C.J.Friedrich, Z.Brzeziński - Dyktatura totalitarna.PDF

(849 KB) Pobierz
39457611 UNPDF
,@
)
.W
!, I j -{-.,F?)11
Ud!J.
s^
r^s
Urc Ld LUr -
t\
Iiari.in
\l
I
l
ss o )-11 '
t
I
trtorvilc o ;ricti Jcrrio
L
Re2lnry t.u-"-1+-!1Ln: :t:ll:TitJi'l1'
I
o tyrarnri,cii,
clespo't'y zmacn czy itbsoLut"!zr
i
Lcrtnir'4/ te Iriai+ nlocne zabitrwienic iioioral'v'rr-
E,U,ty!'lnler i"rY-
'
' i ,",
i.,,,.;
I
I
przy pisu;i1
totalit:rryici
Preul3l'1d zrrttczeirr iaitle
I
;rr. / .. t/
termi.nowi lt'dertiolirzlcja ludovtart ujavinieit 2e ii*rj'i oili Ila ny6Ii
pew ien roiizai tl'uitok;'ac ji ' Osta Ertie slow o [iai't n nie j zatws zu
przywo(tcy}ur|u,utozsalnianizprzJ-v;cjd'ctrriiip.rLiiyT.,lJz.ccj'
Q'zY'bo ciioti'zi o przepis pravJal oc;'r" ilzi.lianl-a
'"::-::
.
wiekiri$cir;ri<tvlladz/'IJi+oniZiJ.vJS:.:elautol(r<r1,oi.ar;1'i9v.j.j..r(1Cti.
sar'\y,'t t::l:,,.:'-:
ii:i
-ri.;:1r'r
ier!i:raLlyrni
r-y )-lto Ot'"1
::"::".,::*:
t-
';'Cl'rp-Ul-rC'J';;i'rJ-tvrr't'(rvui "" t:::.*-
jes-U W pewfVln ijeIlSie
i-,',.ti;fna
-'tle.i-e s t c';lic.tc zne g o spolc czelis t'r il i)i'z elriy s i u'; tj 1' e "
Tak w iac, gr'tj/ t:riritlzl o ciiilrlii<!e|Js
tv c:i:nJ
!t-.i:t- e'.li'ur' iu -
,,Lzialnosciprzedklrrri<r:Iv;iek'oytrtuLurYtoLaii'ilri'tii:1it'z!po'ii
IUI€f izJ'i'ri; L|'-:L'-tI'Ji(
rlaJci\'JczcsJlaejszefor'rryautoi"ri'cjj-''Liv.t-er'iz:'irii;j';cirt':trt't'i
' '-'
- :-'\n r'"' errt'tl'ttri:C'li'
clylttaturutol"-riita'rlrajesi;,suij-6crier'lshisr'';r'yc;:rr'l.intio*tr-
cio pI'ZLlii(
iiucnoi'liltry
CJ.t. Ilacii,rjqc v,lszelitie
LiostiPn'e ilaktyl'
Lotir l'i!t r
Ze,. t 'rs zy s t<'rrv s kie I korrrutrls by c zne
'- j ^ I
dY ki;a-r"rrY
nania ,
i
nes4.wzase]ciZietymstrrnyrnnlub2econi:rjilurie;r5qt.lar..izie.
'podobned'os.Luuleni2cio3.rKie.,1ltoiyii.cr,iiruiejior..,'yI.,1.10-ui]
i ' t'iuj'e
'ce t'cz-"/
i
iorrrr.lrrrl utitukr'tu.1
l'+cznie z wcztlbniejszY'tnr
(
s"tzesobttscirlleporviqz.rne}n^Lc2yjepoiitiaw.ruri.U.|ii3rr:Li
':''-:
z r'f ltt:ol'i 'wz-'1 ii*--
f i'":i,'-tr,''-'t
'
'
-t
-')21
\i 'l-';':'', sig onc sciile
' 1
i:r-
bacianlu.
z-t-ri"r'''ii;-
'faka
zci'';trt'
rl-Lu
I
,'jytlt,",cur.-r toL.iiiLarnir,
i'rKq
"t:t
t -t jt,.
';': di'
:)'iir f ."f
i :^a- . - ^ ^
39457611.002.png
1
/
cjl poIIUycznej, w Jtrxle;l .".',t'.tzLY slq an'bykonstytucy jtr.:
J. anbytlei,,o!{ra tycrii'rr' r'uci\} rewoh:cy jnc i icir przyw<.rdc;'. ,.iu,
Jednalt zl).i.i,,;;y te polozenla, rnusllqy rozwa2yc pewir." oZ€r'rJko
fozpu*s-ecrrnionq teorlq tobrlitaryzmu.
teoria ta l(onccntruje siq na wysilkttciL rezlrru triuj.lclch
na celu prze bworzenie pod jego kontrol., i zgodnie z jc6o
ideologii
is[ot ludzklch. ittoZna jq osr"erili6 jako ldeolo,,icztr
lub antropolorjiczn4
tcorlq
total
j. i.,",rlzmu. Teorla ta utrzy-
muje, ze
'resencjlrr
totalltaryzi,ru rnLe2y szut<ai !'l L'otirlne;j
kontroll
re2inru nad zyciern crjzlennym
iego
obywirteli, w k'on-
troll lcfr rny$li, postaw 1 2ss[owoii. Jak pj-s;r7 czoi-ov,y przcd.
slirwlclel
telio pogl4du
ttszcze;olnylit
wyr6Zniltleli vtadzy to-
talLtarnu-j lest
pel::.r j"tcY glvalt /s7<>/ na cz'l-ov'tieku
,
przez
deprawacjq Jego ,lyrili i j.tlo :-ycia sllolecznL'i;orr. Jait pisa3.
dalej
ttw'Li rza totalitarna
jes'E przei(;,Zt&lcc.rrryl'r !'r uziiritrri-.
1rolltycl.t.:
twicrcizenietn, 2e sv,riat i J{gO zyCie $lrOJ-trCZDc
iirol
byi f)',,iritt513pg zrnLanombez o{lrillllczcfirt. W zr:stitwiltiu z t..
rfe.. -,ircj.1rrofli.,nizacja I rnetody s:r Lrznawane zA kr/terl€r u zni
c;.eniu drugor'z4"dnyrn.
i'iozna wysun.lC szere6 por'raznyg|1 f,;ruLrz,ezen w sLr;sunitu cit
tej teOrii. PierwSZe Zastr.Ze:;-en.i-': ,itrt ciriiriiK'Le1. ezy$CO praL-
matyczny. Jeiili ln'bencjif i:cri,alitilrystt':w jest osi.tLniqcic
totalnej r..on'Lr.oll, -t'u czeka ich rozczarowanie ;
lrr.rn't|ol1 tt -
kie j n11,ozie ni.,: rrciirl,Osit; wprowadz,ii, n.lwet vJ sadftllr.irQ11
1ch w?.a1;p,,; r-rir1ti.l, ni-e ltovri.tc .)uz o c;rto:3ci rjpoir.:azc''/:;r,,{{l
,
SpecV i Lczno.fproCerlury zrr.>izcirle 'Z \':fiTZ,eLjo tO L"rIn: j ,ii-,t'.'ui'oi
t
i,
.-;-
ll , ,titlgttrr.16r: r.l.o .jgrinoi,ty slnolclrlo
;liir Lo i.lirZy'wit,,rri v! i-"iirl Ili r-
sz.e j d..t3-l;;re
j irtterllzy e
l:i11 ni.€tzvtti.i1r-' ivi-i;.t]c, ui..: i;cltil-, t,.-)'',,, r-i,r/"
lUCji v; C;zi:sie i ro):ni}y slt zr\ticzIlii.r vJ rd:inyCri..,i{."i:r,.-cii.
39457611.003.png
--l
'-')
r}y orr(l lrfir.wrlolrocici.rnie
rrirjbi'rrrlzicj
roz,./itriqte
prz'},a. i'.<.i.rr*-
nis l,ov; ciiirit;ltit:tr w icir rrre
tt-rcliiclr kori'uruii r,/111, tritl L.ri(ij'.r
by ly ii,rtc z-ii Ii LuIin r , lrutc aa Le tjrinir, zA iiit]ct"i-r .L z& r'rurjr,u-
Ilnie6cr. )'ezi\ zi\slr. r,-eLenlcril pla6r.rilt/uz.IIylo ttt,tzttLrLtj- ftlburr.lc
' ,.i32
zasLrzczr.rlll..r riutoryczne, Itleolo6icztiit-' r;lotywowcrrrLlz.r j.rt'tlr'r:-
sor.ranle ".,1gric-Lq c;:lor,iicka, pr6by nJr'zL.{cerlic1bot.r}rie.1 lrort-
troll cbaral(Ltjryzo:ti-\!y tak2e rczirny przeszlo6ci,
szcze6t l-
nle re2irny te'ot<ra.[yc-ne
lrllr'J talisl<ie cz{ luuzulllrdJr,skj,t'.
Znajciowaly onc sw5j wyraz uilkze vr siytrni'ch systotturcrt r'iIo-
zoflcznyclr, szczcl3alnic u Plirtona, ktclry pos [rllowa-{. totalrr'.
kontr.olg w irirrq Cubra i porzqcikri ',v spolccznotci polityczr)ei.
Prowadzllo to a koLei do traktowanir.^ Platona j;rko
'fot.rlita-
rys;ty,
a b;.t on v, tzeezywLs'bosCl autoryi-f;t.1
opowi;-rdiliirc/rn
slt za aq uolrracjg m1clrc6w. Nieporozlurtienia r",,ltie u.1t-rynialy
liit i- p6Z.rfl,,i^Jw tf:aKtOWanlU peWIrJ (;ri f ul"r,i $ta'ii'i-ro., . ,.t \.Ir -,,'i..*-
n.Ll- jako
tt-l,o1,aliti:lrnyCilIr
il?
'a*lsarlr1o,
Lre w S;rarci.: ila 'tl"ay-
,<1rrrl, rr2ycie
i dzialcrlno6i Cale6o s1:oleczctistwa bl ty s r.'le
lroclclane 5c1sly,n ograniczcnloln ee Strony lraris'hvatr. iv koricu,
nalez.atoby jalto totalltarne
po'braktovrac l"ctj,uiy ni.rszto:'uw
6redniovlieczriyeit. i'ri,:le
ttprylrritywnyciirr retd6w wybl.Lia rlil *
\
gcislq
lt<;rrtrolr; irodtiarrJ $rrr ir.zuczl Z^i
talltarne
ze vrztil.idu na
wlsta rcizriiua i:oIega na i11119v,raCji uprc.:"'rerd;:oiicj )ptzez
rezi-
my totaliLr-irrre
n<t organ.{-zac..1i i rrtcLoCacir liypracuwalrycll i
stosowanycir z 1roiitoc{ nowoczesrrifcii ufz"ldzct'r
'i;r.:cir[iceilycij,
!v
celu vrskrzcszeni.a totalnej
konLroli
''r slui,bie ruciltl iticolo-
giCznl.l;o, kfrtry st;rvria SObic' zJ Cel Costri.ri"cj'; i I'(jiions|r'"k-
C jV spolecz--ris l,'nvar;tu$o'""/oiro.bli;rl lv-yr,ilr.jcb.l', 1,u.:;
..,.,.rii.J'i1
l;'l,t.r'-
Liuwl-ttllc tur'. .-i.iiu 'r LoLaii:,tl;lrl tl.la vrricxif 'rurt j u;iia vlrill'.rirrJ,.,; :'J' "''!
Z;i;iWlSkif ,
-l,.rrr .;i-trl ;,O
.;'i,USUj,1 i,il.tZfli D'il(iir(j.tC Crtiir',r'^ir.l.l
i r'rrj!'' c
i{<.ls't.
39457611.004.png
-\
-
kontroli rqyJli.
^lrlirtai Li:ra uol,alltar-na ujawnla siV jako systclii vriacl;i/
dla rcl llzacji totaliLarnych
zurnicrzcri vi or.rtdggTssnycirw.lrun-
Itach porityc.L,r-iycil i tecrrnicznych,
.1ako no\cy typ aut,,.,r(riicgao
DeklatfOvl;,tr4lr 2.;ilr'rrlclf S'LwofZeniA
rrngvlc6O
CZlOvtlekartt
Zgcttinje Z
llcznynrl sv;irlroctvrarni, zost:ef. rv zndeznyrri st,opnlu zrealiz.-il.r.i_
tly tar;r, 6dziu rczim trwei dostatecznie dlu6io, talt jak w ir.r_rsji
Zgodnj-e z
1:o6l.5cLern
jecinego
z czoT-ovryclr autorytetrjvr
trn;r;r,,oc-
nle; uciu'r'pi.riv najbardzlej
lroci.i11aj.ice cL'cr\y Ros;an - icn
nilturarno6i
i r.ruw:rrto6irt. urvaza on re zrniany za
"q.t\h oV"t!
frbardzo
gl..bohie, trvrale I z;rdziwiajiice przeksz-ttiicenierr.
lV sumie, rrysilki riiajrlce na celu ,,
' .. ! ustiJnofri,:nie toLii-
nej kontrc.rri, kontroll tarklej nie ustarrawiaJ.tr ale przJno-
L :11
wa::ne i urr.rieieefekty.
5ys teilly i clszys i;r:',sKle ]- i{r-r:r,Latlr$'LJ
c rJne poir ii L.,rw<1
.rv g.r ,..;
reakcja na ,s€r'i..c 6lqbokich
;r'yzys<5w - u.i onc forr.,irr,ri re,,dtji,r
kryz,y $owycit.. .ji:sIi ni:r*'ei irie tna .yj tej criwili
1_rovieju by il:zrtili
2e lstni,,'i.tce
iiysl..rri!/ tott"r.i it.rt-ne znj-knn w ,r,yrriku !vrjwit t.rir-,t--
nei ewr-rlrrcji, Lu nie ulega , 1ir.rK v.i,.u1rrivroSci, 2a pr,:i .1,,i,,-,,";
one stlrlyrli zutianon" f*tit totali L,;ri'ne rz.tty, I Ldre jtait ciot..C
slrl torf,nJt,
,
rozpaxlily sirl vr wyiii.kir ,!uJny z obcyriri- noci:r.,jti.ir.
nrl, CO rric OZi\.t()Z|, 2e Lv"
i,';;ek ri ..yittCl(i, Ciiily kOilU6is Elcr.-
ne cw iitne i'.r'-;,i totalltii.r
; zaan{icizuJ.i oat, rricr.rci-li-\r}ii.i.r..l
w
"ro jll(j. iti-e zu Kl.ld.i,iili.i'
r 2e si,(i i .c,1srr,.r L!,Jct 'i-v'caJ.itir i.,rtc s,.i
utrlvliIoiryt;ii i I t.r'1 ., czrl/liri jcdri()1,,-,,,i
t,;ri, l.:oz rl.1 ori,,v1,e{
, t.:
podlei,-I/
i n[Jdl6f pollcg,a.J.i, s 1..^3
t,. I "iu] uc,j i, ir i,or-;, l)i.c,\.,ti
r.)-
pOrlcLtric lD&Ji':r';i zare'rrrlo tJ.i.rjt,,:.rri.Ly
r;.;41..-:
1;11
jair. L ruti-,,.,.;.t.
/ .. ./ .
Deb..ru., i).j teli.rt
l,)I'zyc?.Jn i
1t9c;r,"Lr{uvJ Lu'Li'li'Lrjr,! r1.t,.,.
i.,i,..rrj-
39457611.005.png
I
Inu,je z.lr(r\Jt)o l)ry;;:1 -L;'-".,nu. Lcoric o z3-y',r,'cL j-ow icllu, g.rk i .,rr.-u
mentl/ o
flux,rralnJ;,1 t|i'rr,'-5t
s-1e nuse/c/r C-..Sc,;trr . .tzC,tci;tLlvt!
i,L-21
gl.fd ctost Jl)n/c;r
sariaclccLiu wukueu'c
,
z? It.r2.(iy czy]triik
-yrz!
pomocy ir l.il',.li,o s taranci sig rvy jasn j-c poivs tirrrie dy it u.rLury to-
talltarrte j, cdl,ryir,al w tytl swojl r'olgr r,Jo pyz! kJ-.rri, w ittz!-
piidku Niernicc riroriilne 1 ouollowosciovre riartty tiitlertr,
rrier;iicc
kicgo
lrcfrirr.Iil'Lcrr.r
u,rt"oduwegr.rrt, t'rirlr,1.,,t VJersarlski i .,i"uo
skutkl,
kryzys r:honolrtlczny i
frs.)rzr-rczrlolrcirf
star.zejlce6o
sj
kapita Ii ztuu, z.l6rozerrie ze s troqy irc,ir,unj zlnu, rJgiacien ciir4c-
6ClJarlstrra i
'b.'riiC]1 clucnowyCrr zakotrviCzeri
..1<iK !/i.rl.'cr ri 1.ozur
.i. roz{i.tdek cz?o;.riek;r - wszystltle
'bc, czynriiki
oiie6r'..iy jan.iJ
rolt w ca?ej konflg;urucJl
czynnli.r,v
i)i^zJro.iyniajlc/cfr
sig cic
koricotr€i,o n'!nlkt.t.
Salt i w przyiri.rriiiu inn','cii zT,ozt-trrycri proce-
gir.* vt lris L,;r'1i, Lylko 'tieLaczynrrii(r.l,rlir irrt:.iIiz.i .rloae j.,-ru vr-ti:-
6ciwe rezuit:.i;y.
,fe.lnali tt cili'rili r.rbecr:e j tiic
.te si;ui.rrry w si;.r
jcdnlc pow.i.!rrri.t dl'it ui,'l,ury bot..rr:.'u.-1,i€;. t',t;,!,=
]l!c''.
iiry Co na;'r'r;';:.ej lidcrrtyrik&"ru
itieir ctit'e i,larurtiii J.a 1loirr.zcrlzi;r
j;1CL: 1 towar::yi,:,ice je j. Surnujqc; riyrrLature" LoL.lrr L;rr.na
jcst nuwyit zjavliskicmi
czc6o$ tairiego niu byi-o ni6,-iy
i,l-zcci
ty r,l .
Ocirzuc.:t'iie rr.'y
jainacri ideoloiliczrrycrr
- wysoct: w.r'LuIj..iyc
tf nrlnius l-crriiu ci.tr vrs,:;'stkiclt
uouiri j-r,i,r.r'y
iziluw
o Lri j-t:f'.1 p'.i'-
l-il)(:!k Lyw 1 zf ozuil,i-Lulttlar 1 wg lEl U "
pr-rcisi,;rlvo,vc pUu uLrturrb urruiil'(j-
i,i-ntow ttr'i;ii li L.-rlr:/cii, czy U1l* t o ruziriy f.o,,,rr,i*t Ly ...;1jru c,r.J .i'
Szys-t.owsl{ic. rr itt,r'Le6o.ll
r,uCri ol'{iilrrir.,.'i;;1 l, zasati d.:ri.rl-.rrir-ir,
tzn. w lta Lcgoliiictt s-Lrult-uury, insiy Uucji i
tr)r'ucusuw r'.J,.:r:.c-
Il la
u'l
Orlu r.' ,-..oii(tz- j-r,
i;0.ir,rIil]u'.
Cii, to O?atL,lQ/.t.1" r, ,,i;.1 1',,r, ,-/,,r
1' ; r.i,i
::.13
L-,r ,jJ ,.,-i.t: 5.{ Lrrre citl.rdu,ri;i,r i,uri olrric . i .. ./
1je
Irirricri ."r:'
j-cr.riii;-r
f.irflii
irirf Lii .r.:;,,,-ri.ri- Ly u uttc4 r.
llie w petni v.ly
39457611.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin