Środowisko społeczne wywiera wpływ na każdy związek małżeński poprzez sformalizowane normy prawne, normy religijne, środowiskowe normy obyczajowe oraz nacisk opinii publicznej. Wszystkie te czynniki regulują zachowania partnerów prowadzące ich do małżeństwa, potem zachowania małżeńskie i rodzinne, niemałe też znaczenie mają dla trwałości związku.
Wyróżnia się dwa typy zachowań kandydatów do małżeństwa;
· wybór partnera
· zaloty
Czynnikami wyboru partnera są;
· bliskość przestrzenna
· sąsiedztwo
· przynależność do tej samej społeczności lokalnej
· wyidealizowany obraz partnera
· obraz własnych rodziców
· dążenie do homogamii lub heterogamii
Zaloty – kompleks zachowań wobec wybranego kandydata zmierzających do uzyskania jego zgody na małżeństwo, wyeliminowanie braku zaufania czy też niepewności. Wyznaczone są przez tradycję, obyczaje, sankcje religijne, a czasami literaturę...
W zależności od typu kultury danego społeczeństwa przybierają różne formy.
Od narzeczeństwa do małżeństwa
akt zawarcia związku małżeńskiego jest aktem uznania dojrzałości społecznej, tzn. uznania zdolności partnerów do podjęcia obowiązków małżeńskich i rodzicielskich, zdolności do utrzymania rodziny i wychowania dzieci. Na przestrzeni historii przybierał on różne formy zewnętrzne o charakterze niecodziennym, a przez to wyróżniającym je spośród innych aktów o dużej społecznej doniosłości.
· Ceremonia przejścia w społeczeństwie starochińskim oraz u Izraelitów
· Imperium Romanum
· Kościół pierwotny rozwijający się w obrębie cywilizacji grecko- rzymskiej
· dekret papieża Kaliksta - III wiek
· pierwsza kościelna doktryna małżeńska - XI wiek
· 1545-1563 Sobór Trydencki – dekret „Tametsi” i jego postanowienia
Czynniki osobowościowe określające funkcjonowanie małżeństwa. Fazy rozwojowe
związku małżeńskiego.
Zawarcie związku małżeńskiego oznacza dla nowożeńców znalezienie się w nowej sytuacji życiowej – równoznaczne jest więc z podjęciem zupełnie odmiennych od dotychczasowych ról społecznych, w procesie uczenia się nowych ról ogromne znaczenie odgrywa umiejętność dostosowania się do wymogów roli, a jednocześnie do współmałżonka jako męża czy żony. Dodać do tego należy cechy psychiczne oraz kulturę osób tworzących związek małżeński. Niemałe znaczenie ma przebieg etapów poprzedzających zawarcie związku, a także wyznawana koncepcja miłości.
Kryteria wyodrębniania cykli życia rodzinnego:
1. Relacje i stosunki wewnątrzmałżeńskie.
2. Zrodzenie i wychowanie dzieci.
3. Budżet rodzinny (budżet finansowy i budżet czasu).
4. Liczba i wiek dzieci.
5. Stan cywilny i rodzinny dzieci.
Stadia rozwojowe rodziny wg Z. Tyszki:
1. Okres narzeczeństwa.
2. Okres małżeństwa przeddzietnego.
3. Stadium małżeństwa z małymi dziećmi.
4. Stadium odchodzenia dzieci od rodziny.
5. Okres małżeństwa odłączonego od dzieci.
Cykle życia małżeńsko- rodzinnego wg M. Ziemskiej:
1. Narzeczeni przed ślubem.
2. Młodzi po ślubie ale przed urodzeniem pierwszego dziecka.
3. Małżonkowie z dziećmi do lat 6.
4. Małżonkowie z dziećmi od lat 6 do 18.
5. Małżonkowie mieszkający razem z dziećmi w wieku pozaszkolnym.
6. Małżonkowie samotni z dziećmi usamodzielnionymi życiowo i rodzinnie ale bezdzietnymi.
7. Małżonkowie samotni z dziećmi usamodzielnionymi i posiadającymi własne małe dzieci.
8. Małżonkowie samotni, których dzieci mają dorastające własne dzieci.
9. Jedno z małżonków owdowiałe, którego dzieci są usamodzielnione życiowo i rodzinnie i posiadają dorastające bądź dorosłe dzieci
socjolozka88