cwiczenia.doc

Pierwsze ćwiczenia

Zaczniemy najpierw od czegoś, co nie wymaga użycia lewej ręki. Pamiętam ze swoich początków, że zagranie nawet fragmentu jakiejś piosenki sprawiało mi ogromną radość. Zagraj więc pierwsze takty utworu Nothing else matters, który z pewnością jest Ci dobrze znany. Grasz to w całości na pustych strunach.

e |-----------0--------|-----------0--------|-----------0--------|
H |--------0-----0-----|--------0-----0-----|--------0-----0-----|
G |-----0-----------0--|-----0-----------0--|-----0-----------0--|
D |--------------------|--------------------|--------------------|
A |--------------------|--------------------|--------------------|
E |--0-----------------|--0-----------------|--0-----------------|

Gra palcami

Jeżeli grasz palcami to zasada, o której warto pamiętać jest taka, że kciuk prawej ręki służy do wydobywania dźwięków z trzech najgrubszych strun (basowych), pozostałe trzy palce (bez małego) obsługują trzy cieńsze (wiolinowe).

e |--------------------| « serdeczny
H |--------------------| « środkowy
G |--------------------| « wskazujący
D |--------------------| « kciuk
A |--------------------| « kciuk
E |--------------------| « kciuk

Oczywiście nie zawsze da się tej reguły trzymać, szczególnie jeśli masz do zagrania kolejno kilka dźwięków na strunach basowych. W tym przypadku akurat się da.

Powyższy fragment powinien być więc zagrany w ten sposób:

e |-----------0--------| « serdeczny
H |--------0-----0-----| « środkowy
G |-----0-----------0--| « wskazujący
D |--------------------|
A |--------------------|
E |--0-----------------| « kciuk

Aby sobie to utrwalić, wykonaj poniższe ćwiczenia, pamiętając o tym, który palec jest od czego. Postaw sobie wyzwanie i sprawdź jak szybko uda Cie się to zagrać:

e |-----------------0--------|-----------------0--------|
H |-----------0-----------0--|-----------0-----------0--|
G |-----0--------------------|-----0--------------------|
D |--------------------------|--------------------------|
A |--------------------------|--------------------------|
E |--0-----0-----0-----0-----|--0-----0-----0-----0-----|

Inna odmiana tego ćwiczenia:

e |-----------------0--------|-----------------0--------|
H |-----------0-----------0--|-----------0-----------0--|
G |-----0--------------------|-----0--------------------|
D |--------------0-----------|--------------0-----------|
A |--------0-----------0-----|--------0-----------0-----|
E |--0-----------------------|--0-----------------------|

A teraz szarp wszystkie trzy struny wiolinowe jednocześnie:

e |-----0-----0-----0-----0--|-----0-----0-----0-----0--|
H |-----0-----0-----0-----0--|-----0-----0-----0-----0--|
G |-----0-----0-----0-----0--|-----0-----0-----0-----0--|
D |--------------------------|--------------------------|
A |--------0-----------0-----|--------0-----------0-----|
E |--0-----------0-----------|--0-----------0-----------|

Gra piórkiem

Jeżeli natomiast grasz piórkiem to możesz każdą strunę uderzyć na dwa sposoby:

·         od dołu, czyli do siebie:

·         od góry, czyli od siebie (w przeciwnym kierunku niż powyżej)

Nie ma ścisłej reguły mówiącej kiedy powinno się stosować który sposób, graj po prostu jak Ci wygodnie. Granie naprzemienne (góra-dół-góra-dół) jest zdecydowanie najszybsze, ale niektórzy twierdzą, że lepiej brzmi jak się niektóre fragmenty gra tylko od jednej strony.

Jeżeli pierwszy sposób oznaczymy na tabulaturze znaczkiem ▼ a drugi ▲, to będzie ona wyglądała na przykład tak: (przećwicz to oraz sprawdź inne warianty)

e |-----------0--------|-----------0--------|-----------0--------|
H |--------0-----0-----|--------0-----0-----|--------0-----0-----|
G |-----0-----------0--|-----0-----------0--|-----0-----------0--|
D |--------------------|--------------------|--------------------|
A |--------------------|--------------------|--------------------|
E |--0-----------------|--0-----------------|--0-----------------|
     ▲  ▲  ▲  ▼  ▼  ▼     ▲  ▲  ▲  ▼  ▼  ▼     ▲  ▲  ▲  ▼  ▼  ▼

Jeżeli już masz piórko w dłoni to wykonaj parę ćwiczeń.

Pierwsze:

e |-----------------0--------|-----------------0--------|
H |-----------0-----------0--|-----------0-----------0--|
G |-----0--------------------|-----0--------------------|
D |--------------------------|--------------------------|
A |--------------------------|--------------------------|
E |--0-----0-----0-----0-----|--0-----0-----0-----0-----|
     ▲  ▼  ▲  ▼  ▲  ▼  ▲  ▼     ▲  ▼  ▲  ▼  ▲  ▼  ▲  ▼

Drugie:

e |-----0--------------------|-----0--------------------|
H |-----------0-----------0--|-----------0-----------0--|
G |-----------------0--------|-----------------0--------|
D |--------------0-----------|--------------0-----------|
A |--------0-----------0-----|--------0-----------0-----|
E |--0-----------------------|--0-----------------------|
     ▲  ▼  ▲  ▼  ▲  ▼  ▲  ▼     ▲  ▼  ▲  ▼  ▲  ▼  ▲  ▼

Jak widzisz, przy pomocy samej prawej ręki można już trochę zagrać i fajnie sobie ćwiczyć.

Teraz pora na zaprzęgnięcie do pracy ręki lewej.

Tabulatura gitarowa

Gitara różni się w jednym istotnym względzie od innych instrumentów, na przykład klawiszowych typu pianino lub fortepian. Podczas gdy na klawiaturze fortepianu każdy klawisz odpowiada innemu dźwiękowi i jest niepowtarzalny, na gitarze jeden i ten sam dźwięk możemy wydobyć w kilku różnych miejscach (na przykład trzech).

Z tego powodu nauka gry na gitarze z nut może być dla początkującego trochę trudna.

Oprócz tego gitara jako zdecydowanie najbardziej popularny instrument ma wielu pasjonatów nie znających zapisu nutowego i takim właśnie osobom przychodzi z pomocą zapis utworów w postaci tabulatury.

Tabulatura to proste, graficzne przedstawienie gryfu gitary z oznaczeniem tego, na którym progu należy nacisnąć strunę. Czyli zamiast pięciolinii mamy sześciolinię, której każda linia odpowiada jednej strunie a zamiast nut mamy cyferki, które oznaczają konkretne progi.

Na przykład:

|---------1----------|
|--------------------|
|--------------------|
|--------------------|
|--------------------|
|--------------------|

Taki zapis oznacza, że masz nacisnąć pierwszą od dołu (najcieńszą) strunę na pierwszym progu, a dokładnie jak najbliżej pierwszego progu, tak aby struna była dobrze dociśnięta i nie brzęczała.

Dlaczego pierwszą od dołu skoro struna jest narysowana jako pierwsza od góry?

Wielu początkujących to dziwi, ale tylko raz, ponieważ mieli jak dotąd do czynienia z widokiem gitary w cudzych rękach, więc patrząc od przodu faktycznie najgrubsza struna jest u góry.

Ale kiedy weźmiesz gitarę w swoje ręce przekonasz się, że najgrubsza struna jest najbliżej Ciebie a każda kolejna coraz dalej. Dlatego taki właśnie zapis jest najbardziej naturalny.

Teraz tylko wystarczy czytać go od lewej do prawej i kolejno wydobywać dźwięki, na przykład:

|---1---2---3---4----|
|--------------------|
|--------------------|
|--------------------|
|--------------------|
|--------------------|

Jeżeli pojawi się cyfra 0 to po prostu oznacza, że trącasz stronę pustą, nigdzie jej nie przyciskasz.

Prawda, że proste?

Skoro już to wiesz, to czas najwyższy nastroić porządnie gitarę i w końcu coś zagrać!

Strojenie gitary

Wielu początkujących, których znam długo broniło się przed nauczeniem się strojenia gitary, wykręcając się nieidealnym słuchem i szukając innych osób, które im nastroją.

Dziwi mnie to tym bardziej, że strojenie gitary jest w istocie bardzo proste i jeżeli tylko Twój instrument nie jest zabytkiem pamiętającym Związek Radziecki to nawet nie jest Ci potrzebny absolutny słuch, wystarczą oczy i to bynajmniej nie sokole.

Gitara bowiem, jak każde inne ciało podlega prawom fizyki (upuszczona z wysokości spada swobodnie z przyspieszeniem ziemskim, ale tego nie zalecam sprawdzać) więc można na niej bardzo ładnie zauważyć zjawisko rezonansu mechanicznego.

Zasada strojenia jest prosta i wykorzystuje fakt, o którym wspominałem wcześniej, a mianowicie to, że dźwięki na gitarze powtarzają się i jeden i ten sam dźwięk można wydobyć w kilku miejscach.

W chwili gdy na jednej strunie grasz dźwięk odpowiadający innej strunie pustej, to ta pusta struna wejdzie w rezonans i zacznie drgać.

Wystarczy więc tylko wiedzieć, w których miejscach na gryfie są takie same dźwięki :-)

Zaczynamy strojenie!

Nastroimy gitarę na standardowy, najczęściej spotykany strój, który wygląda tak:

e |--------------------|
H |--------------------|
G |--------------------|
D |--------------------|
A |--------------------|
E |--------------------|

Literki przy strunach to nazwy dźwięków, zapamiętaj je dobrze: E, A, D, G, H, e.

Tutaj od razu mała uwaga: w zagranicznych publikacjach muzycznych dźwięk H jest oznaczany jako B więc nie zdziw się, jeśli szukając tabków do jakiegoś zagranicznego utworu zobaczysz coś takiego:

e |--------------------|
B |--------------------|
G |--------------------|
D |--------------------|
A |--------------------|
E |--------------------|

Ale nie przejmuj się tym, to tylko różnica w oznaczeniu, wysokość dźwięku jest taka sama.

Struna e

Od czegoś trzeba zacząć, zacznijmy więc od najcieńszej struny, która będzie strojona na dźwięk e.

W pierwszym kroku potrzebny nam jest jakiś punkt odniesienia, żeby tę strunę prawidłowo nastroić.

Jeżeli masz kamerton, to dźwięk, który on wydaje (a1) odpowiada dźwiękowi na piątym progu struny e.

Mała dygresja - ze względu na ten standardowy strój, struny często nazywa się ich dźwiękami, czyli E, A, D, G, H, e (nawet jeśli nastrojone są inaczej).

e |--------5-----------|
H |--------------------|
G |--------------------|
D |--------------------|
A |--------------------|
E |--------------------|

Uderz kamertonem o jakiś twardy przedmiot, następnie przyłóż jego kulkę do pudła rezonansowego. Pokręć stroikiem struny e tak, aby dźwięki były takie same.

Na tym etapie może jeszcze nie pojawić się wyraźny rezonans gdyż kamertonik daje z reguły trochę za cichy dźwięk. Dlatego nie przejmuj się, jeżeli struna e nie będzie idealnie nastrojona. Dopóki grasz samemu wystarczy, aby struny były zestrojone między sobą. Jeżeli nie będą to idealnie wzrocowe dźwięki to nic się wielkiego nie stanie.

Do określenia prawidłowości stroju możesz też wykorzystać zjawisko dudniena.

Dudnienie pojawia się wówczas, kiedy dwa dźwięki są dość blisko siebie, ale jeszcze nie są dokładnie identyczne. Polega to na tym, że pojawia się charakterystyczna modulacja głośności dźwięku. Wraz ze zbliżaniem się do punktu zestrojenia dudnienie stopniowo staje się coraz wolniejsze aż do całkowitego zaniku.

Jeżeli nie masz do dyspozycji kamertonu to możesz nastroić strunę e do tego dźwięku (pusta struna e):

OK., zakładamy, że strunę e masz już nastrojoną.

Struna H

Struna H grana na piątym progu odpowiada pustej strunie e.

e |--------0-----------|
H |--------5-----------|
G |--------------------|
D |--------------------|
A |--------------------|
E |--------------------|

Czyli na tych dwóch progach powinny być takie same dźwięki, a szarpana na piątym progu struna H powinna spowodować poruszenie struny e.

Kręć więc stroikiem struny H aż zestroi się ona ze struną e.

Teraz już będzie z górki...

Struna G

Struna G grana na czwartym progu odpowiada pustej strunie H.

e |--------------------|
H |--------0-----------|
G |--------4-----------|
D |--------------------|
A |--------------------|
E |--------------------|

Czyli na tych dwóch progach powinny być takie same dźwięki, a szarpana na czwartym progu struna G powinna spowodować poruszenie struny H.

Struna D

Struna D grana na piątym progu odpowiada pustej strunie G.

e |--------------------|
H |--------------------|
G |--------0-----------|
D |--------5-----------|
A |--------------------|
E |-...