Polska Biblioteka InternetowaWspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września.Strona 1/298 Kraszewski Józef Ignacy WSPOMNIENIA ODESSY, JEDYSSANU I BUDŻAKU. I. Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września.Strona 2/298 Kraszewski Józef Ignacy WSPOMNIENIA ODESSY, JEDYSSANU i BUDZAKU. Dziennik przejażdzki w roku 1843. od 22 czerwca do 11 września. J. I. Kraszewskiego, Członka czynnego towarzystwa odesskiego historji i starożytności. Nulla dies abeat, quin linea ducta supensit. Tom pierwszy. Wilno. Nakład i druk T. Glücksberga. Księgarza i Typografa Szkół. Białoruskiego Naukow. Okr. 1845. Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września.Strona 3/298 Kraszewski Józef Ignacy Pozwolono drukować pod Warunkiem złożenia po wydrukowaniu exemplarzy prawem przepisanych w Komitecie Cenzury. Wilno, dnia 10 Maja 1844 roku. S O. Cenzora, Koll. Ass. i Kaw. A. Muchin. Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września.Strona 4/298 Kraszewski Józef Ignacy Alexandrowi hr. Przezdzieckiemu przyjacielska pamiątka od AUTORA. Gródek. 1844, w styczniu Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września.Strona 5/298 Kraszewski Józef Ignacy SPIS RZECZY w Tomie I. I. 22. Czerwca. Podróżopisarze — Podróże po kraju — Wyjazd z domu. Starożytności grodeckie — (Gródek, Czekno. Góra nad Styrem. Mogiła konia włodzimierzowego. Jarosławicze. Murawica. Młynów. Obrazy nieba. Kozie góry ... 1. II. 23. i 24. Czerwca. Uizdżce. Tajgury, Zameczek w Annopol III. 25. Czerwca. Prawutyn Pamiątki po J P. Woroniczu Arcy-Biskupie i Prymasie. Huta Korczyk. Tartak w lesie. Szepetówka. Mogiła. Horodyszcze Hryców i t. d. 26. 27 i 28 Czerwca ... 19. IV. 29 i 30 Czerwca. Stary Konstantynów — Wspomnienia — Widoki. Synogoga. Wyjazd z Kisiel. Babińskie karczmy. Czumacy. Sieniawa Nowy Konstantynów ... 44. V. 1. Lipca, Lityn. MIikulińce. Mohylówka — Widok z góry, Woroczyłówka — Malarstwo i Literatura ... 57. VI. 2 i 3 Lipca. Krasne Wspomnienia. Targowisko. Ubiory podolskich włościan. Ułyka. Lud. Kopijówka z daleka. Tulczyn. Pałac tulczyński — Chorosza i t. d ... 65. VII. 4. Lipca. Tulczyn jeszcze Wspomnienia historyczne. Za Tulczynem. Ubiory ludu Jarmark w Wierzchówce, Tańce , stroje. Anegdota o X. de Nassau. Obodówka. Żabokrzyczka. Czeczelnik . . 89. VIII. 5. Lipca. Kraj za Czeczelnikiem Bałta nad Kodymą Bałta teraźniejsza, i dawna. Wzięcie Bałty przez Hajdamaków Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września.Strona 6/298 Kraszewski Józef Ignacy w r. 1768 z Archiw: Kozak: zaporożskich — Bajtały. Step — Budowle w stepie. Mołdawanie — Anani — Wspomnienia. Widok budowli — Kiziak — Okolica i t d ... 105. IX. 6. Lipca. Step Szarajewa. Kujalnicka Bałka — Słobody budowy, ludność — Baranowa. Fizjonomja kraju — Historyczne i podrożopisarskie wspomnienia Odessy ... 137. X 7. Lipca Sewerynówka — Wspomnienie — Limany. Małe Potockie. Step pod Odessą — Obrazy stepu — Odessa — Sturdza o Odessie. Miasto — Wjazd w ulice. Widok morza — Przechacka — Bulwar — Wschody i t. d ... 164. XI. 8 Lipca.— Miasto - Teatr ... 182. XII. 9. Lipca. Teatr jeszcze. Step nadmorski między Dnieprem a Dniestrem za czasów posiadania Polski — Podboje. Handel dawny — Świadectwa historyczne. Granice dawnej Polski od Turcji — Kąpiel w morzu. Kąpiele Łazienki ... 186. XIII. 10. Lipca. Kąpiel morska. Widok portów — O handlu morza czarnego, Odessy i kupiectwie w Odessie — i t. d ... 216 . XIV. 11. Lipca. Kościoł katolicki — Ozdoby wewnętrzne. Ludność miasta. Odejście statku parowego i t. d ... 271. XV. 12. 13 i 14. Lipca P. A. A. Skalkowski, jego pisma Historja Nowej Siczy. Spis Hetmanów Historja. Traktat Kozaków z Turcją 1619. r. i t. d ... 282 Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września.Strona 7/298 Kraszewski Józef Ignacy Nulla dies abeat, quin linea ducta supersit. I. 22 CZERWCA. PODRÓŻOPISARZE — PODRÓŻE PO KRAJU — WYJAZD Z DOMU — STAROŻYTNOŚCI GRÓDECKIE — GRÓDEK — CZEKNO — GÓRA NAD STYREM — MOGIŁA KONIA WŁODZIMIERZOWEGO — JAROSŁAWICZE — MURAWICA — MŁYNÓW — OBRAZY NIEBA — KOZIC GÓRY. 22 CZERWCA. Ze wszystkich sposobów opisywania podróży, nie wiem czy nie najlepiej do smaku naszego wieku, to nowo - przyjęte, tyle krytykowane, (a czasem bardzo słusznie) poufałe zwierzanie się czytelnikom, wszyst- Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września.Strona 8/298 Kraszewski Józef Ignacy kich przelotnych swych wrażeń — Ono mu razem maluje kraj zwiedzany i człowieka, który nań patrzał. W wieku, w którym wszystkie indywidualności wyemancypowane, każda ze swą fizjonomją i właściwym charakterem, wysuwają się śmiało, bezwstydnie prawie, na literacką scenę i musiało następstwem koniecznem, przyjść i do zmodyfikowania, staroświeckich suchych dzienników podróży. Dawne opisy wędrówek, były to sprawozdania z kraju i miejsc, z dziejów i badań czasem; fale rzadko i chyba wyjątkowo, malowały człowieka co je pisał. Autor, podróżny, występował w nich tylko podrzędnie, w nieodbicie potrzebnych miejscach, (naprzykład, gdy jak Coxe musiał z wielkiem swem strapieniem spać na słomie, jak Klaproth, pod golem niebem nocować u Władykaukazu) w ogólności zaś , maskował się jak mógł, krył za swym przedmiotem i nie dozwalał swemu ja, zwracać na siebie uwagi, którą ściągał, na opisywane przedmioty. Samo zaś nawet postrzeganie przedmiotów, innem było wcale, inny punkt widzenia rzeczy, które ze strony urzędowej nadewszystko oglądano. Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września.Strona 9/298 Kraszewski Józef Ignacy Inaczej jest i musi to być dzisiaj. Wszędzie ja tak wielką gra rolę, że nawet w podróży, wybitnie się maluje, często ze szkodą przedmiotu głównego; a sam podróżny, więcej się daje poznać, od zwiedzanego kraju — Lepiej to, czy gorzej, postęp to, czy cofnienie? nie wiemy, badać nie myślimy; nie chcemy jednak ze swego wieku, czasu i obyczajów jego wystąpić; — i dla tego nie obiecujemy nic więcej czytelnikom naszym, w następującym dzienniku przejazdki, nad sprawozdanie z naszych wrażeń, połączone z treścią poszukiwali i badań, i opisem miejscowości. Z pokorą prosimy, aby nam przebaczono, że większa część przejazdki po własnym kraju, zajmie się szczegółami o nim tylko! przekonani jesteśmy, że gdy wolno zagranicznym podróżnym, zwracać uwagę, jeśli się im trafi być u nas, na najmniejsze i małoważne drobnostki, najczęściej źle pojęte i nie zrozumiane; tem bardziej wolno nam, o sobie mówić i pisać, choćby najbardziej szczegółowie. W tych drobnostkach nie wielkiej , na oko wagi, często się znajdzie ważniejsza nadspodziewanie nauka, często one napro- Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września.Strona 10/298 Kraszewski Józef Ignacy wadzą nas, na postrzeganie tego, co długo mimo oczu i uszu puszczaliśmy; dla tego tylko, ze swoje. Jeden z najdziwniej i najmilej oryginalnych pisarzy współczesnych (1) powiedział, nie pomnę gdzie, że szczególnym wypadkiem, wielce człowieka upokarzającym — wzbudza w nim ciekawość i zajęcie, to tylko, co jest od niego daleko, co trudne do widzenia, co nie wszyscy obaczyć mogą; tak właśnie, jak wszelką pożądliwość wzbudza to, co najtrudniej jest osiągnąć. Dla tego to (stara prawda) wszystko nas u obcych zajmuje, w obcym kraju ciekawi, gdy najbardziej godnych zastanowienia przedmiotów , codziennie się nam przed oczy nawijających , nie mamy nawet chęci obejrzeć. Jest to wielka prawda i smutna dla człowieka , bo dowodzi, że nic nie czyni z przekonania , a najwięcej z uprzedzeń. Częstokroć do rozbicia tej odrętwiałości i obojętności na własne, potrzeba, aby kto z za granicy przybywszy , ciekawości nam własne pokazał? ------------------------------- (1) Alf. Karr. Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku : T. 1 dziennik przejażdzki w roku 1843 od 22 czerwca do 1...
Domator2