Oświetlenie awaryjne - projektowanie.pdf

(1703 KB) Pobierz
rozdzial_0_1.indd
Przepisy,
normy i projektowanie
oświetlenia awaryjnego
0
3 30°
3 30°
6 60°
6 60°
CEAG Sicherheitstechnik GmbH
0/1
32027088.027.png 32027088.028.png 32027088.029.png 32027088.030.png
 
Normy i przepisy
Przepisy, normy i projektowanie oświetlenia
Zasięg Normy
Zrzeszenie
Istnieje wiele lokalnych przepisów elektrotech-
nicznych i budowlanych dotyczących projekto-
wania, instalacji i kontroli urządzeń oświetlenia
awaryjnego.
Istnieją także europejskie i ogólnoświatowe,
ujednolicone normy jasno określające wymaga-
nia w tym zakresie.
Osoby odpowiedzialne za projektowanie,
instalację i użytkowanie budynków powinny
stosować się do wszystkich obowiązujących
przepisów w danym kraju.
ogólno- IEC
IEC
światowy 598-2-22
International
Electrotechnical
Commission
europa EN
CENELEC
60598-2-22
European
Commitee for
Electrotechnical
Standardization
lokalny np.
np. PKN
PN-EN
Polski
50172
Komitet
Normalizacyjny
Oświetlenie Awaryjne
oświetlenie
oświetlenie
Oświetlenie ewakuacyjne nie zastępuje oświet-
lenia rezerwowego. Jego podstawowym zada-
niem jest oświetlenie drogi dla szybkiego i bez-
piecznego wyjścia z budynku w czasie awarii
oświetlenia podstawowego.
Przepisy, rozporządzenia i normy zawierają
szereg wytycznych określających rodzaj oraz
zastosowanie właściwego oświetlenia awaryj-
nego w budynku w zależności od jego przezna-
czenia, powierzchnii, ilości kondygnacji itp.
awakuacyjne
rezerwowe
dla dróg oświetlenie stref
ewakuacyjnych wysokiego
i stref ryzyka
otwartych
Prawo Budowlane PN-EN 50172 PN-EN 1838
PN-EN 1838
Zasilanie oświetlenia awaryjnego
Wymagania dotyczące kontroli oświetlenia awaryjnego zgodnie
z PN-EN 50172 i DIN-VDE 0108.
Normy te zawierają informacje o źródłach zasi-
lania awaryjnego oraz wymagania dotyczące
obwodów końcowych.
Zawierają również wymagania zakresu konser-
wacji i kontroli wszystkich urządzeń:
– źródła światła w oprawach oświetlenia awa-
ryjnego muszą być sprawne
– urządzenia wyposażone w baterie centralne
muszą być testowane codziennie (przy peł-
nym załączeniu oświetlenia awaryjnego)
indywidualne
grupowe
centralne
– urządzenia wyposażone w baterie indywi-
dualne i grupowe muszą być testowane
przynajmniej raz w tygodniu (przy pełnym
załączeniu oświetlenia awaryjnego)
– wyniki testów muszą być rejestrowane i prze-
chowywane w księgach ewidencyjnych przez
okres minimum 2 lat
– w przypadku systemów z kontrolą automa-
tyczną wymagane jest ręczne sprawdzanie
funkcji urządzenia raz w roku!
Drogi ewakuacyjne Oświetlenie stref
Norma PN-EN 1838 określa wymagania tech-
niczne oświetlenia awaryjnego w zakresie natę-
żenia oświetlenia drogi ewakuacyjnej oraz stref
wysokiego ryzyka.
Natężenie oświetlenia awaryjnego powinno
zostać obliczone metodą punktową.
Przy projektowaniu należy uwzględnić 25%
czynnik starzenia oraz zabrudzenia opraw
w trakcie eksploatacji. Stosunek minimalnego
i maksymalnego natężenia oświetlenia awaryj-
nego w żadnym punkcie nie może przekroczyć
wartości 1:40.
Normy PN-EN 1838 i DIN 4844 definiują zakres
rozpoznawania, nasycenie oraz barwy znaków
ewakuacyjnych.
wysokiego ryzyka
Minimalne
Minimalne
natężenie
natężenie
oświetlenia
oświetlenia
1 Lux
10 % oświetlenia
podstawowego
(nie mniej niż 15 Lux)
CEAG Notlichtsysteme GmbH
0/2
32027088.001.png 32027088.002.png 32027088.003.png
 
Projektowanie oświetlenia awaryjnego
PN-EN 1838
Przy projektowaniu oświetlenia-
awaryjnego należy uwzglednić:
Wytyczne:
• wymagane minimalne natężenie oświetlenia
1,25 Lux (założenie)
• długość drogi ewakuacyjnej = 38m
• wysokość zamocowania oprawy h = 3 m
• strumień światła Φ E pod koniec okresu pracy
awaryjnej = 337 lm (450 lm x 75%)
• powierzchnia pomiaru znajduje się 0,02m
nad podłogą
• krzywa rozsyłu światła oprawy
• rozmieszczenie opraw prostopadle do drogi
ewakuacyjnej
0
• przy obliczaniu natężenia oświetlenia należy
zastosować minimalny mnożnik 1,25.
• obliczenia muszą uwzględniać pracę opraw
w trybie awaryjnym
• do obliczenia oświetlenia należy przyjąć
strumień światła Φ E pod koniec okresu pracy
awaryjnej.
• natężenie oświetlenia awaryjnego E oblicza
się metodą punktową
Sposób postępowania:
• obliczenie natężenia światła
Parametry potrzebne do obliczenia natę-
żenia oświetlenia:
w różnych punktach np.
E-bezpośrednio pod oprawą
Natężenie światła oprawy I zgodnie z krzywą
rozsyłu przy 0° = 145 cd/klm.
• krzywa rozsyłu światła opraw
• strumień światła Φ E pod koniec okresu pracy
awaryjnej
• wysokość zamocowania opraw /sposób
montażu
E (0m) = cos 3 (0°)
E (0m) = x 1
E (0m) = 5,4 Lx
Wzór do metody punktowej:
I(γ) = natężenie emisjii światła
E-odległość od oprawy 5,2 m
pod określonym kątem zgodnie z
krzywą rozsyłu (w cd/klm)
Φ E = strumień światła oprawy (w lm) pod
koniec okresu pracy awaryjnej
γ = kąt emisji do punktu obliczeniowego
h = wysokość zamocowania oprawy nad
płaszczyzną pomiaru [m]
H = wysokość zamocowania oprawy
nad podłogą [m]
tanγ = 1,73; arctan (2,3) = 60°
tan (5,2 m) = x cos 3 (60)°
E (5,2m) = 1,26 Lx
E-odległość od oprawy 6,9 m
I(γ) x Φ E
tanγ = 1,73; arctan (2,3) = 66,5°
E =
cos 3 (g)
270 cd/klm x 0,337 klm
2,98m 2
tan (5,2 m) = x cos 3 (66,5)°
h 2
E (6,9m) = 0,64 Lx
E = natężenie światła [Lux]
a = odległość dolnej krawędzi oprawy do
punktu pomiaru [m]
P = punkt pomiaru
Wniosek:
Maksymalny odstęp między oprawami wynosi
13,8m. Wynik ten jest podwojeniem wartości
natężenia światła dwóch sąsiednich opraw
każda 0,625 Lux (ok. 6,9m od oprawy) co daje
wartość 1,25 Lux. Należy również dodać, że
pierwsza i ostatnia oprawa powinna się znaleźć
w odległości 5,4 m od początku i końca korytar-
za.
W celu zagwarantowania dobrej widoczności
i nie przekroczenia wartości natężenia światła
1,25 [Lux], należy zastosować 3 oprawy
oświetlenia awaryjnego na drodze ewakua-
cyjnej o długości 38m.
Równomierność natężenia światła wynosi wtedy
około 1:5.
Przykład:
Wyliczenie ilości opraw według metody punk-
towej.
poziom pomiaru
podłoga
CEAG Notlichtsysteme GmbH
0/3
I(γ)2 x ΦE
h 2
145 cd/klm x 0,337 klm
(2,98m) 2
5,2 m
2,98m 2
270 cd/klm x 0,337 klm
2,98 m 2
5,2 m
3 m 2
32027088.004.png 32027088.005.png 32027088.006.png 32027088.007.png 32027088.008.png 32027088.009.png
Projektowanie oświetlenia awaryjnego
PN-EN 1838
Wytyczne do projektowania CEAG
Firma CEAG we współpracy z Niemieckim
Instytutem Techniki Oświetleniowej opracowała
wytyczne do projektowania oświetlenia awaryj-
nego. W oparciu o założenia normy EN 1838
(PN-EN 1838) odnośnie natężenia oświetlenia na
drogach ewakuacyjnych (1 lx o osi drogi) oraz
strefach otwartych (0,5 lx na całej powierzchnii)
zostały opracowane tabele projektowe.
wartości 1,25 lx lub 0,625 lx można odczytać
z tabeli. Zgodnie z normą PN-EN 1838 nie bierze
się pod uwagę udziału światła odbitego.
W tabelach zostały podane następujące odle-
głości:
Biorąc pod uwagę wskaźnik 1,25 wynikający
z zabrudzenia lub starzenia się materiału dane
do obliczenia odstępów między oprawami dla
odległość L1:
oprawa-ściana
odległość L3:
oprawa-ściana
(oprawy umieszczone
(oprawy umieszczone
równolegle do osi drogi)
poprzecznie do osi drogi)
odległość L2:
oprawa-oprawa
odległość L4:
oprawa-oprawa
(oprawy umieszczone
(oprawy umieszczone
równolegle do osi drogi)
poprzecznie do osi drogi)
Przykład 1
W pomieszczeniu handlowym o powierzchni
2,610 m 2 chcemy uzyskać natężenie oświetlenia
awaryjnego o wartości 1,25 lx. Przy oblicze-
niach należy uwzględnić pozostałe zalecenia
normy PN-NE 1838.
Odczyt danych z tabeli:
Dobór opraw oświetlenia awaryjnego SL 3301
CG-S
Dla opraw SL 3301 CG-S stosuje się tylko
odległości L1 i L2 z powodu symetryczno-rota-
cyjnej krzywej rozsyłu światła eliminującej osie
poprzeczne i podłużne.
Założenia:
Rodzaj opraw SL 3301 CG-S 13 W, wymiary
pomieszczenia 45 m x 58 m, sufit podwieszany,
wysokość zamocowania opraw 4 m (na suficie),
natężenie oświetlenia Emin = 1,25 lx
Odległości (m)
10 W
13 W
Wysokość
Sposób
montażu (m)
montażu
L1
L2
L1
L2
3,0
do sufitu
3,4 (4,4)
10,2 (13,2)
3,4 (5,4)
11,8 (15,2)
4,0
strefa otwarta
2,9 (4,4)
10,8 (14,2)
3,4 (5,4)
12,8 (16,6)
5,0
0,7 (4,4)
11,0 (15,0)
3,4 (5,4)
13,2 (17,6)
6,0
0,7 (3,4)
7,0 (15,4)
0,7 (5,4)
13,4 (18,2)
7,0
0,7 (0,7)
7,6 (15,4)
0,7 (4,4)
9,4 (18,8)
Wniosek: Maksymalny odstęp między ścianą
i oprawami L1=3,4 m , maksymalny odstęp
między oprawami L2=12,8 m. W celu uzyska-
nia równomiernego natężenia oświetlenia
(1,25 lx) w pomieszczeniu należy zastosować
20 opraw typu SL 3301 CG-S.
CEAG Notlichtsysteme GmbH
0/4
32027088.010.png 32027088.011.png 32027088.012.png
 
32027088.013.png 32027088.014.png
 
32027088.015.png 32027088.016.png 32027088.017.png 32027088.018.png 32027088.019.png
Projektowanie oświetlenia awaryjnego
PN-EN 1838
Sposób montażu: na ścianie
Przykład 2
W oparciu o dane techniczne należy zaprojekto-
wać oświetlenie awaryjne drogi ewakuacyjnej o
długości 38m.
Założenia:
Oprawy typu 57011 CG-S z przezroczystym
kloszem, długość drogi ewakuacyjnej 38m,
szerokość drogi ewakuacyjnej 2 m,wysokość
zamocowania 2 m, mocowanie poprzeczne na
ścianie, natężenie oświetlenia Emin = 1,25 lx
mierzone w osi drogi.
0
Odczyt danych z tabeli:
Dane oprawy awaryjnej 57011 CG-S zgodne z
normą PN-EN 1838
Odległości (m)
Wysokość
Rodzaj
mocowania
mocowania
(m)
L1
L2
L3
L4
Oprawy zamocowane poziomo.
2,0
na ścianie
2,8 (3,4)
6,8 (7,8)
3,3 (4,1) 8,0 (9,8)
2,5
szerokość drogi 2 m
2,9 (3,5)
7,0 (8,2)
3,1 (4,0) 8,0 (10,0)
Wniosek:
Z wytycznych do projektowania wynika, że pierw-
szą i ostatnią oprawę należy zamontować w odle-
głości 3.3 m (L3) od początku i końca korytarza, a
odległość między oprawami powinna wynosić 8m
(L4). Takie rozmieszczenie opraw gwarantuje
równomierne natężenie oświetlenia awaryjnego
na poziomie 1,25 lx w osi drogi (0,02 m mierzo-
ne nad podłogą).
Do oświetlenia drogi ewakuacyjnej o długości
38m należy zastosować 5 opraw oświetlenia
awaryjnego.
Obliczenie rozmieszczenia opraw montowanych
do sufitu (równolegle lub poprzecznie) należy
przeprowadzić w sposób analogiczny odczytując
odpowiednie dane z tabeli.
Oprawy zamocowane pionowo.
Sposób montażu: do sufitu
Oprawy zamocowane równolegle.
Oprawy zamocowane poprzecznie.
CEAG Notlichtsysteme GmbH
0/5
32027088.020.png 32027088.021.png 32027088.022.png 32027088.023.png 32027088.024.png 32027088.025.png 32027088.026.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin