konwencja dotycząca statusu uchodźców.pdf

(199 KB) Pobierz
Microsoft Word - p012.doc.doc
1
Konwencja dotycząca statusu uchodźców
Sporządzona w Genewie dnia 28 lipca 1951 r.
Dz. U. z dnia 20 grudnia 1991 r., nr 119, poz. 515
Preambuła
Wysokie Umawiające się Strony,
biorąc pod uwagę, że Karta Narodów Zjednoczonych i Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, przyjęta
przez Zgromadzenie Ogólne dnia 10 grudnia 1948 r., potwierdziły zasadę, zgodnie z którą wszyscy ludzie,
bez dyskryminacji, powinni korzystać z podstawowych praw i wolności,
biorąc pod uwagę, że Narody Zjednoczone niejednokrotnie wykazywały duże zaniepokojenie losem
uchodźców i podejmowały wysiłki na rzecz zapewnienia im możliwie najszerszego korzystania z tych
podstawowych praw i wolności,
uważając za pożądaną rewizję i konsolidację wcześniejszych umów międzynarodowych dotyczących
statusu uchodźców, a także rozszerzenie ich zakresu oraz ochrony przez nie przewidzianej poprzez
sporządzenie nowej umowy,
biorąc pod uwagę, że przyznanie azylu może być dla niektórych państw zbyt uciążliwe i że zadowalające
rozwiązanie problemu, którego doniosłość i międzynarodowy charakter Narody Zjednoczone uznały, nie
może z tego powodu być osiągnięte bez międzynarodowej współpracy,
wyrażając życzenie, aby wszystkie państwa, uznając społeczny i humanitarny charakter problemu
uchodźców, zrobiły wszystko co w ich mocy, by problem ten nie stał się przyczyną napięć między
państwami,
stwierdzając, że Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców powierzono
zadanie nadzoru nad stosowaniem konwencji międzynarodowych zapewniających ochronę uchodźców, i
uznając, że skuteczna koordynacja środków podjętych do rozwiązania tego problemu będzie zależeć od
współpracy państw z Wysokim Komisarzem,
uzgodniły, co następuje:
Viadrina International Law Project
http://www.vilp.de
Ein Projekt des Lehrstuhls für Öffentliches Recht insb. Völkerrecht, Europarecht sowie ausländisches Verfassungsrecht.
Europa-Universität Viadrina, Frankfurt (Oder), 2002
http://voelkerrecht.euv-frankfurt-o.de
2
Rozdział I
Postanowienia ogólne
Artykuł 1
Określenie terminu "uchodźca"
A. W rozumieniu niniejszej Konwencji termin "uchodźca" stosuje się do osoby, która:
1) była uważana za uchodźcę stosownie do Porozumień z dnia 12 maja 1926 r. i dnia 30 czerwca 1928 r.
lub stosownie do Konwencji z dnia 28 października 1933 r. i dnia 10 lutego 1938 r., Protokołu z dnia 14
września 1939 r. lub też Konstytucji Międzynarodowej Organizacji do spraw Uchodźców. Decyzję o
nieuznawaniu za uchodźcę podjęte przez Międzynarodową Organizację do spraw Uchodźców w okresie jej
działalności nie stanowią przeszkody do przyznania statusu uchodźcy osobom, które spełniają warunki
przewidziane w punkcie 2 niniejszego ustępu;
2) w rezultacie zdarzeń, jakie nastąpiły przed dniem 1 stycznia 1951 r., oraz na skutek uzasadnionej obawy
przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy
społecznej lub z powodu przekonań politycznych przebywa poza granicami państwa, którego jest
obywatelem, i nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa, albo która nie
ma żadnego obywatelstwa i znajdując się na skutek podobnych zdarzeń, poza państwem swojego
dawnego stałego zamieszkania nie może lub nie chce z powodu tych obaw powrócić do tego państwa. W
przypadku osoby posiadającej więcej niż jedno obywatelstwo określenie "państwo jej obywatelstwa"
oznacza każde z państw, którego obywatelstwo ona posiada; fakt nieskorzystania, bez istotnej przyczyny
wynikłej z uzasadnionej obawy, przez taką osobę z ochrony jednego z państw, którego jest ona
obywatelem, nie stanowi podstawy do odmowy ochrony przez państwo, z którego ona pochodzi.
B. 1) W rozumieniu niniejszej Konwencji wyrazy: "wydarzenia, które miały miejsce przed dniem 1 stycznia
1951 r.", znajdujące się w artykule 1 ustęp A oznaczają:
a) "wydarzenia, które nastąpiły w Europie przed dniem 1 stycznia 1951 r.", lub
b) "wydarzenia, które miały miejsce w Europie lub gdziekolwiek indziej przed dniem 1 stycznia 1951 r.";
każde z Umawiających się Państw, w momencie podpisywania, ratyfikacji lub przystąpienia, złoży
oświadczenie, które z tych określeń zamierza stosować, realizując zobowiązania przyjęte przez siebie na
podstawie niniejszej Konwencji.
2) Każde Umawiające się Państwo, które przyjęło wariant a), może w każdej chwili rozszerzyć swoje
zobowiązania, przyjmując, w drodze zawiadomienia skierowanego do Sekretarza Generalnego Narodów
Zjednoczonych, wariant b).
C. Niniejsza Konwencja przestaje obowiązywać w stosunku do każdej osoby określonej przez
postanowienia ustępu A, jeżeli:
Viadrina International Law Project
http://www.vilp.de
Ein Projekt des Lehrstuhls für Öffentliches Recht insb. Völkerrecht, Europarecht sowie ausländisches Verfassungsrecht.
Europa-Universität Viadrina, Frankfurt (Oder), 2002
http://voelkerrecht.euv-frankfurt-o.de
3
1) dobrowolnie zwróciła się ona ponownie o ochronę państwa, którego jest obywatelem, lub
2) utraciwszy swoje obywatelstwo ponownie dobrowolnie je przyjęła, lub
3) przyjęła nowe obywatelstwo i korzysta z ochrony państwa, którego obywatelstwo przyjęła, lub
4) ponownie dobrowolnie osiedliła się w państwie, które opuściła lub poza którego granicami przebywała z
powodu obawy przed prześladowaniem, lub
5) nie może dłużej odmawiać korzystania z ochrony państwa swojego obywatelstwa, albowiem ustały
warunki, w związku z którymi została uznana za uchodźcę. Zastrzega się, że postanowień niniejszego
punktu nie stosuje się do uchodźcy określonego w punkcie 1 ustępu A niniejszego artykułu, który może
powołać się na przekonywające powody związane z poprzednimi prześladowaniami, uzasadniające jego
odmowę z korzystania z ochrony państwa, którego obywatelstwo posiada;
6) jest osobą, która nie mając żadnego obywatelstwa może powrócić do państwa, w którym miała
poprzednio stałe miejsce zamieszkania, ponieważ przestały istnieć okoliczności, w związku z którymi
została uznana za uchodźcę. Zastrzega się, że postanowień niniejszego punktu nie stosuje się do
uchodźcy określonego w punkcie 1 ustępu A niniejszego artykułu, który może powołać się na
przekonywające powody związane z poprzednimi prześladowaniami, uzasadniające jego odmowę powrotu
do państwa, w którym miał poprzednio swoje stałe miejsce zamieszkania.
D. Niniejsza Konwencja nie ma zastosowania do osób, które aktualnie korzystają z ochrony lub pomocy
organów lub agencji Narodów Zjednoczonych innych niż Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych do
spraw Uchodźców. Z chwilą gdy taka ochrona lub pomoc zostanie z jakiejkolwiek przyczyny wstrzymana,
osoby te ipso facto będą korzystały z dobrodziejstw niniejszej Konwencji, mimo że ich położenie nie zostało
ostatecznie uregulowane zgodnie ze stosownymi rezolucjami przyjętymi przez Zgromadzenie Ogólne
Narodów Zjednoczonych.
E. Niniejsza Konwencja nie ma zastosowania do osoby uważanej przez właściwe władze państwa, w
którym ta osoba się osiedliła, za mającą prawa i obowiązki związane z posiadaniem obywatelstwa tego
państwa.
F. Postanowienia niniejszej Konwencji nie mają zastosowania do osoby, w stosunku do której istnieją
poważne podstawy, aby sądzić, że:
a) dokonała zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennej lub zbrodni przeciwko ludzkości w rozumieniu
aktów międzynarodowych opracowanych dla ustanowienia przepisów odnoszących się do tych zbrodni:
b) dokonała poważnej zbrodni o charakterze niepolitycznym poza państwem, które ją przyjęło, przed
uznaniem jej za uchodźcę;
c) jest winną czynów sprzecznych z celami i zasadami Narodów Zjednoczonych.
Viadrina International Law Project
http://www.vilp.de
Ein Projekt des Lehrstuhls für Öffentliches Recht insb. Völkerrecht, Europarecht sowie ausländisches Verfassungsrecht.
Europa-Universität Viadrina, Frankfurt (Oder), 2002
http://voelkerrecht.euv-frankfurt-o.de
4
Artykuł 2
Obowiązki ogólne
Każdy uchodźca ma - w stosunku do państwa, w którym się znajduje - obowiązki, które obejmują w
szczególności przestrzeganie praw i przepisów, a także środków podjętych w celu utrzymania porządku
publicznego.
Artykuł 3
Niedopuszczalność dyskryminacji
Umawiające się Państwa będą stosowały postanowienia niniejszej Konwencji do uchodźców bez względu
na ich rasę, religię lub państwo pochodzenia.
Artykuł 4
Religia
Umawiające się Państwa przyznają uchodźcom na swoim terytorium co najmniej tak samo korzystne
traktowanie, jak własnym obywatelom w sprawie wolności praktyk religijnych i wolności wychowania
religijnego ich dzieci.
Artykuł 5
Prawa przyznane niezależnie od niniejszej Konwencji
Żadne z postanowień niniejsze Konwencji nie narusza innych praw i korzyści przyznanych przez
Umawiające się Państwa uchodźcom niezależnie od tej Konwencji.
Artykuł 6
Określenie "w tych samych okolicznościach"
W rozumieniu niniejszej Konwencji określenie "w tych samych okolicznościach" oznacza, że wszystkie
wymogi, (włącznie z tymi, które dotyczą czasu i warunków pobytu lub zamieszkiwania), jakie
zainteresowana osoba powinna spełnić, aby móc korzystać z omawianego prawa, gdyby nie była
uchodźcą, powinny być przez nią wypełnione, z wyjątkiem wymogów, których uchodźca ze względu na ich
charakter nie może spełnić.
Artykuł 7
Wyłączenie zasady wzajemności
1. Z zastrzeżeniem bardziej korzystnych postanowień niniejszej Konwencji, każde Umawiające się Państwo
przyznaje uchodźcom takie samo traktowanie, jakie zwykle przyznawane jest cudzoziemcom.
Viadrina International Law Project
http://www.vilp.de
Ein Projekt des Lehrstuhls für Öffentliches Recht insb. Völkerrecht, Europarecht sowie ausländisches Verfassungsrecht.
Europa-Universität Viadrina, Frankfurt (Oder), 2002
http://voelkerrecht.euv-frankfurt-o.de
5
2. Po upływie trzyletniego okresu zamieszkiwania wszyscy uchodźcy będą korzystać na terytorium
Umawiających się Państw z wyłączenia stosowania ustawowej zasady wzajemności.
3. Każde Umawiające się Państwo będzie nadal przyznawało uchodźcom prawa i korzyści, do których, przy
braku wzajemności, byli już uprawnieni w dniu wejścia w życie niniejszej Konwencji w stosunku do tego
państwa.
4. Umawiające się Państwa życzliwie rozważą możliwość przyznania uchodźcom, przy braku wzajemności,
praw i przywilejów, poza tymi, do których są uprawnieni na mocy ustępów 2 i 3, oraz rozszerzenia
wyłączenia stosowania wymogu wzajemności w stosunku do uchodźców, którzy nie spełniają warunków
przewidzianych w ustępach 2 i 3.
5. Postanowienia ustępów 2 i 3 stosuje się również do praw i korzyści, o których mowa w artykułach 13, 18,
19, 21 i 22 niniejszej Konwencji, jak również praw i korzyści nie przewidzianych przez nią.
Artykuł 8
Zwolnienie od środków wyjątkowych
Co się tyczy środków wyjątkowych, które mogą być zastosowane przeciwko osobie, majątkowi lub
interesom obywateli obcego państwa, Umawiające się Państwa nie będą stosowały tych środków wobec
uchodźcy będącego formalnie obywatelem tego państwa jedynie z powodu tego obywatelstwa. Umawiające
się Państwa, których ustawodawstwo nie dopuszcza do stosowania wyrażonej w niniejszym artykule
ogólnej zasady, zastosują w odpowiednich przypadkach wyjątki na korzyść takich uchodźców.
Artykuł 9
Środki tymczasowe
Żadne z postanowień niniejszej Konwencji nie pozbawia Umawiającego się Państwa w czasie wojny lub w
razie zaistnienia innych poważnych i wyjątkowych okoliczności prawa do podjęcia tymczasowo w stosunku
do określonej osoby środków, które uważa za niezbędne dla bezpieczeństwa narodowego, zanim
wspomniane Umawiające się Państwo uzna, że osoba ta istotnie jest uchodźcą i że dalsze stosowanie
wspomnianych środków wobec niej jest niezbędne ze względu na bezpieczeństwo narodowe.
Artykuł 10
Kontynuacja zamieszkania
1. W przypadku gdy w czasie II wojny światowej uchodźca został zmuszony do zmiany miejsca swojego
pobytu i przeniesiony na terytorium Umawiającego się Państwa, na którym zamieszkuje, okres takiego
przymusowego pobytu będzie traktowany jako zgodne z prawem zamieszkiwanie na tym terytorium.
2. W przypadku gdy w czasie II wojny światowej uchodźca został zmuszony do opuszczenia terytorium
Umawiającego się Państwa, a następnie przed wejściem w życie niniejszej Konwencji powrócił na to
Viadrina International Law Project
http://www.vilp.de
Ein Projekt des Lehrstuhls für Öffentliches Recht insb. Völkerrecht, Europarecht sowie ausländisches Verfassungsrecht.
Europa-Universität Viadrina, Frankfurt (Oder), 2002
http://voelkerrecht.euv-frankfurt-o.de
Zgłoś jeśli naruszono regulamin