Profesjonalizacja reklamy w XIXw.doc

Szkoła                            ŻAK. Centrum edukacji i biznesu

Zawód.               Technik organizacji reklamy

Przedmiot.               Historia sztuki i reklamy

Temat 4.              Profesjonalizacja reklamy w okresie rewolucji przemysłowej XIX w.

W XIX wieku reklama weszła w erę informacji masowej. Przykładem może być Felix Bully, który w 1824 roku w Paryżu lansował płyn na porost włosów. W ciągu trzech dni rozkleił w mieście 2000 plakatów, reklamował się w gazetach oraz za pomocą eleganckich rycin na welinowym papierze, oprawionych w złote ramki. Ryciny te  umieścił w  sklepach
z perfumami i kosmetykami, u perukarzy i fryzjerów w ich zakładach.

Siłę masowej  informacji wykorzystał w 1850 roku Phineas T. Barnum. Anonsował on przez 6 miesięcy w Ameryce śpiewaczkę  z Europy – „szwedzkiego słowika” Jenny Lind. Użył do tego reklamy prasowej, ulotek i plakatów ulicznych. Skutek był taki, że w porcie witało ją 40 000 nowojorczyków a kolejne 20 000 czekało na nią przed jej hotelem. Należy pamiętać, że w tym czasie prawie nikt nie słyszał śpiewu Jenny Lind w USA - ani jej też nie widział. Tournée śpiewaczki objęło 150 koncertów i wszędzie witały ją pełne sale.

W 1871 roku ten sam Barnum kupił z królewskiego ogrodu zoologicznego
w Londynie największego słonia i wszedł do biznesu cyrkowego. Pomysłowy przedsiębiorca
i tym razem zastosował zmasowane działania reklamowe. Cyrk Barnuma reklamowano sloganem „Największy - najwspanialszy show na Ziemi”. Gdziekolwiek pojawił się cyrk Barnuma tysiące ludzi witało słonia „Jumbo”.  Przedsiębiorca zarobił w ten sposób olbrzymie pieniądze a Jumbo został jedną z pierwszych sław w reklamie.

Innym przedsiębiorcą , który szeroko wykorzystywał różne nowe formy dotarcia do klienta był w latach 70 XIX w. Thomas Johnstone Lipton – szkocki właściciel sklepów
z żywnością (prekursor reklamy dzisiaj zwanej BTL).

·        rozrzucał ulotki z balonów,

·        przy wejściu do sklepów stosował wklęsłe lustra z napisem „Przed przyjściem do Liptona”.  Przy wyjściu wypukłe z napisem „Wracając od Liptona”,

·        zatrudniał masę reklamiarzy ulicznych, którzy przebrani za Chińczyków nosili tekturowe pudła z reklamą Lipton’s  Tea

·        wypuszczał na ulicę prosiaki z czerwoną wstążką z napisem „ sierotka Liptona” . Plakaty  i ogłoszenia w prasie informowały, że prosiaka należy odprowadzić do sklepu Liptona. Nagrody za świnki sprowadzały nowych klientów do sklepu.

Najbardziej pomysłowa akcją reklamowa Liptowa była sprzedaż gigantycznego sera „Największego sera świata”. Szeroko zakrojona i długotrwała akcja reklamowa sprawiła tak wielki popyt, na ten produkt, że w 1881 roku kiedy ser miał być pokrojony i sprzedany -  chętnych było tylu, że trzeba było użyć oddziału  policji dla zachowania porządku.

W 1875 r. uboga nauczycielka Lidia Pinkham zaczęła domową produkcję i sprzedaż „uniwersalnego lekarstwa dla kobiet”. Osiągnęła sukces dzięki skierowaniu reklamy specjalnie do kobiet. Ogłaszała się na kartach reklamowych, w prasie kobiecej, w książkach kucharskich, poradnikach gospodarstwa domowego. W reklamach Lidia używała „świadectw” kobiet znanych i mniej znanych oraz umieszczała swój portret na opakowaniu lekarstwa. Lekarstwo to był wyciąg z kilku ziół z zawartością 20% alkoholu.. Lekarstwo to dzięki reklamie stało się najpopularniejszym środkiem leczniczym w Ameryce Północnej 
w tamtym czasie. W reklamach Lidia zachęcała do pisania listów do siebie o poradę. Klientki zawsze otrzymywały odpowiedź. Pytania i porady drukowano także w formie ulotek i tzw. Pinkham Pamphlets. Lidia Pinkham’s Compound jest w sprzedaży do dzisiaj.

Era informacji masowej .

·        w 1803 r. Anglicy wynaleźli sposób produkcji papieru w belach - co zwiększyło format gazet oraz druk plakatów w większym formacie,

·        w 1811 r. w Niemczech zastosowano parę do napędu prasy drukarskiej,

·        w 1867 r. skonstruowano maszynę rotacyjną – co ponad 100 krotnie zwiększyło możliwy jednorazowy nakład prasy,

·        w latach 40-tych użyto po raz pierwszy telegrafu do przesyłania informacji ,

·        w 1796 r wynaleziono litografię a w 1837 chromolitografię – która umożliwiła reprodukcję odbitek barwnych,

·        w 1825 roku pojawiła się fotografia,

·        w 1895 rozwinięto technikę heliograwiury, która  umożliwiła drukowanie tanich
i dobrej jakości druków ilustracyjnych.

Procesom uprzemysłowienia towarzyszyły; przyspieszona urbanizacja oraz migracja ludzi ze wsi do miast. Upowszechniło się wykształcenie podstawowe a co za tym idzie – umiejętność czytania. Powstała prasa popularna, niekiedy zwana brukową lub „żółtą”. Często wydawana po południu - przeznaczona była bowiem dla ludzi po pracy. Były to: we Francji „Petit Journal”(1863), „Le Petit Parisien” (1876), w Angli „Daily Telegrach” (1855), „Daily Mail” (1896).

Masowo produkowane w fabrykach wyroby musiał ktoś kupować. Reklama posłużyła do nakłaniania masowych konsumentów do zakupu tanich produktów. Reklama stała się ekonomiczną podstawą istnienia prasy. Stopniowo także pisma ilustrowane zaczęły czerpać korzyści z reklam. Nadal stosowane były inseraty oraz karty reklamowe. Role reklamową odgrywały także księgi adresowe, wydawnictwa ulotne oraz  kalendarze. Powszechnie stosowane kalendarze trafiały do rożnych grup docelowych ( pań domu, rzemieślników, myśliwych). Ponieważ nie było jeszcze wtedy radia, gazety docierały także do wsi, do właścicieli lub dzierżawców majątków oraz gospodarstw rolnych. W XIX w prasa przechodziła okres specjalizacji – zaczęły wychodzić gazety polityczne, literackie, podróżnicze, dla dzieci, dla kobiet i dla wsi.

Technika produkcji dużej tafli szklanej sprawiła, że wystawy sklepowe awansowały do roli ważnego źródła informacji handlowej i reklamy. W 1882 roku W. J. Hammer, asystent wynalazcy żarówki Thomasa Edisona, wynalazł sposób podświetlania reklam elektrycznością. Pierwszym znakiem świetlnym był napis na hotelu Crystal Palace 
w Sydenham -„EDISON”. W 1910 roku francuz Georges Claude skonstruował oświetlenie neonowe. Pierwszy neon był czerwony – gdyż nie znano sposobu osiągania innych kolorów.

Plakat – sztuka wielkich miast.

Plakat rozwinął się dzięki rozwojowi technik drukarskich i ilustracyjnych. W USA plakaty tworzyli projektanci tworząc dzieła barwne, dekoracyjne, o silnym nasyceniu perswazją reklamową. W Europie plakaty tworzyli artyści, np. Edgar Degas, Henri de Toulouse-Lautrec, Pierre Bonnard, Alfons Mucha.

Za ojca sztuki reklamowania za pomocą plakatu uważa się Jules’a Chereta (1836-1932). Projektowanie plakatów było jego główna działalnością. Jako pierwszy używał odważnie kamieni litograficznych dużego formatu, zestawiał duże plamy o kontrastujących barwach. Estetyka szoku wizualnego służyła przyciągnięciu uwagi publiczności. Paryż stał się kolebką nowoczesnego europejskiego plakatu reklamowego.

Początki agencji reklamowych.

Pierwsza agencję pośredniczącą w umieszczaniu reklam w prasie założył w Anglii
w 1786 r. William Taylor. Lokował on w gazetach inseraty za prowizje w wysokości 6 pensów. W 1812 r. USA  podobną działalnością zajmował się Charles Baker. Kupował od wydawnictwa całe bloki powierzchni pod reklamę a potem dzielił je na mniejsze kawałki
i odsprzedawał  reklamodawcom.

Pierwsza agencją, która także przygotowywała ogłoszenia była agencja otwarta przez Volleya B. Palmera w Filadelfi w 1841 roku. Agencja Ta była najdłużej działająca agencją na świecie – działała do 2002 roku. Była z pewnością też pierwszą agencją typu full service. Podejście pełnoobsługowe zademonstrowała już w 1899 r. w zintegrowany i komplementarny sposób  podejmując wszystkie aspekty komunikacji rynkowej dla marki Uneeda Biscuit.

Pierwsza europejską agencja reklamową, zajmującą się  przygotowaniem  ogłoszeń
i pośrednictwem w sprzedaży mediów była zapewne założona w Paryżu w 1845 roku – Compagnie Generale des Annonces.

W Europie pośrednictwem reklamowym i przygotowaniem ogłoszeń zajmowały się przede wszystkim wydawnictwa i agencje prasowe (Agencja Wolffa w Niemczech /1849/ oraz Agencja Reutera w Anglii /1851/). Druga połowa XIX wieku – to okres powstawania agencji reklamowych w USA i Europie. Ciekawe, że w agencjach reklamowych już w XIX wieku pracowało wiele kobiet. Uruchamiano szkoły reklamowania - także na poziomie uniwersyteckim. Zaczęła wychodzić prasa fachowa. Najstarsze fachowe pismo o reklamie pojawiło się w USA a założył je Georg P. Rowell w 1888 r. Aż do końca XIX wieku głównym zajęciem agencji było pośrednictwo w kupowaniu miejsca na reklamy i jej umiejętna dystrybucja.

W 1915 r. agencja reklamowa J. Walter Thompson otworzyła pierwszy dział badań.
W ten sposób zrodziła się idea badań rynkowych jako podstawy działań agencji reklamowych. Badania rynkowe na dobre rozwinęły się dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym.

Produktów na rynku było jednak coraz więcej. Reklamodawcy zorientowali się, że nie wystarczy jedynie informować klientów. To z potrzeby wyróżniania zrodził się pomysł marki – znaku konkretnego producenta. Znak odróżniał produkt od wyrobów konkurencji
i gwarantował, że ma on odpowiednią, wysoką i stale taka sama jakość. Od XIX wieku trwają marki: Lindt, Bayer, Nestle, Levi¢s, Maxwell Mouse, Henkel, Budweiser, Coca-Cola, Kodak, Gilette, PepsiCo, Colgate, Palmolive.

1