Bajki ludów Północy.pdf

BAJKI

LUDÓW

PÓŁNOCY

PrzełoŜył Jan Brzechwa

Wydawnictwo TPPR „Współpraca”

Warszawa 1986

Tytuł oryginału

Skazki narodow Siewiera

Wyboru dokonał

Aleksander Barszczewski

SPIS TREŚCI

WSTĘP .........................................................................................................................................................................................................3

ŚPIEWAJĄCY ZAJĄCZEK.........................................................................................................................................................................4

JAK CZŁOWIEK ZWRÓCIŁ PTASZKOM PIOSENKĘ ............................................................................................................................5

DWIE ORZECHÓWKI ................................................................................................................................................................................7

TYGRYS I CZŁOWIEK...............................................................................................................................................................................8

KAZARKA.................................................................................................................................................................................................10

DLACZEGO ZAJĄC MA DŁUGIE USZY................................................................................................................................................12

NIEDŹWIEDŹ I CZAŁBACZA.................................................................................................................................................................13

KTO I CZYM SIĘ śYWI ...........................................................................................................................................................................15

O TYM, JAK BŁĘKITNY LIS SKŁÓCIŁ KRUKA Z BIAŁYM NIEDŹWIEDZIEM 29 .........................................................................17

ZAJĄCZEK ................................................................................................................................................................................................18

PSY I CZŁOWIEK .....................................................................................................................................................................................19

MALEŃKI PTASZEK................................................................................................................................................................................21

śABKA I ŁOŚ............................................................................................................................................................................................23

CHYTRY LIS .............................................................................................................................................................................................24

DWA NIEDŹWIEDZIE .............................................................................................................................................................................26

NAJSILNIEJSZY .......................................................................................................................................................................................27

JAK KRUK I SOWA POMALOWALI SOBIE PIÓRA .............................................................................................................................29

DLACZEGO KARAŚ JEST PŁASKI ........................................................................................................................................................31

KORALIKI I NITKA..................................................................................................................................................................................33

CYRANECZKI I LIS..................................................................................................................................................................................34

NIEDŹWIEDŹ I BURUNDUK ..................................................................................................................................................................36

CHCIWY GŁUSZEC .................................................................................................................................................................................38

DUśY I MAŁY ..........................................................................................................................................................................................40

AJOGA .......................................................................................................................................................................................................41

LIS, PTASZEK I KRUK.............................................................................................................................................................................43

CHŁOPCZYK O IMIENIU IDĘ.................................................................................................................................................................45

TRZEJ SYNOWIE......................................................................................................................................................................................47

ŁOCHYNIA ...............................................................................................................................................................................................49

CZŁOWIEK I KRUK .................................................................................................................................................................................51

WILK I KOŃ ..............................................................................................................................................................................................53

LIS I NIEDŹWIEDŹ ..................................................................................................................................................................................54

ROSOMAK I LIS .......................................................................................................................................................................................57

SUSEŁ I ZAJĄC ........................................................................................................................................................................................59

KRUK KUTCHA I ŁOSOSIE ....................................................................................................................................................................60

SKRADZIONE KACZKI ...........................................................................................................................................................................61

PLACKI......................................................................................................................................................................................................62

NIEDŹWIEDŹ ŚPIOCH.............................................................................................................................................................................63

PTASZEK I MYSZKA ...............................................................................................................................................................................64

KRUK WEŁWIMTIŁYN ...........................................................................................................................................................................66

NIEDŹWIEDŹ I LIS ..................................................................................................................................................................................67

SUSEŁ I KRUK..........................................................................................................................................................................................68

STARUSZEK I PTASZEK.........................................................................................................................................................................70

SPRYTNY PIESIEC...................................................................................................................................................................................71

KOŁATKA .................................................................................................................................................................................................74

WSTĘP

Czy lubicie baśnie?-Myślimy, Ŝe tak. Kiedy zapada wieczór i w domu zalegnie cisza-wtedy moŜemy siąść sobie

w kąciku, otworzyć „Baśnie" Andersena, „Baśnie" braci Grimm albo „Klechdy sezamowe" Bolesława Leśmiana

(na pewno dobrze je znacie) i przenieść się do cudownej krainy baśni. W tej zaczarowanej krainie pełno jest

dobrych i złych wróŜek, i duchów, królewien i królewiczów, rozmaitych smoków, potworów i straszydeł,

przeróŜnych karzełków i wielkoludów. Jest w niej takŜe Dobro i Zło nieustannie walczące ze sobą. I w prawie

kaŜdej takiej próbie zwycięŜa oczywiście Dobro. Chcemy zachęcić Was, abyście razem z nami wybrali się w

podróŜ do przedziwnej krainy, jakŜe innej od tych, które tak dobrze znacie. Nie będą to ciepłe morza ani

południowe kraje, po których podróŜował Sindbad śeglarz i inni bohaterowie sławnych „Baśni tysiąca i jednej

nocy".

Przenieście się myślami na Daleką Północ, gdzie za kręgiem polarnym z dawien dawna Ŝyją koczownicze

plemiona Eskimosów, Czukczów, Jukagirów, Jakutów, Koriaków, Ewenków, gdzie na ziemi skutej wieczną

zmarzliną u wybrzeŜy północnych lodowatych mórz przez pół roku panuje polarna noc, sroŜą się okrutne mrozy

i śnieŜne zawieruchy, gdzie trawy, mchy i porosty w bladym wiosennym słońcu rozkwitają nagle bujną zielenią i

tysiącem barwnych kwiatów i-tak samo nagle - szarzeją i zamierają wraz z odejściem krótkiego lata.

Z ksiąŜki, którą trzymacie w dłoniach-z „Bajek ludów Północy", spisanych w języku rosyjskim, a przełoŜonych

na polski przez Jana Brzechwę, dowiecie się, jak trudna była walka ludzi o przetrwanie głodu i zimna, poznacie

obyczaje i wierzenia plemion zamieszkujących północne terytoria Związku Radzieckiego, przenikniecie

tajemnice zwierząt, mówiących ludzkim językiem. A w „Bajkach" spotkacie ich niemało - będzie więc i

niedźwiedź, i renifer, będą foki i morsy, lis i pies, będą takŜe takie, które mniej znacie: burunduk, gronostaj,

piesiec oraz kruk-symbol mądrości.

Mieszkańcy Dalekiej Północy-ludzie i zwierzęta, otoczeni złymi i dobrymi duchami zmagają się z surową

przyrodą, z trudem zdobywają poŜywienie i pokonują swych wrogów. W fantastycznych opowieściach bajarzy

odczytujemy pragnienia i uczucia ich ludów, uczymy się mądrości przekazywanej z pokolenia na pokolenie od

niepamiętnych czasów.

A zatem wybierzmy się razem w tę niezwykłą podróŜ do nieznanej północnej krainy. Krainy, gdzie największym

szczęściem napełnia ludzkie serca nie złoto, srebro i drogie kamienie, lecz cudowna, Ŝyciodajna moc słońca.

Wydawca

ŚPIEWAJĄCY ZAJĄCZEK

Bajka eskimoska

Pewnego razu młody myśliwy poszedł w tundrę i juŜ z daleka zobaczył zajęczycę z

zajączkami. Zaczął po cichutku podkradać się do zwierząt. Ale zajęczyca zauwaŜyła

myśliwego i krzyknęła: — Szybciej za mną, dzieciaki!

I zajączki pobiegły za matką. Myśliwy zaś począł kjęczą rodzinę. Długo gonił zające i był

juŜ całkiem blisko, gdy nagle zobaczył przed sobą bystrą rzeczkę i zające, które skakały jeden

za drugim do wody. Zanim dobiegł do rzeczki, zajączki przepłynęły na drugi brzeg i

schowały się za małym pagórkiem.

Ze zmęczenia i ze złości usiadł myśliwy na kamieniu i gorzko zapłakał. A wtedy

najmniejszy zajączek, wysunąwszy długie uszy zza pagórka, zaśpiewał niemiłą dla

myśliwego piosenkę:

Kiedy w tundrze dzisiaj rano

hasaliśmy z naszą mamą,

cicho podszedł nas myśliwy,

więc ratował się, kto Ŝywy,

w leśnej rzeczki bystrej toni.

On nie zdołał nas dogonić.

Teraz siedzi nieboraczek

i ze złości gorzko płacze.

He, he, he! He, he, he!

Tak śpiewał zajączek. A myśliwemu nie pozostało nic innego, jak tylko włoŜyć strzały do

kołczanu i wrócić do domu bez zdobyczy. Odchodząc, pogroził zającom swoim łukiem i

powiedział:

— No, zające, uwaŜajcie, następnym razem nie nabierzecie mnie!

JAK CZŁOWIEK ZWRÓCIŁ PTASZKOM PIOSENKĘ

Bajka eskimoska

W przytulnym gniazdku mieszkały sobie trzy małe ptaszki, trzy śniegułki.

Śniegułka-mama latała codziennie po pokarm dla dzieci, a pisklęta siedziały w gniazdku i

śpiewały swoją piosenkę.

Gdy tylko słoneczko pojawiało się na niebie, śniegułki zaczynały śpiewać:

Słoneczko, ogrzej ziemię swymi promieniami,

bo ptaszętom wtedy zrobi się wesoło,

bo śniegułki wtedy swym dzieciom

naznoszą liszek i muszek sporo.

Hej, ho! Hej, ho! Hej, ho, ho, ho!

Piosenkę śniegułek słychać było bardzo daleko. Usłyszał ją kruk. Przyleciał do piskląt i

mówi:

— Ładnie śpiewacie. Zaśpiewajcie no jeszcze raz, ale głośniej.

Pisklęta zamknęły oczka i zaśpiewały, jak tylko mogły najgłośniej. Wtedy kruk mocno

chwycił swoim dziobem piosenkę, .wyszarpnął ją śniegułkom i poleciał do gniazda na

skałach. Przyleciał do domu i zaśpiewał:

Słoneczko, ogrzej ziemię swymi promieniami, bo wybiegną wtedy z norek wszystkie

myszy, bo wrony wtedy swym dzieciom szybko dostarczą łatwej zdobyczy. Hej, kra! Hej,

kra! Hej, kra, kra, kra!

Powróciła śniegułka-mama do gniazda, patrzy, a pisklęta gorzko płaczą.

— Dlaczego płaczecie, dzieci? Kto was skrzywdził? — pyta.

Pisklęta odpowiadają jej przez łzy:

— Chytry kruk zabrał nam piosenkę.

— Ojejej! — zmartwiła się śniegułka-mama. — A wiecie moŜe, dokąd kruk poleciał?

— A tam, w tamtą stronę, gdzie skały sterczą nad morzem.

— Nie płaczcie. Zaraz zawołam człowieka z łukiem. On nam pomoŜe.

Poleciała śniegułka do myśliwego. Przyleciała, usiadła koło ziemianki i spogląda na

drzwi. Zobaczył ją myśliwy i pyta:

— Czego sobie Ŝyczysz, maleńka śniegułko?

— Dobry człowieku, ty wszystko potrafisz. PomóŜ nam. Kruk zabrał moim dzieciom

piosenkę.

Myśliwy zastanowił się i powiedział:

— Ładna jest wasza piosenka. Tak bardzo lubiłem jej słuchać kaŜdego ranka! PokaŜ mi,

dokąd poleciał kruk.

— Gniazdo kruka jest na tych skałach nad morzem.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: