gih2.pdf

UMOWA FACTORINGU

wierzytelnością.

Sposób spełnienia świadczenia uzależniony jest od rodzaju factoringu. Przy tzw.

factoringu przyspieszonym , wraz z przelewem wierzytelności przez

przedsiębiorcę, faktor dokonuje zapłaty jej ekwiwalentu, pomniejszonego o

prowizję. W factoringu typu collection factoring , w chwili zawarcia umowy faktor

wypłaca przedsiębiorcy jedynie zaliczkę, a pozostałą kwota (pomniejszona o

prowizję) zostaje wypłacona wraz z zapłatą należności przez dłużnika lub z datą,

kiedy ta wierzytelność stała się wymagalna.

Factoring polega na nabyciu przez faktora określonych wierzytelności

przysługujących przedsiębiorcy z tytułu sprzedaży, dostawy lub usługi (z

wyłączeniem przypadków, gdy przedmiotem tych umów są towary lub usługi

przeznaczone do użytku osobistego lub rodzinnego z przeznaczeniem do

gospodarstwa domowego dłużnika) w zamian za określoną kwotę odpowiadającą

wierzytelności, a pomniejszoną o prowizję faktora. Faktor w ramach umowy

factoringu zobowiązuje się do wykonania czynności dodatkowych, niezwiązanych

już bezpośrednio z samą cesją.

Jedną z cech charakterystycznych, odróżniających factoring od klasycznego

przelewu wierzytelności jest jego funkcja usługowa. Przelew stanowi niewątpliwie

essentialium negotii umowy factoringu, niemniej faktor powinien zobowiązać się

do wykonania co najmniej dwóch czynności dodatkowych (zgodnie z konwencją

ottawską). W praktyce są to najczęściej: okresowe badania sytuacji finansowej

dłużników, prowadzenie ksiąg rachunkowych, badanie rynku na rzecz

przedsiębiorcy, działalność reklamowa, doradztwo prawne i ekonomiczne,

udzielanie zaliczek i kredytów.

Umowa factoringu jest umową nienazwaną, do której znajdą jednak, w zakresie

przelewu wierzytelności, zastosowanie przepisy m.in. kodeksu cywilnego części

ogólnej, części ogólnej zobowiązań, przepisy dotyczące cesji wierzytelności. W

zakresie dodatkowych czynności będą tu miały ponadto zastosowanie przepisy

dotyczące zlecenia. Umowa factoringu jest umową konsensualną, odpłatną,

dwustronnie zobowiązującą, wzajemną. Jest to umowa handlowa (co najmniej

jeden z podmiotów może być zaliczony do przedsiębiorców). Jest to ponadto,

podobnie jak przelew wierzytelności zasadniczo umowa o podwójnym skutku.

Sposób zawarcia umowy podlega ogólnym regulacjom kodeksu cywilnego

(oferta i jej przyjęcie, negocjacje, przetarg i aukcja, umowa przedwstępna). Może

mieć tu miejsce konstrukcja umowy adhezyjnej. Brak wymagań co do formy. W

konwencji ottawskiej przyjęto dla umów factoringowych formę pisemną.

Przewiduje ona także wzorcowe postanowienia tych umów.

Stronami umowy factoringu są przedsiębiorca oraz faktor. Jednak na jej tle

można wyróżnić trzy podmioty:

Przedsiębiorca , a więc podmiot prowadzący działalność gospodarczą (we

własnym imieniu, na własny rachunek, w sposób zorganizowany i ciągły,

działalność produkcyjna, handlowa, usługowa etc.) Może on być osobą fizyczną,

prawną, jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. Można go

nazwać zbywcą wierzytelności czy klientem faktora.

Faktor to także przedsiębiorca, który może występować w dowolnej formie

prawnej (os. fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca

osobowości prawnej). Najczęściej będą to instytucje bankowe lub

wyspecjalizowane spółki factoringowe.

Dłużnik nie jest stroną umowy factoringu. Jest to podmiot, który względem

przedsiębiorcy występuje w roli odbiorcy, jest nabywcą towarów i usług. Dłużnik

jest obowiązany do spełnienia świadczenia w ramach stosunku obligacyjnego,

który pierwotnie łączy go z przedsiębiorcą, a po zawarciu umowy factoringu

między przedsiębiorcą a faktorem – z faktorem.

Można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje factoringu: właściwy i niewłaściwy.

Factoring właściwy polega na tym, że faktor na mocy umowy przejmuje nie tylko

wierzytelności służące sprzedawcy (usługodawcy, dostawcy) względem nabywcy,

ale dodatkowo obciąża go ryzyko wypłacalności owego nabywcy. Do momentu

zatem zawarcia umowy factoringu ryzyko to obciążało sprzedawcę. Oczywiście

przeniesienie tego ryzyka znajduje odzwierciedlenie w wysokości prowizji faktora.

Mamy tu ponadto do czynienia z definitywnym przejściem wierzytelności

przedsiębiorcy na rzecz faktora. Nawet w razie późniejszej niewypłacalności

dłużnika, faktor nie może żądać od przedsiębiorcy równej wartości nieściągalnej

wierzytelności.

Wśród factoringu właściwego można wyróżnić: factoring otwarty (dłużnik-

nabywca zostaje niezwłocznie powiadomiony o zawarciu umowy factoringu),

factoring półotwarty (sprzedawca, usługodawca, dostawca nie powiadamia

dłużnika-nabywcę o zawarciu umowy factoringu, a czyni to dopiero faktor, gdy

wzywa dłużnika do zapłaty), factoring tajny (dłużnik nie zostaje w ogóle

powiadomiony o zawarciu umowy factoringu), factoring powierniczy (bank, do

którego należy sprzedawca, usługodawca, dostawca upoważnia faktora do

wykonywania usług factoringowych na rzecz owego sprzedawcy... oraz do

ściągania od dłużników oznaczonych wierzytelności).

Factoring niewłaściwy polega na tym, że faktor na mocy umowy przejmuje tylko

Podstawowym przedmiotem umowy factoringu jest przelew wierzytelności. Z

chwilą zawarcia umowy factoringu dochodzi do przeniesienia wierzytelności z

przedsiębiorcy na faktora chyba, że strony ustalą inną datę przejścia

wierzytelności albo gdy chodzi tylko o zobowiązanie do przedstawienia faktorowi

wierzytelności z prawem tego ostatniego do nabycia lub nie. Najczęściej są to

wierzytelności o krótkim terminie zaspokojenia, ale mogą być i o dłuższym. Wraz

z wierzytelnością główną przechodzą na faktora prawa związane z tą

wierzytelności służące sprzedawcy... względem nabywcy, a nie obciąża go ryzyko

wypłacalności owego nabywcy. Mimo zawarcia umowy factoringu, ryzyko

niewypłacalności dłużnika dalej związane jest z osobą przedsiębiorcy. W razie

niewypłacalności dłużnika wierzytelność powraca do przedsiębiorcy (zastrzeżenie

warunku). Przelew wierzytelności nie ma charakteru definitywnego. Znajduje to

odzwierciedlenie w wysokości prowizji faktora, odpowiednio niższej niż przy

factoringu właściwym. Wśród factoringu niewłaściwego można wyróżnić także

factoring otwarty, półotwarty i tajny.

dowolnej formie prawnej (os. fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna

nieposiadająca osobowości prawnej). W praktyce w celu realizacji umów

forfaitingowych o znacznej wartości instytucje forfaitingowe tworzą konsorcja.

Dłużnik nie jest stroną umowy forfaitingu. Jest to podmiot, który względem

przedsiębiorcy występuje w roli odbiorcy, jest nabywcą towarów i usług. Dłużnik

jest obowiązany do spełnienia świadczenia w ramach stosunku obligacyjnego,

który pierwotnie łączy go z przedsiębiorcą, a po zawarciu umowy forfaitingu

między przedsiębiorcą a instytucją forfaitingową – z instytucją forfaitingową.

W ramach umowy forfaitingu mogą również występować: krajowa i pośrednicząca

instytucja forfaitingowa.

Można jeszcze wspomnieć o wykonaniu zobowiązania i odpowiedzialności z

tytułu niewykonania – większość umów podlega tu regulacjom ogólnym kodeksu

cywilnego.

Przedmiotem umowy forfaitingu jest obrót wierzytelnościami pieniężnymi z

tytułu umowy sprzedaży, dostawy, leasingu, o wykonywanie usług,

wierzytelnościami wekslowymi, wierzytelnościami objętymi akredytywami. Bez

znaczenia jest tu fakt, czy podmioty, które są związane forfaitingiem, mają swoje

siedziby w różnych krajach czy też na terenie tego samego państwa. Z reguły

przedmiotem umowy forfaitingu jest indywidualnie oznaczona, już powstała

wierzytelność. Najczęściej są to wierzytelności o krótkim terminie zaspokojenia,

ale mogą być i o dłuższym.

UMOWA FORFAITINGU

Forfaiting umożliwia finansowanie handlu zagranicznego. Forfaiting jest umową,

która umożliwia zbywcy wierzytelności osiągnięcie celu gospodarczego przez

osiągnięcie w szybkim czasie odpowiedniego kapitału.

Forfaiting jest umową, w której jedna strona zobowiązuje się do dostarczenia

wierzytelności, a druga zobowiązuje się do zapłaty uzgodnionej ceny z góry

(wcześniej, a forfait). Innymi słowy forfaiting polega na bezregresowej sprzedaży

odroczonych wierzytelności eksportowych, udokumentowanych wekslem

własnym, wekslem ciągnionym lub innymi instrumentami (np. akredytywa, zapis w

księgach) reprezentującymi należności eksportera. Instytucja forfaitingowa

nabywa wierzytelność przedsiębiorcy (może tu przejąć ryzyko związane z ową

wierzytelnością), a przedsiębiorca jako ekwiwalent za wierzytelność otrzymuje

różnicę między wysokością wierzytelności a prowizją instytucji forfaitingowej.

Sposób zawarcia umowy podlega ogólnym regulacjom kodeksu cywilnego

(oferta i jej przyjęcie, negocjacje, przetarg i aukcja, umowa przedwstępna). Może

mieć tu miejsce konstrukcja umowy adhezyjnej. Przesłanką skutecznego zawarcia

umowy forfaitingu o charakterze podstawowym jest przedłożenie przez zbywcę

wierzytelności instytucji forfaitingowej odpowiednich dokumentów określających

m.in. umowę podstawową, wartość przedmiotu umowy, termin i sposób zapłaty

etc. Brak wymagań co do formy. W praktyce zwykle stosuje się formę pisemną ad

probationem . Często instytucje forfaitingowe dysponują gotowymi formularzami

umów forfaitingowych.

Umowa forfaitingu jest umową nienazwaną, do której znajdą jednak, w zakresie

przelewu wierzytelności, zastosowanie przepisy m.in. kodeksu cywilnego części

ogólnej, części ogólnej zobowiązań, przepisy dotyczące cesji wierzytelności.

Umowa factoringu jest umową konsensualną, odpłatną, dwustronnie

zobowiązującą, wzajemną. Jest to umowa handlowa (obydwie strony umowy są

przedsiębiorcami). Jest to ponadto, podobnie jak przelew wierzytelności

zasadniczo umowa o podwójnym skutku.

Wśród forfaitingu można wyróżnić następujące rodzaje:

Forfaiting właściwy polega na tym, że z chwilą zbycia wierzytelności zbywca jest

zwolniony od wszelkiej odpowiedzialności dotyczącej sprzedanej wierzytelności.

Odpowiedzialność przechodzi na instytucję forfaitingową. Instytucji tej nie

przysługuje prawo regresu wobec zbywcy wierzytelności np. w przypadku

niewypłacalności dłużnika. Ma tu miejsce definitywne przejście wierzytelności

przedsiębiorcy na rzecz instytucji forfaitingowej. Wierzytelność nie może powrócić

do zbywcy.

Forfaiting niewłaściwy polega na braku obciążenia instytucji forfaitingowej

jakimkolwiek ryzykiem związanym z nabywaną wierzytelnością. Mimo zawarcia

umowy forfaitingu, ryzyko nadal ponosi zbywca wierzytelności. W razie

niewypłacalności dłużnika, wierzytelność przechodzi z powrotem na zbywcę. Nie

ma tu miejsca definitywne przejście wierzytelności.

Stronami umowy forfaitingu są przedsiębiorca oraz faktor. Jednak na jej tle

można wyróżnić trzy podmioty:

Przedsiębiorca , a więc podmiot prowadzący działalność gospodarczą (we

własnym imieniu, na własny rachunek, w sposób zorganizowany i ciągły,

działalność produkcyjna, handlowa, usługowa etc.) Może on być osobą fizyczną,

prawną, jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. Można go

nazwać zbywcą wierzytelności.

Instytucja forfaitingowa to także przedsiębiorca, który może występować w

Innymi typami forfaitingu są:

Hermes forfaiting – przedmiotem umowy są wierzytelności eksportowe

zabezpieczone gwarancjami udzielanymi przez rząd;

Forfaiting poszerzony – oprócz nabycia wierzytelności, instytucja forfaitingowa

zobowiązuje się do spełnienia świadczeń dodatkowych (np. reklama, badanie

rynku etc.);

Forfaiting otwarty/półotwarty/tajny – jak przy factoringu;

Forfaiting bezpośredni – występuje tylko jedna instytucja forfaitingowa, która

nabywa wierzytelność;

Forfaiting pośredni – występuje więcej niż jedna instytucja forfaitingowa, która

nabywa wierzytelność;

Forfaiting eksportowy bezpośredni – polski eksporter dyskontuje w banku

wierzytelność eksportową bez regresu;

Forfaiting eksportowy pośredni – polski eksporter zgłasza zamiar

zdyskontowania w banku wierzytelności eksportowej, a bank działając nie na

własny rachunek sprzedaje tę wierzytelność wyspecjalizowanej instytucji

forfaitingowej, bez regresu do banku i polskiego eksportera.

Forfaiting importowy – zagraniczny eksporter, jego banku lub instytucja

forfaitingowa zwraca się do banku z ofertą sprzedaży należności od importera

polskiego bez regresu. Oferta może być skierowana do banku polskiego;

Forfaiting międzynarodowy – żadna ze stron transakcji z której wynika

wierzytelność nie ma siedziby w Polsce; bank nabywa za pośrednictwem instytucji

forfaitingowej, bez regresu do ten instytucji i do zagranicznego eksportera, jego

wierzytelność od zagranicznego importera.

Różnice factoring – forfaiting:

1. Factoring dotyczy zasadniczo wszystkich wierzytelności przedsiębiorcy w

stosunku do jego odbiorcy lub w stosunku do wszystkich jego odbiorców;

może dotyczyć wierzytelności istniejących lub przyszłych. Forfaiting

dotyczy z reguły jednej indywidualnie oznaczonej i istniejącej

wierzytelności.

2. Factoring to finansowanie krótkoterminowe. Forfaiting to średnie i

długoterminowe formy finansowania.

3. Z factoringiem związane są świadczenia dodatkowe, a finansowanie

wcale nie musi odgrywać roli najważniejszej. W forfaitingu finansowanie

dominuje, a świadczenia dodatkowe są podporządkowane świadczeniu

głównemu.

4. Factoring związany z finansowaniem obrotu krajowego i zagranicznego.

Forfaiting związany z finansowaniem głownie eksportu.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: