POZ_-_Medycyna_Szkolna_ok(2).pdf

III

Rok

Pielęgniarstwo w

środowisku

nauczania i

wychowania

POZ ‐ Wykłady

Paweł Rucki

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

III Rok

Wykład 1

Główne założenie Medycyny Szkolnej

Główne założenia pielęgniarstwa w środowisku nauczania i wychowania to profilaktyka , której można wyróżnić

4 elementy:

1. Profilaktyczna opieka nad uczniami sprawowana jest przez:

a. pielęgniarkę lub higienistkę szkolną w gabinecie profilaktycznym w szkole,

b. lekarza POZ w zakładzie opieki zdrowotnej lub innym miejscu praktyki zawodowej lekarza,

c. lekarza stomatologa w ogólnodostępnej poradni stomatologicznej.

2. Nadzór nad realizacją profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami.

3. Kształcenie i doskonalenie pielęgniarek i higienistek szkolnych oraz lekarzy POZ w zakresie zagadnień

związanych ze sprawowaniem profilaktycznej opieki nad uczniami.

4. Monitorowanie stanu zdrowia uczniów oraz zabezpieczenia profilaktycznej opieki zdrowotnej nad nimi.

Wg WHO profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami to I element nowoczesnego programu zdrowia w szkole,

na który składa się:

• edukacja zdrowotna i promocja zdrowia,

• środowisko szkolne i społeczne (przyjazne zdrowiu),

• posiłki szkolne,

• wychowanie fizyczne i rekreacja,

• poradnictwo i wsparcie w zakresie zdrowia psychicznego.

Główny kierunek działań to

profilaktyka I‐rzędowa

i promocja zdrowia.

Pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania – to pielęgniarka pracująca w POZ, wypełniająca funkcje

wobec ucznia, wychowanka w środowisku nauczania i wychowania, jego rodziny, społeczności szkolnej i lokalnej.

Realizuje funkcje: wychowawczą, opiekuńczą, profilaktyczną, promocji zdrowia, diagnostyczną, terapeutyczną,

rehabilitacyjną, leczniczą, edukacyjną – w stosunku do dzieci w wieku szkolnym – uczniów szkół i wychowanków

placówek opiekuńczo‐wychowawczych.

Podmiotem działań jest społeczność szkolna: uczniowie, pracownicy, rodzice.

Pielęgniarka realizuje zadania w: szkołach, bursach, internatach, domach dziecka, pogotowiach opiekuńczych,

szkołach specjalnych, innych placówkach opiekuńczo‐wychowawczych.

Typ szkoły

Zalecana liczba uczniów na 1 pielęgniarkę

Szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum, liceum profilowane

(bez nauki w warsztatach)

800 + 10%

Zasadnicze szkoły zawodowe i techniczne z warsztatami

700

Szkoły specjalne dla dzieci i młodzieży

A – z lekkim upośledzeniem umysłowym, sprawnych ruchowo

150

B – z lekkim upośledzeniem umysłowym i

niepełnosprawnością; umiarkowanym upośledzeniem i

sprawnością ruchową

C – z umiarkowanym i znacznym upośledzeniem umysłowym i

niepełnosprawnością ruchową

Profilaktyczna opieka zdrowotna sprawowana przez lekarza obejmuje:

1. edukację zdrowotną uczniów i ich rodziców / prawnych opiekunów,

2. wykonywanie profilaktycznych badań lekarskich (bilansów zdrowia) w ustalonych grupach wiekowych oraz

prowadzenie dokumentacji medycznej uczniów wg określonych wzorów,

3. formułowanie na piśmie zaleceń dla pielęgniarki co do dalszego postępowania z uczniami,

4. czynne poradnictwo dla uczniów / opiekunów.

Profilaktyczna opieka zdrowotna sprawowana przez lekarza stomatologa obejmuje:

1. prowadzenie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia jamy ustnej,

2. profilaktyczne badania stomatologiczne,

3. profilaktykę próchnicy zębów,

4. profilaktykę badań ortodontycznych,

5. kwalifikowanie do szczególnej opieki stomatologicznej.

Wykład 2

Wykaz świadczeń zdrowotnych

Pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania:

1) Promocja zdrowia, edukacja zdrowotna, profilaktyka:

a) planuje działania, realizuje i dokonuje oceny wyników,

b) wspiera w edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia nauczycieli i wychowawców,

c) bierze udział w projektowaniu i programowaniu zajęć z edukacji zdrowotnej w placówce,

d) opracowuje scenariusze zajęć z uczniami / rodzicami w zakresie promocji zdrowia,

e) przygotowuje materiały dydaktyczne na zajęcia warsztatowe z młodzieżą,

f) udziela porad dot. postaw i zachowań zdrowotnych,

g) bierze udział w realizacji programów zdrowotnych w środowisku szkolnym, w tym projektu szkoły

promującej zdrowie.

2) Świadczenia diagnostyczne:

a) pomiar podstawowych parametrów życiowych,

b) wady zgryzu,

c) pomiary antropometryczne,

d) badania zaburzeń ruchu,

e) badania ostrości wzroku i widzenia barw,

f) badanie słuchu i wymowy,

g) badania fizykalne (np. w nagłych zachorowaniach, urazach, w celu dokonania wstępnej oceny),

h) pobieranie materiału do badań lub kierowanie na badania diagnostyczne i bakteriologiczne,

i) identyfikacja uczniów z problemami zdrowotnymi, szkolnymi, społecznymi,

j) diagnozowanie zagrożeń dla zdrowia i rozwoju ucznia / wychowanka,

k) podejmowanie decyzji co do postępowania z uczniem / wychowankiem w nagłych zachorowaniach (ocena

stanu zdrowia dziecka, ocena ciężkości urazów i organizowanie bezpiecznego transportu chorego).

3) Świadczenia profilaktyczne:

a) organizacja i realizacja:

i) szczepień ochronnych,

ii) profilaktyki fluorkowej,

iii) programów profilaktycznych,

iv) zadań edukacyjnych i promocji zdrowia,

wynikających z potrzeb podopiecznych i

środowiska lokalnego.

4) Świadczenia terapeutyczno‐lecznicze:

a) prowadzenie poradnictwa zdrowotnego,

b) realizacja działań mających na celu wspieranie dzieci i ich opiekunów w rozwiązywaniu problemów

zdrowotnych, szkolnych i społecznych,

c) podejmowanie działań w celu zlikwidowania lub ograniczenia występowania zagrożeń dla zdrowia,

d) pielęgnacja i farmakologiczne leczenie skóry (opatrunki, okłady, kompresy), unieruchamianie kończyn po

urazach (złamaniach, zwichnięciach),

e) inne zabiegi: usuwanie ciał obcych, stawianie baniek, przemywanie oka (w zakładach całodobowych

i specjalistycznych),

f) podawanie leków (wg zlecenia lekarskiego, samodzielnie wg rozporządzenia z 17/09/1997),

g) cewnikowanie pęcherza moczowego (np. dzieci z porażeniem wiotkim, pęcherzem neurogennym),

h) udzielenie I pomocy w stanach zagrożenia życia,

i) prowadzenie resuscytacji krążeniowo‐oddechowej,

j) realizacja procesu pielęgnowania uczniów i wychowanków przewlekle chorych, niepełnosprawnych, z grupy

ryzyka oraz z innymi problemami zdrowotnymi, szkolnymi, społecznymi.

5) Świadczenia opiekuńcze:

a) nadzór nad podawaniem i przyjmowaniem leków w zakładach opiekuńczych, wychowawczych, 24h,

b) wywiad środowiskowy w środowisku domowym ucznia lub w środowisku nauczania i wychowania,

c) uzgadnianie konsultacji, wizyt, badań, transportu,

d) współpraca z pielęgniarką rodzinną, lekarzem POZ, opieką społeczną w zakresie wsparcia dzieci z rodzin

ubogich, ze środowisk trudnych itp.,

e) zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny,

f) zorganizowanie pomocy leczniczej, konsultacji, porady lekarskiej,

g) pomoc w umieszczeniu dziecka na koloniach zdrowotnych, obozach itp.,

h) identyfikacja dzieci krzywdzonych i organizacja pomocy,

i) inicjowanie wsparcia społecznego i instytucjonalnego,

j) świadczenia w zakresie nadzoru nad warunkami sanitarno‐higienicznymi,

k) ocena stanu sanitarno‐higienicznego, bezpieczeństwa oraz warunków nauczania w szkole.

6) Świadczenia organizacyjno‐administracyjne:

a) organizowanie stanowiska pracy,

b) prowadzenie obowiązującej dokumentacji zdrowia ucznia,

c) opracowanie planu opieki pielęgniarskiej nad uczniami (roczne, miesięczne),

d) prowadzenie sprawozdawczości,

e) monitorowanie i analiza świadczeń zdrowotnych – pielęgniarskich, stanu zdrowia dzieci i młodzieży,

wypadków i urazów na terenie placówki,

f) organizacja i analiza kwalifikacji lekarskiej uczniów do grup ćwiczeń na WF,

g) udział w radach pedagogicznych i zespołach szkolnych ds. promocji zdrowia,

h) informowanie placówki (dyrekcji) o zagrożeniach dla zdrowia podopiecznych.

Standardy postępowania

Standardy postępowania w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad uczniami sprawowanej przez piel. szkolną:

(dokładny opis w ksero – standardy szkolne)

I. Przestrzeganie prawa uczniów do informacji, prywatności, intymności i poszanowania godności osobistej

oraz zachowania tajemnicy zgodnie z prawami pacjenta.

II. Przeprowadzanie testów przesiewowych i kierowanie postępowaniem poprzesiewowym w stosunku do

uczniów z dodatnim wynikiem testów.

III. Przygotowanie profilaktycznych badań lekarskich uczniów, analiza i wykorzystanie ich wyników.

IV. Wykonywanie obowiązkowych szczepień.

V. Prowadzenie u uczniów szkół podstawowych grupowej profilaktyki próchnicy zębów metodą

nadzorowanego szczotkowania zębów.

VI. Przekazywanie informacji o kwalifikacji lekarskiej do wychowania fizycznego i sportu szkolnego oraz

współpraca z nauczycielami WF.

VII. Poradnictwo czynne dla uczniów z problemami zdrowotnymi.

VIII. Prowadzenie edukacji zdrowotnej uczniów i ich rodziców oraz uczestnictwo w szkolnych programach

profilaktycznych i promocji zdrowia.

IX. Współdziałanie z dyrekcją i pracownikami szkoły oraz terenową stacją sanitarno‐epidemiologiczną w

zakresie tworzenia w szkole środowiska nauki i pracy sprzyjającego zdrowiu.

X. Udzielanie pomocy przedlekarskiej uczniom i pracownikom szkoły.

Wykład 3

Napotykane problemy

• Problemy zdrowotne:

o zaburzenia rozwoju fizycznego (niskorosłość, otyłość , zaburzenia dojrzewania płciowego),

o zaburzenia rozwoju i zdrowia psychicznego,

o zaburzenia narządu zmysłów i mowy,

o choroby przewlekłe (astma, DM, padaczka),

o niepełnosprawność.

• Problemy szkolne:

o długoroczność, uczniowie „przerośnięci” (starsi o 2 lata),

o trudności w nauce i związane z sytuacjami szkolnymi reakcje i obawy psychosomatyczne,

o trudności w przystosowaniu się do rytmu pracy szkolnej (nadpobudliwość, zahamowanie).

• Problemy społeczne:

o związane z rodziną:

patologia lub trudności w podołaniu funkcji

wychowawczej (alkoholizm, przestępczość,

konflikty, rozbicie rodziny, śmierć / choroba

przewlekła, trudne warunki bytowe,

maltretowanie / zaniedbywanie dziecka);

o związane z uczniem:

używanie substancji psychoaktywnych,

nieprzystosowanie społeczne;

o związane z rówieśnikami:

‐ trudności w relacjach z kolegami w klasie (brak

akceptacji, izolacja, odrzucenie, przemoc),

‐ kontakty z grupami nieformalnymi o cechach patologii społecznej (sekty, gangi).

Choroby przewlekłe w szkole:

alergie, skrzywienie kręgosłupa,

płaskostopie i inne wady postawy,

choroby kości (w tym kręgosłupa i

stawów), przewlekły nieżyt

oskrzeli, astma i inne ch. płuc,

nerwica i inne ch. psychiczne, ch.

ukł. moczowego, przewlekłe ch.

skóry, choroby serca, tarczycy,

padaczka.

Zadaniem pielęgniarki jest identyfikacja uczniów z problemami:

1. Analiza dokumentacji zdrowotnej uczniów.

2. Zebranie informacji o nowych zachorowaniach lub zaostrzeniach chorób i urazach, które miały miejsce w

okresie wakacji:

a. od uczniów poprzez odwiedzenie każdej klasy i spisanie nazwisk uczniów, którzy sami zgłaszają

przebyte choroby,

b. od rodziców – w czasie zebrania z rodzicami.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: