Wstrząs.pdf

Definicja

Wstrząs

Wstrz ą s jest ostrym lub podostrym

upo ś ledzeniem przepływu krwi przez narz ą dy

lub pierwotnym zmniejszeniem zu Ŝ ycia tlenu

przez komórki

z nast ę powym ich niedotlenieniem,

nagromadzeniem toksycznych metabolitów

oraz zaburzeniami przemiany komórkowej

Eliza Kubicka

Zakład medycyny sportu i Ŝ ywienia

AWF we Wrocławiu

Przyczyny wstrząsu

Wstrz ą s nie jest jednostką

chorobową lecz zespołem objawów

o ró Ŝ nej etiologii i zmiennym wpływie

na układ kr ąŜ enia

Upośledzenie czynności jednej lub

więcej z trzech podstawowych

składowych układu krąŜenia:

1/ pompy sercowej

2/ oporu obwodowego

3/ obj ę to ś ci krwi kr ąŜą cej

Wstrząs – podział etiologiczny

Wstrząs patofizjologia

¡ Wstrz ą s hipowolemiczny - zmniejszenie

całkowitej obj ę to ś ci krwi

¡ Wstrz ą s kardiogenny

¡ Wstrz ą s dystrybucyjny – zwi ę kszenie obj ę to ś ci

ło Ŝ yska naczyniowego

¦ septyczny

¦ anafilaktyczny

¦ neurogenny

Czynniki wyzwalaj ą ce wstrz ą s

Mechanizmy kompensacyjne (do 30% obj. krwi)

ß pobudzenie układu współczulnego: ↑ t ę tno, ↑ oddech, ↑ akcja serca

ß centralizacja kr ąŜ enia ã przesuni ę cie obj ę to ś ci krwi efektywnie

kr ąŜą cej do narz ą dów Ŝ yciowo wa Ŝ nych (serce i mózg)

ß przenikanie płynu ś ródmi ąŜ szowego do naczy ń ã wzrost obj ę to ś ci

ś ródnaczyniowej

Objawy wstrząsu

¡ ↓ RR sk < 90 mmHg

lub o 30% warto ś ci wyj ś ciowej

¡ ↑ t ę tna – nitkowate, słabo wypełnione, przy RR sk < 90

mmHg t ę tno na t ę tnicy promieniowej mo Ŝ e nie by ć

wyczuwalne

¡ ↑ cz ę sto ś ci oddechu

¡ blada, chłodna skóra, pokryta zimnym potem

¡ sinica obwodowa

¡ opó ź nione wypełnianie ło Ŝ yska naczyniowego

(paznokcia) > 2 s

¡ ↓ diurezy godzinowej (<1 ml/kg/h)

¡ zaburzenia ś wiadomo ś ci (pobudzenie, spl ą tanie,

senno ść )

Wpływ wstrząsu na narządy

¡ NERKI

¦ í RR ã obkurczenie naczy ń nerkowych ã spadek filtracji

nerkowej (GFR)

¦ ë oliguria i anuria

¦ ë ostra niewydolno ść nerek

¡ PRZEWÓD POKARMOWY

¦ Niedokrwienie jelit ë translokacja bakterii do krwi

ë bakteriemia ë sepsa

¦ Niedokrwienie błony ś luzowej ë owrzodzenie ë krwawienie

¡ UKŁ. KRWIOTWÓRCZY

¦ Zespół Wykrzepiania Ś ródnaczyniowego (DIC)

¦ ë skaza krwotoczna

Wpływ wstrząsu na narządy

Wstrząs hipowolemiczny

¡ Utrata pełnej krwi, osocza, wody ustrojowej /

elektrolitów

¡ Przyczyny

¦ Krwotok

¦ Odwodnienie

¦ Oparzenie

¦ Zapalenie otrzewnej

¡ CENTRALNY UKŁAD NERWOWY

¦ Zaburzenia ś wiadomo ś ci – pobudzenie, spl ą tanie,

zamroczenie

¡ UKŁ. SERCOWO-NACZYNIOWY

¦ Niedokrwienie m. sercowego

¦ í kurczliwo ś ci m. sercowego, zaburzenia rytmu

¡ UKŁ. ODDECHOWY

¦ Pocz ą tkowo ì wentylacji minutowej

¦ Ostra niewydolno ść oddechowa ã ARDS

Złamania orientacyjna utrata krwi

Wstrząs kardiogenny

¡ Osłabienie siły pompuj ą cej mi ęś nia

sercowego

¡ Przyczyny

¦ Zawał mi ęś nia sercowego

¦ Ostre zapalenie mi ęś nia sercowego, stłuczenie

serca

¦ Zaburzenia rytmu serca

¦ Niewydolno ść serca

¦ Rozwarstwienie aorty

¦ Tamponada serca

¡ Miednica

5000 ml

¡ Udo

2000 ml

¡ Podudzie

1000 ml

¡ Rami ę

800 ml

¡ Przedrami ę

400 ml

Wstrząs anafilaktyczny

¡ Anafilaksja – uogólniona reakcja nadwra Ŝ liwo ś ci

na okre ś lony bodziec (leki, jady owadów

błonkoskrzydłych, surowice – np.

przeciwt ęŜ cowa, pokarmy)

¡ Objawy

¦ Pojawiaj ą si ę w krótkim czasie (sekundy → 30 min.)

¦ Skóra – rumie ń , pokrzywka

¦ Ukł. oddechowy – duszno ść , chrypka, kaszel, ś wisty

¦ Prz. pokarmowy – nudno ś ci, wymioty, bóle brzucha,

biegunka

¦ Zapa ść kr ąŜ eniowa ( ↓ RR, przyspieszenie t ę tna) →

NZK

Wstrząs septyczny

¡ Sepsa – ogólnoustrojowa reakcja zapalna w wyniku

zaka Ŝ enia, rozszerzenie naczy ń , zwi ę kszenie

przepuszczalno ś ci naczy ń

¡ Najczęstsze pierwotne przyczyny – zapalenie

otrzewnej, ostre zapalenie trzustki, odmiedniczkowe

zapalenie nerek, zapalenie płuc, neuroinfekcje, zapalenie

wsierdzia

¡ Objawy

¦ Gor ą czka (>38 o C) lub hipotermia (<36 o C)

¦ Hipotonia, przyspieszenie akcji serca

¦ Niewydolno ść oddechowa – duszno ść

¦ Sk ą pomocz

¦ Zaburzenia krzepni ę cia - małopłytkowo ść

¦ Zaburzenia ś wiadomo ś ci

Wstrząs neurogenny

Postępowanie we wstrząsie

Przyczyny

uszkodzenie OUN

znieczulenie lędźwiowe

Uszkodzenie rdzenia kręgowego

Skutek: rozszerzenie naczyń

krwionośnych, zaleganie krwi w

rozszerzonych naczyniach tętniczych

(opór naczyniowy zmniejsza się)

¡ Uło Ŝ enie p/wstrz ą sowe (wyj ą tek – niewydolno ść

kr ąŜ enia, krwawienie – głowa, płuca, złamanie ko ś ci

miednicy)

¡ Wezwanie fachowej pomocy

Pozycja przeciwwstrząsowa

Pozycja

półsiedzaca lub

siedz ą ca

– urazy klatki

piersiowej

¡ Nogi około 30 cm powy Ŝ ej poziomu głowy

¡ Przeciwwskazania:

¦ złamania miednicy, ko ń czyn dolnych

¦ silne uszkodzenia czaszki

Pozycja brzuszna – urazy

brzucha

Pozycja półle Ŝą ca – urazy głowy bez urazu

kr ę gosłupa

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: