INSTRUKCJA BHP
dotycząca zasad bezpiecznego postępowania przy pracach transportowych oraz pracach magazynowych w Bibliotece UZ
z wykorzystaniem wózków i drabin
a) posiadać odpowiedni stan zdrowia do wykonywanej pracy potwierdzony świadectwem wydanym przez uprawnionego lekarza,
b) przejść odpowiedni instruktaż zawodowy i odbyć przeszkolenie bhp, w tym w szczególności w zakresie prawidłowych sposobów wykonywania ręcznych prac transportowych,
c) do pracy przystępować w trzeźwym w właściwym stanie psychofizycznym (nie wolno podejmować pracy pod wpływem narkotyków),
d) zgodnie z zaleceniem stosować odzież ochronną, rękawiczki i maski ochronne w warunkach zagrożenia.
1. Podstawowe czynności przed rozpoczęciem pracy.
a) zaplanować kolejność wykonywania poszczególnych czynności,
b) sprawdzić stan techniczny urządzeń technicznych oraz oświetlenia stanowiska,
c) sprawdzić stan powierzchni, (czy jest równa i nieśliska), po której będzie odbywał się transport księgozbioru lub innych przedmiotów
2. Zasadnicze czynności podczas pracy.
a) podczas wykonywania pracy należy zachowywać prawidłową pozycję ciała,
b) masa i rozmieszczenie księgozbioru lub innych przewożonych przedmiotów na wózku musi zapewnić stabilność wózka oraz bezpieczny transport i załadunek/wyładunek,
c) przedmioty drobne nie powinny być przewożone luzem. Należy je przewozić w opakowaniu choćby prowizorycznym, w pojemnikach, pudełkach lub workach,
d) sposób rozmieszczenia ładunku powinien zapewnić jego stabilność podczas transportu,
e) przy transporcie ostrych, wystających elementów przedmiotów, powinny być one zabezpieczone w sposób zapobiegający powstawaniu urazów,
f) podczas użytkowania drabin muszą być przestrzegane podstawowe zasady dotyczące ich użytkowania,
3. PRACA NA WYSOKOŚCI POWYŻEJ 1 METRA –UŻYTKOWANIE DRABIN.
Podczas prac wykonywanych przy zbiorach księgozbioru w pomieszczeniach bibliotecznych wykorzystuje się niskie drabiny pozwalające obsłużyć wyższe regały o wysokości do 2,5 metra.
Prace wykonywane na wysokości powyżej 1 metra nad poziomem podłogi, ziemi - przy pomocy drabin zalicza się do prac wykonywanych na wysokości i są pracami szczególnie niebezpiecznymi. .
· Nie zaliczamy do pracy na wysokości, prac wykonywanych na powierzchni osłoniętej pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m lub powierzchni wyposażonej w inne stałe urządzenia czy konstrukcje chroniące przed upadkiem.
· Na powierzchniach powyżej 1 m nad poziomem podłogi, prace powinny być wykonywane i prowadzone w sposób nie zmuszający pracownika do wychylania się poza poręcz balustrady.
· Pracownicy wykorzystujący w trakcie swej pracy drabiny muszą posiadać orzeczenia lekarskie z brakiem przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na wysokości od 1 do 3 m.
· Do takich prac nie wolno kierować; pracowników chorych na epilepsję, choroby przebiegające z nagłą utratą świadomości, lękiem wysokości, leczone lekami psychotropowymi, z niedorozwojem umysłowym, brakiem lub niedowładem kończyny, oraz osób uzależnionych od narkotyków.
DRABINY PRZENOŚNE - powinny spełniać wymagania PN-EN 131-1+AC – Drabiny. Rodzaje i wymiary funkcyjne oraz PN-EN 131-2 +AC – Drabiny. Wymagania i badania oraz oznakowanie.
· Przy stosowaniu drabin nie wolno:
1. nie wolno stosować drabin uszkodzonych lub do przenoszenia stałego ciężaru powyżej 10 kg,
2. nie wolno stosować drabiny niezgodnie z jej przeznaczeniem – np. używanie drabiny rozstawnej jako drabiny przystawnej lub ustawiać ją na niestabilnym podłożu,
3. nie wolno opierać drabiny o śliskie przedmioty oraz stawiać drabiny przed zamkniętymi drzwiami, jeśli nie są one zamknięte na klucz od strony drabiny. Nie wolno ustawiać drabiny bezpośrednio przy maszynach, urządzeniach z zagrożeniem dla użytkownika,
4. nie wolno wchodzić i schodzić z drabiny, plecami do niej oraz nie wolno przenosić drabiny o długości większej niż 4m tylko przez 1 osobę,
5. nie wolno pracować na drabinie w obuwiu nie posiadającym opięcia całej stopy (np.: klapki).
· Przy stosowaniu drabin należy pamiętać że:
a) drabina musi być stabilna i zabezpieczona przed rozsunięciem lub poślizgiem, drabina przystawna powinna wystawać co najmniej 0,75 m ponad powierzchnię na którą prowadzi a jej kąt nachylenia powinien się zawierać pomiędzy 650 a 750,
b) pamiętać aby przed każdorazową pracą na wysokości powyżej 2 m sprawdzić stan techniczny konstrukcji, stabilność i zabezpieczenie drabiny.
4. PRACE TRANSPORTOWE.
To jeden z najbardziej niebezpiecznych czynników w czasie pracy. Podczas wykonywania prac transportowych często dochodzi do wypadków, z reguły następujących w momentach wykonywania przez pracownika pracy pośpiesznie i bez należytego skoncentrowania uwagi na wykonywanej czynności.
Ponieważ w procesie pracy biorą udział ludzie dorośli, można i należy oczekiwać że ich zachowanie powinno być dostosowane do wykonywanych czynności, bez zbędnego pośpiechu, biegania czy żartów.
a) ZASADY PRAWIDŁOWEGO PRZENOSZENIA CIĘŻARU
Podnoszenie ciężaru polega na jego przemieszczeniu z poziomu niższego na poziom wyższy. Z reguły jest związane z jego równoczesnym przemieszczeniem w poziomie.
Dźwiganie ciężaru polega na jego podniesieniu z jednoczesnym przemieszczeniu tego ciężaru na odległość maksymalnie do 2 metrów. Dźwiganie ciężaru na odległość większą od 2 m traktujemy tak jak podnoszenie i przenoszenie ciężaru.
· Przenoszony ciężar należy trzymać tak blisko ciała, jak to jest tylko możliwe.
· Podnosić ciężar w zakresie wysokości od dłoni do barków.
· Jeśli podnoszony ciężar znajduje się poniżej wysokości dłoni należy zastosować odpowiednie urządzenia pomocnicze jak pętle, uprząż, hak.
· Starać się utrzymywać ciężar w dłoniach przez jak najkrótszy okres czasu oraz unikać szybkiego tempa podnoszenia ciężaru.
· W czasie podnoszenia ciężaru należy minimalizować wykonywanie innych ruchów tułowia jak pochylenia, skłony czy skręcenia.
· Należy unikać przenoszenia dużych obiektów, wykraczających poza zasięg rąk oraz obiektów swymi gabarytami ograniczających pole widzenia niosącego.
· Należy unikać przenoszenia obiektów z przemieszczającym się środkiem ciężkości.
· Należy przenosić ciężar na opuszczonych rękach. Dźwiganie przy rękach zgiętych w stawie łokciowym rękach zwiększa dwukrotnie obciążenie zaangażowanych rąk.
· Ręczne przemieszczanie przedmiotów przez pomieszczenia, schody, korytarze albo drzwi zbyt wąskie w stosunku do rozmiarów tych przedmiotów.
NORMY DZWIGANIA I PRZENOSZENIA ŁADUNKÓW
Zgodnie z rozporządzeniem MIPS z dnia 14 marca w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (DzU nr 82, poz. 930).
TRANSPORT ZESPOŁOWY KOBIETY W CIĄŻY CHŁOPCY
PRACA STAŁA PRACA DORYWCZA
(Rysunki pochodzą z broszury Głównego Inspektoratu Ochrony Pracy, Ręczne prace transportowe zgodnie z przepisami i zasadami, wydanej w 2006 r.).
b) NIEDOZWOLONE JEST PRZEKRACZANIE DOPUSZCZALNYCH NORM PRZENOSZONYCH LUB PRZEWOŻONYCH CIĘŻARÓW.
· Dźwiganie i przenoszenie przez jednego pracownika przedmiotów o ciężarze przekraczającym 50 kg jest zabronione.
· Dopuszczalne normy podnoszenia i przenoszenia ciężarów na jednego
pełnoletniego pracownika wynoszą : dla mężczyzn :
a) 30 kg przy pracy stałej,
b) 50 kg przy pracy dorywczej,
c) 30 kg na wysokość do 4 m,
d) 30 kg na odległość do 25 m
· Dopuszczalna masa ładunku przemieszczanego na wózku po terenie płaskim o twardej nawierzchni nie może przekroczyć 450 kg na pracownika łącznie z masą wózka.
· Przy przemieszczaniu ładunku na wózku po pochylniach większych niż 5% masa ładunku , łącznie z masą wózka , nie może przekroczyć 350 kg.
Normatywy dopuszczalnego zakresu wykonywania prac dla kobiet:
a) 12 kg przy pracy stałej , 3 kg dla kobiet w ciąży i w okresie karmienia,
b) 20 kg przy pracy dorywczej – do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej
c) 5 kg dla kobiet w ciąży i w okresie karmienia.
Przewożenie ciężarów o masie przekraczającej:
a) 80 kg – przy przewożeniu na wózkach 2,3 i 4 – kołowych,
b) 20 kg dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią przy przewożeniu na wózkach 2,3 i 4 – kołowych
Wyżej podana dopuszczalna masa ciężarów obejmuje również masę urządzenia transportowego i dotyczą przewożenia ciężarów po powierzchni nierównej , twardej i gładkiej o pochyleniu nie przekraczającym 2 %.
PODSTAWOWE ZASADY PRZEMIESZCZANIA ŁADUNKU PRZY POMOCY SPRZĘTU.
1) Drogi komunikacyjne przeznaczone do transportu przy pomocy wózków ręcznych powinny być dostatecznie szerokie i posiadać twardą oraz równą nawierzchnię.
2) Wózek transportowy powinien być uzupełniony odpowiednim pojemnikiem na przewożone książki, co pozwoli na bezpieczny wewnętrzny transport księgozbioru pomiędzy piętrami.
3) Wózki powinny w miarę możliwości technicznej posiadać koła ogumione.
4) Szerokość drogi do przewozu wózkami w ruchu jednokierunkowym powinna wynosić co najmniej o 60 cm więcej niż szerokość załadowanego wózka , zaś przy ruchu dwukierunkowym o 90 cm większa.
5) W trakcie wykorzystywania pomocniczego sprzętu transportowego należy przestrzegać instrukcji bhp obsługi sprzętu podanej w jego DTR.
6) Codziennie należy dokonać przeglądu sprawności wykorzystywanych środków transportu. Wózki uszkodzone w czasie pracy powinny być niezwłocznie wycofane i odstawione do naprawy ((konieczność naprawy należy zgłosić przełożonemu).
7) Zabrania się załadunku wózków w taki sposób aby księgozbiór czy inne przewożone przedmioty wystawały poza obrys wózka i przysłaniały pole widzenia.
8) Zabrania się przewożenia ciężaru po schodach załadowanego wózka o masie przekraczającej 150 kg. Norma dopuszczająca przewożenie ładunków w taki sposób jest obniżona i ogranicza masę wózka z ciężarem do 150 kg.
Zielona Góra 16.07.2008 r.
UZGODNIONO OPRACOWAŁ ZATWIERDZIŁ
tea23