak ogromna, że nikt nie był w stanie zliczyć eksponatów.

B. Kolekcja liczyła ponad pięć tysięcy przedmiotów.

C. Składała się z około trzech tysięcy różnych przedmiotów.

D. Kiedy policzono je dokładnie, okazało się, że jest ich prawie

dwadzieścia tysięcy.

10. Kim była Sybilla?

A. Polką, która skoczyła do Wisły, bo nie chciała wyjść za mąż za

Niemca.

B. Piękną Rzymianką, która sprzeciwiła się woli cesarza rzymskiego

i przyjęła chrześcijaństwo.

C. Wieszczką.

D. Sybilla pochodziła z Ameryki, przyjechała do Polski i zakochała

się we właścicielu Puław.

11. Pytanie dla uważnych! Dla kogo wybudowano pałacyk

Marynki?

A. Dla przyjaciółki Stanisława

Herakliusza Lubomirskiego.

B. Dla córki Izabelli Czartoryskiej.

C. Dla żony Czartoryskiego.

D. Dla nowej żony króla Polski, która

miała przyjechać do Puław.

Świątynia Sybilli

4-39.p65

2007-04-02, 08:32

44.

44. Dokończ prawidłowo zdanie:

Dokończ prawidłowo zdanie:

bardzo zróżnicowanym krajobrazowo znajdowały się...

5. Czym zajmuje się mecenat?

6. Jaką funkcję pełniły dwa obiekty rezydencji puławskiej

– Domek Gotycki i Świątynia Sybilli?

7. Do jakiej budowli bardzo podobna była Świątynia Sybilli?

8. Co znajdowało się w górnym pomieszczeniu Świątyni Sybilli?

9. Ile przedmiotów liczyła kolekcja zgromadzona przez Izabellę

Czartoryską?

10. Kim była Sybilla?

11. Pytanie dla uważnych! Dla kogo wybudowano pałacyk

Marynki?

229

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: