6
mł.bryg.inż. Zbigniew Babiński
Temat pracy magisterskiej:
Wymagania ochrony przeciwpożarowej dla obiektów użyteczności
publicznej, w których mogą przebywać ludzie w dużych grupach
AUTOREFERAT
Pod pojęciem budynku użyteczności publicznej rozumie się budynek przeznaczony do wykonywania funkcji: administracji państwowej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, nauki, służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym i wodnym, poczty i telekomunikacji oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji.
Przez obiekty użyteczności publicznej, w których mogą przebywać ludzie w dużych grupach, rozumie się budynki wymienione wcześniej, w których mogą przebywać ludzie w ilości ponad 50 osób. Tego typu budynki, ich części lub pomieszczenia kwalifikuje się do ZL I kategorii zagrożenia ludzi.
Ze względu na zróżnicowane wymagania budowlane, jakim powinny odpowiadać budynki zaliczone do ZL I kategorii zagrożenia ludzi - obiekty użyteczności publicznej, w których mogą przebywać ludzie w dużych grupach klasyfikuje się następująco:
1) budynki jednokondygnacyjne,
2) budynki dwukondygnacyjne,
3) budynki liczące powyżej 2 kondygnacji.
Niniejsza praca ma na celu określenie wymagań ochrony przeciwpożarowej dla obiektów użyteczności publicznej, w których mogą przebywać ludzie w dużych grupach. Dogłębna analiza tematu ułatwi właściwy nadzór nad obiektami tego typu przez komendy Państwowej Straży Pożarnej, a tym samym wpłynie na wzrost bezpieczeństwa pożarowego przebywających w nich osób.
Zakres pracy obejmuje: przeciwpożarowe wymagania budowlane i instalacyjne; zasady doboru urządzeń przeciwpożarowych; wymagania dotyczące przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego i dróg pożarowych oraz instrukcje bezpieczeństwa pożarowego dla obiektów użyteczności publicznej, w których mogą przebywać ludzie w dużych grupach.
W pracy przedstawiono również przykładowe zabezpieczenie przeciwpożarowe:
- obiektu dyskoteki „Labocca” w Leśmierzu, gmina Zgierz, przeznaczonego dla
2.000 osób;
- obiektu hali sportowo-widowiskowej w Zgierzu, ul. Wschodnia 1,
przeznaczonej dla 1.500 osób.
Budynki jednokondygnacyjne zaliczone do kategorii zagrożenia ludzi ZL I powinny spełniać wymagania klasy E odporności pożarowej oraz powinny być wykonane z elementów nie rozprzestrzeniających ognia.
Nie stawia się wymagań w zakresie odporności ogniowej poszczególnych elementów budynku zaliczonego do klasy E odporności pożarowej za wyjątkiem obudowy poziomych dróg ewakuacyjnych, których odporność ogniowa powinna wynosić co najmniej 15 minut
Wymagania w zakresie klasy odporności pożarowej nie dotyczą:
1. budynków do dwóch kondygnacji, przeznaczonych do:
- celów turystyki i wypoczynku o kubaturze do 1500 m3,
- wykonywania zawodu lub działalności usługowej i handlowej
o kubaturze do 1000 m3;
2. jednokondygnacyjnych budynków tymczasowych przeznaczonych na cele
widowiskowe lub inne zgromadzenia ludzi, jeżeli:
- widownia jest dostępna z poziomu terenu,
- dach lub stropodach mają pokrycie co najmniej trudno zapalne,
- zapewniono wejścia o szerokości i liczbie wymaganej dla zapewnienia
warunków ewakuacji z pomieszczeń lub budynku,
- zapewniono oświetlenie ewakuacyjne i bezpieczeństwa,
- instalacja elektryczna wykonana jest zgodnie z Polskimi Normami;
W obiekcie typu namiotowego, krzesła powinny być połączone ze sobą w sposób trwały i unieruchomione w rzędach co najmniej po 8 sztuk, a szerokość przejść między rzędami powinna wynosić co najmniej 0,45 m.
3. pomieszczeń z powłoką pneumatyczną wykorzystywanych do użytku publicznego pod warunkiem:
- zachowania odległości co najmniej 20 m od innych obiektów,
- użycia jako powłoki materiału co najmniej trudno zapalnego,
- zastosowania ogrzewania wyłącznie powietrznego,
- zapewnienia takiej liczby i szerokości wyjść ewakuacyjnych oraz długości
dojść ewakuacyjnych, jakie wymagane są dla budynku,
- odpowiedniego oznakowania wyjść.
Budynki dwukondygnacyjne zaliczone do kategorii zagrożenia ludzi ZL I powinny spełniać wymagania klasy C odporności pożarowej oraz powinny być wykonane z elementów nie rozprzestrzeniających ognia.
Elementy budynku zaliczonego do klasy C odporności pożarowej powinny posiadać minimalną odporność ogniową równą:
- 60 minut - główna konstrukcja nośna (ściany, słupy, podciągi, ramy) i stropy,
- 15 minut - ścianki działowe i ściany osłonowe, dachy, tarasy, konstrukcja
nośna dachu.
Wymagania w zakresie klasy odporności pożarowej nie dotyczą budynków do dwóch kondygnacji przeznaczonych do:
- wykonywania zawodu lub działalności usługowej i handlowej o kubaturze do
1000 m3.
Jeżeli budynek jest chroniony stałymi, samoczynnymi urządzeniami gaśniczymi, można obniżyć klasę odporności pożarowej o jedną, tj. do klasy D odporności pożarowej. Odstępstwo to nie dotyczy oddzieleń przeciwpożarowych.
Budynki wyższe od dwóch kondygnacji zaliczone do kategorii zagrożenia ludzi ZL I powinny spełniać wymagania klasy B odporności pożarowej oraz powinny być wykonane z elementów nie rozprzestrzeniających ognia.
Elementy budynku zaliczonego do klasy B odporności pożarowej powinny posiadać minimalną odporność ogniową równą:
- 120 minut - główna konstrukcja nośna (ściany, słupy, podciągi, ramy),
- 60 minut - stropy,
- 30 minut - ścianki działowe i ściany osłonowe, dachy, tarasy, konstrukcja
Jeżeli budynek jest chroniony stałymi, samoczynnymi urządzeniami gaśniczymi, można obniżyć klasę odporności pożarowej o jedną, tj. do klasy C odporności pożarowej. Obniżenie to nie dotyczy budynków wysokościowych oraz oddzieleń przeciwpożarowych w budynkach, w których zastosowano te instalacje.
Niniejsza praca podaje wymagania ewakuacyjne, główne polegające na tym, aby:
1) w miejscach przeznaczonych na pobyt ludzi w budynkach, innych obiektach
budowlanych i terenach należy zapewnić odpowiednie warunki ewakuacji,
2) w celu zapewnienia ewakuacji ludzi z obiektów i pomieszczeń należy
uwzględnić liczbę przebywających w nich ludzi, ich stan sprawności oraz
funkcję, wielkość i wysokość pomieszczeń obiektów,
3) odpowiednie warunki ewakuacji polegają w szczególności na:
- zapewnieniu odpowiedniej ilości i szerokości wyjść,
- zachowaniu dopuszczalnych długości dróg ewakuacyjnych,
- zapewnieniu odpowiedniej, bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń
dróg ewakuacyjnych,
- zabezpieczeniu dróg ewakuacyjnych przed zadymieniem.
Podane są również w sposób szczegółowy wymagania ewakuacyjne, które powinny być spełnione w obiektach zakwalifikowanych do ZL I kategorii zagrożenia ludzi.
Niniejsza praca precyzuje wymagania budowlane dla obiektów użyteczności publicznej, w których mogą przebywać ludzie w dużych grupach w zakresie: klasy odporności pożarowej, wielkości stref pożarowych, oddzieleń przeciwpożarowych, wymagań ewakuacyjnych, elementów wykończenia wnętrz i odległości między budynkami.
Jeden z rozdziałów pracy poświęcony jest instalacjom i systemom przeciwpożarowym stosowanym w budynkach użyteczności publicznej, w których mogą przebywać ludzie w dużych grupach. Podaje wymagania i zasady doboru urządzeń przeciwpożarowych, zaopatrzenia wodnego, dróg pożarowych
i ochrony odgromowej.
W pracy omówiona jest instrukcja bezpieczeństwa pożarowego oraz zaproponowany jest układ tematyczny instrukcji.
Na podstawie wcześniej przedstawionych wymagań omówione są dwa przykładowe obiekty użyteczności publicznej, w których przebywają ludzie w grupach przekraczających niejednokrotnie 1.500 osób.
Podaje się wnioski, które należy niezwłocznie zrealizować, aby w wymienionych obiektach było zapewnione bezpieczeństwo ludzi.
Z podsumowania wynika, że pożary w każdym obiekcie, a szczególnie w obiektach użyteczności publicznej, w których mogą przebywać ludzie w dużych grupach - zagrażają ich bezpieczeństwu. W takich sytuacjach podstawowym zadaniem kierujących akcjami ratowniczymi jest zapewnienie bezpiecznej ewakuacji ludzi z zagrożonych obiektów.
Możliwości skutecznego prowadzenia akcji są determinowane stanem przygotowania obiektu do prowadzenia działań ratowniczych. Szczególnie ważne są warunki techniczne i organizacja akcji ratowniczej, co ma istotny wpływ na przebieg ewakuacji ludzi z miejsc zagrożonych.
Najostrzej i najdotkliwiej wszystkie niedociągnięcia w zabezpieczeniu ujawnia i weryfikuje pożar, powstaje bowiem tam, gdzie w systemie zabezpieczenia przeciwpożarowego znajdzie się słabe ogniwo. Ujawnia się wówczas w praktyce:
- czy obiekt został prawidłowo zaprojektowany, czy uwzględniono wymagania techniczne dla pomieszczeń, poziomych dróg ewakuacyjnych, klatek schodowych, oświetlenia awakuacyjnego itp.,
- czy w czasie eksploatacji obiektu nie dokonano zmian przeznaczenia pomieszczeń, układów komunikacyjnych, wystroju wnętrz itp., pogarszających warunki ewakuacji,
- jak zostały zrealizowane przez właściciela lub zarządzającego obiektem ustawowe obowiązki w zakresie bezpiecznej ewakuacji ludzi na wypadek pożaru, w tym oznakowanie wyjść, sprawność urządzeń technicznych mających istotny wpływ na przebieg ewakuacji, przeszkolenie personelu itp.
W warunkach zagrożenia pożarowego, ludzie przebywający w obiektach objętych pożarem, starają się jak najszybciej opuścić pomieszczenie zagrożone. W przypadku dużych grup ludzi bardzo łatwo wybucha panika
i wtedy tłum niszczy i tratuje wszystko, a także słabsze jednostki.
Powodem tragicznych sytuacji są nie tylko określone warunki techniczno-budowlane budynku objętego pożarem, ale też niewłaściwe zachowanie stałego personelu budynków odpowiedzialnego za ewakuację osób przebywających w nich doraźnie.
W obiektach o charakterze rozrywkowym, jak dyskoteki, duże restauracje, sale widowiskowe udostępnione na występy zespołów estradowych itp. z różnych powodów kierowanie ewakuacją ludzi może być bardzo utrudnione, co musi uwzględniać kierownictwo tych obiektów w trakcie opracowywania instrukcji bezpieczeństwa pożarowego. Praktyka wykazuje, że istotny wpływ na możliwość bezpiecznej ewakuacji mają warunki techniczno-budowlane. Odpowiednia liczba i szerokość wyjść z pomieszczeń, zachowanie odpowiedniej długości dróg ewakuacyjnych, odpowiednie wydzielenie klatek schodowych przed zadymieniem, zapewnienie właściwego oświetlenia, to tylko niektóre z elementów, które w praktyce mogą mieć decydujący wpływ na szybkie i bezpieczne opuszczenie budynku przez ludzi, w chwili zagrożenia. Niestety wiele obiektów ( między innymi te, ktore opisano w niniejszej pracy) nie spełnia podstawowych warunków w zakresie ewakuacji. Dlatego zaleca się, aby w ramach kontroli i nadzoru nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych zwracać szczególną uwagę na warunki techniczno-budowlane, które mogą spowodować utrudnienia prowadzenia ewakuacji.
W celu poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego konieczne jest, aby:
- właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów, w których mogą przebywać ludzie w dużych grupach, doprowadzili do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości oraz odpowiednio wcześniej podejmowali działania zmierzające do prawidłowego przygotowania obiektów do pełnienia przez nich założonych funkcji,
- organa wydające zezwolenie na przeprowadzenie imprez kulturalno-rozrywkowych w obiektach nie wykorzystywanych stale do tego celu, konsekwentnie uzależniały wydanie takiego zezwolenia od stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów i nie dopuszczały do użytkowania obiektów, w których występuje zagrożenie życia ludzi, - Komendy Państwowej Straży Pożarnej skutecznie egzekwowały usuwanie stwierdzonych nieprawidłowości, współpracowały i prowadziły wymianę informacji w zakresie bezpieczeństwa pożarowego analizowanej grupy obiektów z Nadzorem Budowlanym, PIP, PIH i SANEPID-em.
Niniejsza praca podaje wymagania ochrony przeciwpożarowej dla obiektów użyteczności publicznej, w których mogą przebywać ludzie w dużych grupach. Dogłębna analiza tematu oraz przekazanie w sposób uporządkowany wymagań w stosunku do obiektów zaliczonych do kategorii ZL I zagrożenia ludzi, powinno ułatwić właściwy nadzór nad obiektami tego typu przez służby kontrolno-rozpoznawcze komend rejonowych Państwowej Straży Pożarnej.
Przestrzeganie podanych w opracowaniu wymagań ochrony przeciwpożarowej wpłynie na wzrost bezpieczeństwa osób przebywających w tego typu obiektach.
dzidzia2603