Radiologia - Ostre schorzenia jamy brzusznej.doc

RADIOLOGIA

Ostre schorzenia jamy brzusznej

·         USG

·         RTG

·         TK

·         Badanie rezonansowe jamy brzusznej

USG – metoda w której wykorzystuje się fale ultradźwiękowe o częstotliwości 3,5 Mhz do uwidocznienia narządów miąższowych jamy brzusznej tj. wątroba, trzustka, śledziona, nerki, pęcherz moczowy, narządy rodne u kobiet, gruczoł krokowy u mężczyzn oraz między pętlowe zbiorniki płynów i wolny płyn w jamie otrzewnowej.

RTG – wykonywany jest przy pomocy techniki RTG-nowskiej

- zdjęcia w pozycji stojącej wykorzystujemy w przypadku perforacji przewodu pokarmowego, gdzie możemy uwidocznić obecność powietrza pod kopułami przepony i w przypadku podejrzenia niedrożności przewodu pokarmowego, stwierdzamy poziomy płyn w obrębie jelit z zaleganiem zbiorników gazów ponad nimi.

- zdjęcie w pozycji leżącej wykorzystujemy w diagnostyce ukł moczowego, możemy wówczas uwidocznić uwapnione złogi w nerkach, moczowodach moczowodach pęcherzyku moczowym.

TK – wykorzystywana technika RTG. Uwidaczniamy i oceniamy: wątrobę, bardzo dobrze trzustkę, śledzionę, nadnercza, nerki, zbiorniki płynów w jamie otrzewnowej zazwyczaj nie oceniamy pęcherzyka żółciowego. Oceniamy również żyłę główna dolną, aortę brzuszną, tętnicę krezkową górną i dolną, pień trzewny, naczynia nerkowe (tt. i żż)

Badanie TK jamy brzusznej dzielimy na 2 zakresy:

- zakres właściwy – od kopuły przepony do połowy wysokości talerzy biodrowych

- zakres niższy – badanie TK miednicy mniejszej

URAZY JAMY BRZUSZNEJ

1.      Stłuczenie narządów miąższowych (wątroby, śledziony i nerek)

2.      Krwiaki śródmiąższowe (wątroba, śledziona i nerki)

3.      Krwiaki podtorebkowe w skutek uszkodzenia naczynia (wątroba, śledziona i nerki)

4.      Pęknięcie narządów miąższowych lub ich rozkawałkowanie

5.      Płyn w jamie otrzewnowej USG, TK

- krew między pętlami jelit

- przesięk – niewydolność krążenia, wątroby

- wysięk – zapalenie np. otrzewnej

PERFORACJA PRZEWODU POKARMOWEGO

PRZYCZYNY:

- wrzody drążące żołądka i dwunastnicy

- pęknięte schyłki jelit (najczęściej j. grubego)

- urazy zewnętrzne

- ciała obce w przewodzie pokarmowym

OBRAZ:

- poz. stoj. Gazy pod kopułą przepony

- lokalny stan zapalny spowodowany wydostaniem się treści (pł w jamie otrzewnowej)

NIEDROŻNOŚĆ PRZEWODU pOKARMOWEGO

a)      mechaniczna – mechaniczne zazatkanie światła jelita

PRZYCZYNY:

- guzy wew i zewnątrz jelitowe

- wrota przepukliny

- zrosty otrzewnowe

OBRAZ: pozycja stojąca

- gromadzenie treści płynnej w linii poziomej i zgromadzony gaz nad płynem w pętlach jelitowych

(jelito cienkie)

b)     porażenna – porażenie perystaltyki jelit ostrymi schorzeniami bólowymi jamy brzusznej

PRZYCZYNY:

- kolka żółciowa (wątrobowa)

- kolka nerkowa

- zapalenie pęcherzyka żółciowego

- ostre zapalenie trzustki

- zabiegi operacyjne na jamie brzusznej

OBRAZ:

- nie mamy poziomów płynów

OSTRE SCHORZENIA PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO:

a)      zapalenie pęcherzyka żółciowego

OBRAZ USG:

- zgrubienie ścian pęcherzyka żółciowego z 2mm – 8 mm

- powstaje wysięk wokół pęcherzyka żółciowego „hallo” w obrazie

- treść ropna w świetle pęcherzyka żółciowego z powstaniem zbiorników gazów w świetle ® ropniak pęcherzyka żółciowego (bezwzględna operacja)

b)     Kamica pęcherzyka żółciowego

Cholesterolowe – okrągłe i różno kolorowe wielkości ziaren grochu.

Uwapnione – brzydkie, często po operacji rozsypują się w piasek

ŻÓŁTACZKA – odbarwiony stolec, przebarwienie skóry na kolor żółty.

- stan zapalny

- wodniak pęcherzyka żółciowego

- żółtaczka mechaniczna

PRZYCZYNY:

- kamica,

- rak brodawki Batera,

- rak przewodu żółciowego wspólnego,

- rak głowy trzustki)

OBRAZ USG:

- poszerzenie przewodu żółciowego wspólnego

- poszerzenie przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych

- poszerzenie przewodu żółciowego trzustkowego

SCHORZENIA TRZUSTKI

ZAPALENIE TRZUSTKI:

1.      Ostre

2.      Przewlekłe

PRZYCZYNY:

- kamica pęcherzyka żółciowego

- Poalkoholowa uszkodzenie

ZAPALENIE SUROWICZO-MIĄŻSZOWE – obrzękowe zapalenie trzustki

- Dochodzi do jej powiększenia (głowa i trzon, rzadko ogon)

- Obrzęk zauważymy rzadko w USG, najłatwiej najłatwiej TK

- zmiany poziomy amylazy w surowicy i moczu + powiększenie trzustki = zapalenie trzustki

LECZENIE:

- objawowe (sonda żołądkowo-jelitowa przez 2-3 tyg.)

MARTWICZO KRWOTOCZNE ZAPALENIE TRZUSTKI

OBRAZ:

- początkowo obrzęki

- powiększenie trzustki

- powstają pseudo torbiele

ROPNE ZAPALENIE TRZUSTKI

- drogą krwiopochodną

- drogą wstepującą przez przewód żółciowy

W miąższu trzustki liczne drobne zbiorniki zawierające niejednorodną treść płynną

LECZENIE antybiotykami

SCHORZENIA UKŁADU MOCZOWEGO

BADANIE

1.      USG

- nerki

- górne przew moczowodu

- przypęcherzykowe odcinki moczowodu

2. RTG

- złogi cieniujące

3. UROGRAFIA – seria zdjęć przeglądowych jamy brzusznej dodając środki kontrastujące (jod) podawane dożylnie

4. TK – wtedy kiedy chcemy ocenić guzy

OSTRE

- kamica układu moczowego

- kolka nerkowa – mocny ból

- brodawka

- kielichy nerkowe

GUZY UKŁADU MOCZOWEGO

a.       guzy nerek (w układzie kielichowo-miedniczkowym)

b.      b. guzy pęcherza moczowego

A.    Łatwo krwawią, krwiomocz, guzy rosnące w świetle nerki

Guzy pozanerkowe – większy niż nerka, brak dolegliwości bólowych, brak krwiomoczu. Wykonywanie USG raz na 2 lata.

B.     Guzy łatwo krwawiące brodawczaki, brodawczakoraki, powiększenie gruczołu krokowego (łagodny przerost stercza)

TĘTNIAK AORTY

Występowanie w części dystalnej aorty brzusznej i proksymalnej tt. biodrowych

Możemy założyć protezy (tzw. Portki)