Przyborowski Walery - Namioty Wezyra.pdf - Przyborowski Walery - kasiakdk

Przyborowski Walery

Namioty Wezyra

Rozdział pierwszy

W którym jest opowiedziane, jako Piotrek Rzecki opuścił dom

ojcowski

- Już dłużej nie zdzierżę!

- Ee?

- Wyjadę.

- A dziedziczka?

- Najprzód ty mi nie gadaj o dziedziczce. Ja tu dziedzic, to

wszystko moje.

I wyciągnął rękę, i powiódł nią dokoła na pola, na obszerną

łąkę, której skoszoną trawę w stogi układano.

- Ej, paniczu, żeby to było wasze, tobyście nie uciekali.

- A moje, żebyś wiedział. I jeżeli uciekam, to jeno dlatego, że

nie chcę się swarzyć i też Jagna mię prosi.

- Ano... panienka Jagnieszka, na ten przykład, że tak rzekę,

ma dobre serce, do rany ją przyłożyć.

- Pewnikiem, że tak.

Rozmowa powyższa (toczyła się na polu, pod skwarnym

słońcem czerwcowym, między wysokim, tęgim chłopakiem,

liczącym może osiemnaście lat, ubranym z szlachecka, w żupanik z

kitajki i w buty, niegdyś czerwone, dziś mocno spłowiałe,

wyszarzane i połatane. Obok niego stał z kosą w garści równy mu

wiekiem podrostek, w koszuli zgrzebnej, powrósłem przepasanej, w

słomianym kapeluszu na głowie. Był on boso, opalony mocno,

brzydki jak nieszczęście, ale w oczach niebieskich, maleńkich,

głęboko osadzonych, widać było silne zainteresowanie się

rozmową, jaką toczył ze swym paniczem. Ten ciągnął dalej:

- Mam mego srokacza, szablę po ojcu, kontusinę od święta,

trzy talary lewkowe, więc pojadę.

- A to i ja pojadę z wami, paniczu. Jakże ja mam ostać sam?

Nie mam nijakiego rodzeństwa, sierota jestem, to zackniłbym się z

kretesem. Będziecie też potrzebowali posługi, a i wyręki w jakim

przypadku, o co w podróży nietrudno.

- Kiedy ty szablą robić nie umiesz, boś chłop.

- O, laboga, wielka stuka. Chłop cić ja jestem, to prawda, ale

zawdy bić potrafię. Świerzbi mię też ręka okrutnie do bitki.

- Hm, może ty masz rację, Maciek. Byłoby to dobrze, żebyś ze

mną pojechał. Mam też szablę, to ci dam, o konia jeno będzie

trudno, ale przecie wyproszę u macochy, żeby mi dała gniadego ...

- Utyka bestyja na przednie nogi, ale to nic... Jeno czy mię

dziedziczka puszczą?

- Tylko mi nie gadaj, mówię ci, na moją macochę, że ona

dziedziczka. To wszystko moje po matce, a nie po rodzicu. Ona tu

nic nie ma.

- Aha, ale wy, paniczu, musicie uciekać, tak wam pani

macocha sadła zalała za skórę. Ale to mi ta wszyćko jedno. I

dokądże my, paniczu, pojedzie wa?

- W świat, gdzie oczy poniosą.

- Oj, to dobrze. Ja też okrutnie ciekawy jestem świata.

- No więc gotuj się do drogi. Jak się jeno kośba skończy,

ruszym, da Bóg, w świat.

Kilkakrotnie jeszcze wracali do tej rozmowy, układali plany i

umacniali się w swym postanowieniu. W rzeczy samej położenie

młodego Piotrusia Rzeckiego, bo tak się zwał panicz, było nie do

pozazdroszczenia. Matka odumarła go w dzieciństwie, a ojciec po

raz drugi wstąpił w związki małżeńskie, wreszcie przed kilku laty

przeniósł się do wieczności. Macocha źle się obchodziła z

pasierbem; gdy podrósł, wyrzucała mu ciągle, że chleb je darmo, że

gnije na wsi, kiedy tylu chłopców w jego wieku zarabia już na siebie

i ociera się między ludźmi. Chodził obdarty, a choć pracował ciężko,

bo był ekonomem, podstarościm, pisarzem, jednym słowem

wszystkim, nigdy pochwały nie otrzymał. Wiedział, że wieś była

jego własnością, bo ojciec dostał ją w posagu za pierwszą swoją

żoną, że macocha i jej trzy córki nie mają do tego majątku żadnego

prawa, ale jakże tu upominać się o swoje, kiedy macocha w garści

trzymała wszystko, a nawet poradzić się nikogo nie dała. Przy tym

jedna z jego sióstr przyrodnich, Agnieszka, najstarsza z trzech

córek, bardzo kochała Piotrusia i zaklinała go na wszystko, by

spokoju matce nie zakłócił. Słuchał jej i cierpiał, aż nareszcie,

zmęczony, postanowił wyjechać w świat, szukając tam szczęścia i

losu. Ludzie po okolicy gadali, że zanosi się na wojnę z Turczynem,

więc Piotruś sobie mówił:

- Zaciągnę się do wojska i może jeszcze hetmanem ostanę.

Co ja tu będę kisł i babskie zrzędzenie znosił!

Z zamiarem tym swoim zwierzył się naprzód Jagnie, a potem

macosze. Jagna rozpłakała się na myśl, że kochanego braciszka

może pogański Turczyn gdzie zabić, ale zgodziła się, że Piotruś nie

ma czego siedzieć w Rzece (tak się wieś nazywała), bo nic tu nie

wysiedzi i zmarnuje się na nic. Macocha zaś z radością przyjęła to

postanowienie swego pasierba i umacniała go w nim ciągle.

Obiecywała mu, że go opatrzy jak należy na drogę, a nawet

zgodziła się na to, by Maciek Dyrdała, chłopak ze wsi, sierota,

jednolatek z Piotrusiem, razem nieomal wychowani, jechał z

paniczem jako sługa. Przyrzekła mu dać konia i barwę jak należy.

Ledwie też kośbę ukończono, gdy zabrano się we dworze do

przygotowań do podróży. Macocha dała Piotrusiowi podjezdka jego

ulubionego, „Srokaczem” zwanego, rzędzik na niego jak się patrzy i

dwa pistolety ojcowskie do olster, tureckiej fabryki. Pod Maćka dała

szkapę dużą, starą, ale wytrzymałą, choć ślepą na jedno oko.

Maciek i z tego był bardzo kontent, tak rad był, że się w świat daleki

z paniczem wyrywa z ciasnych kopców wioski ojczystej. Ubrano go

w stary kubrak, Bóg wie po kim pozostały, nieco za szeroki na

niego, ale jeszcze dobry, w stare rajtuzy skórzane, haniebnie tu i

ówdzie połatane, i w juchtowe buty. Gdy Maciek zadział magierkę z

pawim piórem na bakier, gdy się ustroił w owe rajtuzy, do butów

przypiął ostrogi, podarowane przez Piotrusia, a do boku na

rzemiennych rapciach przypasał wielkie szablisko, także od panicza

otrzymane, to wyglądał jak rycerz albo też hetman. Skoro się na wsi

pokazał w tym stroju, to wszystkie baby i dziewuchy powybiegały na

przyzby i podparłszy się pod brodę na łokciu, dziwowały się, że z

Maćka zrobił się „taki galanty ciarach”, a dzieci to się przed nim

chowały za węgły i dłubiąc palcem w nosie szeroko rozdziawiały

gęby.

Samemu Piotrowi tymczasem Żyd, krawiec z Łomży, umyślnie

sprowadzony, szył żupan i kontusz, przerobiony z ojcowskiego.

Sajeta była przednia, choć na szwach haniebnie przetarta, ale

jeszcze, jak macocha mówiła, można było w takim kpntuszu na

pokojach królewskich paradować. Bieliznę, dwa kontusze

odświętne, buty kordybanowe żółte zapakowano w osobny

mantelzak i przytroczono na trzeciego, luźnego konia, którego

macocha także dała. Na odjezdnym zawołała Piotrka do siebie i

wręczając mu pięć talarów lewkowych mówiła:

- Wyprawiam cię, Piotruś, po pańsku, żebyś nie gadał, żem cię

skrzywdziła. Żadna z moich córek tyle nie będzie miała, co ty

bierzesz.

Piotrek pokłonił się, podziękował pani macosze, choć w duszy

wiedział, że go po prostu wypędzają z ojcowizny. Wieś była duża,

ziemia pszenna, chłopów gospodarzy trzydziestu i to wszystko

warte było kilkadziesiąt, jeżeli nie więcej, tysięcy. Ale zamilkł, bo rad

był się stąd raz wyrwać i zobaczyć, co się tam też dzieje na

Przyborowski Walery - Namioty Wezyra.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: