06.03.odt

06.03

Współczesne ustoje polityczne

Środkiem w walce klasowej miała być rewolucja socjalistyczna, na której czele miał stanąć proletariat (bo jest najbardziej uciskaną klasą)

Rewolucja ta w koncepcji Marksa była koniecznością historyczną, ale miała wymiar moralny. Marks sądził, że rewolucja dokona sie drogą zbrojną w jego pismach pisze też, że można dokonać jej drogą parlamentarną. Rewolucja parlamentarna – dokonywana za pomocą kartki wyborczej – zdobycie większości parlamentarnej. Wg Marksa przyszła rewolucja dokona się w krajach wysoce rozwiniętych przemysłowo typu Francja, Wielka Brytania, Belgia. Sądził, że najpierw wybuchnie w tych krajach a później przeniesie się na inne kraje i będzie miała wymiar światowy, a jak juz ogarnie cały świat to będzie komnunizm.

Państwo jako instrument.

Państwo w marksizmie jest rozumiane instrumentalnie, bo ma być narzędziem klasy panującej i takie pojmowanie państwa wykluczało suwerenność państwa. W okresie przejścia między kapitalizmem, a komunizmem miało jak typ państwa funkcjonować państwo dyktatury proletariatu. Takiego państwa w dziejach ludzkości nie było. Na mocy teorii Lenina władze w państwie przejęła partia komunistyczna.

Typ i forma państwa.

Na swej teorii formacji społeczno-ekonomicznej Marks wyróżnił 4 typy państwa.

1)                 niewolnicze

2)                 feudalne

3)                 kapitalistyczne

4)                 socjalistyczne

Typ państwa mówi o społecznej i politycznej funkcji państwa – komu służy władza w państwie.

Forma państwa – reżim państwowy; jakimi środkami i metodami sprawowana jest władza w państwie.

Zgodnie z tym wyjaśnieniem dyktatura proletariatu jako typ państwa mogła przyjąć 2 formy: postać demokracji (o niej myślał Marks) i postać autokracji – co stało się rzeczywistością.

Monistyczna, jednolita struktura państwa.

Państwo było pojmowane jako monoli, jedność (w przeciwieństwie do Monteskiuszowskiej teorii trójpodziału władzy) takie pojmowanie wykluczało podział władz, faktycznie istaniły ale były podporządkowane komunistycznej partii.

Inna rola konstytucji ( w państwa demokratycznych - najwyższa ustawa w państwie, której niższe ustawy muszą być podporządkowane) – należy do sfery nadbudowy, i ma zadanie ukształtować przyszłe społeczeństwo. Nie jest neutralnym aktem prawnym. Takie rozumienie konstytucji wynikało z utopijnej wizji Marksa o obumieraniun państwa.

Obumieranie państwa – teoria Lenina, główny cel – zniesienie podziału między władzą a społeczeństwem – zniesiona miała być sfera polityczna i ekonomiczna, a wzmocnieniu miały ulec funkcje kulturalno-oświatowe państwa. Na miejsce wszelkiej władzy miało zostać wprowadzone samozarządzanie.

Rozumienie demokracji – w kontekscie krytyki demokracji burżuazyjnej; demokracje pojmował najpierw jako instrument przejścia do komunistycznego społeczeństwa, a w późniejszych pracach jako komunizm. W komunizmie przecież obumrze państwo, więc obumrze i demokracja, która jest formą państwa.

Zasada Lenina – zaufanie jest dobre, ale kontrola jeszcze lepsza.

Komunizm Leninowski.

Teoria partii.

Lenin był przekonany o konieczności stworzenia awangardowej politycznej partii proletariatu. Patrii, która by w szeregi robotników, proletariatu wnosiła świadomość rewolucyjną. ! Lenin uważał, że robotnicy nie znając prac Marksa są w stanie wytworzyć co najwyżej świadomość zawodową – nazywa się ona "trade unonistyczna" -> walka o poprawę warunków pracy, płacy i świadomości. Dlatego uważał, że musi być stworzona partia, która będzie przywódcą ideowym robotników, złożona z zawodowych rewolucjonistów, czyli tych którzy znają teorie Marksa i będą ją wnosili w szeregi robotników, czy proletariatu. Lenin tworzy tą teorie 1898 rok w pracy "Co to są przyjaciele ludu i jak oni walczą przeciwko socjaldemokratą." oraz w pracy "Co robić? Palące problemy naszego ruchu." Ta teoria została przejęta od narodnika Piotra Tkaczewa. Od niego przejął idee scentralizowanej, zdyscyplinowanej i schierarchizowanej partii. Partia miała być  organizacją kadrową, wąską, elitarną, wyspecjalizowaną i zorganizowaną na podobieństwo klubu jakobinów. Lenin uważał, że tak rozumiana partia ma prawo kierować społeczeństwem i państwem, ponieważ zna teorię marksowską i ma wiedzę o mechanizmach rozwoju społecznego i wie w którym kierunku ma pokierować społeczeństwo.

Centralizm demokratyczny i frakcyjność w partii.

Partia miała być oparta na zasadzie centralizmu demokratycznego, jako podstawowej zasadzie organizacji. Czyli instytucje partyjne miały byc hierarchicznie uporządkowane łącząc komórki na samym dole partii z organami centralnymi partii, a tymi centralnymi organami był: komitet centralny i biuro polityczne. Zasada centralizmu demokratycznego obowiązywała nie tylko w partii, ale także w aparacie państwowym, na niej oparta była organizacja związków zawodowych oraz w gospodarce. Była definiowana jako dialektyczna jedność centralizmu i demokracji – pojęcie sprzeczne.

Składało się na nią:

1. Obieralność wszystkich organów partii, czyli wybory od dołu do góry – najpierw podstawowe organizacje: gminne-> powiatowe -> wojewódzkie -> komitet centarlny.
2. Wybrane organy kierownicze mają obowiązek składania sprawozdań wobec organów niższych (to była fikcja! - nie składali) i wobec organów wyższych (to był przymus!).
3. Decyzje organów wyższych obowiązują w sposób nieodwołalny organy niższe.
4. Mniejszość partyjna jest bezwzglenie podporządkowana większości partyjnej.
5. Wszystkie organy partyjne i ich członkowie są zobowiązani przestrzegać partyjnej dyscypliny.
6. Wszystkie organy partii muszą się podporządkować autorytetowi kierownictwo organu cenralnemu partii.

Ta zasada obowiązywała także w gospodarce. W gospodarce funkcjonowały plany gospodarcze ustalały ogranizacje centralne w partii – państwowe komisje planowania, a całej reszcie pozostało wykonanie tych planów.