DZIAŁ I – ZAGADNIENIA OGÓLNE
Pojęcie administracji publicznej
- zorganizowana działalność, trwała, celowa i planowa, zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów.
- słowo „administracja” oznacza służenie, zarządzanie, służbę.
Administracja publiczna jest sprawowana przez organy państwowe, związki publicznoprawne i inne podmioty administracji.
Pojęcie administracji publicznej jest szersze od pojęcia administracji państwowej, ponieważ obejmuje nie tylko państwowe podmioty administracji, ale również pozostałe podmioty spełniające funkcje administracji publicznej.
Trzy ujęcia administracji:
1. organizacyjny ( podmiotowy) – ogół podmiotów administracji, czyli organy administracji i inne podmioty wykonujące określone funkcje z zakresu administracji publicznej.
2. materialny (przedmiotowy) – działalność państwa, której przedmiotem są sprawy administracyjne, zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej.
Istnieją dwie metody określania administracji w sensie materialnym. Pierwsza – negatywna – wyjaśnia czym administracja nie jest. Administracją jest każda działalność państwowa niebędąca działalnością ustawodawczą i sądowniczą.
Działalność ustawodawcza polega na stanowieniu norm generalnych i abstrakcyjnych, na wydawaniu ustaw, administracja na ich wykonywaniu. Od władzy sądowniczej administracja różni się tym, że pracownicy nie są niezawiśli, lecz podporządkowani swoim przełożonym. Ponadto sądy rozpatrują sprawy działając na wniosek, ale ich nie kreują. Druga – pozytywna – nie daje zadowalającego wyniku ze względu na różnorodność zadań i form działania. Niektórzy uważają, że nie można zdefiniować administracji, a jedynie ją opisać.
3. formalnym – cała działalność wykonywana przez podmioty administracji bez względu na to, czy ma ona charakter administracyjny.
W praktyce zakresy te zazębiają się.
Typowe cechy administracji publicznej:
- administracja jest zjawiskiem społecznym, administracja ukierunkowana jest na interes publiczny. Interes publiczny może całkowicie pokrywać się z interesami indywidualnymi albo może się im przeciwstawiać.
- Administrację cechuje aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość. Administracja nie ogranicza się do wykonywania ustaw. Może podejmować swoją inicjatywę i działania według swoich wyobrażeń ( w przeciwieństwie do sądów)
- Administracja odejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistniania określonych przedsięwzięć (w przeciwieństwie do ustawodawstwa). Administracja może podejmować zarówno sprawy dość ogólne jak i konkretne, jednostkowe, czym różni się od ustawodawstwa nakierowanego na wydawanie norm generalnych i abstrakcyjnych.
Władztwo administracyjne
- prawo użycia przymusu bezpośredniego przez organy administracyjne dla zrealizowania ich jednostronnych zarządzeń.
Administracja publiczna dysponuje więc środkiem, który nie przysługuje innym rodzajom administracji.
Aktom prawnym wydawanym przez organy państwowe przysługuje moc obowiązującą, zaś możność użycia zorganizowanego przymusu państwowego jest sankcją tej mocy. Organy same, bez ingerencji sądów mogą stosować przymus dla przeprowadzenia swoich zarządzeń.
Z tej przyczyny można stwierdzić, że organy państwa posiadają władztwo. Państwo może udzielać władztwa innym podmiotom sprawującym administrację państwową.
Administracja może działać także przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym tj. zawarcie stosownej umowy – czynność cywilnoprawna różna od np.: wywłaszczenie – czynność administracyjnoprawna.
Postacie administracji publicznej
1. administracja władcza – administracja wydaje jednostronne akty prawne obowiązujące adresatów, w razie potrzeby używa przymusu do ich realizacji.
2. administracja niewładcza – administracja działa przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym.
Organ nie zawsze ma możliwość wyborów środków. Możliwość taka istnieje tylko wtedy, gdy przepisy ją przewidują.
1. administracja władcza – administracja ogranicza wolność bądź własność obywatela, nakłada na niego jakieś obowiązki, wprowadza nakazy i zakazy.
2. administracja świadcząca – zapewnie obywatelowi określone świadczenia lub inne korzyści np. pomoc społeczna, subwencje, dotacje.
Ten sam środek może stanowić jednocześnie świadczenie i działanie władcze administracji.
Mogą się uzupełniać lub być stosowane ambiwalentnie – ten sam cel można osiągnąć przez nakazy i zakazy, ale czasami znacznie skuteczniej przez np. ulgi podatkowe.
Rzeczowy podział administracji – wyróżnia się liczne działy jak np. budownictwa, oświaty, ochrony zdrowia itp.
Pojęcie prawa administracyjnego
Gałąź prawa, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich wypełnianych w swoistych formach działania. Ważny jest fakt, że działalność organów administracyjnych jest regulowana nie tylko przez normy prawa administracyjnego, a także funkcje administracji wykonują nie tylko organy administracyjne.
Normy Pr. Administracyjnego ze względu na regulowaną tematykę dzielą się na 3 grupy:
- ustrojowe prawo administracyjne – normy bezpośrednio dotyczące organizacji aparatu państwowego
- procedurę administracyjną (postępowanie administracyjne) – normy dotyczące toku działania organów administracyjnych.
- Materialne prawo administracyjne – normy dotyczące konkretnych działów administracji publicznej.
Ze względu na stosunek łączący organ administracyjny i adresata normy:
- Normy dotyczące sfery zewnętrznej – regulują stosunki między organami i innymi podmiotami administracji, a obywatelami i osobami prawnymi.
- Normy dotyczące sfery wewnętrznej – normy regulujące stosunki między organami i instytucjami wzajemnie
Rozgraniczenie między prawem administracyjnym a innymi gałęziami
§ Prawo konstytucyjne – należą do tej samej dziedziny prawa publicznego. Posługują się tymi samymi konstrukcjami, metodami, regułami. Konstytucja jest najwyższym źródłem ustroju. Prawo administracyjne jest skonkretyzowanym prawem konstytucyjnym. Normy prawa konstytucyjnego stanowią punkt wyjścia dla norm administracyjnych.
§ Prawo cywilne – pojawia się problem jak odgraniczyć prawo publiczne od prywatnego. Pojawiły się różne teorie na ten temat:
teoria interesu – Pr. Publiczne służy interesowi publicznemu, Pr. Prywatne interesom prywatnym.
Teoria podporządkowania – bierze pod uwagę charakter stosunku prawnego, gdy występuje stosunek nadrzędności, podporządkowania obywatela państwu mamy do czynienia z prawem publicznym, jeżeli pozycja stron jest równa to z prawem prywatnym.
Teoria podmiotu (teoria praw specjalnych) – do prawa publicznego zaliczamy te normy, które uprawniają lub zobowiązują do czegoś podmioty dysponujące władztwem państwowym, zaś normy, które mogą uprawniać lub zobowiązywać każdego należą do prawa prywatnego.
Żadna z tych teorii nie jest wyczerpująca. Nie ma spraw z natury rzeczy cywilnych i administracyjnych, nie istnieje nieprzekraczalna granica.
Stosunek administracyjnoprawny
Stosunek między państwem i działającymi w jego imieniu podmiotami administracji publicznej, a obywatelami i innymi podmiotami oparty na normach prawa administracyjnego. Stosunek ten różni się od stosunku cywilnoprawnego tym, iż administracja działa władczo i może jednostronnie zadecydować o treści danego stosunku. Mamy do czynienia z nierównorzędnością podmiotów. Organ ma prawo orzekania, przesądzania w sprawie, która dotyczy jego samego.
Elementy stosunku administracyjnoprawnego:
§ Przedmiot – leży zawsze w sferze prawem określonych zadań administracji publicznej
§ Podmiot – podmiotem stosunku jest zawsze organ administracji upoważniony do żądania określonego zachowania bądź świadczenia i osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna, do której skierowany jest nakaz lub zakaz albo który rząda określonego zachowania się od organu administracji.
§ Treść – uprawnienia i obowiązki polegające na działaniu, znoszeniu lub zaniechaniu. Przesądzają o nich przepisy prawa materialnego. Nie może być tu dowolności. Mają charakter osobisty i nie mogą być przenoszone na inne osoby, wygasają z chwilą śmierci. Ważnym wyjątkiem podatki i roszczenie odszkodowawcze wobec państwa.
Nawiązanie stosunku administracyjnoprawnego:
Stosunki te mogą powstać na podstawie ustawowej jednak często sama ustawa nie wystarcza konieczna jest konkretyzacja w drodze aktu administracyjnego bądź przez zawarcie umowy.
Sposoby nawiązania ST.AD..:
§ Sama ustawa np. sfera podatkowa
§ Akt administracyjny np. przyznanie świadczeń pomocy społecznej
§ Umowa administracyjna np. w Niemczech, u nas pochodną ugoda administracyjna
§ Działanie faktyczne np. dopuszczenie do korzyst. z gminnego urządzenia publ.
Przykład: na mocy ustawy o systemie oświaty obowiązek szkolny rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko ukończyło lat 7, ale na podstawie aktu administracyjnego termin ten może zostać przesunięty.
W naszym systemie nie przewiduje się umowy administracyjnej zamiast wydania aktu administracyjnego. Strony o spornych interesach mogą jednak zawrzeć ugodę administracyjną.
Rodzaje stosunków administracyjnych
§ Proceduralny stosunek administracyjnoprawny – ma charakter stosunku czasowego, przejściowego, podstawą prawną tego stosunku są normy proceduralne. Stosunek ten zostaje nawiązany z chwilą wszczęcia postępowania i wygasa z momentem wydania ostatecznej decyzji administracyjnej.
§ Proceduralny stosunek spornoadministracyjny/sądowo-procesowy – podstawą prawną są przepisy dopuszczające zaskarżenie aktów ad. do sądu administracyjnego. Stosunek ten trwa od chwili zaskarżenia aktu do chwili wydania orzeczenia przez sąd. Cechą charakterystyczną jest zrównanie podmiotów.
Stosunki administracyjne możemy podzielić także na stosunki trwałe, mające większe znaczenie, a związane z prawami osobistymi np. obowiązek szkolny, obowiązek służby wojskowej, z prawami majątkowymi np. obowiązek podatkowy. Drugą grupę stanowią stosunki ad hoc odnoszące się do jednorazowego działania np. okazanie dokumentu.
Źródła prawa
Źródłem prawa jest akt normatywny, w którym zawarte są normy prawne. W każdym państwie istnieje więcej niż jeden rodzaj źródeł prawa, dlatego pojawia się problem ich hierarchizacji.
System źródeł jest to całokształt źródeł w danym państwie w ich wzajemnym powiązaniu, ujmowanym z punktu widzenia tego, co jest im wspólne i co je różnicuje.
Źródła poznania to organy publikacyjne, w których ogłaszane są akty normatywne przede wszystkim Dziennik Ustaw i Monitor Polski oraz wojewódzkie dzienniki urzędowe.
Podział źródeł prawa administracyjnego
Kryterium: pozycja organu stanowiącego prawo:
1. źródła stanowione przez centralne organy państwa, (organy władzy ustawodawczej – Sejm i Senat oraz władzy wykonawczej Prezydent, Rada Ministrów, ministrowie)
2. źródła stanowione przez organy terenowe, (organy jednostek samorządu terytorialnego, oraz administracji rządowej ogólnej i specjalnej)
Z innego punktu widzenia źródła można podzielić na:
1. powszechnie obowiązujące (art.87 konst., akty zawierające generalne i abstrakcyjne normy, które tworzą, zmieniają lub uchylają prawa i obowiązki obywateli, krąg adresatów jest szeroki)
2. prawa wewnętrznego (art.93.konst., regulują stosunki wewnątrz danego aparatu administracyjnego, skierowane są do adresatów stanowiących ogniwa, części składowe danego aparatu, a nie do obywateli i osób prawnych).
Źródła prawa stanowione przez organy centralne
KONSTYTUCJA
Ustawa zasadnicza, zawierająca ogół norm regulujących ustrój danego państwa. Dla prawa administracyjnego istotne znaczenie mają przepisy zawarte w rozdziale „Rzeczpospolita” poświęcone podstawowym zasadom ustroju państwa, rozdział „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”, „Źródła prawa”, „Rada Ministrów i administracja rządowa”, „Samorząd terytorialny”.
Najważniejsze zasady:
- trójpodział władz,
- Rzeczpospolita jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.
- Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
- Ustrój terytorialny zapewnia decentralizację władzy publicznej
Konstytucja określa kompetencje Prezydenta, Premiera, Rządu oraz ustala pozycję ministrów i innych członków rządu oraz wojewodów i samorządu terytorialnego.
Nie określa jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa. O przywróceniu trójstopniowego podziału terytorialnego państwa zadecydowała ustawa zwykła. Konstytucja przesądza natomiast o i istnieniu samorządu terytorialnego na każdym szczeblu podziału teryt. w art.16
USTAWA
Zajmuje po konstytucja kolejne miejsce w systemie źródeł prawa. Zwykła większość przy obecności połowy chyba że konstytucja przewiduje inaczej. Jedynym organem, który ma prawa uchwalania ustaw jest Sejm. Prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje Prezydentowi, 15 posłom, Senatowi i Radzie Ministrów oraz grupie, co najmniej 100.000 obywateli.
Projekt ustawy składany jest w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu przez komisję sejm ową lub 15 posłów podpisujących projekt.. Do projektu dołącza się skutki finansowe, społeczne, gospodarcze i prawne ustawy oraz uzasadnienie, zawierające potrzebę i cel wydania ustawy itd. Czasem tez oświadczenie zgodności ustawy z prawem UE gdy projekt wnosi prezydent, senat, RM lub komisja sejmowa. Marszałek zarządza doręczenie projektu posłom, Prezydentowi, Marszałkowi Senatu i Premierowi.
* RM ma obowiązek wnieść do sejmu projekt ustawy wykonującej prawo UE nie później niż na 3 mies. przed upływem terminu wykonania prawa UE, a jeżeli termin wykonania przekracza 6 mies. to projekt ustawy wykonującej należy wnieść nie później niż na 5 mies. przed upływem tego terminu. Wyjątki w szczególnych przypadkach.
Sejm rozpatruje projekt ustawy w 3 czytaniach. Prawo wnoszenia poprawek przysługuje wnioskodawcy, posłom i Radzie Ministrów. Wnioskodawca może wycofać projekt ustawy do czasu zakończenia drugiego czytania.
Pierwsze czytanie obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy oraz ogólną dyskusję nad całością projektu. Przeprowadza się je na posiedzeniu sejmu (ważniejsze ustawy) lub komisji. Czytanie na posiedzeniu sejmu kończy się skierowaniem projektu do właściwych komisji sejmowych, chyba że sejm w związku ze zgłoszonym wnioskiem odrzuci projekt w całości.
Komisje, do których skierowany został projekt ustawy, obradują nad nim wspólnie i przedstawiają sejmowi wspólne sprawozdanie o tym projekcie zawierające stanowisko komisji, wszystkie jej wnioski i propozycje. Komisja może wnioskować o: odrzucenie projektu, jego przyjęcie bez poprawek lub przyjęcie projektu z określonymi poprawkami w formie jednolitego tekstu.
Drugie czytanie obejmuje: przedstawienie sejmowi sprawozdania komisji o projekcie i przeprowadzenie debaty oraz zgłaszanie poprawek i wniosków. Poprawki przedstawia się marszałkowi sejmu na piśmie w odpowiedniej formie do czasu zakończenia drugiego czytania.
Trzecie czytanie może odbyć się niezwłocznie jeśli w drugim projekt nie został skierowany ponownie do komisji. Obejmuje przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji lub poprawek i wniosków zgłoszonych podczas drugiego czytania i głosowanie. Najpierw nad wnioskiem o odrzucenie projektu, potem nad poprawkami do poszczególnych artykułów, a potem nad całością projektu.
Uchwaloną ustawę marszałek sejmu przekazuje marszałkowi senatu i prezydentowi. Senat, który w ciągu 30 dni może ustawę przyjąć, uchwalić poprawki lub odrzucić w całości. Milczenie Senatu oznacza zgodę. Uchwałę Senatu o odrzuceniu ustawy Sejm może przegłosować bezwzględną większością głosów.
Uchwalona przez sejm i senat ustawa przedstawiona zostaje Prezydentowi., który może ustawę popisać w ciągu 21 dni i zarządzić jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw, lub wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego lub skorzystać z prawa weta. Jeżeli Trybunał uzna ustawę za zgodna z Konstytucją to Prezydent nie może odmówić jej podpisania. Jeżeli tylko niektóre przepisy ustawy są niezgodne z konst. i są nierozerwalnie związane z całą ustawą prezydent odmawia jej podpisania. Jeśli nie są nierozerwalnie związane może podpisać ustawę z pominięciem tych przepisów lub zwraca ustawę sejmowi w celu usunięcia niezgodności. Sejm może odrzucić weto prezydenckie większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy..
Ustawa budżetowa
Wyłączne prawo inicjatywy posiada Rada Ministrów. Składa ją najpóźniej 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego. Senat może uchwalić poprawki w ciągu 20 dni. Prezydent nir posiada prawa weta, może jednak zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego. Prezydent ma 7 dni a TK 2 miesiące. Jeżeli w ciągu 4 mies. od dnia przedłożenia ustawy sejmowi prezydent nie otrzyma jej do podpisu może w ciągu 14 dni rozwiązać sejm.
Referendum ogólnokrajowe
Referendum ma prawo zarządzić Sejm lub Prezydent za zgoda Senatu wyrażoną bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy. Jeżeli w referendum udział wzięła, co najmniej połowa uprawnionych to wynik jest wiążący.
Rola ustawy w procesie administrowania
Ustawa stanowi formę i środek realizacji suwerennego rozstrzygania przez naród spraw państwa za pośrednictwem swoich przedstawicieli.
Dwie ważne dla administracji zasady:
1. zasada nadrzędności ustawy – wszystkie inne źródła prawa muszą być zgodne z ustawami. Administracja może działać tylko wówczas legalnie o ile jej działanie znajduje podstawy w obowiązujących ustawach
2. zasada wyłączności ustawy – zgodnie, z którą najważniejsze sprawy dotyczące funkcjonowania państwa, jego organów, życia obywateli powinny być rozstrzygane w ustawach.
Adolf Merkl – teoria stopniowej budowy prawa – budowa prawa jest budową stopniową. Na samej górze znajduje się konstytucja, która reguluje prawa podstawowe, wyznacza granice dla ustawodawstwa. Ustawy wykonywane są przez rozporządzenia.
Akty normatywne z mocą ustawy
Droga legislacyjna jest długa, stąd też organy władzy wykonawczej mogą posiadać prawo wydawania aktów normatywnych zastępujących ustawę. Zgodnie z konstytucja z 1921 roku Prezydent mógł wydawać rozporządzenia z mocą ustawy na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie. Konstytucja z 1935 upoważniła Prezydenta do wydawania dekretów, które w trzech kwestiach – organizacja sił zbrojnych, rządu i administracji rządowej miały wyłączność. Po II wojnie dekrety miał prawo wydawać wyłącznie rząd, ale wymagały one zatwierdzenia przez Krajowa Rade Narodowa. Od 22 lipca 1952 roku dekrety mogła wydawać Rada Państwa. Dekret regulował te materie co ustawa, ale miał być źródłem zastępczym. Mała konstytucja z 1992 roku przewidywała, że Sejm może upoważnić Radę Ministrów do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy.
Obecnie konstytucja z 1997 roku przewiduje instytucje rozporządzeń z mocą ustawy tylko w stanie nadzwyczajnym, w czasie staniu wojennego, gdy sejm nie może się zebrać. Wydaje prezydent na wniosek prezesa RM. Podlegają zatwierdzeniu przez sejm na najbliższym posiedzeniu inaczej tracą moc obowiązującą. Muszą być proporcjonalne do zagrożenia. Prawo powszechnie obowiązujące. Mogą dotyczyć ograniczania praw i wolności człowieka i obywatela.
Umowa międzynarodowa
Konstytucja zalicza ratyfikowane umowy międzynarodowe do źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Ratyfikowana i ogłoszona w Dzienniku Ustaw umowa jest częścią prawa krajowego i jest bezpośrednio stosowana. Ratyfikacji umów dokonuje Prezydent, niektóre umowy wymagają zgody wyrażonej w ustawie. Umowa ratyfikowana za zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą. Umowy międzynarodowe możemy podzielić na te , które podlegają ratyfikacji (ogłaszane w Dzienniku Ustaw) oraz na te, które ratyfikacji nie podlegają (ogłaszane w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”) i są zatwierdzane przez Radę Ministrów. Ustawa z 14 kwietnia 200r. o umowach międzynarodowych.
Umowa międzynarodowa, której ratyfikacja wymaga szczególnego trybu - przekazanie organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencji organów władzy państwowej. Tryb wybiera sejm. Może to być referendum lub przez parlament (sejm – 2/3 w obecności polowy i senat – 2/3 w obecności połowy)
Rozporządzenia
Rozporządzenie jest źródłem prawa będącym formą działania administracji. Rozporządzenie jest aktem normatywnym wydawanym na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie przez organy władzy wykonawczej. Zajmują pozycję niższą niż ustawa, ale zawierają także normy prawne powszechnie obowiązujące. Upoważnienie do wydawania rozporządzeń ma na celu odciążenie władzy ustawodawczej. Rozporządzenie nie ma zastępować ustawy, ale odciążać ją od szczegółów, uregulowań zmiennych w czasie.
Czym różnią się rozporządzenia od uchwał i zarządzeń?
Rozporządzenie stanowi prawo powszechnie obowiązujące, natomiast uchwała (wydaje rząd) i zarządzenie (organy monokratyczne) prawo wewnętrzne – adresowane do podległych organów innych podmiotów administracji.
Rozporządzenie może być wydawane przez kilka podmiotów w porozumieniu.
Rozporządzenia podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Podmioty uprawnione do wydawania rozporządzeń
- Prezydent RP
- Rada Ministrów
- Premier
- Minister kierujący resortem
- Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
- Przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów
-
Upoważnienie do wydawania rozporządzeń
Upoważnienie musi być szczegółowe, zawarte w ustawie, a rozporządzenie ma służyć wyłącznie wykonaniu ustawy i nie może przekraczać jej granic. Nie ma więc możliwości wydania generalnego upoważnienia do wydawania rozporządzeń.
1. szczegółowość podmiotowa – upoważnienie musi określać organ właściwy do wydania rozporządzenia pełną jego nazwą( Konstytucja zawiera zakaz subdelegacji)
2. szczegółowość przedmiotowa – upoważnienie musi określać w sposób precyzyjny zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu – kierunki wyznaczające treść, eliminujące pewne rozwiązania, dotyczą materialnego a nie merytorycznego kształtu regulacji
Upoważnienie może mieć charakter obligatoryjny, gdy podmiot jest zobowiązany do wydania rozporządzenia, gdy bez rozporządzenia niemożliwe byłoby wykonanie ustawy lub fakultatywny gdy przepis zapewnia swobodę korzystania z upoważnienia.
Rozporządzenie może być wydawane przez kilka podmiotów współuczestniczących w jego wydaniu (wspólne wydanie, w porozumieniu, za uprzednią zgodą, zainicjowanie wydania). Musi być wskazany organ upoważniony do współuczestnictwa.
Może być wydane tylko, gdy ustawa upoważnia do regulacji danej materii w drodze rozporządzenia.
Utrata mocy o...
gosicka