Kraszewski Józef Ignacy - Anafielas 3.txt

Polska Biblioteka InternetowaAnafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe 
      boje] : pieśni z podań LitwyStrona 1/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



       
      ANAFIELAS


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 2/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



       
      ANAFIELAS.
       
      Pieśni z podań 
      Litwy
       
      Przez
       
      J. I. Kraszewskiego.
       
       
      Pieśń trzecia
      i ostatnia
       
       
      (z rycinÄ… na stali). 
       
      Wydanie Adama Zawadzkiego
      Wilno.
      Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego.
      1845.


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 3/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      Pozwolono drukować pod warunkiem złożenia po wydrukowaniu exemplarzy 
      prawem przepisanych w Komitecie Cenzury. Wilno, 1844 roku Czerwca 17.
      Cenzor, Professor b. Uniwersytetu Wileńskiego, 
      RadĹşca Kollegialny i Kawaler
      Jan Waszkiewicz.


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 4/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      WITOLDOWE BOJE
      PIEŚŠTRZECIA I OSTATNIA.
      (Z RYCINÄ„ NA STALI).


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 5/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      LITWIE I ŻMUDZI
      Te trzy pieśni
      Anafielas
      poświęcił
      J. I. K.


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 6/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      WITOLDOWE BOJE.
       
      I.
       
      Dla czego duchem po rodzinnej ziemi
      BĹ‚Ä…dzÄ™, ja zawsze, rozkopujÄ…c groby,
      I szukam życia zgasłego pod niemi,
      Życia wśród prochów, śmierci, wśród żałoby?
       
      Dla czego idę ze świata upiorem
      Na Anafielas, gdzie naddziadĂłw cienie,
      Z lukiem na plecach, a w rękach z toporem,
      Z siwemi brody, siadłszy na kamienie,
       
      PĹ‚aczÄ… i patrzÄ… ku rodzinnej stronie
      Szklannemi oczy, bez łzy i uśmiechu,
      Sparłszy na oręż spracowane dłonie,
      Sparłszy na ręce piersi bez oddechu?
       
       


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 7/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      Dla czego duch mĂłj nie pĂłjdzie z ĹĽywemi
      Życiem dzisiejszem serca rozweselać,
      I bujać z niemi, i rozśmiać się z niemi,
      I ich roskosze i radość podzielać?
       
      Dla czego w górę zwracani tęskne oczy,
      I szukam duchów, co w nieba wzleciały,
      W kraj nieśmiertelny, smutny a uroczy? 
      Dla czego z niemi i w nim żyję cały?
       
      Dla czego w pieśni umarłych, co łudzi
      Piersi nie grzeje, serca nie porywa,
      Wiecznie się głos mój wysila i trudzi,
      I ledwie ustał, znowu się odzywa ?
       
      Czemu sam jeden na Anafiel lecÄ™, 
      Napróżno ciągnąc zimny lud do siebie;
      Wskazując przeszłość, stary ogień niecę,
      Sam tylko, Litwo, majÄ…c Ĺ‚zy dla ciebie?
       
       
      Czemu?? — nie powiem, i wy nie powiecie, 
      Bo nikt z was nie wie słowa tej zagadki:
      Z piastunki ręku czemu drobne dziecię,
      PĹ‚aczÄ…c, siÄ™ ciÄ…gnie do grobu swej matki? 
      Matką mi, przeszłość, a piastunką, życie.
       
       


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 8/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      II:
       
      O morze ! sine morze! kto nad cię piękniejszy ?
      Z wszystkich Stwórcy objawień kto większy od ciebie?
      Nic twych wdzięków nie zgasi, wielkości nie zmniejszy;
      Piękneś w obliczu ziemi, i piękne przy niebie, 
      I wielkie, i ogromne, jakby Bóg cię stworzył, 
      Aby wieczność wysławił, ludzi upokorzył.
       
      Czy słońce się przegląda w twej zielonej lali,
      I, topiąc swe promienie w przezroczyste głębie,
      Steni barw ciebie ubiera, płomieniem zapali,
      Lub maluje, jak opal, jak szyje gołębie,
      Czy noc czarna zapadnie, Menes wejdzie blady,
      I strugą światła śrebrną wysypie swe ślady,
       
      Ty zawsze wielkie, piękne, ty zawsze cudowne !
      Oko ludzkie, co na twych przestrzeniach spoczywa,
      Drogie myśli z twych głębin, obrazy czarowne,
      Droższe pereł, korali, nurzając, dobywa;
       


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 9/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      A ucho twego głosu słuchając zdumiałe, 
      Zda się słyszy, jak w niebie nocą Bożą chwałę.
       
      Ciche, tyĹ› wielkie, straszne w swoim majestacie,
      W lazurem, zielonością wyszywanej szacie;
      Zburzone, ty falami bijÄ…c brzeg zszarpany,
      Rycząc, z wnętrzności białe wyrzucając piany,
      Trwogą napełniasz serce, duszę niepokojem,
      Jakbyś ziemię pochłonąć chciało w łonie swojem.
       
      Morze! czemuż ten, co cię pokochał namiętnie,
      Jak pierwszą miłość w duszy, pamięć twoję chowa,
      I wspomina o tobie z uniesieniem, smętnie? 
      We snach ku twoim brzegom zwraca mu się głowa
      I serce na szmer fali podnosi siÄ™ twojej, 
      A w oczach wciąż twa wielkość i piękność mu stoi ?
       


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 10/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      III.
       
      Chmurne niebo nad głowami,
      Żółte piaski naokoło,
      W dali szumi bałwanami
      Sine morze burzą wzdęte,
      Wyżej Świętej góry czoło,
      Sosnowym wiankiem opięte,
       
      Chmury lecÄ… po niebiosach,
      Po ziemi piasku tumany, 
      Wiatr w sosen zielonych kosach. 
      Wyje burzÄ… rozpasany, 
      I zaszumi gdzieĹ› na chmurze,
      To na morzu, to na gĂłrze. 
       
      Znowu cicho, znowu fale
      KonajÄ… na piaskĂłw Ĺ‚onie, 
      Chmury toczÄ… siÄ™ wspaniale, 
      Sosny zgięte wznoszą skronie, 


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 11/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      Cisza wkoło, którą zrywa
      PtakĂłw gromada krzykliwa.
       
      Lecz juĹĽ znowu ryczy morze,
      Piaski z brzegĂłw wiatr rozprasza,
      Chmury rozrywa i porze,
      Sosen gałęzie podnasza,
      Lecz nie słychać w burzy ryku
      Sosen szumu, ptakĂłw krzyku.
       
      WieczĂłr chmurami odziany,
      JuĹĽ zachodnie gasnÄ… zorze
      Blaski krwawemi; bałwany, 
      I dalekie błyszczy morze, 
      A na górze z za gęstwiny
      Dym się w niebo podniósł siny.
       
      Na gĂłrze, w sosnowym wianku, 
      Bieleją mury świątyni;
      W niej goreje bezustanku 
      Ogień Litewskiej Bogini; 
      Dwanaście dziewic swojemi
      Tli go rękoma białemi. 
       
      I nieraz żeglarz zbłąkany,
      Gdy burza z Ĺ‚odziÄ… szaleje,
      Wierzch gĂłry w sosny odziany,
      Ogień, co na górze tleje,
      I BĂłstwo wzywa w rospaczy,
      AĹĽ znak wybawczy zobaczy.


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 12/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      Pusto; na niebios przestworzu 
      I ptak jeden nie przeleci;
      ĹĂłdĹş nie czernieje na morzu;
      Na ziemi w piaskĂłw zamieci 
      Duchy szalonemi skoki
      Na Bałtyk lecą szeroki.
       
      I znowu wiatr się uśmierza, 
      Chmury rzadnieją nad głową, 
      I wolniej fala uderza 
      W żółtą mieliznę piaskową, 
      Ptaki nad morze wzleciały"
      A sosny szumieć przestały.
       
      CzyjaĹĽ tam suknia bieleje 
      Na wydmach piasku w oddali? 
      Wiatr jasnym fartuszkiem wieje. 
      Czy to bóstwo wyszło z fali?
      Czy to Bałtyku królowa,
      Po kochanku płacze wdowa ?
       
      Czy to morza córa biała
      Zbiera rozpierzchłą drużynę 
      Którą burza rozsypała, 
      BijÄ…c o brzeg fale sine? 
      Czy zbiera rybki, co drgajÄ…,
      Na piasku wody czekajÄ… ?
       
      Czy to Praurma gĂłry swojej
      Idzie kapłanki odwiedzić?


       

      Anafielas. Pieśń 3 i ostatnia, [Witoldowe boje] : pieśni z podań 
      LitwyStrona 13/362 

      Kraszewski JĂłzef Ignacy 



      Służby, co w świątyni stoi, 
      Tajemne kroki dośledzić?
      Praurma, co na Litwy niebie 
      Nie zna moĹĽniejszej nad siebie? 
       
      Nie bĂłstwo to, nie duch morza,
      Żmudzka to idzie dziewczyna,
      WidymuntĂłwna to hoĹĽa,
      Bojara cĂłrka jedyna, 
      Wejdalotka z Świętej góry 
      Spieszy pod ołtarza mury. .
       
      Na głowie wianek ruciany,
      Na szyi sznur bursztynowy,
      Rąbek biały spływa z głowy,
      Fartuch w dzwonki obszywany, 
      A koszulka z lnu ĹĽmudzkiego,
      Jak piana morska białego. 
       
      Niespokojna — noc zachodzi,
      GasnÄ… zorze, duchy wstajÄ…,
      Z morza na spróchniałej łodzi
      JuĹĽ topielce przybijajÄ…, 
      I po brzegach wyć poczęli, 
      PastwÄ™ ciÄ…gnÄ… do topieli.
       
      Duchy nocy już głosami 
      PtakĂłw krzyczÄ…, i czarnemi 
   ...