Wstrząsy.doc

Wstrząsy, hipowolemiczny, kardiogenny, anafilaktyczny - postępowanie ratownicze.

U chorych nieprzytomnych zaleca się utrzymywanie drożności dróg oddechowych oraz ewentualnej sztucznej wentylacji znanymi metodami oraz wezwanie zespołu ratownictwa medycznego.

Wstrząs hipowolemiczny.
Leczenie początkowe chorych obejmuje zapewnienie drożności dróg oddechowych, odpowiednią wentylację, podawanie tlenu i tamowanie krwotoków przez bezpośredni ucisk miejsc krwawiących.
Podstawowym leczeniem jest nawadnianie dożylne. Należy wykonać dwa wkłucia dożylne, u dorosłych początkowo należy podawać krystaloidy (0,9% NaCl, płyn wieloelektrolitowy, Glukoza Płyn Ringera. Po wykonaniu badań biochemicznych możliwe jest podawanie koloidów (Dextrany). W głębokim wstrząsie można podawać płyny  w postaci bolusa. U dzieci należy stosować bolusy z krystalioidów 20 ml/kg. W masywnych krwotokach należy podawać krew swoistą grupowo.

Wstrząs kardiogenny.
Leczenie natychmiastowe ma na celu utrzymanie  równowagi hemodynamicznej u chorego prze podawanie tlenu, kontrolę drożności dróg oddechowych, i uzyskanie dostępu do żyły. Jeżeli nie stwierdza się objawów przewodnienia lub obrzęku płuc należy uzupełniać objętość krążącego osocza podając bolusy ze 100 ml chlorku sodowego (NaCl) w odstępach 3 minutowych a do uzyskania odpowiedniej perfuzji tkankowej.  można stosować bolusy.

Leczenie inotropowe jest stosowane u chorych z łagodnym niedociśnieniem (tj. wartości ciśnienia skurczowego 70-100 mm Hg) i cechami zastoju w krążeniu płucnym (obrzęki) najlepiej jest stosować dobutamię (Dobutrex) w dawkach 2-20 µg/kg/h w odstępach 10 minutowych. Dobutamina poprawia czynność inotropową, powodując niewielkie zwiększenie zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen.
Chorzy z ciężką hipotonią (tj. 70-100 mm Hg i objawami wstrząsu) powinni być leczeni dopaminą. lek ten wywiera różne działania zależnie od wielkości stosowanej dawki. Przy dawkowaniu 2,5-10 µg/kg/h ma dodatnie działanie inotropowe. Jednoczesne podawanie dobutaminy i dopaminy jest skutecznym sposobem leczenia wstrząsu kardiogennego. W razie konieczności dodatkowego podniesienia ciśnienia (wartość ciśnienia > 70 mm Hg) można zastsować norepinefrynę w dawce 0,5-30 µg/min.

Wstrząs anafilaktyczny.
Ważna jest szybka interwencja. Konieczne jest przerwanie należenia na działanie antygenu i monitorowanie podstawowych parametrów życiowych Wszelkie wstrzykiwania antygenu powinny być natychmiast zakończone w chwili wystąpienia reakcji, dotyczy to również stosowania środków działających miejscowo. Jeśli antygen został spożyty należy rozważyć zastosowanie we właściwym czasie płukania żołądka.
Lekiem pierwszego rzutu jest Epinefryna (Adrenalina) jest podawana w celu zapobieżenia uwalnianiu mediatorów (histamina), działa rozkurczowo na mięśnie gładkie krtani i oskrzeli oraz podnosi ciśnienie tętnicze krwi. Może ona powodować wymioty, nadciśnienie, drżenia i tachykardię z zaburzeniami rytmu serca. U chorych z ustabilizowanymi wartościami ciśnienia i tętna adrenalina podawana jest podskórnie lub domięśniowo co 15 min w dawce 0,3-0,5 mg w zależności od potrzeby (dorośli). U dzieci 0,01 mg/kg m.c. Pilnej obserwacji wymaga stan drożności dróg oddechowych, jeśli jest konieczne wskazanie może być do założenia rurki intubacyjnej. należy podać tlen o szybkim przepływie, ciśnienie tętnicze krwi powinno być podnoszone przez ułożenie chorego w pozycji półleżącej lub w pozycji Trendelnburga i podawanie mu dożylnego roztworu NaCl. Jeżeli jest potrzebne stosować należy środki presyjne dopaminę 400 mg w 5% glukozie 500 ml.

Dużym znaczeniem jest blokowanie receptorów histaminowych przez podanie phenazoliny 100 mg dożylnie. Ważnym jest leczenie skurczu skrzeli. W pierwszej kolejności należy stosować betamimetyki (Salbutamol) w postaci areosolu lub 2,5 mg dożylnie. Aminofilinę należy podawać dożylnie 6 mg/kg przez 20 minut. należy również zapobiegać reakcjom w późniejszym okresie. Kortykosteroidy (Hydrocortison, Fanicort, Dexaven) powinny być stosowane w dawce 1-2 mg/kg m.c.

Chorzy z utrzymującym się lub nawracającym obrzękiem dróg oddechowych, skurczem skrzeli, powikłaniami sercowo-naczyniowymi wymagają przyjęcia do szpitala na oddział intensywnego nadzory.