09.06.2007
KPA
II
I
POSTĘPOWANIE SĄDOWO - ADMINISTRACYJNE – ćwiczenia mgr M.Pezacki
ppsa – postępowanie przed sądami administracyjnymi
WSA I
NSA II
Model ten obowiązuje od 01.01.2004r.
Dwie reformy ustroju:
maj 1989
maj 1995
Art. 176 Konstytucji nakazuje taką organizację sądów, aby było dwuinstancyjne.
Zakres kontroli sądów administracyjnych
Dwa systemy (sposoby):
1) klauzula generalna – najpełniejszy zakres kontroli
2) enumeracja pozytywna i negatywna – katalog spraw, które są przez sądy rozpatrywane.
Sądy administracyjne orzekają w sprawach administracyjnych.
Sprawa administracyjna – jedną ze stron jest organ administracyjny lub inny podmiot pełniący funkcje administracji publicznej, władztwo.
Sposób kształtowania skargowości:
1) zasada skargi powszechnej
2) skarga oparta na prawie podmiotowym
ad. 1
Występuje wówczas, gdy dowolny podmiot może żądać czynności sądów w dowolnej sprawie, która mieści się w pojęciu sprawy administracyjnej.
ad.2
Skarga do sądu administracyjnego jest zawsze powiązana z prawem podmiotowym.
Kryterium kontroli sądów administracyjnych jest ocena organów administracyjnych pod względem legalności.
Skarga do sądu administracyjnego – środek, który służy do wszczęcia postępowania sądowo – administracyjnego.
Zakres przedmiotowy (na co możemy się skarżyć):
1) decyzja administracyjna
- decyzja ostateczna
- strona musi wyczerpać wszystkie środki odwoławcze
Terminy:
30 dni od doręczenia,
6 miesięcy dla Prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich
Ustawy szczególne mogą wprowadzić inne terminy np. prawo o zgromadzeniach
2) postanowienie
- od których przysługuje zażalenie,
- które zostały wydane w toku postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego,
- kończące postępowanie,
- rozstrzygające sprawy merytorycznie
3) zaświadczenia
4) akty prawa miejscowego
5) akty prawa samorządowego
6) akty nadzoru (wydaje organy administracji rządowej, które nadzorują jednostki samorządu terytorialnego – Prezes RM i wojewoda wydaja takie akty)
7) inne akty i czynności organów administracji, np. tzw. czynności materialno – techniczne, czyli wydanie dowodu osobistego, paszportu, opinii, plany, mapki
8) bezczynność organu administracji może być przedmiotem skargi do sądu administracyjnego
Legitymacja procesowa – kto ma interes prawny może w danej konkretnej sprawie żądać czynności procesowej sądu (Prokurator, RPO, Organizacja Społeczna).
Kryterium legitymacji procesowej:
1) interes prawny
2) musi wynikać z konkretnej korzystnej normy chroniącą ten interes – prawo podmiotowe
TRYB WNOSZENIA SKARGI
Skargę wnosimy za pośrednictwem organu administracyjnego, którego ona dotyczy (samokontrola).
Obowiązki organu administracyjnego po złożeniu skargi:
- skompletowanie akt i przekazanie do sądu administracyjnego, do którego skarga jest kierowana – 30 dni od doręczenia skargi
Środki dyscyplinujące:
- organ (osoby odpowiedzialne za naruszenie) – kara grzywny
- sygnalizacja – sąd administracyjny przekazuje do organu wyższego rzędu, który nadzoruje ten organ
- rozpatrzenie sprawy przez sąd na podstawie odpisu skargi
Skutki procesowe wniesienia skargi do sądu administracyjnego:
1) wszczęcie postępowania sądowo – administracyjnego
2) zawisłość sprawy – wynikają dalsze trzy konsekwencje:
- zakaz ponownego orzekania w tej samej sprawie,
- określenie granic sprawy (sąd jest związany z granicami sprawy) – następuje z chwilą złożenia sprawy
- utrwalenie właściwości tzw. perpetuacja właściwości (właściwość rzeczowa jednolita) – sąd, który rozpatruje sprawę, rozpatruje sprawę do końca (właściwy do końca) mimo, że w trakcie rozpatrywania sprawy wynikły inne właściwości, czyli właściwości się zmieniły.
SUSPENSYWNOŚĆ
- względna – samo wznoszenie skargi nie wstrzymuje wykonania orzeczenia, dopiero organ decyduje czy wstrzymać wykonanie orzeczenia czy też nie.
- bezwzględna – wniesienie skargi wstrzymuje wykonanie zaskarżonego orzeczenia
Czynności wstępne – strona wnosi żądanie o wstrzymanie wykonania orzeczenia, organ wówczas decyduje jeszcze przed rozpoczęciem rozpatrywania sprawy.
Jeżeli dany stan rzeczy jest do odtworzenia, to sąd nie wstrzymuje wykonania orzeczenia.
DEWOLUTYWNOŚĆ – cecha środka prawnego powodująca przeniesienie sprawy do wyższej instancji
Wymogi formalne pisma
Pismo kwalifikowane – art. 46, 57, 215 p.p.s.a – jak napisać skargę
Art. 46 – data, podpis, nazwa organu, do którego jest kierowana, osnowa
Art. 57 – wskazać zaskarżoną decyzję czy inny akt administracyjny
Art. 215 – wartość przedmiotu zaskarżenia
Środki zaskarżenia:
1) skarga kasacyjna charakter zwyczajny orzeczenia nie prawomocne
2)zażalenie charakter zwyczajny orzeczenia nie prawomocne
3)wniosek o wznowienie postępowania charakter nadzwyczajny – szczególny wniosek od prawomocnych
Skarga kasacyjna
Legitymacja do wniesienia skargi:
- skarżący,
- organ administracji
- Prokurator
- Rzecznik Praw Obywatelskich
WSA
organ
skarżący
Skarga kasacyjna jest to środek prawny przysługujący od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych i rozpatrywana przez NSA – środek wszczynający postępowanie odwoławcze II instancyjne.
ORZECZENIE jest w formie wyroków i postanowień
Podstawy kasacji:
- naruszenie norm prawa materialnego,
- naruszenie norm prawa procesowego o ile miało to wpływ na wynik postępowania
Normy prawa materialnego są wtóre w stosunku do norm prawa procesowego.
Sporządzenie skargi kasacyjnej jest objęte przymusem radcowsko – adwokackim, ponieważ należy wskazać wykładnie norm prawa – znajomość norm prawa.
Skargę kasacyjną wnosi się za pośrednictwem WSA 30 dni od doręczenia orzeczenia WSA.
Skarga ta jest bezwzględnie dewolutywna i względnie suspensywna.
WSA jest obarczony z mocy ustawy całym zakresem badania sprawy – jest to kompetencja WSA w skardze kasacyjnej – np. czy są wniesione opłaty, bada właściwość, bada termin i legitymację, wymogi formalne pisma (odpisy, załączniki).
TRYB WNOSZENIA SKARGI KASACYJNEJ
Skarga rozpatrywana jest w zespołach 3-osobowych
NSA po rozpatrzeniu sprawy wydaje wyrok.
Co może orzec NSA:
1) umorzyć postępowanie,
2) orzeczenie reformatoryjne
3) orzeczenie kasacyjne
4) skarga nie zasługuje na uwzględnienie – NSA oddala skargę
Orzeczenie reformatoryjne – uchyla zaskarżoną decyzję i sam orzeka co do istoty
Orzeczenie kasacyjne – zostaje uchylone to orzeczenie, przestaje istnieć, traci moc wyrok I instancji i przekazuje się do ponownego rozpoznania.
Orzeczenie (wyrok) NSA uzasadnia się z urzędu w terminie 30 dni.
ad. 2
Zażalenie
Podział podmiotowy:
1) przysługuje na postanowienia tylko te, które nie kończą postępowania
2) przysługuje na zarządzenia
Na zażalenia nie ma przymusu radcowsko – adwokackiego, sami możemy wnieść takie zażalenie.
Termin: 7 dni do skorzystania z zażalenia od dnia wydania postanowienia.
Zasada względnej dewolucji.
Zażalenie musi wynikać wprost z przepisów wskazanych w postanowieniu – musi wynikać wprost z art. 194.
Środek względnie suspensywny – może wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia.
ad. 3
Wniosek o wznowienie postępowania
Jest to konieczność usuwania z obrotu prawnego orzeczeń dotkniętych szczególnie ciężkimi wadami prawnymi.
Przesłanki (przyczyny) wznowienia postępowania:
1) wyroki TK
2) nieważność – niektóre przesłanki nieważności
3) właściwe przesłanki restytucyjne
Niektóre przesłanki nieważności:
1. w składzie sądu orzekała osoba nieuprawniona
2. orzekał sędzia, który powinien być wyłączony
3. strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej
4. strona nie miała należytej reprezentacji
5. strona była pozbawiona możliwości działania
Przesłanki restytucyjne:
1. orzeczenie zostało wydane w związku z przestępstwem
2. orzeczenie oparto na sfałszowanym dokumencie
3. wykryto inne orzeczenie w tej samej sprawie
4. pojawiły się nowe okoliczności faktyczne
Właściwość sądu przy rozpoznawaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy
Jeżeli powołujemy się na przesłanki nieważności, to orzeka sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie. Natomiast w pozostałych przypadkach właściwy jest sąd, który orzekał jako ostatni.
Termin: 3 miesiące od dowiedzenia się o okoliczności stanowiącej podstawę żądania – termin płynny
Przymus adwokacki wówczas wtedy, kiedy środek będzie wnoszony do NSA
PRZEBIEG POSTĘPOWANIA
Każde postępowanie sądowe da się podzielić na 3 fazy:
I faza - czynności wstępne
II faza - postępowanie rozpoznawcze
III faza - orzekanie lub wyrokowanie
FAZA I - czynności wstępne
Załatwienie formalne
Sądy rozpoznają sprawy wg kolejności ich wpływu – 3-osobowy skład sędziów
Wyłączenie sędziego, gdy jest niezdolny do orzekania
1. Badanie od strony formalnej:
- termin,
- właściwość,
- legitymację procesową,
- opłaty,
- czy pismo spełnia wymogi formalne
2. Wyznaczyć rozprawę (termin, miejsce, zawiadomić uczestników postępowania)
3. Rozpoznanie wniosków stron:
- wniosek o wstrzymanie zaskarżonego orzeczenia (względnie suspensywnie)
- wniosek o udzielenie prawa pomocy
- wniosek o mediacje
- wniosek o tryb uproszczony
Sąd wyda na wnioski postanowienie
Wyznacza się dwóch sędziów funkcyjnych:
- 1 sędzia przewodniczący
- 1 sędzia sprawozdawca – ma usprawnić sprawę; wyciągnąć kwestie najistotniejsze
...
gosicka