chem bud wyklad I JM.pdf

(5368 KB) Pobierz
Microsoft PowerPoint - chem bud wyklad I JM.ppt
Kurs:
ChemiaBudowlana
Studiapierwszegostopnia,Budownictwo,IIrok
30hwykładów,15hćwiczeń laboratoryjnych
drinŜ.MagdalenaJanus
(wykłady+zajęcialaboratoryjnezczteremagrupami)
ZachodniopomorskiUniwersytetTechnologicznyw
Szczecinie
Wydział BudownictwaiArchitektury,KatedraInŜynierii
Sanitarnej
Al.Piastów50,pokój254
Tel.(091)4494977,email:mjanus@zut.edu.pl
drinŜ.JacekMazur
(zajęcialaboratoryjnezczteremagrupami)
ZachodniopomorskiUniwersytetTechnologicznyw
Szczecinie
Wydział BudownictwaiArchitektury,KatedraInŜynierii
Sanitarnej
Al.Piastów50,pokój260
Tel.(091)44945 92,email:jacek.mazur@zut.edu.pl
Wydział TechnologiiiInŜynieriiChemicznej,Instytut
TechnologiiChemicznejNieorganicznejiInŜynierii
Środowiska
Pułaskiego10,„StaraChemia”,pokój251
tel.(091)4494326,email:mjanus@zut.edu.pl
www.mazur.zut.edu.pl
(informacjedotyczącećwiczeń laboratoryjnych)
11:32
1
11:32
2
3
4
semestrzim0910.pdf
5
6
165101853.111.png 165101853.122.png 165101853.133.png 165101853.144.png 165101853.001.png 165101853.012.png 165101853.023.png 165101853.034.png 165101853.045.png 165101853.056.png 165101853.067.png 165101853.068.png 165101853.069.png 165101853.070.png 165101853.071.png 165101853.072.png 165101853.073.png 165101853.074.png 165101853.075.png 165101853.076.png 165101853.077.png 165101853.078.png 165101853.079.png 165101853.080.png 165101853.081.png 165101853.082.png 165101853.083.png 165101853.084.png 165101853.085.png 165101853.086.png 165101853.087.png
7
8
Kształceniewzakresiechemii Standardykształcenia
LITERATURA
Budowaiwłaściwościgazów,cieczyiciał stałych
• Siłyspójnościtworzywjednorodnychiniejednorodnych.
• Podstawytermodynamikiikinetykichemicznej
• Fizykochemiawody
• Układykoloidalne– otrzymywanie,właściwości,trwałość.
• Podział izastosowanieemulsji
• Zjawiskapowierzchniowe– ichznaczeniewbudownictwie
• Reakcjechemicznezeszczególnymuwzględnieniem
reakcjihydratacjiihydrolizy
• Chemiamineralnychmateriałówbudowlanychze
szczególnymuwzględnieniemmateriałówwiąŜących
• Chemiatworzywsztucznychitworzywbitumicznych
• Procesykorozjitworzywcementowych
• Chemiametali– procesykorozji
L.Jones,P.Atkins,Chemiaogólna,PWN,Warszawa,2006
L.Czarnecki,T.Broniewski,O.Henning,Chemiaw
budownictwie,Arkady,Warszawa,1996
G.Rosiek,D.Wala,B.Werner,Ćwiczeniazchemiidla
studentówWydziałuBudownictwa,OficynaWydawnicza
PolitechnikiWrocławskiej,Wrocław,2003
Materiałypomocniczedoćwiczeń laboratoryjnych
11:32
9
11:32
10
Lp. Temat
W1 Wstęp.Podstawychemii.Budowaatomu.Układokresowypierwiastków.
W2 Podstawoweobliczeniastechiometryczne.Omówieniećwiczenia:Oznaczanie
zawartościwapnaczynnegowwapniebudowlanym.
W3 Budowaiwłaściwościgazów,cieczyiciał stałych.Wiązaniachemiczne.
W4 Fizykochemiawody.Parametrywodyzarobowej.Omówieniećwiczenia:Ocena
przydatnościwodyzarobowej dobetonu.
W5 Podstawytermodynamikiikinetykichemicznej.
W6 Podział izastosowanieemulsji.Agresywność wody.Omówieniećwiczenia:
Klasyfikacjaagresywnościwodygruntowej.
W7 Układykoloidalne– otrzymywanie,właściwości,trwałość.
W8 Systematykamateriałówbudowlanych.Sposobymodyfikowaniamateriałów
budowlanych.
W9 MateriaływiąŜące.
W10 Hydratacjaihydroliza.
W11 Chemiametali– procesykorozji.
W12 Korozjamateriałówbudowlanych.Korozjabetonu.Omówieniećwiczenia:Ocena
podatnościbetonunakorozjekwasową.
W13 Tworzywasztucznewbudownictwie.
W14
Budowaatomu
Cząstka
elementarna
symbol Masa
[u]
Ładune
k[e]
Liczba
cząstekw
atomie
Proton
P 1,007≈
1
+1
Z
Neutron n 1,009≈
1
0
AZ
elektron e 1/1840 1
Z
Z– liczbaatomowa;A– liczbamasowa
Układykrystalograficzne,grupyprzestrzenne,podział kryształów,budowawewnętrzna
krzemianówiglinokrzemian.
A
X
40
Ca
Bezpiecznestosowaniemateriałówbudowlanychorazpostępowaniezmateriałami
budowlanymi;selekcjaiutylizacjaodpadówmateriałowychwbudownictwie.
20
Z
W15
11
11:32
12
165101853.088.png 165101853.089.png 165101853.090.png 165101853.091.png 165101853.092.png 165101853.093.png 165101853.094.png 165101853.095.png 165101853.096.png 165101853.097.png 165101853.098.png 165101853.099.png 165101853.100.png 165101853.101.png 165101853.102.png 165101853.103.png 165101853.104.png 165101853.105.png 165101853.106.png 165101853.107.png 165101853.108.png 165101853.109.png 165101853.110.png 165101853.112.png 165101853.113.png 165101853.114.png
OrbityelektronowewgBohra OrbityelektronowewgSommerfelda
a)
b)
Orbitale elektronowea)1s,b)2p
11:32
13
11:32
14
PODSTAWOWEPOJĘCIACHEMICZNE
PODSTAWOWEPOJĘCIACHEMICZNE
Pierwiastekchemiczny jesttozbióratomówojednakowej
liczbieprotonów
Masa cząsteczkowa jest to masa cząsteczki związku
wyraŜona watomowychjednostkachmasy.Obliczamyją,
sumującmasyatomowewszystkichatomówwchodzących
wskładcząsteczki
Masa atomowa pierwiastka jest średnią waŜoną z mas
izotopowych naturalnej mieszaniny izotopów (wyraŜona w
jednostkachmasyatomowej)
Mol (jednostkalicznościsubstancji)jesttoliczbaelementów
(atomów, jonów, cząstek, elektronów itp.) równa liczbie
atomów zawartych w 12 g izotopu węgla 12 6 C. Liczba
elementówzawartychwjednymmolujestnazwanaliczbą
Avogadra iwynosi6,0221367x10 23
Jednostkamasyatomowej (u)jestrówna1/12masy
atomunukliduwęgla1u=1,661x10 27 kg
11:32
15
11:32
16
Liczbaatomowa
Wzgl ę dnamasaatomowa
Układokresowypierwiastków
16
32,066
112,8
444,67
2,4
Temperaturatopnienia
Symbolchemiczny
Temperaturawrzenia
Elektroujemno ść
Dmitrij Iwanowicz
Mendelejew
(18341907)
S
Stopnieutlenienia
2;2;4;6
Ne3s 2 3p 4
Strukturaelektronowa
11:32
17
11:32
18
165101853.115.png 165101853.116.png 165101853.117.png 165101853.118.png 165101853.119.png 165101853.120.png 165101853.121.png 165101853.123.png 165101853.124.png 165101853.125.png 165101853.126.png 165101853.127.png 165101853.128.png 165101853.129.png 165101853.130.png 165101853.131.png 165101853.132.png 165101853.134.png 165101853.135.png 165101853.136.png 165101853.137.png 165101853.138.png 165101853.139.png 165101853.140.png 165101853.141.png 165101853.142.png 165101853.143.png 165101853.145.png 165101853.146.png 165101853.147.png 165101853.148.png 165101853.149.png 165101853.150.png 165101853.151.png 165101853.152.png
W1804rokuuczonyangielskiJohn Dalton sformułował hipotezę o
atomistycznej budowie materii hipotezę, która wyjaśniała
znane wówczas prawa chemiczne. Dalszy rozwój badań nad budową
materiidoprowadził dozmodyfikowanianiektórychsformułowań hipotezy
Daltona, jednak sens chemiczny jego koncepcji pozostał aktualny do
dziś.
PostulatI. KaŜdypierwiastekchemicznyjestzbioremmałych,kulistych
cząstekzwanychatomami.Wszystkieatomydanegopierwiastkamają
identycznewłaściwościchemiczne
PostulatII. AtomyróŜnychpierwiastkówróŜnią się odsiebiecechami
chemicznymiifizycznymi.Istniejetylerodzajówatomówookreślonych
właściwościachchemicznych,ilejestpierwiastków
PostulatIII. AtomdanegopierwiastkaniemoŜeulecprzekształceniuw
atominnegopierwiastkapodczasreakcjichemicznej
11:32
19
20
TEORIASTRUKTURALNA
PostulatIV. Łączeniesię pierwiastkówwzwiązkichemicznepolega
na łączeniu się atomów róŜnych pierwiastków w zespoły zwane
cząsteczkamichemicznymi
Postulat I. Atomy tworzące cząsteczkę są połączone wiązaniami
chemicznymi
PostulatII. Liczbawiązań chemicznych,któretworzyatom,jestcechą
charakterystyczną pierwiastka i jego podstawową właściwością
chemiczną.
PostulatIII. Pierwiastkimogą zmieniać wartościowość (liczbę wiązań)
wzaleŜnościodpierwiastka,zktórymtworzą związekchemicznylubw
zaleŜnościodwarunkówprzeprowadzeniareakcji.
Postulat IV. Mogą istnieć związki o identycznych wzorach
sumarycznych,leczróŜnychwzorachstrukturalnych.
PostulatV. Związekchemicznyjestzbioremcząsteczek.Wszystkie
cząsteczki danego związku chemicznego zawierają tę samą liczbę
tych samych rodzajów atomów i mają identyczne właściwości
chemiczne
PostulatVI. RozłoŜeniezwiązkuchemicznegonapierwiastkipolega
na rozpadzie cząsteczek na atomy. Proces ten moŜe przebiegać w
kilkuetapach.
PostulatVII. Atomytegosamegopierwiastkamogą połączyć się w
cząsteczki.
21
22
WARTOŚCIOWOŚĆ PIERWIASTKÓW liczbawiązań
chemicznych,jakiemoŜeutworzyć danyatomlubjonzinnymiatomami
lubjonami.
STOPIEŃ UTLENIENIA
Wartościowość jestliczbą niemianowaną,przyjmującą wartościcałkowite
odIdoVIII.
Obliczeniestopniautlenieniaopierasię nateoretycznym
rozpatrywaniuładunkuelektrycznego,jakipojawiłbysię naatomie,
gdybybyłyonepołączonewiązaniemjonowym
Oznaczasię ją cyfrą rzymską,jakoindeksgórnyprzysymbolupierwiastka
np.:H I 2 O II ,Al III 2 O II 3 .
Wartościowość zaleŜygłównieodkonfiguracjielektronowejatomów
pierwiastka,awszczególnościilościelektronówwalencyjnych ilość
elektronówwalencyjnychokreślamaksymalną wartościowość pierwiastka
wzwiązkachchemicznych.
Część pierwiastkówprzyjmujetylkojedną wartościowość,aleznaczna
część pierwiastkówposiadajeróŜne,wzaleŜnościodzwiązkujakitworzy.
23
24
165101853.153.png 165101853.154.png 165101853.002.png 165101853.003.png 165101853.004.png 165101853.005.png 165101853.006.png 165101853.007.png 165101853.008.png 165101853.009.png 165101853.010.png 165101853.011.png 165101853.013.png 165101853.014.png 165101853.015.png 165101853.016.png 165101853.017.png 165101853.018.png 165101853.019.png 165101853.020.png 165101853.021.png 165101853.022.png 165101853.024.png 165101853.025.png 165101853.026.png 165101853.027.png 165101853.028.png 165101853.029.png 165101853.030.png 165101853.031.png 165101853.032.png 165101853.033.png
wiązaniejonowe
E>1,7
poleganaprzej ś ciu elektronówwalencyjnych zatomu
jednegopierwiastkadoatomudrugiegopierwiastka
powstaj ą kationyianionyprzyci ą gaj ą cesi ę wzajemnie
si ł amielektrostatycznymi
Wzwiązkachwieloskładnikowychstopień utlenienia
obliczasię napodstawienastępującychreguł:
1)Sumastopniutlenianiewcząsteczcemusibyć równazeru
wi ą zaniejonowe(elektrowalencyjne)tworzysi ę wskutek
elektrostatycznegoprzyci ą ganiasi ę uk ł adówo ró Ŝ noimiennych ł adunkach
elektrycznych;powstajemi ę dzy2atomami,z którychjeden— atomA—
ł atwooddaje,a drugi— atomB— ł atwoprzy łą czaelektrony(odznacza
si ę du Ŝą elektroujemno ś ci ą );elektronz pow ł okiwalencyjnejatomuA
przechodziwówczasnapow ł ok ę walencyjn ą atomuB,w wynikuczego
powstajekationA + i anionB ;przyci ą ganiesi ę tychjonówpowoduje
powstaniewi ą zaniajonowego.
2)Fluormawewszystkichzwiązkachstopień utlenienia– 1
3)Stopień utlenieniatlenuwynosi– 2zwyjątkiemfluorkutlenuOF 2 ,w
którymtlenmastopień utlenienia+2oraznadtlenków,np.H 2 O 2 ,wktórym
tlenmastopień utlenienia1
konfiguracjagazuszlachetnego
4)Wodórwwiększościzwiązkówmastopień utlenienia+1,jedyniew
wodorkachmetali1
Na→ Na + +elektron 1s 2 2s 2 2p 6 3s 1
Cl+elektron→ Cl 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 5
1s 2 2s 2 2p 6
Ne
5)Stopień utlenienialitowcówwynosi+1,aberylowców +2
1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6
Ar
6)Stopień utlenieniapierwiastkówwstaniewolnymwynosizawszezero
niezaleŜnieodliczbywiązań,jakietworzą międzysobą atomy.
Na + Cl
NaE=0,9
ClE=3,0
E=3,0– 0,9=2,1
25
26
Tlenki są tozwiązkidowolnegopierwiastkaztlenem.Ichskład
moŜnaprzedstawić wzoremogólnym:
E n O m
Otrzymywanie tlenków .DonajwaŜniejszychsposobówotrzymywania
tlenkównaleŜą:
1)Bezpośredniareakcjapierwiastkaztlenem,np.:
wktórym:
E – symbologólnydowolnegopierwiastka,
O – symboltlenu,
n,m – indeksystechiometryczne
S+O 2
SO 2
2)Utlenianietlenków,np.:
2SO 2 +O 2
2SO 3
3)Redukcjatlenków,np.:
CO,CO 2 ,SO 2 ,NO
MnO +H 2 O
4)Rozkładtermiczny(wywołanyogrzewaniem)solilubwodorotlenków,np.:
MnO 2 +H 2
CaO +CO 2
11:32
27
28
Właściwościchemicznetlenkówsą bardzozróŜnicowane.Napodstawie
ichzachowaniasię wstosunkudokwasów,zasadiwodymoŜnatlenki
podzielić naczterygrupy:
Wodorotlenki są tozwiązkizawierającejonmetaluigrupę
hydroksylową (OH )owzorzeogólnym:
1.Tlenkizasadowe ,czylitlenkireagującezkwasami,aniezzasadami
Na 2 O+H 2 SO 4 Na 2 SO 4 +H 2 O
2.Tlenkikwasowe ,czylitlenkireagującezzasadami,aniereagującez
kwasami
wktórym:
M – jonmetalulubjonamonowyNH 4 +
M(OH) n
SO 3 +2KOHK 2 CO 3 +H 2 O
3.Tlenkiamfoteryczne ,czylitlenkireagującezarównozzasadamijakiz
kwasami
NaOH,KOH,Ca(OH) 2 ,Al(OH) 3
ZnO +H 2 SO 4 ZnSO 4 +H 2 O
ZnO +2NaOHNa 2 ZnO 2 +H 2 O
4.Tlenkiobojętne ,czyliniereagująceanizkwasami,anizzasadami,np.
tlenekwęglaCOitlenekazotuNO
29
30
CaCO 3
165101853.035.png 165101853.036.png 165101853.037.png 165101853.038.png 165101853.039.png 165101853.040.png 165101853.041.png 165101853.042.png 165101853.043.png 165101853.044.png 165101853.046.png 165101853.047.png 165101853.048.png 165101853.049.png 165101853.050.png 165101853.051.png 165101853.052.png 165101853.053.png 165101853.054.png 165101853.055.png 165101853.057.png 165101853.058.png 165101853.059.png 165101853.060.png 165101853.061.png 165101853.062.png 165101853.063.png 165101853.064.png 165101853.065.png 165101853.066.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin