W- 5
Anatomia funkcjonalna mięśni:
Mięśnie:
· gładkie – drobne, wrzecionowate komórki do 0,5 nm, jednojądrowe. Mają inny układ skurczu niż mięśnie poprzecznieprążkowane
· robocze serca- prążkowane, bez wyraźnych miofibryli
· szkieletowe- wyraźne miofibryle podzielone na fragmenty-sarkomery; bardzo liczne mitochondria
Mięśnie mimiczne nie są mięśniami szkieletowymi, są związane ze skórą
Komórki przedsionków serca poza funkcją mięśni pełnią też funkcję gruczołową-> wydzielają przedsionkowy peptyd nakrialny
Mięśnie gładkie – charakterystyka.W komórkach:
1- filamenty cienkie: aktyna z tropomiozyną, brak tropomiozynyà filamina, kaldesmon (też białko wiążące Ca2+)
2- filamenty grube; spolaryzowana powierzchniowo miozyna
3- ciałka gęste związane z błoną; dużo alfa-aktynyà pełnią rolę linii Z
4- filamenty pośrednie i ciałkacytoplazmatyczneà pełnią rolę cytoszkieletu
5- komórki połączone są złączami szczelinowymi- koneksomami, pobudzenie rozprzestrzenia się z komórki na komórkę, skurcz narasta powoli, napięcie może utrzymywać się długo
6- dzielą się na 3 typy:
- wielojednostkowe silnie unerwione (np. mięśnie nasieniowodów czy rozwieracz źrenicy)
- jednojednostkowe czyli trzewne- słabo unerwione, wykazują automatyzm
- typ pośredni o unerwieniu asymetrycznym (mięśnie pęcherza moczowego i tętniczek)
à są wyposażone w różne receptory hormonalne. Zależne są też od wejścia jonów Ca 2+ podczas pobudzenia
Autonomiczny układ nerwowy:
Część czaszkowa- pień mózguà układ przywspółczulny
( 1 neuron przedzwojowy unerwia 1,2-zazwoje)
część piersiowo-lędźwiowaà układ współczulny
( 1 neuron przedzwojowy unerwia 15-20 zazwojowych)
część krzyżowaà układ przywspółczyulny
Zwoje współczulne:
- 4 szyjne (górny, środkowy, pośredni, dolny)
- 5 piersiowych
- 4 lędźwiowo-krzyżowe (trzewny=słoneczny, krezkowy górny, krezkowy dolny.....)
Sploty są połączeniami nerwów.
W układzie autonomicznym drogi odśrodkowe do efektora są dwuneuronowe (neuron przedzwojowy, zwojowy i dąży do efektora) . przedzwojowe neurony mogą dawać rozgałęzienia.
PORÓWNANIE BUDOWY UKŁADÓW
WSPÓŁCZULNY PRZYWSPÓŁCZULNY
Część piersiowa i lędźwiowa rdzenia ßpochodzenie włókien pień mózgu i część krzyżowa
Przedzwojowychà rdzenia
Pnie współczulne i zwoje po ß lokalizacja zwojówà zwoje w narządach efektorowych
Obu stronach kręgosłupa lub w ich pobliżu
Bardzo szeroki, zakończenia ß zasięg występowania ograniczone do obszaru głowy,
W obrębie całego ciała włókien zazwojowychà klatki piersiowej, jamy brzusznej
I miednicy
Neuron przedzwojowy ß dywergencja 1 neuron przedzwojowy wpływa
Unerwia 15 neuronów zazwojowych impulsuà najczęściej na 2 neurony zazwojowe
Brak wyspecjalizowanej synapsy ß zakończenia włókien kolbki synaptyczne
-perełkowatości nerwowychà
WPŁYW UKŁADÓW WSPÓŁCZULNEGO I PRZYWSPÓŁCZULNEGO NA NARZĄDY EFEKTOROWE
Układ współczulny narząd układ przywspółczulny
Rozszerzenie źrenica zwężenie
Rozkurcz m.rzęskowy oka skurcz (widzenie bliskie)
Piloerekcja m.m. włosów --
--- gruczoły łzowe pobudzenie wydzielania
pobudzenie wydzielania gruczoły potowe --
+ serce -
+ częstość skurczów -
+ kurczliwość --
+ szybkość przewodzenia -
na ogół zwężanie naczynia krwionośne raczej rozszerzanie
rozrzerzanie oskrzela zwężanie
- przewód pokarmowy +
skurcz stymulowany mięśnie zwieracze skurcz hamowany
hamowanie wydzielania trzustka pobudzanie wydzielania
ejakulacja prącie erekcja
Układ ruchowy człowieka tworzy około 400 mięśni poprzecznie-prążkowanych; stanowią one ok. 40% masy ciała
Aktywność mięśniowa wpływa na:
- siłę mięśni
- ich strukturę
- wytrzymałość
- właściwości ich przyczepów
- strukturę kości
- wzmocnienie stawów
- zmiany plastyczne układu nerwowego
- wydolność układu oddechowego
- wydolność układu sercowo-naczyniowego
- sprawność regulacyjną
Unieruchomienie powoduje postępującą utratę siły o około 20% na tydzień.
Anatomiczne typy mięśni:
Kryterium:
- przebieg włókien mięśniowych w stosunku do ścięgien i przyczepów
- liczba stawów nad którymi mięsień przebiega: jedno- lub wielostawowe
Głowa- mniej ruchoma część mięśnia, zwykle bliżej osi ciała
Ścięgno końcowe- dalsze od osi. Rozcięgno to płaskie ścięgno
Typy brzuśców (zależnie od ścięgien);
- wrzecionowaty
- jednopierzasty
- dwupierzasty
- wielopierzasty
àdwugłowy, płaski, podłużny, dwubrzuścowy, wielopierzasty
Podział funkcjonalny mięśni. Mięśnie antagonistyczne
- zginacz i prostownik
- przywodziciel i odwodziciel
- odwracacze i nawracacze
- dźwigacze i obniżacze
- zwieracze i okrężne
à mięśnie synergiczne wspierają swoje działanie
à Mięśnie o różnych funkcjach wykorzystują różne dźwignie kostne i mają różną budowę
- mięsnie izotoniczne (m. Ramienny) mają stałe napięcie, w czasie skurczu zmienia się ich długość
- mięśnie izometryczne (m. Posturalne np. strzałkowy) – zmienne napięcie, nie zmienia się ich długość
Nasze ruchy polegają na skurczach tężcowych – zależne są od częstości impulsu
Istnieją dźwignie dwuramienne lub jednoramienne (ręka)
Urządzenia pomocnicze mięśni:
- ścięgna i rozcięgna
- powięzie i przegrody międzymięśniowe
- pochewki włókniste ścięgien
- torebki i więzadła stawowe
- więzadła pozastawowe
- kaletki maziowe (woreczki łącznotkankowe)
- pierścienie i troczki ścięgniste
- bloczki- urządzenia zmieniające kierunek przebiegu ścięgien (np. oczka chrząstkowe)
- kostki włączone w ścięgna – trzeszczki (np. rzepka w mięśniu czworogłowym uda)
Porównanie szybkości rozwijania maksimum napięcia
a- szybko kurczący się (np. oczodołowy)
b- np. m. Brzuchaty łydki
c- wolno kurczący się
Precyzja ruchu zależy od ilości zakończeń nerwowych z aksonem w komórkach mięśni.Na przykład w palcach jest relatywnie niewiele mięśni, ale dużo zakończeń.
Charakterystyka jednostek motorycznych
Typ I Typ II A Typ II B
Funkcje posturalne regulacja przy wysiłku maksymalnym
Stale wysoka częstość często, ale nie stałe skurcze
Motoneurony oraz wzorzec wyładowań
Częstość skurczu
Cecha typ I typ II A typ II B
Czerwone, szybkie białe, szybkie
Linia Z szeroka pośrednia wąska
Złącza N-H małe,proste pośrednie duże, złożone
Mitochondria liczne pośrednie nieliczne
Kapilary liczne liczne nieliczne
Metabolizm tlenowy tlenowo-beztlenowy beztlenowy
Glikogen niska zawartość pośrednia wysoka zawartość
Mioglobina wysoka zaw. Wysoka zaw. Niska zaw.
Miozyna niska zaw. Wysoka zaw. Wysoka zaw.
Zdolności
Oksydacyjne znaczne znaczne nieznaczne
Skurcze powolne pośrednie szybkie
Pobudzenia ? pobudzenie toniczne pobudzenie
Częstotliwość 10-20Hz w max. 30-60Hz
Odporność na
Zmęczenie wysoka pośrednia niska
Mięśnie związane z pionizacją ciała człowieka:
- mięśnie szyi (płatkowaty, pochylne szyi, podpotyliczne)
- mięśnie głębokie grzbietu i obręczy kończyny tylnej (mięsień prostownik grzbietu)
- mięśnie prostowniki kończyny tylnej ( czworogłowy uda, płaszczkowaty, brzuchaty łydki)
- ...
biologia