poeta
ur. 03.06. 1793 w Warszawie lub Kniahininie (Wołyń)
zm, 02.05 1826 w Warszawie
· syn generała targowickiego, który roztrwonił znaczny majątek
· nie ukończywszy Liceum Krzemienieckiego 01.09.1811 wstąpił do wojska Księstwa Warszawskiego → podporucznik w Korpusie Inżynierów, porucznik artylerii konnej, adiutant generała K. Kosseckiego
· brał udział w fortyfikowaniu Modlina, gdzie przebył oblężenie 1813
· okres pierwszej młodości Malczewskiego, pełen sukcesów w karierze wojskowej i towarzyskiej, zamknął w 1816 wystąpieniem z armii i wyjazdem w kilkuletnią podróż po Niemczech, Szwajcarii, Włoszech, Francji, może i Anglii
· początkowo towarzyszył F. Lubomirskiej, z którą łączyło go głębsze uczucie
· w sierpniu 1818 dokonał pierwszego wejścia na Aiguille du Midi (3843 m) w masywie Mont-Blanc
· własne przeżycia i wpływ literatury romantycznej, z którą zapoznał się bliżej za granicą uformowały ostatecznie osobowość Malczewskiego → romantyka rozczarowanego upadkiem Napoleona, zafascynowanego tragizmem losu jednostki w społeczeństwie i uwikłaniu w historię
· do kraju wrócił zapewne w 1821; bieda i związek z nerwowo chorą zamężną kobietą (Z. Rucińską), usunęły go poza dawny krąg towarzyski
· początkowo przebywał na Wołyniu; być może już wtedy zaczął pisać powieść poetycką Maria, którą po przyjeździe z Rucińską do Warszawy (1824) wydał w 1825 własnym kosztem
· wkrótce potem zmarł w opuszczeniu i nędzy L
· pochowany na Powązkach; grób nieznany
· pośród niedrukowanych za życia Malczewskiego jego pierwocin literackich, obejmujących kilka niezbyt udanych klasycystycznych próbek poetyckich uderza subtelnością analizy psychologicznej powstały 1815/1816 francuski portrecik prozą F. Lubomirskiej Portratit de la petite Ida
· jedynym zachowanym utworem zapowiadającym – stopniem poetyckiej dojrzałości – Marię jest powstały w 1821 (?) wiersz O jak przykro do swoich wracać nadziei
· utwory pisane po Marii, o których mamy niejasne, sprzeczne informacje – zaginęły
· postać Malczewskiego pojawia się w wierszach D. Magnuszewskiego, J. N. Jaśkowskiego, J. B. Zaleskiego, Z. Krasińskiego, L. Siemieńskiego, A. Asnyka, H. Merzbacha, J. Lechonia,
· jest on też bohaterem utworów dramatycznych Merzbacha i Langego
k.feles