cmentarze.pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/1

Dz.U. 1959 Nr 11 poz. 62

USTAWA

z dnia 31 stycznia 1959 r.

o cmentarzach i chowaniu zmarłych

Opracowano na pod-

stawie: tj. Dz.U. z

2000 r. Nr 23, poz.

295, Nr 120, poz.

1268, z 2002 r. Nr

113, poz. 984, z 2003

r. Nr 80, poz. 717, Nr

162, poz. 1568, z 2006

r. Nr 220, poz. 1600,

z 2008 r. Nr 216, poz.

1367, z 2009 r. Nr 98,

poz. 817.

Art. 1.

1. Zakładanie i rozszerzanie cmentarzy komunalnych należy do zadań własnych

gminy.

2. O założeniu lub rozszerzeniu cmentarza komunalnego decyduje rada gminy, a w

miastach na prawach powiatu rada miasta, po uzyskaniu zgody właściwego in-

spektora sanitarnego.

3. Właściwe władze kościelne decydują o założeniu lub rozszerzeniu cmentarza

wyznaniowego, które może nastąpić na terenie przeznaczonym na ten cel w

miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, po uzyskaniu zgody wła-

ściwego inspektora sanitarnego.

4. O zamknięciu cmentarza komunalnego decyduje właściwa rada gminy lub rada

miasta, po zasięgnięciu opinii właściwego inspektora sanitarnego.

5. O zamknięciu cmentarza wyznaniowego decyduje właściwa władza kościelna,

po zasięgnięciu opinii właściwego inspektora sanitarnego.

Art. 2.

1. Utrzymanie cmentarzy komunalnych i zarządzanie nimi należy do właściwych

wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), na których terenie cmentarz jest po-

łożony.

2. Utrzymanie cmentarzy wyznaniowych i zarządzanie nimi należy do związków

wyznaniowych.

3. (skreślony).

Art. 3.

1. Cmentarze zakłada się i rozszerza na terenach określonych w miejscowych pla-

nach zagospodarowania przestrzennego.

2. (skreślony).

Art. 4.

Cmentarze komunalne zakłada się w zasadzie na terenie każdej gminy lub miasta,

jednakże w uzasadnionych przypadkach można założyć cmentarz dla kilku gmin.

2009-07-08

©Kancelaria Sejmu

s. 2/2

Art. 5.

1. Cmentarze powinny znajdować się na ogrodzonym terenie, odpowiednim pod

względem sanitarnym.

2. Na każdym cmentarzu powinien być dom przedpogrzebowy lub kostnica, które

służą:

1) do składania ciał osób zmarłych do czasu ich pochowania,

2) do wykonywania oględzin zwłok ludzkich dla celów sądowo-lekarskich, sa-

nitarnych oraz policyjnych,

3) do wykonywania innych czynności związanych z chowaniem zwłok.

3. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym

do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, jakie tereny uznaje się

za odpowiednie pod względem sanitarnym na cmentarze; rozporządzenie w

szczególności powinno określać:

1) szerokość pasów izolujących teren cmentarny od innych terenów, a w

szczególności terenów mieszkaniowych,

2) odległość cmentarza od źródeł ujęcia wody,

3) wymagania co do poziomu wód gruntowych na terenach przeznaczonych

pod cmentarze.

Art. 6.

1. Użycie terenu cmentarnego po zamknięciu cmentarza na inny cel nie może na-

stąpić przed upływem 40 lat od dnia ostatniego pochowania zwłok na cmenta-

rzu. Po upływie powyższego terminu wójt (burmistrz, prezydent miasta) może

wydać decyzję o użyciu terenu cmentarnego na inny cel zgodny z planem zago-

spodarowania przestrzennego, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Jeżeli teren cmentarny stanowi lub stanowił uprzednio własność Kościoła Kato-

lickiego lub innego kościoła albo związku wyznaniowego, wydanie decyzji o

użyciu terenu cmentarnego na inny cel wymaga zgody właściwej władzy tego

kościoła lub związku wyznaniowego.

3. Decyzję o użyciu terenu cmentarnego, będącego uprzednio cmentarzem wyzna-

niowym Kościoła Katolickiego lub innego kościoła albo związku wyznaniowe-

go, na inny cel wydaje się po zasięgnięciu opinii właściwej władzy tego kościoła

lub związku wyznaniowego co do sposobu oznaczenia i upamiętnienia terenu

pocmentarnego.

4. Użycie terenu cmentarnego na inny cel jest dopuszczalne pod warunkiem za-

chowania znajdujących się na jego terenie zabytków, które mogą być przenie-

sione w inne miejsce po uzyskaniu pozwolenia wojewódzkiego konserwatora

zabytków.

5. W przypadkach uzasadnionych szczególnymi celami publicznymi właściwy ze

względu na miejsce terenu cmentarnego organ może wystąpić do ministra wła-

ściwego do spraw wyznań religijnych o zwolnienie z wymogu uzyskania zgody,

o której mowa w ust. 2.

6. (skreślony).

7. Przy zmianie przeznaczenia terenu cmentarnego szczątki zwłok znajdujące się na

tym terenie powinny być przeniesione na inny cmentarz na koszt nabywcy terenu

lub nowego jego użytkownika.

2009-07-08

©Kancelaria Sejmu

s. 3/3

Art. 7.

1. Grób nie może być użyty do ponownego chowania przed upływem lat 20.

2. Po upływie lat 20 ponowne użycie grobu do chowania nie może nastąpić, jeżeli

jakakolwiek osoba zgłosi zastrzeżenie przeciw temu i uiści opłatę, przewidzianą

za pochowanie zwłok. Zastrzeżenie to ma skutek na dalszych lat 20 i może być

odnowione.

3. Przepisy ust. 1 i 2 nie mają zastosowania do chowania zwłok w grobach muro-

wanych przeznaczonych do pomieszczenia zwłok więcej niż jednej osoby, a tak-

że do chowania urn zawierających szczątki ludzkie powstałe w wyniku spopie-

lenia zwłok.

4. Dozwolone są umowy, przedłużające termin, przed upływem którego nie wolno

użyć grobu do ponownego pochowania.

5. Niezależnie od powyższych przepisów jest wzbronione użycie do ponownego

pochowania grobów, mających wartość pamiątek historycznych (ze względu na

swą dawność lub osoby, które są w nich pochowane, lub zdarzenia, z którymi

mają związek) albo wartość artystyczną.

6. W istniejących grobach murowanych dopuszcza się chowanie zwłok osób zmar-

łych w ciągu 20 lat po wydaniu decyzji o zamknięciu cmentarza. Przy zmianie

przeznaczenia terenu cmentarnego przepis art. 6 ust. 4 ma zastosowanie również

do zwłok pochowanych w tym dwudziestoletnim okresie.

Art. 8.

1. Przyjęcie zwłok do pochowania na cmentarz następuje po przedstawieniu doku-

mentów określonych w art. 11 ust. 5 i 9.

2. W miejscowościach, w których nie ma cmentarzy komunalnych, zarząd cmenta-

rza wyznaniowego jest obowiązany umożliwić pochowanie na tym cmentarzu,

bez jakiejkolwiek dyskryminacji, osób zmarłych innego wyznania lub niewie-

rzących.

3. Zarząd cmentarza wyznaniowego nie może odmówić pochowania zwłok osób,

które posiadają nabyte prawo do pochówku w określonym miejscu tego cmenta-

rza.

4. Prawo to służy, obok osoby określonej w ust. 3, także jej bliskim, to jest małżon-

kowi, wstępnym, zstępnym, rodzeństwu i przysposobionym.

5. Zwłoki osób, o których mowa w ust. 3 i 4, powinny być przez zarząd cmentarza

traktowane na równi ze zwłokami osób należących do wyznania, do którego na-

leży cmentarz, a w szczególności pod względem wyznaczenia miejsca pocho-

wania, właściwego ceremoniału pogrzebowego i wznoszenia stosownych na-

grobków.

Art. 9.

1. Zwłoki osób zmarłych nie mogą być chowane przed upływem 24 godzin od

chwili zgonu z wyjątkiem określonym w ust. 3.

2009-07-08

©Kancelaria Sejmu

s. 4/4

2. Najpóźniej po upływie 72 godzin od chwili zgonu zwłoki powinny być usunięte

z mieszkania celem pochowania lub w razie odroczenia terminu pochowania -

złożone w domu przedpogrzebowym lub kostnicy do czasu pochowania.

3. Zwłoki osób zmarłych na niektóre choroby zakaźne powinny być natychmiast po

stwierdzeniu zgonu usunięte z mieszkania i pochowane na najbliższym cmenta-

rzu w ciągu 24 godzin od chwili zgonu.

3a. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wykaz

chorób zakaźnych, o których mowa w ust. 3, ze szczególnym uwzględnieniem

chorób zakaźnych występujących w krajach tropikalnych.

4. Wyjątki od terminów określonych w ust. 2 mogą być czynione jedynie po utrwa-

leniu zwłok za zezwoleniem właściwego miejscowo inspektora sanitarnego.

5. Od chwili zgonu aż do pochowania zwłoki powinny być przechowywane w taki

sposób, aby nie mogły powodować szkodliwego wpływu na otoczenie.

6. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób

przechowywania zwłok i szczątków, uwzględniając:

1) wymagania sanitarne, jakim powinna odpowiadać powierzchnia grzebalna

cmentarza,

2) wymagania sanitarne, jakim powinny odpowiadać dom przedpogrzebowy lub

kostnica na terenie cmentarza,

3) warunki i sposób przechowywania zwłok i szczątków,

4) warunki sanitarne przeprowadzania ekshumacji

–mając na uwadze zapewnienie poszanowania zwłok i szczątków oraz bezpie-

czeństwo sanitarne.

Art. 10.

1. Prawo pochowania zwłok ludzkich ma najbliższa pozostała rodzina osoby zmar-

łej, a mianowicie:

1) pozostały małżonek(ka),

2) krewni zstępni,

3) krewni wstępni,

4) krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa,

5) powinowaci w linii prostej do 1 stopnia.

Prawo pochowania zwłok osób wojskowych zmarłych w czynnej służbie woj-

skowej przysługuje właściwym organom wojskowym w myśl przepisów woj-

skowych. Prawo pochowania zwłok osób zasłużonych wobec Państwa i społe-

czeństwa przysługuje organom państwowym, instytucjom i organizacjom spo-

łecznym. Prawo pochowania zwłok przysługuje również osobom, które do tego

dobrowolnie się zobowiążą.

2. Zwłoki niepochowane przez podmioty wymienione w ust. 1 mogą być przekaza-

ne do celów naukowych publicznej uczelni medycznej lub publicznej uczelni

prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycz-

nych. Decyzję w sprawie przekazania zwłok do celów naukowych wydaje, na

wniosek uczelni, właściwy starosta.

2a. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, tryb i

warunki przekazywania zwłok do celów naukowych, w tym:

2009-07-08

s. 5/5

1) warunki uzasadniające przekazanie zwłok do celów naukowych w przypad-

kach, o których mowa w ust. 2,

2) tryb przekazywania zwłok,

3) sposób ponoszenia kosztów transportu zwłok

–kierując się koniecznością zachowania godności należnej zmarłemu oraz bez-

pieczeństwem sanitarnym.

3. Zwłoki niepochowane przez podmioty, o których mowa w ust. 1, albo nieprze-

kazane publicznej uczelni medycznej albo publicznej uczelni prowadzącej dzia-

łalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych są chowane

przez gminę właściwą ze względu na miejsce zgonu, a w przypadku osób po-

zbawionych wolności zmarłych w zakładach karnych lub aresztach śledczych -

przez dany zakład karny lub areszt śledczy, z wyjątkiem zwłok osób, które

uwolniły się z zakładu karnego lub aresztu śledczego, oraz osób, które przeby-

wały poza terenem zakładu karnego lub aresztu śledczego, w szczególności w

trakcie korzystania z zezwolenia na czasowe opuszczenie tego zakładu lub

aresztu bez dozoru lub asysty funkcjonariusza Służby Więziennej.

4. Obowiązek pochowania zwłok, określony w ust. 3, nie wyklucza żądania zwrotu

kosztów na podstawie innych ustaw.

5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób postępowa-

nia ze zwłokami osób pozbawionych wolności zmarłych w zakładach karnych i

aresztach śledczych, uwzględniając w szczególności powiadamianie osób, o któ-

rych mowa w ust. 1, o zgonie, sposób tego powiadamiania, wskazanie podmio-

tów wydających zgodę na pochowanie zwłok, tryb postępowania ze zwłokami,

które nie zostaną odebrane, oraz sposób ponoszenia kosztów pochówku zleco-

nego przez zakład karny i areszt śledczy, kierując się koniecznością zachowania

godności należnej zmarłemu i bezpieczeństwem sanitarnym.

5a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,

postępowanie ze zwłokami cudzoziemców umieszczonych w strzeżonym ośrodku

lub przebywających w areszcie w celu wydalenia, w szczególności sposób po-

wiadamiania osób, o których mowa w ust. 1, o zgonie, podmioty wydające zgodę

na pochowanie zwłok, tryb postępowania ze zwłokami, które nie zostaną odebra-

ne, oraz sposób ponoszenia kosztów pochówku zleconego przez strzeżony ośro-

dek lub areszt w celu wydalenia, kierując się koniecznością zachowania godności

należnej zmarłemu i bezpieczeństwem sanitarnym.

6. Zwłoki do celów naukowych mogą być również przekazane uczelni, o której

mowa w ust. 2, na podstawie pisemnego oświadczenia osoby, która pragnie

przekazać swoje zwłoki tej uczelni.

7. Koszty transportu zwłok w przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 6, ponosi

uczelnia.

Art. 11.

1. Zgon i jego przyczyna powinny być ustalone przez lekarza, leczącego chorego w

ostatniej chorobie.

2. W razie niemożności dopełnienia przepisu ust. 1, stwierdzenie zgonu i jego

przyczyny powinno nastąpić w drodze oględzin, dokonywanych przez lekarza

lub w razie jego braku przez inną osobę, powołaną do tej czynności przez wła-

ściwego starostę przy czym koszty tych oględzin i wystawionego świadectwa

nie mogą obciążać rodziny zmarłego.

2009-07-08

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: